Biomedische deel 1: het voortplantingsstelsel
1 De geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken= van bij geboorte aanwezig
Man:
Testes (teelballen)
Epididymis/-mides (bijballen)
Ductus/vasa deferentes (zaadleiders)
Vesiculae seminales (zaadblaasjes)
Prostaat (voorstandersklier)
Penis
Vrouw:
Eierstokken (ovaria)
Eileiders (tubae, salpinx)
Uterus (baarmoeder)
Vagina (schede)
Vulva (uitwendige geslachtsorganen)
Secundaire geslachtskenmerken= komen tot uiting oiv geslachtshormonen tijdens de
puberteit
- Testes -> testosteron
- Ovaria -> oestrogeen
Man:
Verdere ontwikkeling en vergroting van balzak, teelballen en penis
Schaam- en okselbeharing
Versterkte bot- en spierontwikkeling
Groei van de larynx met stemverlaging
Mannelijke haargroei op aangezicht en lichaam
Vrouw:
Borst- en tepelontwikkeling
Ontwikkeling van vulva
Menarche (eerste menstruatie): 11,5 jaar
Verbreding van bekken en typische vetverdeling
Typische lichaamsbeharing: oksels, schaamstreek, benen
,2 Geslachtsorganen bij de man
2.1 Penis
• Copulatieorgaan
• Bevat 3 zwellichamen:
– de 2 corpora (ischio)cavernosa ( bovenzijde)
– het corpus (bulbo)spongiosum (onderzijde), met:
de urethra,
vooraan verbreed tot de glans penis (eikel)
, • omgeven door voorhuid
ermee verbonden thv het frenulum
(aan de onderzijde)
• Voorste deel van de penis = schaft of vrijhangend deel = 3/4
• Achterste deel van de penis = peniswortel = 1/4
2.1.1 Preputium/voorhuid
- Vlot retraheerbaar
- Elastisch
Extern blad van de voorhuid
Intern blad van de voorhuid
Slijmvlies van de eikel
2.1.2 Bouw en bloedvoorziening
Erectie (opwinding en plateaufase)
Gladde spiercellen rondom holten in de zwellichamen ontspannen
Holten gevuld met bloed
Penis langer en dikker: zwelt (= tumescentie)
Toenemende omvang zwellichamen
Wandstandige aders in verdrukking
Bloedafvoer belemmerd druk stijgt
Penis hard (= turgescentie)
! arteriële dilatatie en veneuze compressie
2.2 Testis of teelbal
• Eivormig: 4 op 2.5 cm, +/- 25 ml
• Stevig omkapseld door een tunica albuginea
1 De geslachtskenmerken
Primaire geslachtskenmerken= van bij geboorte aanwezig
Man:
Testes (teelballen)
Epididymis/-mides (bijballen)
Ductus/vasa deferentes (zaadleiders)
Vesiculae seminales (zaadblaasjes)
Prostaat (voorstandersklier)
Penis
Vrouw:
Eierstokken (ovaria)
Eileiders (tubae, salpinx)
Uterus (baarmoeder)
Vagina (schede)
Vulva (uitwendige geslachtsorganen)
Secundaire geslachtskenmerken= komen tot uiting oiv geslachtshormonen tijdens de
puberteit
- Testes -> testosteron
- Ovaria -> oestrogeen
Man:
Verdere ontwikkeling en vergroting van balzak, teelballen en penis
Schaam- en okselbeharing
Versterkte bot- en spierontwikkeling
Groei van de larynx met stemverlaging
Mannelijke haargroei op aangezicht en lichaam
Vrouw:
Borst- en tepelontwikkeling
Ontwikkeling van vulva
Menarche (eerste menstruatie): 11,5 jaar
Verbreding van bekken en typische vetverdeling
Typische lichaamsbeharing: oksels, schaamstreek, benen
,2 Geslachtsorganen bij de man
2.1 Penis
• Copulatieorgaan
• Bevat 3 zwellichamen:
– de 2 corpora (ischio)cavernosa ( bovenzijde)
– het corpus (bulbo)spongiosum (onderzijde), met:
de urethra,
vooraan verbreed tot de glans penis (eikel)
, • omgeven door voorhuid
ermee verbonden thv het frenulum
(aan de onderzijde)
• Voorste deel van de penis = schaft of vrijhangend deel = 3/4
• Achterste deel van de penis = peniswortel = 1/4
2.1.1 Preputium/voorhuid
- Vlot retraheerbaar
- Elastisch
Extern blad van de voorhuid
Intern blad van de voorhuid
Slijmvlies van de eikel
2.1.2 Bouw en bloedvoorziening
Erectie (opwinding en plateaufase)
Gladde spiercellen rondom holten in de zwellichamen ontspannen
Holten gevuld met bloed
Penis langer en dikker: zwelt (= tumescentie)
Toenemende omvang zwellichamen
Wandstandige aders in verdrukking
Bloedafvoer belemmerd druk stijgt
Penis hard (= turgescentie)
! arteriële dilatatie en veneuze compressie
2.2 Testis of teelbal
• Eivormig: 4 op 2.5 cm, +/- 25 ml
• Stevig omkapseld door een tunica albuginea