Samenvatting Urologie

UROLOGIE
Els Verstraeten VPKZ


SYMPTOMATOLOGIE:
= De urologische patiënt kan specifieke urologische klachten en symptomen hebben,
maar vanzelfsprekend ook algemenen symptomen
VB: Koorts, malaise (misselijkheid), braken,..

Koorts wijst meestal op een infectie maar bij een gewone blaasontsteking – cystitis – is er
geen koorts aanwezig.

Bij ernstige urologische aandoeningen, ondermeer kwaadaardige tumoren, kunnen
anorexia en gewichtsverlies veroorzaken. Vaak vooraleer er zich typische urologische
klachten voordoen.

Een patiënt met nierkoliek moet bijna altijd braken.

DE 3 UROLOGISCHE KLACHTEN ZIJN:

 Pijn
 Gastro – intestinale symptomen
 Afwijkingen in het mictie patroon




PIJN

TER HOOGTE VAN DE NIER
= Pijn in de nieren lokaliseren zich unilateraal dorsaal onder de ribben.

Bij chronische aandoeningen is de pijn meestal dof en knagend.
VB: bij een niertumor

Bij acute aandoeningen is de pijn meestal hevig en vaak uitstralend
VB: bij een nierkoliek

 Nier pijn is nooit gebonden aan een of ander houding of beweging ( een Lumbago
wel, soms wordt deze ermee verward)

 Bovendien is de pijn ook zelden bilateraal
= dus bijna nooit maar aan 1 kant

,TER HOOGTE VAN DE URETER
= Pijn ter hoogte van de ureter (urineleider) wordt bijna altijd veroorzaakt door een
afdalende uretersteen. Afhankelijk van de plaats van inklemmen bevind de pijn zich:

 Bij inklemmen ter hoogte van de ureter
= dorsaal met uitstraling naar de hypochondrium

 Bij inklemmen in het midden van de ureter
= dorsaal met uitstraling naar de flank

 Bij inklemming net voor de blaas
= in de fossa iliaca met uitstraling naar de geslachtsorganen




TER HOOGTE VAN DE BLAAS
= Komt veel minder voor, maar vaak bij diep infiltrerende tumoren en bij acute retentie
(Globus Vesicalis)

RETENTIE : een gevulde blaas. De productie van urine blijft doorgaan maar kan er niet
meer bij in de blaas. Het heeft geen problemen bij de nieren daardoor dat de productie
blijft doorgaan.

GLOBUS: is een over gevulde blaas.



TER HOOGTE VAN DE PROSTAAT
= Komt nier vaak voor. E patiënt klaagt van een vervelend gevoel of een druk ter hoogte
van het perineum.

Bij acute prostatitis (ontsteking van de prostaat) kan er een spontaan gevoel van “warm
ei” voorkomen in het perineum.




TER HOOGTE VAN DE TESTIKELS
= Deze pijn lokaliseert zich natuurlijk in het scrotum en is vaak ook de aanleiding voor
een urologisch onderzoek.

De testikels zijn heel gevoelig en de pijn is vaak heel hevig.




TER HOOGTE VAN DE PENIS
= Deze komt zelden voor. Peniele pijn kan het gevolg zijn priapisme, een aanhouden
erectie zonder seksuele stimulus en zeer pijnlijk.

Pijn ter hoogte van de penis is vaak urethrale pijn, veroorzaakt door een steentje en meer
frequent door een infectie.

,GASTRO – INTESTINALE SYMPTOMEN
= Bij een nierkoliek treed er niet alleen nausea en braken op maar kunnen er ook
paralytische ileus problemen voorkomen.
Dit is een vorm van een darmafsluiting dat ontstaat doordat de beweging van de darm
ernstig wordt vertraagt of afwezig is.

Er kunnen ook gastro – intestinale symptomen optreden door peritoneale prikkeling
(scherpe pijnscheuten in de buikwand).




AFWIJKINGEN IN HET MICTIEPATROON
= Afwijkingen van de mictie worden ook wel LUTS genoemd. Lower Urinary Tract
Symptoms.
Hierbij kunnen kwantitatieve en kwalitatieve veranderingen optreden.



KWANTITATIEVE AFWIJKINGEN
= De normale blaascapaciteit bedraagt 350-450 ml bij de man en 450-550 ml bij de
vrouw. De normale diurese bij een volwassene bedraagt 1ml/kg lichaamsgewicht/u. De
minimale hoeveelheid urineproductie is 0,5ml/kg lichaamsgewicht/u.



POLYURIE
= Een verhoogde hoeveelheid urineproductie en moet onderscheiden worden van
frequente mictie.

OORZAKEN:

 Een ongeregelde diabetes mellitus

 Diabetes insipdus als gevolg van een tekort aan antidiuretisch hormoon en
zeldzamer de psychogene polydipsie
= hierbij gaan patiënten overmatig gaan drinken
 Het gebruik van diuretica



OLIGURIE
= Te weinig urine of minder dan 500CC per dag

OORZAKEN:

 Primaire door een nefrologische oorzaak
VB: acute glomerulonefritis

 Secundair door een andere oorzaak
VB: dehydratatie of een obstructie

, ANURIE
= Geen urineproductie

Dit wordt veroorzaakt door een nefrologische probleem en mag niet verward worden met
urineretentie



ACUTE URINERETENTIE
= Acute urineretentie of geen urineafvloei door belemmering van de urineafvloei
(postrenaal).

Acute urineretentie is meestal pijnlijk




KWANTITATIEVE AFWIJKINGEN

POLLAKISURIE
= Te frequent urineren wordt veroorzaakt door:

 Irritatie van de blaas door infectie
VB: cystitis, blaassteen, blaastumor

 Neurogene overprikkeling
VB: overactieve blaas

 Onvolledige blaasledeging
VB: residublaas door bv prostaathypertrofie (vergrote prostaat)



 De frequentste oorzaak van pollakisurie bij vrouwen is cystitis en bij mannen
prostaathypertrofie.



NYCTURIE
= nachtelijk plassen komt vaak voor bij nierfalen, leverinsufficiëntie en een slecht
geregelde diabetes mellitus, dikwijls al in een vroegtijdig stadium.

Vaak is nycturie een gevolg van polyurie. Bij mannen met benigne prostaathypertrofie
komt nachtelijk plassen ook voor.

Soms heeft nachtelijk plassen een duidelijke oorzaak, zoals het laat op de avond drinken
van grote hoeveelheden vocht, vooral alcohol, koffie of thee.