VD&I 3: Heelkunde
Hoofdstuk 1: Diagnostiek en classificatie wonde
1.1 Inleiding
- 3 huidlagen
Epidermis
Vernieuwt om de maand
Relatief dode laag -> schilfert continu af
Dermis
Levende laag -> bevat bloedvaten, zenuwen, bindweefsel, collageen
(stevigheid), elastine, zweetklieren, haarfollikels
Epitheelcellen migreren naar wondoppervlak
Eerste belemmerende factoren verwijderen (geel weefsel, …)
Volledig rood weefsel (granulatieweefsel) epitheelcellen
kunnen te werk gaan
Hypodermis
Bevat vetweefsel, bindweefsel, …
- 4 fase van wondheling
Stollingsfase
1ste instantie bloeding -> bloedplaatjes zorgen voor stolling -> ontstaan
van fibrinenetwerk (gele/etterige kleur)
Ontstekingsfase
Warmte, rood, zwelling, pijn
Duurt niet vrij lang, i.t.t. bij immuungecompromiteerde patiënten
Proliferatie fase
Aanmaak nieuw bindweefsel
Duur afhankelijk van soort wonde (chirurgisch <-> vuil)
Remodeling/herstelfase
Duur: +/- 1 jaar
1.2 Wondclassificatie!!
Etiologie (= oorzaak van de wonde)
- Acute wonde
Duur: 4 à 6 weken
Iatrogeen: heelkundige incisie, amputatie, wonde na biopsie, donorsite, …
Niet-iatrogeen (trauma): scheur, blaar, brandwonde, steekwonde
- Chronische wonde
Duur: > 8 weken
Ulcus cruris = beenzweer (=vasculair probleem)
Oorzaken: slechte doorbloeding, OL, ouderdom, trauma
Diabetische voet
Decubitus wonde
- Oncologische wonde (zien we volgend jaar)
VB: tumor die de huid doorboort, bestralingswonde
Uniforme beoordeling
, - Belangrijk voor genezing op te volgen + overdrachten te kunnen communiceren
TIME(DH)-concept
- Doel: WBP
= gezond maken van wondbodem
= wound bed preparation
- Acute <-> chronische wonde
Hetzelfde mechanisme qua heling
MAAR: genezing chronische wonde is verstoord door necrose, bacteriën,
exsudaat, onderliggende aandoeningen, …
Acute, normale wondgenezing
Genezing binnen 4 weken of duidelijk kleiner (> 30-50%)
Vertraagde wondgenezing
Genezing: 4 - 8 weken
Chronische wonde
Wondgenezing valt stil na 8 weken
- T: tissue management
- I: inflammation and infection control
- M: moisture balance
- E: epithelial (edge) advancement
- D: disease/diagnosis
- H: healing
Hoofdstuk 1: Diagnostiek en classificatie wonde
1.1 Inleiding
- 3 huidlagen
Epidermis
Vernieuwt om de maand
Relatief dode laag -> schilfert continu af
Dermis
Levende laag -> bevat bloedvaten, zenuwen, bindweefsel, collageen
(stevigheid), elastine, zweetklieren, haarfollikels
Epitheelcellen migreren naar wondoppervlak
Eerste belemmerende factoren verwijderen (geel weefsel, …)
Volledig rood weefsel (granulatieweefsel) epitheelcellen
kunnen te werk gaan
Hypodermis
Bevat vetweefsel, bindweefsel, …
- 4 fase van wondheling
Stollingsfase
1ste instantie bloeding -> bloedplaatjes zorgen voor stolling -> ontstaan
van fibrinenetwerk (gele/etterige kleur)
Ontstekingsfase
Warmte, rood, zwelling, pijn
Duurt niet vrij lang, i.t.t. bij immuungecompromiteerde patiënten
Proliferatie fase
Aanmaak nieuw bindweefsel
Duur afhankelijk van soort wonde (chirurgisch <-> vuil)
Remodeling/herstelfase
Duur: +/- 1 jaar
1.2 Wondclassificatie!!
Etiologie (= oorzaak van de wonde)
- Acute wonde
Duur: 4 à 6 weken
Iatrogeen: heelkundige incisie, amputatie, wonde na biopsie, donorsite, …
Niet-iatrogeen (trauma): scheur, blaar, brandwonde, steekwonde
- Chronische wonde
Duur: > 8 weken
Ulcus cruris = beenzweer (=vasculair probleem)
Oorzaken: slechte doorbloeding, OL, ouderdom, trauma
Diabetische voet
Decubitus wonde
- Oncologische wonde (zien we volgend jaar)
VB: tumor die de huid doorboort, bestralingswonde
Uniforme beoordeling
, - Belangrijk voor genezing op te volgen + overdrachten te kunnen communiceren
TIME(DH)-concept
- Doel: WBP
= gezond maken van wondbodem
= wound bed preparation
- Acute <-> chronische wonde
Hetzelfde mechanisme qua heling
MAAR: genezing chronische wonde is verstoord door necrose, bacteriën,
exsudaat, onderliggende aandoeningen, …
Acute, normale wondgenezing
Genezing binnen 4 weken of duidelijk kleiner (> 30-50%)
Vertraagde wondgenezing
Genezing: 4 - 8 weken
Chronische wonde
Wondgenezing valt stil na 8 weken
- T: tissue management
- I: inflammation and infection control
- M: moisture balance
- E: epithelial (edge) advancement
- D: disease/diagnosis
- H: healing