Heeyyy,
wat side notes:
ik schrijf vaak de … heet …. Uiteraard moet de correcte vorm zijn dat het zo wordt genoemd, maar dat is meer typewerk haha.
In principe heb je met deze ‘samenvatting’ het boek niet nodig, de slides en mijn eigen aantekening staan er ook in. Het is een
uitgebreide samenvatting, dus niet met enkel steekwoorden, omdat ik het anders lastig vond de processen de begrijpen. Vandaar dat het
een groot document is.
De inhoudsopgave staat helemaal aan het eind, zodat je in de preview van Stuvia ook daadwerkelijk de samenvatting kan inzien, dus dat
is iets van 15 pagina’s.
Ik heb de afbeeldingen waarvan ik denk dat ze eventueel gevraagd kunnen worden zwart-wit gemaakt, omdat het ook zo op examen
gevraagd kan worden, als je ze in kleur wilt, zal je in het boek moeten kijken. De afbeeldingen waarbij het handig is om kleur te hebben
heb ik in kleur gelaten.
er zullen hier en daar nog wat typfouten in staan, aangezien ik het document nog niet volledig weer heb doorgelezen .
Hier en daar staat wat rode tekst. Dit zijn stukken waar ik nog vragen over heb, deze staan ook op Discussion board maar zijn nog niet
beantwoord, dus hier kan je zelf nog even naar kijken.
Veel woorden staan in Engels en Nederlands, omdat ze in de les ook door elkaar heen worden gebruikt.
HEEL VEEL SUCCES!
1
,C ON T ENT S
H1 Chemie van het leven ....................................................................................................................................................... 14
1.1 beetje voorkennis ............................................................................................................................................................ 14
1.2 bindingen ....................................................................................................................................................................... 14
3 soorten bindingen; covalent, ionische hydrogeen .................................................................................................................. 14
1.3 water ............................................................................................................................................................................. 15
Eigensschappel water ............................................................................................................................................................ 15
Zuren en basen ..................................................................................................................................................................... 16
buffers ................................................................................................................................................................................. 16
1.4 Macromoleculen ............................................................................................................................................................. 16
koolhydraten (carbohydrates) ................................................................................................................................................ 17
Vetten (lipids) ....................................................................................................................................................................... 17
Eiwitten (Protein) .................................................................................................................................................................. 18
nucleine zuren ...................................................................................................................................................................... 19
1.5 ATP en ADP ..................................................................................................................................................................... 20
H2, structuur en functie van cellen ......................................................................................................................................... 21
2.1 Indeling cellen volgens interne organisatie ......................................................................................................................... 21
Eukaryoten ........................................................................................................................................................................... 21
Prokaryoten ......................................................................................................................................................................... 21
2.2 Structuur van cel indiceert functie cel ................................................................................................................................ 21
Celgrootte ............................................................................................................................................................................ 22
Microscoop .......................................................................................................................................................................... 22
2.3 Interne structuren ........................................................................................................................................................... 23
Kern .................................................................................................................................................................................... 23
Ribosomen ........................................................................................................................................................................... 24
Endoplasmatische reticulum .................................................................................................................................................. 24
Golgi apparaat ...................................................................................................................................................................... 25
Vesikels................................................................................................................................................................................ 26
Mitochondriën...................................................................................................................................................................... 26
Vet en glycogeen .................................................................................................................................................................. 26
2.4 Celstructuur voor beweging en ondersteuning ................................................................................................................... 27
Cytoskelet ............................................................................................................................................................................ 27
Trilharen en flagellen............................................................................................................................................................. 28
Centriolen ............................................................................................................................................................................ 28
2.5 Plasmamembraan ............................................................................................................................................................ 28
2
,Lipide dubbellaag .................................................................................................................................................................. 28
2.5 moleculen passeren plasmamembraan .............................................................................................................................. 29
Passief transport ................................................................................................................................................................... 29
Actief transport .................................................................................................................................................................... 31
Endocytosis en exocytosis (bulk) ............................................................................................................................................. 31
Informatieoverdracht plasmamembraan ................................................................................................................................. 32
Natrium-kaliumpomp → volume cel ....................................................................................................................................... 32
Istone extracellulaire vloeistof → celvolume ............................................................................................................................ 33
2.6 cellen gebruiken en transporteren materie en energie ........................................................................................................ 34
Glucose → energie aan cel..................................................................................................................................................... 35
Samenvatting energieproductie uit glucose ............................................................................................................................. 36
2.7 Vetten en eiwitten als extra energieopslag ......................................................................................................................... 36
2.8 Anaerobe routes → energie zonder zuurstof ...................................................................................................................... 38
H3: Orgaansystemen ............................................................................................................................................................. 39
3.1 Epitheel weefsel .............................................................................................................................................................. 39
3.3 bindweefsel .................................................................................................................................................................... 40
Vezelig bindweefsel............................................................................................................................................................... 40
Gespecialiseerd bindweefsel .................................................................................................................................................. 40
3.3 spierweefsel.................................................................................................................................................................... 41
3.4 zenuwweefsel ................................................................................................................................................................. 41
3.5 Orgaansystemen ............................................................................................................................................................. 42
Holtes (cavaties) ................................................................................................................................................................... 43
Lichaamsposities/richtingen ................................................................................................................................................... 44
3.6 Huid ............................................................................................................................................................................... 44
epidermis ............................................................................................................................................................................. 44
dermis ................................................................................................................................................................................. 44
H4: skeletsysteem ................................................................................................................................................................. 46
4.1 bot structuur ................................................................................................................................................................... 46
ligamenten ........................................................................................................................................................................... 47
kraakbeen ............................................................................................................................................................................ 47
4.2 Groei/ontwikkeling van botten .......................................................................................................................................... 48
Volwassen botten ................................................................................................................................................................. 48
vormverandering .................................................................................................................................................................. 48
Bot reparatie ........................................................................................................................................................................ 49
4.3 skelet ............................................................................................................................................................................. 49
Axiale skelet ......................................................................................................................................................................... 50
3
, Appendiculaire skelet ............................................................................................................................................................ 51
4.4 gewrichten...................................................................................................................................................................... 52
Ligamenten, spieren en pezen ................................................................................................................................................ 53
4.5 Ziekten en aandoeningen van het skeletstelsel ................................................................................................................... 53
h5: spierstelsel...................................................................................................................................................................... 55
5.1 Skeletspieren .................................................................................................................................................................. 55
Spiercellen ........................................................................................................................................................................... 56
5.2 aanspanning en ontspanning ............................................................................................................................................ 56
Zenuwen activeren skeletspieren............................................................................................................................................ 57
Activatie maakt calcium vrij.................................................................................................................................................... 57
Calcium initieert de glijdende filamentenmechanisme .............................................................................................................. 57
Einde contractie.................................................................................................................................................................... 58
Energiegebruik van spieren .................................................................................................................................................... 58
Energieopslag in spieren ........................................................................................................................................................ 59
5.3 Verschillen in spieren ....................................................................................................................................................... 59
Isotonische vs isometrische contracties: beweging vs statische positie ....................................................................................... 60
Neuron activatie beïnvloed kracht .......................................................................................................................................... 60
Langzame-twitch vs snelle-twitch ........................................................................................................................................... 61
5.4 Cardiale en gladde spieren................................................................................................................................................ 62
5.5 Spieraandoeningen .................................................................................................................................. 63
H6: Bloed ............................................................................................................................................................................. 64
6.1 samenstelling en fucnties van bloed .................................................................................................................................. 64
voornaamste types van plasma eiwitten.................................................................................................................................. 64
6.2 Rode bloedcellen ............................................................................................................................................................. 65
pruductie van bloedcellen...................................................................................................................................................... 65
EPO regulatie........................................................................................................................................................................ 66
6.3 witte bloedcellen ............................................................................................................................................................. 67
Granulaire WBC .................................................................................................................................................................... 67
Agranulaire leukocieten ......................................................................................................................................................... 67
6.4 Bloedplaatjes .................................................................................................................................................................. 68
6.5 Homeostase: stoppen v. bloeden ...................................................................................................................................... 68
6.6 bloedtypes ...................................................................................................................................................................... 68
Antigenen en antilichamen .................................................................................................................................................... 68
ABO bloedtypes .................................................................................................................................................................... 69
Rh bloedtypes....................................................................................................................................................................... 69
bloedtransfusie ..................................................................................................................................................................... 70
4
wat side notes:
ik schrijf vaak de … heet …. Uiteraard moet de correcte vorm zijn dat het zo wordt genoemd, maar dat is meer typewerk haha.
In principe heb je met deze ‘samenvatting’ het boek niet nodig, de slides en mijn eigen aantekening staan er ook in. Het is een
uitgebreide samenvatting, dus niet met enkel steekwoorden, omdat ik het anders lastig vond de processen de begrijpen. Vandaar dat het
een groot document is.
De inhoudsopgave staat helemaal aan het eind, zodat je in de preview van Stuvia ook daadwerkelijk de samenvatting kan inzien, dus dat
is iets van 15 pagina’s.
Ik heb de afbeeldingen waarvan ik denk dat ze eventueel gevraagd kunnen worden zwart-wit gemaakt, omdat het ook zo op examen
gevraagd kan worden, als je ze in kleur wilt, zal je in het boek moeten kijken. De afbeeldingen waarbij het handig is om kleur te hebben
heb ik in kleur gelaten.
er zullen hier en daar nog wat typfouten in staan, aangezien ik het document nog niet volledig weer heb doorgelezen .
Hier en daar staat wat rode tekst. Dit zijn stukken waar ik nog vragen over heb, deze staan ook op Discussion board maar zijn nog niet
beantwoord, dus hier kan je zelf nog even naar kijken.
Veel woorden staan in Engels en Nederlands, omdat ze in de les ook door elkaar heen worden gebruikt.
HEEL VEEL SUCCES!
1
,C ON T ENT S
H1 Chemie van het leven ....................................................................................................................................................... 14
1.1 beetje voorkennis ............................................................................................................................................................ 14
1.2 bindingen ....................................................................................................................................................................... 14
3 soorten bindingen; covalent, ionische hydrogeen .................................................................................................................. 14
1.3 water ............................................................................................................................................................................. 15
Eigensschappel water ............................................................................................................................................................ 15
Zuren en basen ..................................................................................................................................................................... 16
buffers ................................................................................................................................................................................. 16
1.4 Macromoleculen ............................................................................................................................................................. 16
koolhydraten (carbohydrates) ................................................................................................................................................ 17
Vetten (lipids) ....................................................................................................................................................................... 17
Eiwitten (Protein) .................................................................................................................................................................. 18
nucleine zuren ...................................................................................................................................................................... 19
1.5 ATP en ADP ..................................................................................................................................................................... 20
H2, structuur en functie van cellen ......................................................................................................................................... 21
2.1 Indeling cellen volgens interne organisatie ......................................................................................................................... 21
Eukaryoten ........................................................................................................................................................................... 21
Prokaryoten ......................................................................................................................................................................... 21
2.2 Structuur van cel indiceert functie cel ................................................................................................................................ 21
Celgrootte ............................................................................................................................................................................ 22
Microscoop .......................................................................................................................................................................... 22
2.3 Interne structuren ........................................................................................................................................................... 23
Kern .................................................................................................................................................................................... 23
Ribosomen ........................................................................................................................................................................... 24
Endoplasmatische reticulum .................................................................................................................................................. 24
Golgi apparaat ...................................................................................................................................................................... 25
Vesikels................................................................................................................................................................................ 26
Mitochondriën...................................................................................................................................................................... 26
Vet en glycogeen .................................................................................................................................................................. 26
2.4 Celstructuur voor beweging en ondersteuning ................................................................................................................... 27
Cytoskelet ............................................................................................................................................................................ 27
Trilharen en flagellen............................................................................................................................................................. 28
Centriolen ............................................................................................................................................................................ 28
2.5 Plasmamembraan ............................................................................................................................................................ 28
2
,Lipide dubbellaag .................................................................................................................................................................. 28
2.5 moleculen passeren plasmamembraan .............................................................................................................................. 29
Passief transport ................................................................................................................................................................... 29
Actief transport .................................................................................................................................................................... 31
Endocytosis en exocytosis (bulk) ............................................................................................................................................. 31
Informatieoverdracht plasmamembraan ................................................................................................................................. 32
Natrium-kaliumpomp → volume cel ....................................................................................................................................... 32
Istone extracellulaire vloeistof → celvolume ............................................................................................................................ 33
2.6 cellen gebruiken en transporteren materie en energie ........................................................................................................ 34
Glucose → energie aan cel..................................................................................................................................................... 35
Samenvatting energieproductie uit glucose ............................................................................................................................. 36
2.7 Vetten en eiwitten als extra energieopslag ......................................................................................................................... 36
2.8 Anaerobe routes → energie zonder zuurstof ...................................................................................................................... 38
H3: Orgaansystemen ............................................................................................................................................................. 39
3.1 Epitheel weefsel .............................................................................................................................................................. 39
3.3 bindweefsel .................................................................................................................................................................... 40
Vezelig bindweefsel............................................................................................................................................................... 40
Gespecialiseerd bindweefsel .................................................................................................................................................. 40
3.3 spierweefsel.................................................................................................................................................................... 41
3.4 zenuwweefsel ................................................................................................................................................................. 41
3.5 Orgaansystemen ............................................................................................................................................................. 42
Holtes (cavaties) ................................................................................................................................................................... 43
Lichaamsposities/richtingen ................................................................................................................................................... 44
3.6 Huid ............................................................................................................................................................................... 44
epidermis ............................................................................................................................................................................. 44
dermis ................................................................................................................................................................................. 44
H4: skeletsysteem ................................................................................................................................................................. 46
4.1 bot structuur ................................................................................................................................................................... 46
ligamenten ........................................................................................................................................................................... 47
kraakbeen ............................................................................................................................................................................ 47
4.2 Groei/ontwikkeling van botten .......................................................................................................................................... 48
Volwassen botten ................................................................................................................................................................. 48
vormverandering .................................................................................................................................................................. 48
Bot reparatie ........................................................................................................................................................................ 49
4.3 skelet ............................................................................................................................................................................. 49
Axiale skelet ......................................................................................................................................................................... 50
3
, Appendiculaire skelet ............................................................................................................................................................ 51
4.4 gewrichten...................................................................................................................................................................... 52
Ligamenten, spieren en pezen ................................................................................................................................................ 53
4.5 Ziekten en aandoeningen van het skeletstelsel ................................................................................................................... 53
h5: spierstelsel...................................................................................................................................................................... 55
5.1 Skeletspieren .................................................................................................................................................................. 55
Spiercellen ........................................................................................................................................................................... 56
5.2 aanspanning en ontspanning ............................................................................................................................................ 56
Zenuwen activeren skeletspieren............................................................................................................................................ 57
Activatie maakt calcium vrij.................................................................................................................................................... 57
Calcium initieert de glijdende filamentenmechanisme .............................................................................................................. 57
Einde contractie.................................................................................................................................................................... 58
Energiegebruik van spieren .................................................................................................................................................... 58
Energieopslag in spieren ........................................................................................................................................................ 59
5.3 Verschillen in spieren ....................................................................................................................................................... 59
Isotonische vs isometrische contracties: beweging vs statische positie ....................................................................................... 60
Neuron activatie beïnvloed kracht .......................................................................................................................................... 60
Langzame-twitch vs snelle-twitch ........................................................................................................................................... 61
5.4 Cardiale en gladde spieren................................................................................................................................................ 62
5.5 Spieraandoeningen .................................................................................................................................. 63
H6: Bloed ............................................................................................................................................................................. 64
6.1 samenstelling en fucnties van bloed .................................................................................................................................. 64
voornaamste types van plasma eiwitten.................................................................................................................................. 64
6.2 Rode bloedcellen ............................................................................................................................................................. 65
pruductie van bloedcellen...................................................................................................................................................... 65
EPO regulatie........................................................................................................................................................................ 66
6.3 witte bloedcellen ............................................................................................................................................................. 67
Granulaire WBC .................................................................................................................................................................... 67
Agranulaire leukocieten ......................................................................................................................................................... 67
6.4 Bloedplaatjes .................................................................................................................................................................. 68
6.5 Homeostase: stoppen v. bloeden ...................................................................................................................................... 68
6.6 bloedtypes ...................................................................................................................................................................... 68
Antigenen en antilichamen .................................................................................................................................................... 68
ABO bloedtypes .................................................................................................................................................................... 69
Rh bloedtypes....................................................................................................................................................................... 69
bloedtransfusie ..................................................................................................................................................................... 70
4