Samenvatting ethiek
Hoofdstuk ❶ – Wat is relationele ethiek?
1.1 Hebben we een probleem?
In hulpverlening word je als hulpverlener met complexe situaties
geconfronteerd. Zoals een verslavingsproblematiek, gepaard met armoede,
opvoedingsmoeilijkheden …
► Hoe moet je hier handelen?
ETHIEK: Filosofische discipline, stelt de vraag naar het goede, meer bepaald
naar het fundament of de grond waarop we ons baseren wanneer we in de
praktijk een antwoord formuleren.
► Op welke waarden moet hulpverlening zich funderen om relevant en goed
werk te leveren? Omdat mens en samenleving complexe relationele dingen
zijn. En bij problemen zijn er verschillende dynamieken aanwezig.
Conclusie: Vanuit een relationeel ethisch perspectief is die vraag complex.
►Hoe gaan we om met de hulpvraag van de cliënt?
- Relationeel= meerdere oplossingen
- Totalitair= 1 oplossing
We bespraken 3 problematische thema’s:
1. Fixatieproblematiek: Wanneer is het ethisch verantwoord iemand te
fixeren?
2. Levenseindevragen: Het vinden van een evenwicht tussen de
hoogtechnologische geneeskunde enerzijds en de vergrijzing anderzijds.
3. Gewijzigde seksuele moraal: Nieuwe samenlevingsverbanden en wat met
seksualiteitsbeleving in sociaal-agogische zorginstanties.
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
, Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Relationele Ethiek
Vóór jaren ’60: Eenvoudig antwoord op dergelijke vragen:
1. Fixatieproblematiek: Dokter/hulpverlener wist wat goed was voor cliënt
en werd zo nodig gefixeerd.
2. Levenseindevragen: Leven was (als fundament) heilig, euthanasie was
dus absoluut onmogelijk.
3. Gewijzigde seksuele moraal: Homofiele en lesbische relaties waren
onbespreekbaar.
FUNDAMENT = vast omlijnd religieus kader met duidelijke antwoorden, wat
mocht, kon en moest lag totaal vast.
Nu: Ethisch aanvoelen is gewijzigd:
- Geen evidente antwoorden meer
- De vraag rijst of er vandaag nog principes zijn.
1.2 Een fundamenteel filosofisch-ethisch debat
FUNDAMENT = grond waarop onze samenleving zich fundeert is veranderd, niet duidelijk wat er in de
plaats komt, misschien wel een discussie tussen verschillende denkkaders.
1. MATHEMATISERING EN FORMALISERING VAN ZORGSECTOR
- Uitdrukkelijk materialistisch of modern
- Denkt in mechanische termen over menselijke relaties
- Elke ethische vraag vertaald in monetaire en juridische (telbare, meetbare) procedures of
contracten
- Meent een probleem (het leven) totaal te beheersen en op te lossen
Voorbeeld 1: Onderzoek geeft aan dat revalidatie van hartprobleem 10 zorg sessie nodig heeft.
Procedurele therapie wordt aan elk cliënt aangeboden en opgedrongen.
Voorbeeld 2: Contacten met cliënten worden gemeten en zo wordt een tijdskader opgelegd dat elk
contact maximum 15 minuten mag duren.
Het kwaliteitsbeleid: Decreet over kwaliteit van de gezondheidszorg en welzijnsvoorzieningen.
Men moet systematisch werk maken van kwaliteit met het uitdrukkelijke doel om verantwoord
1
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
, Relationele Ethiek
zorg te verstrekken en dit door enerzijds het organiseren van overleg en anderzijds systematisch
aan zelfevaluatie te doen.
Het kwaliteitsbeleid is dus aan de hand van een kwantificerende methodiek uitgewerkt. Vanuit een
relationele ethiek is het zomaar aanwenden van een kwantificerende methodiek nefast.
2. INDIVIDUALISERING EN VERMARKTING VAN ETHIEK
=Ethiek wordt louter een economische zaak van het individu.
Voorbeeld 1: Objectief gezien heeft een patiënt genoeg aan 10 sessies. Want indien de patiënt nog
niet genezen is? Wie gaat dan in staan voor het betalen? Heeft er iemand gefaald? Stemmen
menen dat we toch onmogelijk de samenleving kunnen laten opdraaien voor het onverantwoord
gedrag van de patiënt.
Vermarkting van de zorg spoort mooi samen met de mathematisering van de zorg. Zorg wordt een
zaak van contracten, financiën, efficiëntie, rechten en plichten.
Is het ethisch verantwoord dat er op ziekte en de nood aan zorg winst gemaakt wordt?
3. RELATIONELE ETHIEK
- Meent een ethisch probleem nooit totaal te kunnen oplossen
- Er zijn nooit evidente kaders voor het omgaan met ethische problemen
- Evalueert het wegvallen van totale ethische kaders niet als negatief
- Sluit aan op evolutionair denken dat meent dat toeval een essentieel element is van de
werkelijkheid, bijgevolg is de werkelijkheid (of het leven) noot totaal beheersbaar
- Relationeel ethische opdracht = onze waarden in relatie met de context van de cliënt toepassen
op concrete zorgproblemen
4. VERNIEUWD OF HERWONNEN BEWUSTZIJN BIJ EEN AANTAL RELIGIES
- Totalitaire (radicale) interpretaties van bepaalde religies
- Ethisch probleem = louter geloof, God is voldoende voor het oplossen van moeilijkheden
- Relationele ethiek zoekt om economie, wetenschap en religie te integreren in een filosofie van
de relatie
Samenvatting: soorten ethieken:
1) formeel-wetenschappelijk
2) vermarkting-individualisering
3) relationeel
4) religieus
2
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
Hoofdstuk ❶ – Wat is relationele ethiek?
1.1 Hebben we een probleem?
In hulpverlening word je als hulpverlener met complexe situaties
geconfronteerd. Zoals een verslavingsproblematiek, gepaard met armoede,
opvoedingsmoeilijkheden …
► Hoe moet je hier handelen?
ETHIEK: Filosofische discipline, stelt de vraag naar het goede, meer bepaald
naar het fundament of de grond waarop we ons baseren wanneer we in de
praktijk een antwoord formuleren.
► Op welke waarden moet hulpverlening zich funderen om relevant en goed
werk te leveren? Omdat mens en samenleving complexe relationele dingen
zijn. En bij problemen zijn er verschillende dynamieken aanwezig.
Conclusie: Vanuit een relationeel ethisch perspectief is die vraag complex.
►Hoe gaan we om met de hulpvraag van de cliënt?
- Relationeel= meerdere oplossingen
- Totalitair= 1 oplossing
We bespraken 3 problematische thema’s:
1. Fixatieproblematiek: Wanneer is het ethisch verantwoord iemand te
fixeren?
2. Levenseindevragen: Het vinden van een evenwicht tussen de
hoogtechnologische geneeskunde enerzijds en de vergrijzing anderzijds.
3. Gewijzigde seksuele moraal: Nieuwe samenlevingsverbanden en wat met
seksualiteitsbeleving in sociaal-agogische zorginstanties.
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
, Stuvia - Koop en Verkoop de Beste Samenvattingen
Relationele Ethiek
Vóór jaren ’60: Eenvoudig antwoord op dergelijke vragen:
1. Fixatieproblematiek: Dokter/hulpverlener wist wat goed was voor cliënt
en werd zo nodig gefixeerd.
2. Levenseindevragen: Leven was (als fundament) heilig, euthanasie was
dus absoluut onmogelijk.
3. Gewijzigde seksuele moraal: Homofiele en lesbische relaties waren
onbespreekbaar.
FUNDAMENT = vast omlijnd religieus kader met duidelijke antwoorden, wat
mocht, kon en moest lag totaal vast.
Nu: Ethisch aanvoelen is gewijzigd:
- Geen evidente antwoorden meer
- De vraag rijst of er vandaag nog principes zijn.
1.2 Een fundamenteel filosofisch-ethisch debat
FUNDAMENT = grond waarop onze samenleving zich fundeert is veranderd, niet duidelijk wat er in de
plaats komt, misschien wel een discussie tussen verschillende denkkaders.
1. MATHEMATISERING EN FORMALISERING VAN ZORGSECTOR
- Uitdrukkelijk materialistisch of modern
- Denkt in mechanische termen over menselijke relaties
- Elke ethische vraag vertaald in monetaire en juridische (telbare, meetbare) procedures of
contracten
- Meent een probleem (het leven) totaal te beheersen en op te lossen
Voorbeeld 1: Onderzoek geeft aan dat revalidatie van hartprobleem 10 zorg sessie nodig heeft.
Procedurele therapie wordt aan elk cliënt aangeboden en opgedrongen.
Voorbeeld 2: Contacten met cliënten worden gemeten en zo wordt een tijdskader opgelegd dat elk
contact maximum 15 minuten mag duren.
Het kwaliteitsbeleid: Decreet over kwaliteit van de gezondheidszorg en welzijnsvoorzieningen.
Men moet systematisch werk maken van kwaliteit met het uitdrukkelijke doel om verantwoord
1
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
, Relationele Ethiek
zorg te verstrekken en dit door enerzijds het organiseren van overleg en anderzijds systematisch
aan zelfevaluatie te doen.
Het kwaliteitsbeleid is dus aan de hand van een kwantificerende methodiek uitgewerkt. Vanuit een
relationele ethiek is het zomaar aanwenden van een kwantificerende methodiek nefast.
2. INDIVIDUALISERING EN VERMARKTING VAN ETHIEK
=Ethiek wordt louter een economische zaak van het individu.
Voorbeeld 1: Objectief gezien heeft een patiënt genoeg aan 10 sessies. Want indien de patiënt nog
niet genezen is? Wie gaat dan in staan voor het betalen? Heeft er iemand gefaald? Stemmen
menen dat we toch onmogelijk de samenleving kunnen laten opdraaien voor het onverantwoord
gedrag van de patiënt.
Vermarkting van de zorg spoort mooi samen met de mathematisering van de zorg. Zorg wordt een
zaak van contracten, financiën, efficiëntie, rechten en plichten.
Is het ethisch verantwoord dat er op ziekte en de nood aan zorg winst gemaakt wordt?
3. RELATIONELE ETHIEK
- Meent een ethisch probleem nooit totaal te kunnen oplossen
- Er zijn nooit evidente kaders voor het omgaan met ethische problemen
- Evalueert het wegvallen van totale ethische kaders niet als negatief
- Sluit aan op evolutionair denken dat meent dat toeval een essentieel element is van de
werkelijkheid, bijgevolg is de werkelijkheid (of het leven) noot totaal beheersbaar
- Relationeel ethische opdracht = onze waarden in relatie met de context van de cliënt toepassen
op concrete zorgproblemen
4. VERNIEUWD OF HERWONNEN BEWUSTZIJN BIJ EEN AANTAL RELIGIES
- Totalitaire (radicale) interpretaties van bepaalde religies
- Ethisch probleem = louter geloof, God is voldoende voor het oplossen van moeilijkheden
- Relationele ethiek zoekt om economie, wetenschap en religie te integreren in een filosofie van
de relatie
Samenvatting: soorten ethieken:
1) formeel-wetenschappelijk
2) vermarkting-individualisering
3) relationeel
4) religieus
2
Gedownload door: noavervisch | Wil jij €76 per
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar. maand verdienen?
