Inhoud
1) personeel toepassingsgebied arbeidsrecht......................................................................................3
2) Toepasselijk arbeidsrecht op internationale arbeidsovereenkomst................................................3
3) hiërarchie der normen.....................................................................................................................4
4) neerlegging cao................................................................................................................................4
5) Toepassingsgebied / de partijen bij een CAO / soorten CAO’s.........................................................4
6) Wat weet u over de algemeen verbindendverklaring van een CAO?..............................................5
7) de soorten bepalingen van een CAO................................................................................................5
8) Binding normatieve bepaling...........................................................................................................6
9) wanneer heeft een buitenlandse WN toegang tot Belgische arbeidsmarkt....................................6
10) Loonmatiging / hoe wordt het loon bepaald in BE........................................................................7
11) Employability, herverdeling beschikbare arbeidstijd en outplacement.........................................8
12) Wat weet je over vrijwilligerswerk.................................................................................................8
13) wat is de individuele arbeidsOVK en geef de samenhang met schijnzelfstandigheid...................9
14) wat weet u over bewijs v/d (individuele) AOK met inbegrip vn wettelijke vermoedens?...........10
15) Discriminatie obv handicap..........................................................................................................11
16) Genderdiscriminatie (+bewijs en sancties)..................................................................................12
17) Dwaling en bedrog bij de totstandkoming van een individuele arbeidsovereenkomst...............12
18) belang geschrift bij aovk ivm wet van 2022 transparantie..........................................................12
19) Arbeidsovkwet: bedingen in de individuele arbeidsovk..............................................................13
20) Uitzendarbeid/ Wat zijn de gevolgen v/d niet-naleving v/d terbeschikkingstelling....................13
21) Wijzigingsrecht/ius variandi bij arbeidsrechtelijke overeenkomsten..........................................13
22) opeenvolgende arbeidscontracten van bepaalde duur...............................................................13
23) Verschil arbeiders en bedienden (+ aanvullen met andere stukken cursus)...............................14
24) Wat kan je me vertellen over deeltijdse arbeid?.........................................................................14
25) wat zijn flexi-jobs..........................................................................................................................15
26) Loonwaarborg / loonbescherming...............................................................................................15
27) het begrip arbeidsduur, het personeel toepassingsgebied van de arbeidswet, overuren
bespreken...........................................................................................................................................16
28) taalgebruik in sociale verhoudingen............................................................................................17
29) Arbeidsreglement.........................................................................................................................18
30) Aansprakelijkheid WN..................................................................................................................18
31) Schorsingsgronden arbeidsovereenkomst...................................................................................19
32) wat is arbeidsongeschiktheid- de plichten van de WN - wat met controle + wat indien er
conflict is?...........................................................................................................................................19
33) Gewaarborgd loon inzake ziekte..................................................................................................20
,34) Rechtspositie zwangere werkneemster (verlof, inkomen, ontslagbescherming)........................21
35) Vakantietijd en vakantiegeld........................................................................................................22
36) Verlof om dwingende reden.........................................................................................................23
37) Schorsingsgronden uitvoering arbeidsovereenkomst exclusief voor arbeiders..........................23
38) Gerechtelijke wanprestatie en de ontbindende voorwaarde......................................................24
39) Beëindiging van de arbeidsovk. Bij overmacht............................................................................24
40) Bespreek de nietige opzegging bij individuele arbeidsovK + gevolgen........................................25
41) Nietigheid AOK.............................................................................................................................25
42) Opzegging langs werknemerszijde + verplichtingen van de werknemer bij opzegging...............25
43) Opzeggingstermijn bij ontslag door WN......................................................................................26
44) wat moet de WG respecteren bij opzeggingstermijn...................................................................26
45) Ontslag om dringende reden.......................................................................................................27
46) Impliciet ontslag / eenzijdige en substantiële wijziging...............................................................28
47) Kennelijk onredelijk ontslag.........................................................................................................28
48) verjaring rechtsvorderingen in het arbeidsovkrecht....................................................................29
49) Vakbondsvrijheid in België...........................................................................................................29
50) Schrijf alles wat je weet over een PC............................................................................................30
51) wanneer moet OR worden opgericht + hoe is de OR samengesteld + leg notie technische
bedrijfseenheid uit.............................................................................................................................32
52) wat is een preventiecomité, in welke ondernemingen moet er 1 zijn en wat zijn de
bevoegdheden....................................................................................................................................33
53) Vakbondsafvaardiging..................................................................................................................33
54) fondsen voor bestaanszekerheid..................................................................................................34
55) de rechtsgronden van de collectieve actie...................................................................................34
56) Rechten van de werkgever bij lock-out + op welke gronden overgaan.......................................35
57) beperkingen op stakingsrecht......................................................................................................35
58) Arresten Viking en Laval...............................................................................................................37
, 1) personeel toepassingsgebied arbeidsrecht
ratione personae = WN uit de particuliere sector (// op sommige WN publieke sector)
>< ambtenaren
Wél contractanten in de OH sector, voor grote mate, maar niet helemaal CAO-wet is niet van toepassing
Onderwijs bevoegdheid van gemeenschappen; 2 rechtspositiedecreten
o Een voor het gemeenschapsonderwijs
o Een voor het vrij onderwijs / vrij gesubsidieerd onderwijs
Vrij onderwijs = werknemers (KUL, VUB)
Gesubsidieerd vrij onderwijs = ambtenaren (Ugent, Uantwerpen)
Maar aantal wetten hebben verruimd toepassingsgebied
o Sociaal strafwetboek = alleen werkgevers die lasthebbers zijn + maar in sommige vallen ruimer (bvb
veiligheidscoördinator)
o “Gelijkgestelden”
sleutel = arbeidsrelatie die steunt op een arbeidsovk
EXTRA – Ratione materia
Individueel arbeidsrecht kern = arbeidsovereenkomstenrecht
Collectief arbeidsrecht collectieve verhoudingen tussen de georganiseerde werknemerscollectiviteit en een
of meer werkgevers
Arbeidsreglementering maatregelen door OH voor werknememrs
o Loonbeschermingswet, arbeidsduurwet, bescherming van jongeren en vrouwelijke WN,
arbeidsveiligheid, sociale promotie etc.
Sociale handhavingsrecht
o Sociaal strafrecht + sociaal strafprocesrecht
o Organisatie en toezicht, publiekrechtelijke afdwingbaarheid en sanctionering van het materiële
arbeidsrecht
EXTRA – Ratione Loci
Regel = “gewoonlijk werken” in BE, ongeacht de nationaliteit
Maar kan ook grensoverschrijdend karakter hebben
2) Toepasselijk arbeidsrecht op internationale arbeidsovereenkomst
Rome I verordening in sommige gevallen kan, voor bepaalde onderdelen, het buitenlandse arbeidsrecht van
toepassing zijn; voor ovk gesloten vanaf 1 januari 2010
Principe = vrijheid van rechtskeuze maar zonder afbreuk te doen aan dwingende bepalingen die van toepassing
zouden zijn bij ontstentenis van rechtskeuze aka bepalingen zijn van toepassing in de mate dat zij voor de WN
gunstiger zijn
Partijen hebben geen toepasselijk recht gekozen art. 8, 2de-4de lid
Lex laboris = recht van het gewoonlijk werkland
o Vervoerssector (denk stewardessen)
o >< tijdelijk wanneer men na het voltooien van een welbepaalde taak terugkeert
Geen gewoonlijk werkland recht van het land van de vestiging
o Ondergeschikte regel
‘nauwste banden’ criterium als blijkt dat arbeidsovk een kennelijk nauwere band heeft met het recht van
een ander land GEEN ONDERGESCHIKTE REGEL
MAAR bijzondere dwingende wetsbepalingen (art. 9) van OO in BE arbeidsrecht = toepassen op elk geschil dat
onder de werkingssfeer van de verordening valt
>< art. 8 = bepalingen van dwingend recht ten voordele van WN art. 9: normen die in BE gekwalificeerd
worden als normen van OO
Rome I doet geen afbreuk aan detachering = tijdelijk te werkstellen in vrije verkeer van diensten
(gaat over BVH van de rechter bij internat AOVK zie ROME I + Brussel 1bis verordening)
, COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN
3) hiërarchie der normen
art. 51 CAO-wet + art. 9 en 10
4) neerlegging cao
CAO’s worden neergelegd op de FOD WASO voor kennisname. Dan verschijnt er ook een bericht van neerlegging in het
Belgisch Staatsblad = substantieel vormvoorschrift
Algemeen verbindend verklaarde CAO = KB + hele CAO in het Belgisch staatsblad
Wanneer neerlegging/indiening?
De cao zelf
De toetreding van een organisatie tot de cao
De opzegging van een cao
o Voor onbepaalde tijd
o Voor bepaalde tijd met verlengingsbeding
Wat moet er in de neerlegging staan?
Schriftelijk in de twee talen (art. 13)
Ondertekend
Vermeldingen zoals in art. 16
Ondernemingsnummer
Datum en registratienummer vorige cao’s die door deze cao worden gewijzigd
Wat als men cao niet neerlegt?
Ondernemingscao Cass.: WG die deze cao heeft getekend is gebonden, waardoor de WN ook gebonden
zijn
Sectorale cao ondertekende cao is op zich wel geldig, maar beperkte binding, namelijk enkel voor de cao-
partijen
o binding voor WG die lid zijn van ondertekende WG-organisatie want is dan derde en weet
principieel niet wat er in die cao staat
5) Toepassingsgebied / de partijen bij een CAO / soorten CAO’s
Werkgevers of werkgeversorganisaties >< werknemersorganisaties ( individuele WN)
Toepassingsgebied CAO-wet
Art. 2 CAO-wet
o Werkgevers en werknemers
o Werknemers = ook gelijkgestelden ( ambtenaren), wél aantal andere overheidsinstellingen (zoals
nationale bank, regionale luchthavens etc.); diplomaten etc.
o Afwijking klassieke nietigheidsleer: nietigheid van de aok niet inroepen ten aanzien van de
toepassing van de cao-wet, wanneer er arbeid wordt verricht ingevolge een aok die nietig is wegens
een inbreuk op de bepalingen die de regelen van arbeidsverhoudingen tot voorwerp hebben (zie
wet)
Toepassingsgebied in de tijd
o Kan retroactief werken om hiaten op te vangen
o Algemeen verbindend verklaarde cao nooit meer dan 1 jaar retroactief
Partijen bij een CAO
Een of meer representatieve wn-organisaties
Een of meer werkgevers / werkgeversorganisaties
LET OP: NIET “tussen WG en WN” want OR, VA
Voorbeelden representatieve WN- en WG-organisaties (art. 3 cao-wet)
1) personeel toepassingsgebied arbeidsrecht......................................................................................3
2) Toepasselijk arbeidsrecht op internationale arbeidsovereenkomst................................................3
3) hiërarchie der normen.....................................................................................................................4
4) neerlegging cao................................................................................................................................4
5) Toepassingsgebied / de partijen bij een CAO / soorten CAO’s.........................................................4
6) Wat weet u over de algemeen verbindendverklaring van een CAO?..............................................5
7) de soorten bepalingen van een CAO................................................................................................5
8) Binding normatieve bepaling...........................................................................................................6
9) wanneer heeft een buitenlandse WN toegang tot Belgische arbeidsmarkt....................................6
10) Loonmatiging / hoe wordt het loon bepaald in BE........................................................................7
11) Employability, herverdeling beschikbare arbeidstijd en outplacement.........................................8
12) Wat weet je over vrijwilligerswerk.................................................................................................8
13) wat is de individuele arbeidsOVK en geef de samenhang met schijnzelfstandigheid...................9
14) wat weet u over bewijs v/d (individuele) AOK met inbegrip vn wettelijke vermoedens?...........10
15) Discriminatie obv handicap..........................................................................................................11
16) Genderdiscriminatie (+bewijs en sancties)..................................................................................12
17) Dwaling en bedrog bij de totstandkoming van een individuele arbeidsovereenkomst...............12
18) belang geschrift bij aovk ivm wet van 2022 transparantie..........................................................12
19) Arbeidsovkwet: bedingen in de individuele arbeidsovk..............................................................13
20) Uitzendarbeid/ Wat zijn de gevolgen v/d niet-naleving v/d terbeschikkingstelling....................13
21) Wijzigingsrecht/ius variandi bij arbeidsrechtelijke overeenkomsten..........................................13
22) opeenvolgende arbeidscontracten van bepaalde duur...............................................................13
23) Verschil arbeiders en bedienden (+ aanvullen met andere stukken cursus)...............................14
24) Wat kan je me vertellen over deeltijdse arbeid?.........................................................................14
25) wat zijn flexi-jobs..........................................................................................................................15
26) Loonwaarborg / loonbescherming...............................................................................................15
27) het begrip arbeidsduur, het personeel toepassingsgebied van de arbeidswet, overuren
bespreken...........................................................................................................................................16
28) taalgebruik in sociale verhoudingen............................................................................................17
29) Arbeidsreglement.........................................................................................................................18
30) Aansprakelijkheid WN..................................................................................................................18
31) Schorsingsgronden arbeidsovereenkomst...................................................................................19
32) wat is arbeidsongeschiktheid- de plichten van de WN - wat met controle + wat indien er
conflict is?...........................................................................................................................................19
33) Gewaarborgd loon inzake ziekte..................................................................................................20
,34) Rechtspositie zwangere werkneemster (verlof, inkomen, ontslagbescherming)........................21
35) Vakantietijd en vakantiegeld........................................................................................................22
36) Verlof om dwingende reden.........................................................................................................23
37) Schorsingsgronden uitvoering arbeidsovereenkomst exclusief voor arbeiders..........................23
38) Gerechtelijke wanprestatie en de ontbindende voorwaarde......................................................24
39) Beëindiging van de arbeidsovk. Bij overmacht............................................................................24
40) Bespreek de nietige opzegging bij individuele arbeidsovK + gevolgen........................................25
41) Nietigheid AOK.............................................................................................................................25
42) Opzegging langs werknemerszijde + verplichtingen van de werknemer bij opzegging...............25
43) Opzeggingstermijn bij ontslag door WN......................................................................................26
44) wat moet de WG respecteren bij opzeggingstermijn...................................................................26
45) Ontslag om dringende reden.......................................................................................................27
46) Impliciet ontslag / eenzijdige en substantiële wijziging...............................................................28
47) Kennelijk onredelijk ontslag.........................................................................................................28
48) verjaring rechtsvorderingen in het arbeidsovkrecht....................................................................29
49) Vakbondsvrijheid in België...........................................................................................................29
50) Schrijf alles wat je weet over een PC............................................................................................30
51) wanneer moet OR worden opgericht + hoe is de OR samengesteld + leg notie technische
bedrijfseenheid uit.............................................................................................................................32
52) wat is een preventiecomité, in welke ondernemingen moet er 1 zijn en wat zijn de
bevoegdheden....................................................................................................................................33
53) Vakbondsafvaardiging..................................................................................................................33
54) fondsen voor bestaanszekerheid..................................................................................................34
55) de rechtsgronden van de collectieve actie...................................................................................34
56) Rechten van de werkgever bij lock-out + op welke gronden overgaan.......................................35
57) beperkingen op stakingsrecht......................................................................................................35
58) Arresten Viking en Laval...............................................................................................................37
, 1) personeel toepassingsgebied arbeidsrecht
ratione personae = WN uit de particuliere sector (// op sommige WN publieke sector)
>< ambtenaren
Wél contractanten in de OH sector, voor grote mate, maar niet helemaal CAO-wet is niet van toepassing
Onderwijs bevoegdheid van gemeenschappen; 2 rechtspositiedecreten
o Een voor het gemeenschapsonderwijs
o Een voor het vrij onderwijs / vrij gesubsidieerd onderwijs
Vrij onderwijs = werknemers (KUL, VUB)
Gesubsidieerd vrij onderwijs = ambtenaren (Ugent, Uantwerpen)
Maar aantal wetten hebben verruimd toepassingsgebied
o Sociaal strafwetboek = alleen werkgevers die lasthebbers zijn + maar in sommige vallen ruimer (bvb
veiligheidscoördinator)
o “Gelijkgestelden”
sleutel = arbeidsrelatie die steunt op een arbeidsovk
EXTRA – Ratione materia
Individueel arbeidsrecht kern = arbeidsovereenkomstenrecht
Collectief arbeidsrecht collectieve verhoudingen tussen de georganiseerde werknemerscollectiviteit en een
of meer werkgevers
Arbeidsreglementering maatregelen door OH voor werknememrs
o Loonbeschermingswet, arbeidsduurwet, bescherming van jongeren en vrouwelijke WN,
arbeidsveiligheid, sociale promotie etc.
Sociale handhavingsrecht
o Sociaal strafrecht + sociaal strafprocesrecht
o Organisatie en toezicht, publiekrechtelijke afdwingbaarheid en sanctionering van het materiële
arbeidsrecht
EXTRA – Ratione Loci
Regel = “gewoonlijk werken” in BE, ongeacht de nationaliteit
Maar kan ook grensoverschrijdend karakter hebben
2) Toepasselijk arbeidsrecht op internationale arbeidsovereenkomst
Rome I verordening in sommige gevallen kan, voor bepaalde onderdelen, het buitenlandse arbeidsrecht van
toepassing zijn; voor ovk gesloten vanaf 1 januari 2010
Principe = vrijheid van rechtskeuze maar zonder afbreuk te doen aan dwingende bepalingen die van toepassing
zouden zijn bij ontstentenis van rechtskeuze aka bepalingen zijn van toepassing in de mate dat zij voor de WN
gunstiger zijn
Partijen hebben geen toepasselijk recht gekozen art. 8, 2de-4de lid
Lex laboris = recht van het gewoonlijk werkland
o Vervoerssector (denk stewardessen)
o >< tijdelijk wanneer men na het voltooien van een welbepaalde taak terugkeert
Geen gewoonlijk werkland recht van het land van de vestiging
o Ondergeschikte regel
‘nauwste banden’ criterium als blijkt dat arbeidsovk een kennelijk nauwere band heeft met het recht van
een ander land GEEN ONDERGESCHIKTE REGEL
MAAR bijzondere dwingende wetsbepalingen (art. 9) van OO in BE arbeidsrecht = toepassen op elk geschil dat
onder de werkingssfeer van de verordening valt
>< art. 8 = bepalingen van dwingend recht ten voordele van WN art. 9: normen die in BE gekwalificeerd
worden als normen van OO
Rome I doet geen afbreuk aan detachering = tijdelijk te werkstellen in vrije verkeer van diensten
(gaat over BVH van de rechter bij internat AOVK zie ROME I + Brussel 1bis verordening)
, COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN
3) hiërarchie der normen
art. 51 CAO-wet + art. 9 en 10
4) neerlegging cao
CAO’s worden neergelegd op de FOD WASO voor kennisname. Dan verschijnt er ook een bericht van neerlegging in het
Belgisch Staatsblad = substantieel vormvoorschrift
Algemeen verbindend verklaarde CAO = KB + hele CAO in het Belgisch staatsblad
Wanneer neerlegging/indiening?
De cao zelf
De toetreding van een organisatie tot de cao
De opzegging van een cao
o Voor onbepaalde tijd
o Voor bepaalde tijd met verlengingsbeding
Wat moet er in de neerlegging staan?
Schriftelijk in de twee talen (art. 13)
Ondertekend
Vermeldingen zoals in art. 16
Ondernemingsnummer
Datum en registratienummer vorige cao’s die door deze cao worden gewijzigd
Wat als men cao niet neerlegt?
Ondernemingscao Cass.: WG die deze cao heeft getekend is gebonden, waardoor de WN ook gebonden
zijn
Sectorale cao ondertekende cao is op zich wel geldig, maar beperkte binding, namelijk enkel voor de cao-
partijen
o binding voor WG die lid zijn van ondertekende WG-organisatie want is dan derde en weet
principieel niet wat er in die cao staat
5) Toepassingsgebied / de partijen bij een CAO / soorten CAO’s
Werkgevers of werkgeversorganisaties >< werknemersorganisaties ( individuele WN)
Toepassingsgebied CAO-wet
Art. 2 CAO-wet
o Werkgevers en werknemers
o Werknemers = ook gelijkgestelden ( ambtenaren), wél aantal andere overheidsinstellingen (zoals
nationale bank, regionale luchthavens etc.); diplomaten etc.
o Afwijking klassieke nietigheidsleer: nietigheid van de aok niet inroepen ten aanzien van de
toepassing van de cao-wet, wanneer er arbeid wordt verricht ingevolge een aok die nietig is wegens
een inbreuk op de bepalingen die de regelen van arbeidsverhoudingen tot voorwerp hebben (zie
wet)
Toepassingsgebied in de tijd
o Kan retroactief werken om hiaten op te vangen
o Algemeen verbindend verklaarde cao nooit meer dan 1 jaar retroactief
Partijen bij een CAO
Een of meer representatieve wn-organisaties
Een of meer werkgevers / werkgeversorganisaties
LET OP: NIET “tussen WG en WN” want OR, VA
Voorbeelden representatieve WN- en WG-organisaties (art. 3 cao-wet)
