Samenvatting les 7 - Zuren en basen

Zuren en basen

1. Arrhenius, Brønsted en Lewis theorieën
1)​ Arrhenius - Zuurbasetheorie
●​ zuur = stof die in H2O dissocieert in H+ ionen (aq)
●​ base = stof die in H2O dissocieert in OH- ionen (aq)
○​ sterkte hangt af vd mate waarin ze dissociëren
●​ Neutralisatie: H+ (aq) + OH- (aq) ⇔ H2O (vl)
●​ Beperkingen
○​ enkel H2O als oplosmiddel
○​ enkel basen die een OH groep hebben (geen zouten, amines)

2)​ Brønsted-Lowry concept
●​ Brønsted-zuur: geeft pronen af
●​ Brønsted-base: neemt protonen op
○​ Zuren en basen vormen een geconjugeerd paar
●​ HA(aq) + H2O(aq) ⇔ H3O+ (aq) + A- (aq)
zuur + base ⇔ geconjugeerd zuur + geconjugeerde base

⎡⎢𝐻 𝑂+⎤⎥ 𝐴−
[ ]
⎣ 3 ⎦
●​ Zuurcte KZ =
[𝐻𝐴]
●​ water kan optreden als een zuur of als een base

3)​ Lewiszuren en -basen
●​ Lewiszuur = L-zuur = elektronenpaaracceptor
●​ Lewisbase = L-base = elektronenpaardonor
●​ Alle Arrheniuszuren en Brønstedzuren zijn Lewiszuren, MAAR niet
omgekeerd
●​ H+ + :O2- → O-H- (H+ = Brønstedzuur = L-zuur)
●​ CO2 + O-H- → HCO3- (CO2 = L-zuur ≠ Brønstedzuur)

2. Sterkte van Brønstedzuren en basen
●​ sterkte = mate waarin zuur protonen afstaat en de base opneemt

Eigenschap Sterk zuur Zwak zuur

Dissociatiecte Ka zeer groot zeer klein
Ka >> 1 Ka << 1

Evenwichtspositie nr rechts nr links

Dissociatie bijna volledig gering

[ +]
cevenwicht 𝐻 [𝐻+]≈ C Z [𝐻+] << C Z


sterkte gecon. base in vgl A- is veel zwakkere base A- is veel sterkere base
met H2O

Voorbeelden HCl, HNO3 HF, HC2H3O2, HSO4-