FILOSOFIE EN DE RELEVANTIE
ERVAN
1. WAT IS FILOSOFIE
- Term afgeleid van Griekse ‘philosophia’
- Betekent letterlijk ‘liefde voor wijsheid’
- Discipline die zich bezighoudt met fundamentele vragen over bestaan, kennis,
waarde, rede, geest en taal
- Manier om vragen te stellen die ons begrip van de wereld en onszelf verdiepen
KRITISCH DENKEN
Filosofie ontwikkelt het vermogen om kritisch te reflecteren op eigen aannames en
methoden. Het is een voortdurende evaluatie van vragen en benaderingen.
SYSTEMATISCHE STUDIE
Een methodische benadering die zich richt op het begrijpen van de wereld door rationeel
en kritisch denken over werkelijkheid en kennis.
2. OORSPRONG EN BETEKENIS VAN FILOSOFIE
OORSPRONG: ligt in oude Griekenland, waar denkers zoals Socrates, Plato en Aristoteles
de basis legden
Filosofie is een systematische studie die zich richt op het begrijpen van de wereld door
middel van rationeel en kritisch denken. Het onderzoekt de aard van de werkelijkheid, de
grenzen van menselijke kennis en de basisprincipes van ethiek en moraal.
3. DE BELANGRIJKSTE VRAGEN IN DE FILOSOFIE
1 Metafysica Onderzoekt de aard van de Wat is het bestaan? Wat is de aard
werkelijkheid, bestaan, tijd en van tijd en ruimte?
ruimte
2 Epistemolo Onderzoekt kennis en hoe we Wat kunnen we weten? Hoe weten
gie weten wat we weten we wat we weten?
3 Ethiek Behandelt vragen over goed & Wat is goed en wat is kwaad? Hoe
kwaad, moraal & waarden moeten we handelen?
4 Politieke Onderzoekt recht, rechtvaardigheid Wat is de beste vorm van
filosofie en bestuur in samenleving regering?
5 Logica Bestudeert principes van correcte
redenering en argumentatie
6 Esthetica Onderzoekt schoonheid, kunst en Wat is schoonheid? Wat maakt
esthetische ervaringen kunst waardevol?
4. DE METHODEN VAN FILOSOFIE
Filosofie maakt gebruik van verschillende methoden om tot inzichten te komen. Een van
de belangrijkste methoden is:
- Dialectiek
1
, = vorm van discussie waarbij tegenstrijdige standpunten worden onderzocht om tot
dieper begrip te komen
- Analytische methoden
= concepten te verduidelijken & argumenten te evalueren
Een ander belangrijk aspect van filosofie is het vermogen om kritisch te reflecteren op de
eigen aannames en methoden. Filosofie is niet alleen een zoektocht naar antwoorden,
maar ook een voortdurende evaluatie van de vragen zelf en de manieren waarop we die
vragen benaderen.
5. DE RELEVANTIE VAN FILOSOFIE VANDAAG
5.1 HISTORISCHE INVLOED EN MODERNE RELEVANTIE
HEDENDAAGSE TOEPASSINGEN
- Esthetische vraagstukken rond kunstmatige intelligentie en technologie
- Persoonlijke groei en bewustzijnsontwikkeling in psychologie
- Politieke leiderschap en de rol van kennis in bestuur
INVLOED OP WETENSCHAP EN DENKEN
- Inspireerde denkers zoals René Descartes, Immanuel Kant en Friedrich Nietzsche
- Vormde de basis voor moderne wetenschappelijke methodologie
- Beïnvloedde ontwikkeling van kritisch denken in onderwijs
5.2 REFERENTIEKADERS IN HET MODERNE LEVEN
Perceptie van
Werkelijkheid
Existentiële vragen Onze zintuigen en denkvermogen
zijn
Elke mens zoekt verklaringen
beperkt. De werkelijkheid zoals
voor de grote levensvragen:
wij die
Wie ben ik? Waar kom ik
ervaren is slechts een
vandaan? Wat is mijn
'conventionele
toekomst?
Culturele invloeden
Deze vragen vormen de basis
van ons referentiekader voor
Referentiekaders worden ons
betekenisverlening
aangereikt
door de gemeenschap en cultuur
waarin
we leven. Deze kaders veranderen
naarmate we ouder worden en
meer
1.1 WAAROM FILOSOFIE VANDAAG NOG STEEDS RELEVANT IS
2500+ 95% 6 ∞
Jaar geschiedenis Kritisch denkvermogen Hoofdtakken
Levensvragen
TECHNOLOGIE ETHIEK
Filosofie biedt essentiële kaders voor het evalueren van ethische implicaties van nieuwe
technologieën en AI.
2
, - Kunstmatige intelligentie en menselijke waardigheid
- Privacy en surveillance in digitale samenleving
- Biotechnologie en de grenzen van menselijk ingrijpen
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Filosofische reflectie helpt individuen bij het onderzoeken van persoonlijke en existentiële
vraagstukken in het moderne leven.
- Zingeving en levensdoelen in complexe tijden
- Morele besluitvorming in ethische dilemma's
- Zelfkennis en authentiek leven nastreven
MAATSCHAPPELIJKE UITDAGINGEN
Filosofische methoden zijn onmisbaar voor het begrijpen en navigeren van complexe
sociale en politieke problemen.
- Rechtvaardigheid en gelijkheid in diverse samenlevingen
- Democratie en participatie in politieke processen
- Klimaatverandering en intergenerationele verantwoordelijkheid
Filosofie nodigt ons uit om de diepste vragen van het leven te onderzoeken en ons begrip
voortdurend te verdiepen.
3
, 3 FILOSOFEN WAAR ALLES
BEGON
1. SOCRATES
1.1 INLEIDING
= de grondlegger van westerse filosofie en Socratische methode
- Ontwikkelde de Socratische methode van vraagstelling
- Benadrukte het belang van zelfkennis
- Geloofde dat ‘het ongeëxamineerde leven niet waard is om geloofd te worden’
1.2 BIOGRAFIE VAN SOCRATES
VROEG LEVEN & ACHTERGROND
- Geboren rond 469 v.Chr. in Athene (Griekenland)
- Ouders: Sophoriscus (steenhouwer) & Phaenarete (vroedvrouw)
- Niet van adel, wel brede opleiding
o Lezen, schrijven, muziek en atletiek
- Typische vorming voor Atheense mannen
- In politieke district Alopece leerde hij over burgerplichten van Atheense burger
OPLEIDING & MILITAIE DIENST
- Zijn vader zorgde voor dat hij culturele opleiding in muziek & poëzie kreeg
- Leger – bekende veldslagen tijdens Peloponnesische Oorlog
o Potidaea
o Delium
o Amphipolis
PRIVÉLEVEN & FAMILIE
- Vrouw: Xanthippe
- 3 zonen: Lamprocles, Sophroniscus en Menexenus
- Sommige bronnen : 2e vrouw Myrto (tekort aan mannen in Athene)
- Bekend voor onconventionele levensstijl
o Uiterlijk & materiële rijkdom verwaarlozen
o Concentreren op filosofische bezigheden
1.3 FILOSOFISCHE BIJDRAGEN
SOCRATISCHE METHODE
= vorm van coöperatieve argumentatieve dialoog die kritisch denken stimuleert en
ideeën belicht
= stellen van reeks vragen om aannames uit te dagen en onderliggende overtuigingen
bloot te leggen
Leidt uiteindelijk tot zelfontdekking en dieper begrip
4
ERVAN
1. WAT IS FILOSOFIE
- Term afgeleid van Griekse ‘philosophia’
- Betekent letterlijk ‘liefde voor wijsheid’
- Discipline die zich bezighoudt met fundamentele vragen over bestaan, kennis,
waarde, rede, geest en taal
- Manier om vragen te stellen die ons begrip van de wereld en onszelf verdiepen
KRITISCH DENKEN
Filosofie ontwikkelt het vermogen om kritisch te reflecteren op eigen aannames en
methoden. Het is een voortdurende evaluatie van vragen en benaderingen.
SYSTEMATISCHE STUDIE
Een methodische benadering die zich richt op het begrijpen van de wereld door rationeel
en kritisch denken over werkelijkheid en kennis.
2. OORSPRONG EN BETEKENIS VAN FILOSOFIE
OORSPRONG: ligt in oude Griekenland, waar denkers zoals Socrates, Plato en Aristoteles
de basis legden
Filosofie is een systematische studie die zich richt op het begrijpen van de wereld door
middel van rationeel en kritisch denken. Het onderzoekt de aard van de werkelijkheid, de
grenzen van menselijke kennis en de basisprincipes van ethiek en moraal.
3. DE BELANGRIJKSTE VRAGEN IN DE FILOSOFIE
1 Metafysica Onderzoekt de aard van de Wat is het bestaan? Wat is de aard
werkelijkheid, bestaan, tijd en van tijd en ruimte?
ruimte
2 Epistemolo Onderzoekt kennis en hoe we Wat kunnen we weten? Hoe weten
gie weten wat we weten we wat we weten?
3 Ethiek Behandelt vragen over goed & Wat is goed en wat is kwaad? Hoe
kwaad, moraal & waarden moeten we handelen?
4 Politieke Onderzoekt recht, rechtvaardigheid Wat is de beste vorm van
filosofie en bestuur in samenleving regering?
5 Logica Bestudeert principes van correcte
redenering en argumentatie
6 Esthetica Onderzoekt schoonheid, kunst en Wat is schoonheid? Wat maakt
esthetische ervaringen kunst waardevol?
4. DE METHODEN VAN FILOSOFIE
Filosofie maakt gebruik van verschillende methoden om tot inzichten te komen. Een van
de belangrijkste methoden is:
- Dialectiek
1
, = vorm van discussie waarbij tegenstrijdige standpunten worden onderzocht om tot
dieper begrip te komen
- Analytische methoden
= concepten te verduidelijken & argumenten te evalueren
Een ander belangrijk aspect van filosofie is het vermogen om kritisch te reflecteren op de
eigen aannames en methoden. Filosofie is niet alleen een zoektocht naar antwoorden,
maar ook een voortdurende evaluatie van de vragen zelf en de manieren waarop we die
vragen benaderen.
5. DE RELEVANTIE VAN FILOSOFIE VANDAAG
5.1 HISTORISCHE INVLOED EN MODERNE RELEVANTIE
HEDENDAAGSE TOEPASSINGEN
- Esthetische vraagstukken rond kunstmatige intelligentie en technologie
- Persoonlijke groei en bewustzijnsontwikkeling in psychologie
- Politieke leiderschap en de rol van kennis in bestuur
INVLOED OP WETENSCHAP EN DENKEN
- Inspireerde denkers zoals René Descartes, Immanuel Kant en Friedrich Nietzsche
- Vormde de basis voor moderne wetenschappelijke methodologie
- Beïnvloedde ontwikkeling van kritisch denken in onderwijs
5.2 REFERENTIEKADERS IN HET MODERNE LEVEN
Perceptie van
Werkelijkheid
Existentiële vragen Onze zintuigen en denkvermogen
zijn
Elke mens zoekt verklaringen
beperkt. De werkelijkheid zoals
voor de grote levensvragen:
wij die
Wie ben ik? Waar kom ik
ervaren is slechts een
vandaan? Wat is mijn
'conventionele
toekomst?
Culturele invloeden
Deze vragen vormen de basis
van ons referentiekader voor
Referentiekaders worden ons
betekenisverlening
aangereikt
door de gemeenschap en cultuur
waarin
we leven. Deze kaders veranderen
naarmate we ouder worden en
meer
1.1 WAAROM FILOSOFIE VANDAAG NOG STEEDS RELEVANT IS
2500+ 95% 6 ∞
Jaar geschiedenis Kritisch denkvermogen Hoofdtakken
Levensvragen
TECHNOLOGIE ETHIEK
Filosofie biedt essentiële kaders voor het evalueren van ethische implicaties van nieuwe
technologieën en AI.
2
, - Kunstmatige intelligentie en menselijke waardigheid
- Privacy en surveillance in digitale samenleving
- Biotechnologie en de grenzen van menselijk ingrijpen
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Filosofische reflectie helpt individuen bij het onderzoeken van persoonlijke en existentiële
vraagstukken in het moderne leven.
- Zingeving en levensdoelen in complexe tijden
- Morele besluitvorming in ethische dilemma's
- Zelfkennis en authentiek leven nastreven
MAATSCHAPPELIJKE UITDAGINGEN
Filosofische methoden zijn onmisbaar voor het begrijpen en navigeren van complexe
sociale en politieke problemen.
- Rechtvaardigheid en gelijkheid in diverse samenlevingen
- Democratie en participatie in politieke processen
- Klimaatverandering en intergenerationele verantwoordelijkheid
Filosofie nodigt ons uit om de diepste vragen van het leven te onderzoeken en ons begrip
voortdurend te verdiepen.
3
, 3 FILOSOFEN WAAR ALLES
BEGON
1. SOCRATES
1.1 INLEIDING
= de grondlegger van westerse filosofie en Socratische methode
- Ontwikkelde de Socratische methode van vraagstelling
- Benadrukte het belang van zelfkennis
- Geloofde dat ‘het ongeëxamineerde leven niet waard is om geloofd te worden’
1.2 BIOGRAFIE VAN SOCRATES
VROEG LEVEN & ACHTERGROND
- Geboren rond 469 v.Chr. in Athene (Griekenland)
- Ouders: Sophoriscus (steenhouwer) & Phaenarete (vroedvrouw)
- Niet van adel, wel brede opleiding
o Lezen, schrijven, muziek en atletiek
- Typische vorming voor Atheense mannen
- In politieke district Alopece leerde hij over burgerplichten van Atheense burger
OPLEIDING & MILITAIE DIENST
- Zijn vader zorgde voor dat hij culturele opleiding in muziek & poëzie kreeg
- Leger – bekende veldslagen tijdens Peloponnesische Oorlog
o Potidaea
o Delium
o Amphipolis
PRIVÉLEVEN & FAMILIE
- Vrouw: Xanthippe
- 3 zonen: Lamprocles, Sophroniscus en Menexenus
- Sommige bronnen : 2e vrouw Myrto (tekort aan mannen in Athene)
- Bekend voor onconventionele levensstijl
o Uiterlijk & materiële rijkdom verwaarlozen
o Concentreren op filosofische bezigheden
1.3 FILOSOFISCHE BIJDRAGEN
SOCRATISCHE METHODE
= vorm van coöperatieve argumentatieve dialoog die kritisch denken stimuleert en
ideeën belicht
= stellen van reeks vragen om aannames uit te dagen en onderliggende overtuigingen
bloot te leggen
Leidt uiteindelijk tot zelfontdekking en dieper begrip
4
