Jeugdrecht en Jeugdcriminologie .................................................................................................. 6
HOC 1: Historische inleiding (Christiaens) ........................................................................................ 6
1. Een apart jeugdrecht, waarom? ................................................................................................. 6
2. De geboorte van de kinderbescherming ..................................................................................... 6
3. Fundamentele maatschappelijke veranderingen = context (19 de eeuw) ........................................ 6
4. De “ontdekking” van jeugdcriminaliteit als een specifiek probleem ............................................. 7
4.1 4 Specifieke ontwikkelingen (19de eeuwse) -> apartstelling minderjarige daders ...................... 7
5. Sociaal verweer denken ............................................................................................................ 7
5.1 KinderBeschermingswet van 1912 = sociaal verweer in praktijk ............................................. 8
5.2 Wet van 15 mei 1912 – Kernpunten ....................................................................................... 9
6. Kinderen van de kinderbescherming = de interventiegronden .....................................................10
6.1 De figuur van de “jeugddelinquent” in 1912 .........................................................................10
6.2 A-typische kinder-straf-rechter ...........................................................................................11
6.3 De maatschappelijke reactie? ............................................................................................12
6.4 Principes van de maatschappelijke reactie – straftoemeting .................................................13
7. Praktijk van groeiend interventionisme .....................................................................................14
7.1 Kenmerken van groeiend interventionisme ..........................................................................14
8. Belangrijkste kritieken Wet KB en beschermingsmodel (?) .........................................................15
9. Wet op jeugdbescherming 1965 ...............................................................................................15
10. 6 belangrijke vernieuwingen 1965 ...........................................................................................16
11. De 1965 remake van de figuur van de jeugddelinquent .............................................................18
12. De remake van de kinderrechter? ...........................................................................................18
13. Perspectief 20ste eeuw Kernvraagstukken van het JBR ............................................................18
14. Bespreking casus Rosalie: .....................................................................................................19
HOC 2: De staatshervorming(en) en bevoegdheidsverdeling (Dumortier) ...........................................20
1. Link jeugdrecht en jeugdcriminologie .......................................................................................20
2. Een definitie van “jeugd(beschermings)recht” ...........................................................................20
3. 2 doelgroepen (let op: “kwalificatieswitch”) ..............................................................................21
4. 2 soorten hulpverlendende interventies ....................................................................................21
5. 2 Bevoegdheidsniveaus ...........................................................................................................21
6. ‘Sui generis’ karakter van het jeugdbeschermingsrecht .............................................................21
7. Tijdslijn en bevoegdheidsverdeling ...........................................................................................22
7.1 1912 ..................................................................................................................................22
7.2 Jeugdbeschermingswet 1965 – Belangrijke veranderingen ....................................................23
7.3 Jaren 80’: een keerpunt? .....................................................................................................24
8. Bevoegdheidsverdeling ............................................................................................................27
8.1 Politieke strijd ....................................................................................................................27
8.2 Juridische strijd: .................................................................................................................29
8.3 Schematische voorstelling .................................................................................................33
9. Hoe zit het in brussel? .............................................................................................................34
10. Epiloog: 40 jaren later… .........................................................................................................34
11. Oefeningen: ..........................................................................................................................35
HOC 3: Kinderrechten (Dumortier) ...................................................................................................37
1. Deel 1: Kinderrechten ..............................................................................................................37
1.1 VN Kinderrechtenverdrag ...................................................................................................37
1.2 Ontstaan kinderrechtenverdrag ..........................................................................................37
1.3 Het kinderrechtenverdrag (1989) en de 3 P’s ........................................................................38
1
, 1.4 Sterke kinderrechtentraditie in Vlaanderen/België ...............................................................38
1.5 Blauwdruk van het ideale jeugdrecht: de historische driespan van de kinderrechten ..............39
1.6 Het “ideale” jeugdrecht voor “children in conflict with the law” ............................................40
1.7 Belang van sociale en procedurele rechtvaardigheid, op maat van het kind ...........................41
1.8 Het jeugdrecht zoals het is ..................................................................................................42
1.9 Het Vlaamse jeugddelinquentiedecreet en het “ideale” jeugdrecht .......................................42
1.10 The usual suspects <-> social justice for all .......................................................................43
1.11 Hoe verschillen begrijpen? ................................................................................................43
1.12 Procedural justice, trust & legitimacy ................................................................................44
1.13 Procedural justice in practice: enkele bedenkingen: ...........................................................44
1.14 Nood aan “empirische kinderrechten” ..............................................................................45
2. Deel 2: Europees Verdrag voor de rechten van de mens .............................................................45
2.1 Inhoud EVRM (1950) ...........................................................................................................46
2.2 De impact van het EHRM op het jeugdrecht? .......................................................................47
2.3 Aanbevelingen, Raad van Europa ........................................................................................48
3. Deel 3: Europese Unie en Belgische Grondwet ..........................................................................49
3.1 EU directive 2016/800 ........................................................................................................49
4. Deel 4: Oefeningen ..................................................................................................................50
HOC 4: Wat is jeugd? (Christiaens) ..................................................................................................52
1. Wat is jeugd? ..........................................................................................................................52
2. Transitie volwassenheid niet (louter) juridisch ...........................................................................52
3. Maatschappelijke situatie jeugd ...............................................................................................52
4. Jeugdbeleid? De regulering van het leven van jongeren ..............................................................58
5. Dubbele beleidsstrategie .........................................................................................................59
6. De jeugd van tegenwoordig? ....................................................................................................60
HOC 5: The usual suspects (Christiaens) .........................................................................................62
1. The usual suspects ..................................................................................................................62
1.1 Het afkomst (ethniciteit)-criminaliteitsdebat .......................................................................62
1.2 Racialisering, oververtegenwoording en het probleem van selectiviteit ..................................63
1.3 The usual suspects ............................................................................................................70
HOC 6: Wat doet dat met een jongere? (Christiaens) ........................................................................73
1. De impact van het in contact komen met het JB systeem? .........................................................73
1.2 Impact en slachtofferschap van minderjarigen? ...................................................................74
1.3 Vormen van slachtofferschap .............................................................................................75
1.4 Diverse (historische) vormen van (institutionele) victimisering ..............................................77
1.5 Institutioneel geweld ..........................................................................................................77
1.6 Wat is de impact van interventies & pedagogische praktijken? ..............................................78
1.7 Impact studies JB interventies kritisch bekeken ...................................................................78
1.8 Onderzoek doen naar impact = onderzoek doen naar praktijken (en die is politiek)! ................79
wat is (historische) bedoeling JB <-> finaliteit? ...........................................................................79
1.10 Beschermen is heropvoeden is genezen is redden is straffen is herstellen is ... ....................80
1.11 Anders onderzoek doen naar impact .................................................................................81
1.12 Relevantie onderzoek doen naar impact ............................................................................81
1.13 Waarom is “voicing” belangrijk? ........................................................................................82
1.14 Waarom is impact/belevingsonderzoek moeilijk? ...............................................................83
1.15 Divers relevant onderzoek.................................................................................................84
1.16 Impact van JB op “zelf” en “worden” (becoming) ................................................................86
1.17 Onderzoek aanbevelingen ................................................................................................86
2
, 1.18 Het belang van een toekomstperspectief (S. Van Audenhove) .............................................86
1.19 Toekomstperspectief (S. Van Audenhove) ..........................................................................87
1.20 Transitie volwassenheid = kwetsbaar ................................................................................88
1.21 Jeugdbeschermingsinterventies “versterken” ook kwetsbaarheid .......................................88
HOC 7: MOF (Dumortier) .................................................................................................................89
1. Het hervormingsdebat en de modellenstrijd ..............................................................................89
1.1 Hervormingsdebat: ............................................................................................................89
1.2 Modellenstrijd:...................................................................................................................90
1.3 Hybride model <-> specificiteit van het jeugdrecht ...............................................................90
2. Krachtlijnen van het Vlaamse Jeugddelinquentierecht ...............................................................91
2.1 Verantwoordelijkheid als vertrekpunt (1ste krachtlijn) ............................................................91
2.2 Duidelijke, snelle, constructieve en herstelgerichte reacties (2de krachtlijn) .........................92
2.3 Evidence based (3de krachtlijn) ............................................................................................93
2.4 Gedifferentieerd aanbod van antwoorden (4de krachtlijn) & 2.5 Verschillende kaders (5de
krachtlijn) ...............................................................................................................................94
2.6 Scheiding MOF-VOS … in de GI’s (6de krachtlijn) ...................................................................95
2.7 Subsidiariteit (7de krachtlijn) ................................................................................................96
2.8 Rechtswaarborgen & Kwaliteitseisen (8ste richtlijn) ...............................................................97
3. Het Openbaar ministerie ..........................................................................................................98
3.1 OM .................................................................................................................................. 100
4. Vragen en Debat .................................................................................................................... 104
HOC 8: MOF (Deel 2) (Dumortier) .................................................................................................. 105
1. Vlaams jeugddelinquentierecht.............................................................................................. 105
1.1 Schema (federale) procedure (“Vlaamse” antwoorden op jeugddelinquentie) ..................... 105
1.2 Voorafgaande opmerkingen: ............................................................................................. 106
2. Jeugdrechter tijdens voorbereidende rechtspleging (arts. 18-27) ............................................. 106
2.1 Voorafgaande opmerkingen .............................................................................................. 106
2.2 Jeugdrechter tijdens voorbereidende fase ......................................................................... 107
2.3 Voorrang regeling ............................................................................................................. 107
3. Afsluitende bedenkingen ....................................................................................................... 117
4. Epiloog ................................................................................................................................. 118
4.1 Ordonnantie van 16 mei 2019 betreffende de jeugdhulpverlening en de jeugdbescherming .. 118
4.2 Interventies tav MOF-jongeren .......................................................................................... 118
4.3 Naar een zuinig, Belgisch, kinderrechtenproof constructief jeugdsanctierecht? ................... 119
HOC 9: Beslissingspraktijk én Verschijnen voor de rechter (Christiaens) .......................................... 120
1. Contact met jusitie ................................................................................................................ 120
1.1 Aanmelding bij het parket ................................................................................................. 120
1.2 Het (criminologische) belang van de kwalificatie als basis voor de “interventie” .................. 120
1.3 Daarom (ouder) onderzoek naar rechtspleging en beslissingen ........................................... 120
1.4 Parket beslissingspraktijk vandaag? .................................................................................. 121
1.5 Algemene inzichten parket fase? ....................................................................................... 122
1.5 Beslissing tot vervolging = Verschijnen voor de jeugdrechter ............................................... 123
1.6 Belang van onderzoek naar praktijk ................................................................................... 124
1.7 Conclusie ........................................................................................................................ 128
2. De JR en de JRB beslist........................................................................................................... 130
2.1 Algemene inzicht: Het accent van de maatschappelijke reactie MOF ligt in de voorlopige fase
............................................................................................................................................. 130
2.2 JR en JRB beslissingspraktijk POS ...................................................................................... 130
3
, 2.3 Context van de beslissingspraktijk in MOF dossiers!........................................................... 131
HOC 10: Praktijk maatschappelijke reactive MOF uitvoering van maatregelen (Dumortier) ................ 134
1. Praktijken van maatschappelijke reactie: Uitvoering van beslissingen; afhandelingen, maatregelen
en sancties MOF ....................................................................................................................... 134
1.1 Uitvoering van maatregelen .............................................................................................. 134
1.2 Van beslissing naar uitvoering ........................................................................................... 135
1.3 Praktijk van uitvoering: ..................................................................................................... 136
1.4 Jeugdcriminologische bedenkingen bij praktijk .................................................................. 138
1.5 Bedenkingen bij praktijk.................................................................................................... 141
2. Alternatief & ambulant HR Afhandelingen minderjarigen .......................................................... 142
2.1 Experimenteren met AS vormen: ....................................................................................... 142
2.2 Problemen met “historische praktijk” (reeds voor 1965): .................................................... 143
2.3 Herstelrecht .................................................................................................................... 144
2.4 Vele criminologische vragen bij HR praktijk? ...................................................................... 144
2.5 Een Vlaamse success story?............................................................................................. 145
2.6 Bemiddeling dader & slachtoffer? Communicatie? ............................................................ 146
2.7 Kunnen jongeren bemiddelen? ......................................................................................... 147
2.8 Wie is het slachtoffer? ...................................................................................................... 147
2.9 Het bemiddelings-process ............................................................................................... 148
2.10 Herstel van schade? ....................................................................................................... 148
2.11 Vragen voor reflectie? ..................................................................................................... 149
2.12 Algemeen criminologische reflecties ............................................................................... 149
3. De uithandengeving: het achterpoortje van de jeugdbescherming ............................................ 149
3.1 Uithandengeving – uitzonderlijke beslissing ....................................................................... 150
3.2 Onderzoek UHG inzichten ................................................................................................ 151
3.3 Onderzoek UHG (begin Jaren 2000) inzichten ..................................................................... 153
3.4 Impact van UHG? ............................................................................................................. 154
HOC 11: VOS (Dumortier) ............................................................................................................. 155
1. Verontrustende situaties: een “kwantitatief” belangrijke groep ................................................ 155
2. Maar ook kwalitatief .............................................................................................................. 155
3. VOS: decreet Integrale Jeugdhulp: een “orthopedagogische handleiding”? ............................... 155
4. Historische evolutie............................................................................................................... 156
5. VOS: verontrustende situatie ................................................................................................. 157
5.1 Historisch voorbeeld: “onwaardige ouders” (1912) <-> vandaag “verontrustende situaties”: 157
6. Maatschappelijke noodzaak .................................................................................................. 158
6.1 Drie principes .................................................................................................................. 159
6.2 Gemandateerde Voorzieningen (sinds 2013) ...................................................................... 160
7. Integrale jeugdhulp vandaag (VOS): ........................................................................................ 160
7.1 Drie manieren om de jeugdrechtbank bevoegd te maken ............................................... 162
8. Integrale jeugdhulp: naar een vraaggerichte hulpverlening? ..................................................... 163
8.1 Aanleiding Integrale Jeugdhulp: kritieken op BJB ........................................................... 163
8.1 Integraal! (zie ook art. 5: missie) ........................................................................................ 164
8.2 Principes IJ (art. 6) ............................................................................................................ 164
8.3 Doelstellingen IJ (zie ook art. 8) ......................................................................................... 165
9. Organisatie IJ ........................................................................................................................ 165
9.1 Beginselen gerechtelijke maatregelen/functies .................................................................. 169
9.2 Beginselen gerechtelijke maatregelen ............................................................................... 170
9.3 Gerechtelijke maatregelen (art. 48) ................................................................................... 170
9.4 Sociale Dienst JRB (art. 56-58 decreet IJ) ........................................................................... 172
4
HOC 1: Historische inleiding (Christiaens) ........................................................................................ 6
1. Een apart jeugdrecht, waarom? ................................................................................................. 6
2. De geboorte van de kinderbescherming ..................................................................................... 6
3. Fundamentele maatschappelijke veranderingen = context (19 de eeuw) ........................................ 6
4. De “ontdekking” van jeugdcriminaliteit als een specifiek probleem ............................................. 7
4.1 4 Specifieke ontwikkelingen (19de eeuwse) -> apartstelling minderjarige daders ...................... 7
5. Sociaal verweer denken ............................................................................................................ 7
5.1 KinderBeschermingswet van 1912 = sociaal verweer in praktijk ............................................. 8
5.2 Wet van 15 mei 1912 – Kernpunten ....................................................................................... 9
6. Kinderen van de kinderbescherming = de interventiegronden .....................................................10
6.1 De figuur van de “jeugddelinquent” in 1912 .........................................................................10
6.2 A-typische kinder-straf-rechter ...........................................................................................11
6.3 De maatschappelijke reactie? ............................................................................................12
6.4 Principes van de maatschappelijke reactie – straftoemeting .................................................13
7. Praktijk van groeiend interventionisme .....................................................................................14
7.1 Kenmerken van groeiend interventionisme ..........................................................................14
8. Belangrijkste kritieken Wet KB en beschermingsmodel (?) .........................................................15
9. Wet op jeugdbescherming 1965 ...............................................................................................15
10. 6 belangrijke vernieuwingen 1965 ...........................................................................................16
11. De 1965 remake van de figuur van de jeugddelinquent .............................................................18
12. De remake van de kinderrechter? ...........................................................................................18
13. Perspectief 20ste eeuw Kernvraagstukken van het JBR ............................................................18
14. Bespreking casus Rosalie: .....................................................................................................19
HOC 2: De staatshervorming(en) en bevoegdheidsverdeling (Dumortier) ...........................................20
1. Link jeugdrecht en jeugdcriminologie .......................................................................................20
2. Een definitie van “jeugd(beschermings)recht” ...........................................................................20
3. 2 doelgroepen (let op: “kwalificatieswitch”) ..............................................................................21
4. 2 soorten hulpverlendende interventies ....................................................................................21
5. 2 Bevoegdheidsniveaus ...........................................................................................................21
6. ‘Sui generis’ karakter van het jeugdbeschermingsrecht .............................................................21
7. Tijdslijn en bevoegdheidsverdeling ...........................................................................................22
7.1 1912 ..................................................................................................................................22
7.2 Jeugdbeschermingswet 1965 – Belangrijke veranderingen ....................................................23
7.3 Jaren 80’: een keerpunt? .....................................................................................................24
8. Bevoegdheidsverdeling ............................................................................................................27
8.1 Politieke strijd ....................................................................................................................27
8.2 Juridische strijd: .................................................................................................................29
8.3 Schematische voorstelling .................................................................................................33
9. Hoe zit het in brussel? .............................................................................................................34
10. Epiloog: 40 jaren later… .........................................................................................................34
11. Oefeningen: ..........................................................................................................................35
HOC 3: Kinderrechten (Dumortier) ...................................................................................................37
1. Deel 1: Kinderrechten ..............................................................................................................37
1.1 VN Kinderrechtenverdrag ...................................................................................................37
1.2 Ontstaan kinderrechtenverdrag ..........................................................................................37
1.3 Het kinderrechtenverdrag (1989) en de 3 P’s ........................................................................38
1
, 1.4 Sterke kinderrechtentraditie in Vlaanderen/België ...............................................................38
1.5 Blauwdruk van het ideale jeugdrecht: de historische driespan van de kinderrechten ..............39
1.6 Het “ideale” jeugdrecht voor “children in conflict with the law” ............................................40
1.7 Belang van sociale en procedurele rechtvaardigheid, op maat van het kind ...........................41
1.8 Het jeugdrecht zoals het is ..................................................................................................42
1.9 Het Vlaamse jeugddelinquentiedecreet en het “ideale” jeugdrecht .......................................42
1.10 The usual suspects <-> social justice for all .......................................................................43
1.11 Hoe verschillen begrijpen? ................................................................................................43
1.12 Procedural justice, trust & legitimacy ................................................................................44
1.13 Procedural justice in practice: enkele bedenkingen: ...........................................................44
1.14 Nood aan “empirische kinderrechten” ..............................................................................45
2. Deel 2: Europees Verdrag voor de rechten van de mens .............................................................45
2.1 Inhoud EVRM (1950) ...........................................................................................................46
2.2 De impact van het EHRM op het jeugdrecht? .......................................................................47
2.3 Aanbevelingen, Raad van Europa ........................................................................................48
3. Deel 3: Europese Unie en Belgische Grondwet ..........................................................................49
3.1 EU directive 2016/800 ........................................................................................................49
4. Deel 4: Oefeningen ..................................................................................................................50
HOC 4: Wat is jeugd? (Christiaens) ..................................................................................................52
1. Wat is jeugd? ..........................................................................................................................52
2. Transitie volwassenheid niet (louter) juridisch ...........................................................................52
3. Maatschappelijke situatie jeugd ...............................................................................................52
4. Jeugdbeleid? De regulering van het leven van jongeren ..............................................................58
5. Dubbele beleidsstrategie .........................................................................................................59
6. De jeugd van tegenwoordig? ....................................................................................................60
HOC 5: The usual suspects (Christiaens) .........................................................................................62
1. The usual suspects ..................................................................................................................62
1.1 Het afkomst (ethniciteit)-criminaliteitsdebat .......................................................................62
1.2 Racialisering, oververtegenwoording en het probleem van selectiviteit ..................................63
1.3 The usual suspects ............................................................................................................70
HOC 6: Wat doet dat met een jongere? (Christiaens) ........................................................................73
1. De impact van het in contact komen met het JB systeem? .........................................................73
1.2 Impact en slachtofferschap van minderjarigen? ...................................................................74
1.3 Vormen van slachtofferschap .............................................................................................75
1.4 Diverse (historische) vormen van (institutionele) victimisering ..............................................77
1.5 Institutioneel geweld ..........................................................................................................77
1.6 Wat is de impact van interventies & pedagogische praktijken? ..............................................78
1.7 Impact studies JB interventies kritisch bekeken ...................................................................78
1.8 Onderzoek doen naar impact = onderzoek doen naar praktijken (en die is politiek)! ................79
wat is (historische) bedoeling JB <-> finaliteit? ...........................................................................79
1.10 Beschermen is heropvoeden is genezen is redden is straffen is herstellen is ... ....................80
1.11 Anders onderzoek doen naar impact .................................................................................81
1.12 Relevantie onderzoek doen naar impact ............................................................................81
1.13 Waarom is “voicing” belangrijk? ........................................................................................82
1.14 Waarom is impact/belevingsonderzoek moeilijk? ...............................................................83
1.15 Divers relevant onderzoek.................................................................................................84
1.16 Impact van JB op “zelf” en “worden” (becoming) ................................................................86
1.17 Onderzoek aanbevelingen ................................................................................................86
2
, 1.18 Het belang van een toekomstperspectief (S. Van Audenhove) .............................................86
1.19 Toekomstperspectief (S. Van Audenhove) ..........................................................................87
1.20 Transitie volwassenheid = kwetsbaar ................................................................................88
1.21 Jeugdbeschermingsinterventies “versterken” ook kwetsbaarheid .......................................88
HOC 7: MOF (Dumortier) .................................................................................................................89
1. Het hervormingsdebat en de modellenstrijd ..............................................................................89
1.1 Hervormingsdebat: ............................................................................................................89
1.2 Modellenstrijd:...................................................................................................................90
1.3 Hybride model <-> specificiteit van het jeugdrecht ...............................................................90
2. Krachtlijnen van het Vlaamse Jeugddelinquentierecht ...............................................................91
2.1 Verantwoordelijkheid als vertrekpunt (1ste krachtlijn) ............................................................91
2.2 Duidelijke, snelle, constructieve en herstelgerichte reacties (2de krachtlijn) .........................92
2.3 Evidence based (3de krachtlijn) ............................................................................................93
2.4 Gedifferentieerd aanbod van antwoorden (4de krachtlijn) & 2.5 Verschillende kaders (5de
krachtlijn) ...............................................................................................................................94
2.6 Scheiding MOF-VOS … in de GI’s (6de krachtlijn) ...................................................................95
2.7 Subsidiariteit (7de krachtlijn) ................................................................................................96
2.8 Rechtswaarborgen & Kwaliteitseisen (8ste richtlijn) ...............................................................97
3. Het Openbaar ministerie ..........................................................................................................98
3.1 OM .................................................................................................................................. 100
4. Vragen en Debat .................................................................................................................... 104
HOC 8: MOF (Deel 2) (Dumortier) .................................................................................................. 105
1. Vlaams jeugddelinquentierecht.............................................................................................. 105
1.1 Schema (federale) procedure (“Vlaamse” antwoorden op jeugddelinquentie) ..................... 105
1.2 Voorafgaande opmerkingen: ............................................................................................. 106
2. Jeugdrechter tijdens voorbereidende rechtspleging (arts. 18-27) ............................................. 106
2.1 Voorafgaande opmerkingen .............................................................................................. 106
2.2 Jeugdrechter tijdens voorbereidende fase ......................................................................... 107
2.3 Voorrang regeling ............................................................................................................. 107
3. Afsluitende bedenkingen ....................................................................................................... 117
4. Epiloog ................................................................................................................................. 118
4.1 Ordonnantie van 16 mei 2019 betreffende de jeugdhulpverlening en de jeugdbescherming .. 118
4.2 Interventies tav MOF-jongeren .......................................................................................... 118
4.3 Naar een zuinig, Belgisch, kinderrechtenproof constructief jeugdsanctierecht? ................... 119
HOC 9: Beslissingspraktijk én Verschijnen voor de rechter (Christiaens) .......................................... 120
1. Contact met jusitie ................................................................................................................ 120
1.1 Aanmelding bij het parket ................................................................................................. 120
1.2 Het (criminologische) belang van de kwalificatie als basis voor de “interventie” .................. 120
1.3 Daarom (ouder) onderzoek naar rechtspleging en beslissingen ........................................... 120
1.4 Parket beslissingspraktijk vandaag? .................................................................................. 121
1.5 Algemene inzichten parket fase? ....................................................................................... 122
1.5 Beslissing tot vervolging = Verschijnen voor de jeugdrechter ............................................... 123
1.6 Belang van onderzoek naar praktijk ................................................................................... 124
1.7 Conclusie ........................................................................................................................ 128
2. De JR en de JRB beslist........................................................................................................... 130
2.1 Algemene inzicht: Het accent van de maatschappelijke reactie MOF ligt in de voorlopige fase
............................................................................................................................................. 130
2.2 JR en JRB beslissingspraktijk POS ...................................................................................... 130
3
, 2.3 Context van de beslissingspraktijk in MOF dossiers!........................................................... 131
HOC 10: Praktijk maatschappelijke reactive MOF uitvoering van maatregelen (Dumortier) ................ 134
1. Praktijken van maatschappelijke reactie: Uitvoering van beslissingen; afhandelingen, maatregelen
en sancties MOF ....................................................................................................................... 134
1.1 Uitvoering van maatregelen .............................................................................................. 134
1.2 Van beslissing naar uitvoering ........................................................................................... 135
1.3 Praktijk van uitvoering: ..................................................................................................... 136
1.4 Jeugdcriminologische bedenkingen bij praktijk .................................................................. 138
1.5 Bedenkingen bij praktijk.................................................................................................... 141
2. Alternatief & ambulant HR Afhandelingen minderjarigen .......................................................... 142
2.1 Experimenteren met AS vormen: ....................................................................................... 142
2.2 Problemen met “historische praktijk” (reeds voor 1965): .................................................... 143
2.3 Herstelrecht .................................................................................................................... 144
2.4 Vele criminologische vragen bij HR praktijk? ...................................................................... 144
2.5 Een Vlaamse success story?............................................................................................. 145
2.6 Bemiddeling dader & slachtoffer? Communicatie? ............................................................ 146
2.7 Kunnen jongeren bemiddelen? ......................................................................................... 147
2.8 Wie is het slachtoffer? ...................................................................................................... 147
2.9 Het bemiddelings-process ............................................................................................... 148
2.10 Herstel van schade? ....................................................................................................... 148
2.11 Vragen voor reflectie? ..................................................................................................... 149
2.12 Algemeen criminologische reflecties ............................................................................... 149
3. De uithandengeving: het achterpoortje van de jeugdbescherming ............................................ 149
3.1 Uithandengeving – uitzonderlijke beslissing ....................................................................... 150
3.2 Onderzoek UHG inzichten ................................................................................................ 151
3.3 Onderzoek UHG (begin Jaren 2000) inzichten ..................................................................... 153
3.4 Impact van UHG? ............................................................................................................. 154
HOC 11: VOS (Dumortier) ............................................................................................................. 155
1. Verontrustende situaties: een “kwantitatief” belangrijke groep ................................................ 155
2. Maar ook kwalitatief .............................................................................................................. 155
3. VOS: decreet Integrale Jeugdhulp: een “orthopedagogische handleiding”? ............................... 155
4. Historische evolutie............................................................................................................... 156
5. VOS: verontrustende situatie ................................................................................................. 157
5.1 Historisch voorbeeld: “onwaardige ouders” (1912) <-> vandaag “verontrustende situaties”: 157
6. Maatschappelijke noodzaak .................................................................................................. 158
6.1 Drie principes .................................................................................................................. 159
6.2 Gemandateerde Voorzieningen (sinds 2013) ...................................................................... 160
7. Integrale jeugdhulp vandaag (VOS): ........................................................................................ 160
7.1 Drie manieren om de jeugdrechtbank bevoegd te maken ............................................... 162
8. Integrale jeugdhulp: naar een vraaggerichte hulpverlening? ..................................................... 163
8.1 Aanleiding Integrale Jeugdhulp: kritieken op BJB ........................................................... 163
8.1 Integraal! (zie ook art. 5: missie) ........................................................................................ 164
8.2 Principes IJ (art. 6) ............................................................................................................ 164
8.3 Doelstellingen IJ (zie ook art. 8) ......................................................................................... 165
9. Organisatie IJ ........................................................................................................................ 165
9.1 Beginselen gerechtelijke maatregelen/functies .................................................................. 169
9.2 Beginselen gerechtelijke maatregelen ............................................................................... 170
9.3 Gerechtelijke maatregelen (art. 48) ................................................................................... 170
9.4 Sociale Dienst JRB (art. 56-58 decreet IJ) ........................................................................... 172
4
