1
Samenvatting voor het vak Methoden en Technieken van
criminologisch onderzoek 1, op basis van:
- Onderzoeksmethoden (10e druk 2021)
COVER MAKEN - Discovering Statistics using SPSS (5th editon)
- Hoorcolleges incl. PowerPoints door Hanneke
Palmen, Ard Barends en Jocye Schot
1
- Werkgroepen incl. PowerPoints door Joyce
Schots en Ard Barends
,Inhoud
Leerdoelen en praktische informatie...............................................................................................................................................3
Week 1..............................................................................................................................................................................................3
Hoofdstuk 2: het Onderzoeksplan...............................................................................................................................................3
Probleemstelling......................................................................................................................................................................3
Onderzoeksontwerp.................................................................................................................................................................5
Week 2..............................................................................................................................................................................................8
Validiteit en betrouwbaarheid.....................................................................................................................................................8
Soorten validiteit......................................................................................................................................................................8
Betrouwbaarheid.....................................................................................................................................................................9
Hoofdstuk 5: Grootschalig veldonderzoek.................................................................................................................................10
Steekproefplan.......................................................................................................................................................................10
Soorten steekproeven............................................................................................................................................................10
Week 3...........................................................................................................................................................................................12
Kwalitatief vs kwantitatief..........................................................................................................................................................12
Hoofdstuk 6: Experiment...........................................................................................................................................................12
Vraagstelling...........................................................................................................................................................................12
Soorten experimenten...........................................................................................................................................................13
Hoofdstuk 7: Etnografisch veldonderzoek.................................................................................................................................15
Vraagstelling...........................................................................................................................................................................15
Dataverzamelingsplan............................................................................................................................................................15
Steekproefplan.......................................................................................................................................................................15
Integratie onderzoeksmethoden...............................................................................................................................................16
Week 4: Statistiek...........................................................................................................................................................................16
Inleiding......................................................................................................................................................................................17
Hoofdstuk 2: the spine of statistics............................................................................................................................................17
Hoofdstuk 1.8: data analyseren.................................................................................................................................................17
Stap 1:data verkennen...........................................................................................................................................................17
Stap 2: data beschrijven/samenvatten..................................................................................................................................18
Stap 3: rekenen met de data..................................................................................................................................................20
Artikel: kernprobleem van de inductieve statistiek...................................................................................................................21
Week 5 & 6.....................................................................................................................................................................................22
SPINE..........................................................................................................................................................................................22
(estimating) Parameters.........................................................................................................................................................22
Standaard error......................................................................................................................................................................22
Confidence interval................................................................................................................................................................23
Null hypothesis.......................................................................................................................................................................24
2
,SPSS handleiding............................................................................................................................................................................32
Werkgroep 4...............................................................................................................................................................................32
Werkgroep 5...............................................................................................................................................................................33
Werkgroep 6...............................................................................................................................................................................34
LEERDOELEN EN PRAKTISCHE INFORMATIE
Belangrijkste begrippen van methoden kunnen beschrijven en toepassen
Verschillende methoden en designs van onderzoek kunnen onderscheiden, herkennen, beschrijven en illustreren
Belangrijkste begrippen van statistische technieken kunnen beschrijven en toepassen
Toetsbare hypothesen formuleren bij een criminologisch vraagstuk
De voorwaarden voor statistische toetsen benoemen, en toetsen kunnen kiezen bij onderzoeksvragen
(Eenvoudige) analyseresultaten (output) van SPSS interpreteren en op basis daarvan een conclusie trekken over een
hypothese
Zelfstandig univariate en bivariate analyses uitvoeren in SPSS, en de resultaten daarvan op een juiste manier
interpreteren.
Per hoofdstuk staan losse leerdoelen: de samenvatting is ook op basis hiervan gemaakt.
Tentamen: 22 maart 9.00-12.00
- Voorgeschreven literatuur (boek en ev. kennisclips op Brightspace)
- Stof uit hoorcolleges en werkgroepen
- Papers in werkgroepen dienen als oefenmateriaal. Inhoud wordt niet getentamineerd, maar opdrachten zijn wel
illustratief voor tentamenvragen -> papers niet samengevat.
- Verhouding te behalen punten voor methoden en statistiek zal ongeveer 50/50 zijn
- Vragen gaan ook over stof die minder/niet aan bod is gekomen tijdens WG en HC
Waarom is statistiek leren belangrijk?
Onderzoeksliteratuur begrijpen
Eigen onderzoek opzetten
Eigen oordeel kunnen vormen
WEEK 1
Hoofdstuk 2: Het onderzoeksplan - Tobi & Scheepers
Hoofdstuk 3: Benaderingen van onderzoek. - Cobussen, Kampen & Scheepers
Hoofdstuk 4: Theorieën, hypothesen en operationalisaties, 4.1 t/m 4.5 (p 107-139) - Scheepers, Savelkoul & Boevé
HOOFDSTUK 2: HET ONDERZOEKSPLAN
Het onderzoeksplan is een stappenplan voor onderzoek doen. Het
bevat alle overwegingen die je moet maken als je een onderzoek
opzet. Het onderzoeksplan volgt in grote lijnen de empirische cyclus.
Het bestaat uit twee onderdelen:
1) Probleemstelling
2) Onderzoeks-ontwerp
PROBLEEMSTELLING
3
, Een probleem staat voor een vraagstuk of set van samenhangende vraagstellingen/onderzoeksvragen. De probleemstelling is
cruciaal in het onderzoeksplan. De probleemstelling: wat willen de onderzoekers te weten komen en waarom?
Paradigma=een stelsel van opvattingen over wat de juiste of beste wetenschap is, waar een wetenschappelijke theorie aan
moet voldoen en de manier waarop je zo’n theorie zou moeten ontwikkelen respectievelijk confronteren met de sociale
werkelijkheid.
Literatuuronderzoek is de voorbereiding op het onderzoekspan. Het doel is dat je je vraagstelling, doelstelling en theoretisch
raamwerk beter geïnformeerd kunt kiezen en leert hoe andere onderzoekers terugkijken op het door hun gekozen
onderzoeksplan. Het heeft nut voor de inhoudelijke kant van je onderzoek (probleemstelling) en de methodologische kant
(het onderzoeksontwerp). Bij literatuuronderzoek moet ook worden gekeken of de te bestuderen publicaties verkregen zijn
op verantwoorde wetenschappelijke methoden om de waarde ervan te herkennen=state of the art.
De probleemstelling bestaat uit 3 onderdelen:
1) Vraagstelling: wat wil je weten?
Deze bevat meestal een overkoepelende vraag die weergeeft wat je precies wil onderzoeken, vaak met deelvragen.
Er zijn verschillende typen vraagstellingen:
- Beschrijvend: trend (twee tijdstippen), comparatief (twee locaties of groepen), of in hoeverre komt iets
voor (prevalentie). Herkennen aan: wie, wat voor, welke, wanneer, hoe…?
Doen studenten het beter in het wiskunde examen nu dan 20 jaar geleden?
Ontvangen vrouwen meer bezoek dan mannen?
Welk percentage van het gedetineerden ontvangt bezoek?
- Verklarend: het startpunt is een verschijnsel waarvoor men één of meerdere verklaren zoekt”waarom leidt
x tot y en waardoor? Welke x-en kunnen y verklaren? Herkennen aan: waarom, waardoor, hoe komt het
dat…?
Wat zijn de determinanten van bezoek? (factoren die ervoor zorgen dat iemand wel/geen bezoek
ontvangt)
- Voorspellend: tot welke y leidt x? Het gaat hier om concrete voorspellingen die je in het onderzoek
verwacht aan te treffen.
Zorgt het volgen van training “Kies voor Verandering” voor minder wangedrag in Nederlandse PI’s?
Deze hangen samen met de keuze van de onderzoeksmethode. Verklarende en voorspellende vraagstellingen zijn
causale vraagstelling: ze vragen naar de oorzaken van een verschijnsel. Het verschil is dat verklarende
vraagstellingen beginnen bij het gevolg en voorspellende bij de oorzaak. Voorwaarden om te spreken van causale
relaties:
De oorzaak is in de tijd duidelijk voorafgegaan aan het gevolg
De samenhang tussen de oorzaak en het gevolg moet duidelijk empirisch waarneembaar moet zijn
De samenhang kan niet worden weg verklaard door een derde verschijnsel dat bepalend is voor zwoel de
oorzaak als het gevolg (=afwezigheid van confound)
2) Doelstelling: waarom wil je onderzoek doen? In de doelstelling moet worden aangegeven wat de wetenschappelijke
(uitgesproken voornemen om via het geplande onderzoek nieuwe kennis aan het bestaande geheel toe te voegen)
en maatschappelijke relevatie (voor wie bruikbaar=valorisatie/impact) van het onderzoek is.
Fundamenteel onderzoek=oplossing van een kennisprobleem. Je weet iets nog niet en daarom onderzoek
je het. Dit soort onderzoek vind je vaak in het tijdschrift Criminology. =wetenschappelijke relevantie
Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek=oplossing van een praktijkprobleem van aanwijsbare mensen
of groepen in de samenleving. =maatschappelijke relevantie
4
Samenvatting voor het vak Methoden en Technieken van
criminologisch onderzoek 1, op basis van:
- Onderzoeksmethoden (10e druk 2021)
COVER MAKEN - Discovering Statistics using SPSS (5th editon)
- Hoorcolleges incl. PowerPoints door Hanneke
Palmen, Ard Barends en Jocye Schot
1
- Werkgroepen incl. PowerPoints door Joyce
Schots en Ard Barends
,Inhoud
Leerdoelen en praktische informatie...............................................................................................................................................3
Week 1..............................................................................................................................................................................................3
Hoofdstuk 2: het Onderzoeksplan...............................................................................................................................................3
Probleemstelling......................................................................................................................................................................3
Onderzoeksontwerp.................................................................................................................................................................5
Week 2..............................................................................................................................................................................................8
Validiteit en betrouwbaarheid.....................................................................................................................................................8
Soorten validiteit......................................................................................................................................................................8
Betrouwbaarheid.....................................................................................................................................................................9
Hoofdstuk 5: Grootschalig veldonderzoek.................................................................................................................................10
Steekproefplan.......................................................................................................................................................................10
Soorten steekproeven............................................................................................................................................................10
Week 3...........................................................................................................................................................................................12
Kwalitatief vs kwantitatief..........................................................................................................................................................12
Hoofdstuk 6: Experiment...........................................................................................................................................................12
Vraagstelling...........................................................................................................................................................................12
Soorten experimenten...........................................................................................................................................................13
Hoofdstuk 7: Etnografisch veldonderzoek.................................................................................................................................15
Vraagstelling...........................................................................................................................................................................15
Dataverzamelingsplan............................................................................................................................................................15
Steekproefplan.......................................................................................................................................................................15
Integratie onderzoeksmethoden...............................................................................................................................................16
Week 4: Statistiek...........................................................................................................................................................................16
Inleiding......................................................................................................................................................................................17
Hoofdstuk 2: the spine of statistics............................................................................................................................................17
Hoofdstuk 1.8: data analyseren.................................................................................................................................................17
Stap 1:data verkennen...........................................................................................................................................................17
Stap 2: data beschrijven/samenvatten..................................................................................................................................18
Stap 3: rekenen met de data..................................................................................................................................................20
Artikel: kernprobleem van de inductieve statistiek...................................................................................................................21
Week 5 & 6.....................................................................................................................................................................................22
SPINE..........................................................................................................................................................................................22
(estimating) Parameters.........................................................................................................................................................22
Standaard error......................................................................................................................................................................22
Confidence interval................................................................................................................................................................23
Null hypothesis.......................................................................................................................................................................24
2
,SPSS handleiding............................................................................................................................................................................32
Werkgroep 4...............................................................................................................................................................................32
Werkgroep 5...............................................................................................................................................................................33
Werkgroep 6...............................................................................................................................................................................34
LEERDOELEN EN PRAKTISCHE INFORMATIE
Belangrijkste begrippen van methoden kunnen beschrijven en toepassen
Verschillende methoden en designs van onderzoek kunnen onderscheiden, herkennen, beschrijven en illustreren
Belangrijkste begrippen van statistische technieken kunnen beschrijven en toepassen
Toetsbare hypothesen formuleren bij een criminologisch vraagstuk
De voorwaarden voor statistische toetsen benoemen, en toetsen kunnen kiezen bij onderzoeksvragen
(Eenvoudige) analyseresultaten (output) van SPSS interpreteren en op basis daarvan een conclusie trekken over een
hypothese
Zelfstandig univariate en bivariate analyses uitvoeren in SPSS, en de resultaten daarvan op een juiste manier
interpreteren.
Per hoofdstuk staan losse leerdoelen: de samenvatting is ook op basis hiervan gemaakt.
Tentamen: 22 maart 9.00-12.00
- Voorgeschreven literatuur (boek en ev. kennisclips op Brightspace)
- Stof uit hoorcolleges en werkgroepen
- Papers in werkgroepen dienen als oefenmateriaal. Inhoud wordt niet getentamineerd, maar opdrachten zijn wel
illustratief voor tentamenvragen -> papers niet samengevat.
- Verhouding te behalen punten voor methoden en statistiek zal ongeveer 50/50 zijn
- Vragen gaan ook over stof die minder/niet aan bod is gekomen tijdens WG en HC
Waarom is statistiek leren belangrijk?
Onderzoeksliteratuur begrijpen
Eigen onderzoek opzetten
Eigen oordeel kunnen vormen
WEEK 1
Hoofdstuk 2: Het onderzoeksplan - Tobi & Scheepers
Hoofdstuk 3: Benaderingen van onderzoek. - Cobussen, Kampen & Scheepers
Hoofdstuk 4: Theorieën, hypothesen en operationalisaties, 4.1 t/m 4.5 (p 107-139) - Scheepers, Savelkoul & Boevé
HOOFDSTUK 2: HET ONDERZOEKSPLAN
Het onderzoeksplan is een stappenplan voor onderzoek doen. Het
bevat alle overwegingen die je moet maken als je een onderzoek
opzet. Het onderzoeksplan volgt in grote lijnen de empirische cyclus.
Het bestaat uit twee onderdelen:
1) Probleemstelling
2) Onderzoeks-ontwerp
PROBLEEMSTELLING
3
, Een probleem staat voor een vraagstuk of set van samenhangende vraagstellingen/onderzoeksvragen. De probleemstelling is
cruciaal in het onderzoeksplan. De probleemstelling: wat willen de onderzoekers te weten komen en waarom?
Paradigma=een stelsel van opvattingen over wat de juiste of beste wetenschap is, waar een wetenschappelijke theorie aan
moet voldoen en de manier waarop je zo’n theorie zou moeten ontwikkelen respectievelijk confronteren met de sociale
werkelijkheid.
Literatuuronderzoek is de voorbereiding op het onderzoekspan. Het doel is dat je je vraagstelling, doelstelling en theoretisch
raamwerk beter geïnformeerd kunt kiezen en leert hoe andere onderzoekers terugkijken op het door hun gekozen
onderzoeksplan. Het heeft nut voor de inhoudelijke kant van je onderzoek (probleemstelling) en de methodologische kant
(het onderzoeksontwerp). Bij literatuuronderzoek moet ook worden gekeken of de te bestuderen publicaties verkregen zijn
op verantwoorde wetenschappelijke methoden om de waarde ervan te herkennen=state of the art.
De probleemstelling bestaat uit 3 onderdelen:
1) Vraagstelling: wat wil je weten?
Deze bevat meestal een overkoepelende vraag die weergeeft wat je precies wil onderzoeken, vaak met deelvragen.
Er zijn verschillende typen vraagstellingen:
- Beschrijvend: trend (twee tijdstippen), comparatief (twee locaties of groepen), of in hoeverre komt iets
voor (prevalentie). Herkennen aan: wie, wat voor, welke, wanneer, hoe…?
Doen studenten het beter in het wiskunde examen nu dan 20 jaar geleden?
Ontvangen vrouwen meer bezoek dan mannen?
Welk percentage van het gedetineerden ontvangt bezoek?
- Verklarend: het startpunt is een verschijnsel waarvoor men één of meerdere verklaren zoekt”waarom leidt
x tot y en waardoor? Welke x-en kunnen y verklaren? Herkennen aan: waarom, waardoor, hoe komt het
dat…?
Wat zijn de determinanten van bezoek? (factoren die ervoor zorgen dat iemand wel/geen bezoek
ontvangt)
- Voorspellend: tot welke y leidt x? Het gaat hier om concrete voorspellingen die je in het onderzoek
verwacht aan te treffen.
Zorgt het volgen van training “Kies voor Verandering” voor minder wangedrag in Nederlandse PI’s?
Deze hangen samen met de keuze van de onderzoeksmethode. Verklarende en voorspellende vraagstellingen zijn
causale vraagstelling: ze vragen naar de oorzaken van een verschijnsel. Het verschil is dat verklarende
vraagstellingen beginnen bij het gevolg en voorspellende bij de oorzaak. Voorwaarden om te spreken van causale
relaties:
De oorzaak is in de tijd duidelijk voorafgegaan aan het gevolg
De samenhang tussen de oorzaak en het gevolg moet duidelijk empirisch waarneembaar moet zijn
De samenhang kan niet worden weg verklaard door een derde verschijnsel dat bepalend is voor zwoel de
oorzaak als het gevolg (=afwezigheid van confound)
2) Doelstelling: waarom wil je onderzoek doen? In de doelstelling moet worden aangegeven wat de wetenschappelijke
(uitgesproken voornemen om via het geplande onderzoek nieuwe kennis aan het bestaande geheel toe te voegen)
en maatschappelijke relevatie (voor wie bruikbaar=valorisatie/impact) van het onderzoek is.
Fundamenteel onderzoek=oplossing van een kennisprobleem. Je weet iets nog niet en daarom onderzoek
je het. Dit soort onderzoek vind je vaak in het tijdschrift Criminology. =wetenschappelijke relevantie
Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek=oplossing van een praktijkprobleem van aanwijsbare mensen
of groepen in de samenleving. =maatschappelijke relevantie
4
