Samenvatting Nefrologie

NEFROLOGIE
= een deelspecialisme van de interne geneeskunde en richt zich op de nieren en
nierziekten.


ACUTE NIERINSUFFICIËNTIE
= een syndroom waarbij de belangrijkste functies van de nieren acuut gaan verminderen
omdat de nieren beschadigd zijn.

De belangrijkste functies van de nieren zijn het zuiveren van het bloed van
afvalstoffen en het behouden van de volumebalans.

 Het is een snelle achteruitgang van de nierfunctie met opstapeling van
afvalstoffen waarbij de nier niet meer de mogelijkheid heeft (= insufficiëntie) om
de elektrolyten, het zuurbase-evenwicht en de waterhomeostase te reguleren



VERLOOP VAN EEN ANI (ACUTE NIERINSUFFICIËNTIE)
= De nieren hebben een zeer sterk vermogen om zichzelf terug te herstellen na
beschadiging. Deze herstelperiode kan enkele dagen tot meerder weken duren.

Indien de beschadiging niet te ernstig was, blijven slechts geringe restverschijnselen
achter. Vaak herstelt de nierfunctie echter niet volledig, en zal restschade overblijven.

 Patiënten die een episode doormaken van ANI moeten dus nu hun ontslag verder
opgevolgd worden om een eventuele evolutie naar chronisch nierlijden op te
volgen

 Anderzijds is het bestaan van een onderliggende chronische nierinsufficiëntie een
risicofactor voor het ontwikkelen van acute nierinsufficiëntie.




OORZAKEN
= er zijn verschillende oorzaken die aanleiding kunnen geven tot acute nierinsufficiëntie.
De oorzaken kunnen we pathologisch gaan onderverdelen in 3 grote groepen:


1. De oorzaken van de ANI (= acute nierinsufficiëntie) ligt voor de nier
= de pre renale oorzaken

2. De oorzaken liggen in de nier zelf
= de renale oorzaken

3. De oorzaken van de verminder nierfunctie na de nieren ligt
= post renale oorzaken

,Meest opvallend klinisch teken dat we als verpleegkundige observeren is de verminderde
productie van urine: (oligurie) of zelfs volledig stilvallen van de urineproductie (anurie).
Er zijn ook gevallen van ANI waarbij de urineproductie bewaard blijft, of zelfs toeneemt
(polyurie), maar waarbij de zuivering van het bloed (klaring) dus onvolledig is.
Wanneer de nierfunctie dermate slecht is dat de patiënt nierfunctievervangende therapie
(dialyse) nodig heeft om te kunnen overleven spreken we van acuut nierfalen (acute
kidney failure).




PRE RENAAL
= Prerenale nierinsufficiëntie is een normale respons van de nier op een situatie waarbij
de doorbloeding van de nier onvoldoende is.


KAN VOORKOMEN BIJ:

 Onvoldoende circulerend bloed/water aanwezig is in de
patiënt, dus bij uitdroging (= hypovolemie).

 Bloeddruk van de patiënt te laag is (= hypotensie)
VB: bij een sepsis

 Waarbij de pompfunctie van het hart is aangetast zien
we dat de nier doorbloeding afneemt
= het hart is niet meer instaat om voldoende bloed
naar de nier te sturen



1STE FASE
= de nier gaat door autoregulatie de doorbloeding nog op peil proberen te houden.

 Door de activatie van het Renine Angiotensine Aldosterone systeem (RAAS)


DIT ZAL 2 GROTE GEVOLGEN HEBBEN:

1. Het aanpassen van de doormeter van de bloedvaten die naar de nierfilters (=
glomerulus) lopen

2. Maximale retentie van zout en water ter hoogte van de nieren



Het aanvoerende bloedvat naar de nierfilter zal breder worden (= vasodilatatie), terwijl
het afvoerende bloedvat juist nauwer zal worden (= vasoconstrictie).

 Hierdoor zal de druk in de nierfilter terug toenemen in een poging de filtratie te
herstellen.

 Omdat deze aanpassing automatisch gebeurt noemen we dit ook wel
“autoregulatie”

, Bepaalde medicatie kunnen deze autoregulatie verstoren.
= bij patiënten behandeld met deze producten zal veel sneller een prerenale
nierinsufficiëntie kunnen ontstaan

 NSAID
= de ontstekingsremmers

 ACE-inhibitoren

 Zijn gaan de autoregulatie gaan verstoren



Door de maximale retentie van zout en water zal ook de urine productie
verminderen
= de urine zal max geconcentreerd worden, wat klinisch te zien is aan de verminderde
productie van een sterk gekleurde, donkere urine



PRERENALE NIERINSUFFICIËNTIE
= kan gecorrigeerd worden als de extrarenale oorzaken die aan de basis liggen tijdig
verholpen worden

 Wanneer de patiënt ondervuld is kan extra vocht orden toegediend

 Wanneer er hartfalen is zal geprobeerd worden de hartfunctie max te
ondersteunen



 Als dit niet tijdig gebeurt, zal de verminderde doorbloeding van de nier uiteindelijk
leiden tot zuurstofgebrek voor het nierweefsel, met ischemische acute
tubulusnecrose tot gevolg



DE ONDERVERDELING PRE-RENAAL EN RENALE OORZAKEN IS DUS IET ABSOLUUT,
HET GAAT EERDER OVER EEN SPECTRUM WAARBIJ BEIDE IN ELKAAR KUNNEN
OVERGAAN.




RENAAL
= hier ligt de oorzaak van de nierinsufficiëntie bij de nier zelf.
Hierbij kunnen we een onderscheid maken tussen:

1. Acute tubulaire necrose

2. Acute glomerulonefritis

3. Acute interstitiële nefritis