Samenvatting Waugh, A. & Grant, A. (2012) Ross en Wilson Anatomie en fysiologie in gezondheid en ziekte.
H-8 Klassieke zintuigen
Oren en gehoor
Het oor is een gehoororgaan en een evenwichtsorgaan.
- Gevoelig voor vibraties door geluidsgolven en geeft die prikkels door aan de achtste hersenzenuw
(nervus cochlearis)
- Met uitzondering van auricula(oorschelp) liggen de structuren van het oor in het pars petrosa
(rotsbeen) van het os temporale (slaapbeen)
Structuur
Het oor bestaat uit 3 delen:
1. Buitenoorà verzamelt geluidsgolven en geleidt ze naar middenoor.
2. Middenoorà geluidsgolven naar binnenoor leiden
3. Binnenoorà geluidsgolven omzetten in zenuwimpulsen die overgedragen worden naar het
hoorgebied van de hersenschors.
Buitenoor
Buitenoor bestaat uit :
• Oorschelp (auricula)
• Buitenste gehoorgang (meatus acusticus externus)
De oorschelp (auricula)
- Zichtbare deel dat aan de zijkant van het hoofd uitsteekt.
- Bestaat uit elastisch kraakbeen bedekt met huid
- Diepe groeven en richels.
- Buitenrand is de helix
- De lobulus (oorlel) is het zachte, buigzame onderste uiteinde dat bestaat uit bloedrijk bind – en
vetweefsel.
De buitenste gehoorgang (meatus acusticus externus)
- Ongeveer 2,5cm lange buis met een flauwe S-vorm die loopt van de oorschelp naar het trommelvlies
- Buitenste 1/3 deel is van kraakbeen.
- Rest is een gang in het slaapbeen.
- Buis bekleed met huid die doorloopt vanuit de oorschelp
- Huid van buitenste 1/3 deel bevat talrijke oorsmeerkliertjes en haarzakjes, met bijbehorende
talgkliertjes.
§ Oorsmeerkliertjes= aangepaste zweetkliertjes die cerumen(oorsmeer) afscheiden.
, § Cerumen is een kleverig materiaal dat beschermende stoffen, waardoor lysozymen en
immunoglobulinen bevat.
§ Oorsmeer, haren en krommingen in gehoorgang zorgen ervoor dat lichaamsvreemde deeltjes het
trommelvlies niet bereiken.
§ Kauw- en spreekbewegingen van het kaakgewricht masseren de kraakbeenachtige gehoorgang,
waardoor het smeer naar buiten komt.
- Trommelvlies/membrana tympani sluit de uitwendige gehoorgang volledig af van het middenoor
§ Ovaal, met een iets bredere rand bovenaan
§ Bestaat uit 3 soorten weefsel: buitenlaag van haarloze huid, middenlaag van vezelrijk bindweefsel
en een binnenlaag van slijmvlies dat doorloopt vanuit het middenoor.
Middenoor (cavum tympali)
Een onregelmatige, met lucht gevulde holte in het pars petrosa (rotsbeen) van het os temporale (slaapbeen).
- De holte, inhoud en luchtzakken die erop uitkomen zijn bedekt met ofwel eenlagig plaveiselepitheel
ofwel kubisch epitheel.
- Zijwand van middenoor wordt gevormd door trommelvlies
- Dak en vloer wordt gevormd door slaapbeen.
- Achterwand wordt gevormd door het slaapbeen met openingen naar het antrum mastoideum,
waardoor lucht naar de luchthoudende cellen van de processus mastoideus stroomt.
- Middenwand is een dunne laag van het slaapbeen met 2 openingen:
1.Het foramen oval (ovale venster)
2.Het foramen spinosum (ronde venster)
- Foramen ovale wordt afgesloten door een deel van een beentje dat stapes (stijgbeugel) heet; het
formane spinosum door een dunne laag bindweefsel.
- Lucht bereikt de holte via de tuba auditiva (oortrompet/buis van eustachius) die vanuit de neus-
keelholte naar de trommelholte loopt.
¨ Buis ongeveer 4 cm lang en bekleed met cilindrisch trilhaarepitheel & zorgt ervoor dat
zich aan beide zijden van het trommelvlies lucht bevindt onder atmosferische druk.
¨ Daardoor trommelvlies trilllen als het geraakt wordt door geluid volgen
¨ Normale toestand buis van Eustachius dicht, maar als druk aan weerszijden van het
trommelvlies ongelijk isà geopend door te slikken of te gapenà oren knappen & druk
weer gelijk.
Gehoorbeentjes
- In middenoor lopen 3 hele kleine botjes met een lengte van niet meer dan enkele millimeters van het
trommelvlies naar het foramen ovaleà vormen een reeks beweegbare gewrichten met elkaar en met
de mediale wand van de oorholte bij het foramen ovale.
1. De malleus(hamer) is het laterale, hamervormige beentje. Steel staat in contact met het trommelvlies
en de kop vormt een beweeglijk gewricht met de incus.
2. De incus (aambeeld) is het middelste, aambeeld vormige beentje. Het lichaam ervan scharniert met de
hamer, het lange uitsteeksel met de stapes en het korte uitsteeksel, dat met bindweefsel aan de
achterwand van de middenoorholte vastzit, stabiliseert het geheel.
3. De stapes (stijgbeugel) is het mediale, stijgbeugelvormige beentje. De kop ervan scharniert met de
incus en de voetplaat past in het foramen ovale.
- De 3 gehoorbeentjes worden op hun plaats gehouden door fijne ligamenten.
, Binnenoor
Het binnenoor/labyrint(doolhof) bevat de gehoor- en evenwichtsorganen. Het bestaat uit 2 delen:
1. Benige labyrint
2. Vliezige labyrint
Benige labyrint
Dit is een holte in het os temporale, bekleed met periost (beenvlies).
- Groter dan vliezige labyrint, dat dezelfde vorm heeft en erin ligt als een buis in een buis.
- Tussen beide labyrinten ligt een laag heldere vloeistof, perilymfe, en binnen het vliezige labyrint ligt
net zo’n laag vocht, endolymfe, een slijmachtige vloeistof.
Het benige labyrint bestaat uit:
• Het vestibulum
• De cochlea (het slakkenhuis)
• 3 halfcirkelvormige kanalen (canales semicirculares)
Vestibulum:
- Verwijde deel dat het dichts bij het middenoor ligt.
- In zijwand liggen het foramen ovale en het foramen spinosum.
- Bevat 2 vliezige zakken= utriculus en sacculus (spelen belangrijke rol bij evenwicht)
Cochlea:
- Structuur lijkt op slakkenhuis, met brede basis die doorloopt vanuit het vestibulum en nauwe top
- Loopt als een spiraal rond een benige middenzuil
Halfcirkelvormige kanalen:
- 3 buizen die zo zijn geplaatst, dat er in elk ruimtelijke vlak één ligt.
- Ook starten deze vanuit het verstibulum
Vliezig labyrint
Het vliezig labyrint is een stelsel van vliezige blaasjes en kanalen, dat zweeft in de perilymfe. Bestaat uit:
• De utriculus en sacculus (gelegen in vestibulum)
• De ductus coclearis (gelgen in het benig slakkenhuis/cochlea)
• 3 booggangen/ ductus semicirculares (gelegen in de benige canales semicirculares)
H-8 Klassieke zintuigen
Oren en gehoor
Het oor is een gehoororgaan en een evenwichtsorgaan.
- Gevoelig voor vibraties door geluidsgolven en geeft die prikkels door aan de achtste hersenzenuw
(nervus cochlearis)
- Met uitzondering van auricula(oorschelp) liggen de structuren van het oor in het pars petrosa
(rotsbeen) van het os temporale (slaapbeen)
Structuur
Het oor bestaat uit 3 delen:
1. Buitenoorà verzamelt geluidsgolven en geleidt ze naar middenoor.
2. Middenoorà geluidsgolven naar binnenoor leiden
3. Binnenoorà geluidsgolven omzetten in zenuwimpulsen die overgedragen worden naar het
hoorgebied van de hersenschors.
Buitenoor
Buitenoor bestaat uit :
• Oorschelp (auricula)
• Buitenste gehoorgang (meatus acusticus externus)
De oorschelp (auricula)
- Zichtbare deel dat aan de zijkant van het hoofd uitsteekt.
- Bestaat uit elastisch kraakbeen bedekt met huid
- Diepe groeven en richels.
- Buitenrand is de helix
- De lobulus (oorlel) is het zachte, buigzame onderste uiteinde dat bestaat uit bloedrijk bind – en
vetweefsel.
De buitenste gehoorgang (meatus acusticus externus)
- Ongeveer 2,5cm lange buis met een flauwe S-vorm die loopt van de oorschelp naar het trommelvlies
- Buitenste 1/3 deel is van kraakbeen.
- Rest is een gang in het slaapbeen.
- Buis bekleed met huid die doorloopt vanuit de oorschelp
- Huid van buitenste 1/3 deel bevat talrijke oorsmeerkliertjes en haarzakjes, met bijbehorende
talgkliertjes.
§ Oorsmeerkliertjes= aangepaste zweetkliertjes die cerumen(oorsmeer) afscheiden.
, § Cerumen is een kleverig materiaal dat beschermende stoffen, waardoor lysozymen en
immunoglobulinen bevat.
§ Oorsmeer, haren en krommingen in gehoorgang zorgen ervoor dat lichaamsvreemde deeltjes het
trommelvlies niet bereiken.
§ Kauw- en spreekbewegingen van het kaakgewricht masseren de kraakbeenachtige gehoorgang,
waardoor het smeer naar buiten komt.
- Trommelvlies/membrana tympani sluit de uitwendige gehoorgang volledig af van het middenoor
§ Ovaal, met een iets bredere rand bovenaan
§ Bestaat uit 3 soorten weefsel: buitenlaag van haarloze huid, middenlaag van vezelrijk bindweefsel
en een binnenlaag van slijmvlies dat doorloopt vanuit het middenoor.
Middenoor (cavum tympali)
Een onregelmatige, met lucht gevulde holte in het pars petrosa (rotsbeen) van het os temporale (slaapbeen).
- De holte, inhoud en luchtzakken die erop uitkomen zijn bedekt met ofwel eenlagig plaveiselepitheel
ofwel kubisch epitheel.
- Zijwand van middenoor wordt gevormd door trommelvlies
- Dak en vloer wordt gevormd door slaapbeen.
- Achterwand wordt gevormd door het slaapbeen met openingen naar het antrum mastoideum,
waardoor lucht naar de luchthoudende cellen van de processus mastoideus stroomt.
- Middenwand is een dunne laag van het slaapbeen met 2 openingen:
1.Het foramen oval (ovale venster)
2.Het foramen spinosum (ronde venster)
- Foramen ovale wordt afgesloten door een deel van een beentje dat stapes (stijgbeugel) heet; het
formane spinosum door een dunne laag bindweefsel.
- Lucht bereikt de holte via de tuba auditiva (oortrompet/buis van eustachius) die vanuit de neus-
keelholte naar de trommelholte loopt.
¨ Buis ongeveer 4 cm lang en bekleed met cilindrisch trilhaarepitheel & zorgt ervoor dat
zich aan beide zijden van het trommelvlies lucht bevindt onder atmosferische druk.
¨ Daardoor trommelvlies trilllen als het geraakt wordt door geluid volgen
¨ Normale toestand buis van Eustachius dicht, maar als druk aan weerszijden van het
trommelvlies ongelijk isà geopend door te slikken of te gapenà oren knappen & druk
weer gelijk.
Gehoorbeentjes
- In middenoor lopen 3 hele kleine botjes met een lengte van niet meer dan enkele millimeters van het
trommelvlies naar het foramen ovaleà vormen een reeks beweegbare gewrichten met elkaar en met
de mediale wand van de oorholte bij het foramen ovale.
1. De malleus(hamer) is het laterale, hamervormige beentje. Steel staat in contact met het trommelvlies
en de kop vormt een beweeglijk gewricht met de incus.
2. De incus (aambeeld) is het middelste, aambeeld vormige beentje. Het lichaam ervan scharniert met de
hamer, het lange uitsteeksel met de stapes en het korte uitsteeksel, dat met bindweefsel aan de
achterwand van de middenoorholte vastzit, stabiliseert het geheel.
3. De stapes (stijgbeugel) is het mediale, stijgbeugelvormige beentje. De kop ervan scharniert met de
incus en de voetplaat past in het foramen ovale.
- De 3 gehoorbeentjes worden op hun plaats gehouden door fijne ligamenten.
, Binnenoor
Het binnenoor/labyrint(doolhof) bevat de gehoor- en evenwichtsorganen. Het bestaat uit 2 delen:
1. Benige labyrint
2. Vliezige labyrint
Benige labyrint
Dit is een holte in het os temporale, bekleed met periost (beenvlies).
- Groter dan vliezige labyrint, dat dezelfde vorm heeft en erin ligt als een buis in een buis.
- Tussen beide labyrinten ligt een laag heldere vloeistof, perilymfe, en binnen het vliezige labyrint ligt
net zo’n laag vocht, endolymfe, een slijmachtige vloeistof.
Het benige labyrint bestaat uit:
• Het vestibulum
• De cochlea (het slakkenhuis)
• 3 halfcirkelvormige kanalen (canales semicirculares)
Vestibulum:
- Verwijde deel dat het dichts bij het middenoor ligt.
- In zijwand liggen het foramen ovale en het foramen spinosum.
- Bevat 2 vliezige zakken= utriculus en sacculus (spelen belangrijke rol bij evenwicht)
Cochlea:
- Structuur lijkt op slakkenhuis, met brede basis die doorloopt vanuit het vestibulum en nauwe top
- Loopt als een spiraal rond een benige middenzuil
Halfcirkelvormige kanalen:
- 3 buizen die zo zijn geplaatst, dat er in elk ruimtelijke vlak één ligt.
- Ook starten deze vanuit het verstibulum
Vliezig labyrint
Het vliezig labyrint is een stelsel van vliezige blaasjes en kanalen, dat zweeft in de perilymfe. Bestaat uit:
• De utriculus en sacculus (gelegen in vestibulum)
• De ductus coclearis (gelgen in het benig slakkenhuis/cochlea)
• 3 booggangen/ ductus semicirculares (gelegen in de benige canales semicirculares)
