,Table of Contents
De vrouwelijke geslachtsorganen ......................................................................................................................................................................................10
De uitwendige geslachtsorganen ...................................................................................................................................................................................................... 10
De clitoris, zwellichamen en klieren .................................................................................................................................................................................................. 11
De inwendige geslachtsorganen........................................................................................................................................................................................................ 11
De uterus ......................................................................................................................................................................................................................................... 12
Ligging van uterus ............................................................................................................................................................................................................................ 13
De vagina ......................................................................................................................................................................................................................................... 13
De tuba uterina ................................................................................................................................................................................................................................ 13
De ovaria ......................................................................................................................................................................................................................................... 14
Ligamenten ...................................................................................................................................................................................................................................... 14
Spieren en botten............................................................................................................................................................................................................................. 16
Bloedvoorziening ............................................................................................................................................................................................................................. 17
Innervatie ........................................................................................................................................................................................................................................ 18
De mannelijke geslachtsorganen.......................................................................................................................................................................................19
De inwendige en uitwendige geslachtsorganen ................................................................................................................................................................................. 19
De accessoire klieren ........................................................................................................................................................................................................................ 19
De zwellichamen en eikel ................................................................................................................................................................................................................. 20
Route van de zaadcel........................................................................................................................................................................................................................ 20
Systema Endocrinum ........................................................................................................................................................................................................20
, Hypothalamus & Hypofyse ............................................................................................................................................................................................................... 20
Voortplanting – Vrouw ..................................................................................................................................................................................................................... 21
Voortplanting – Man ........................................................................................................................................................................................................................ 22
De menstruele & ovariële cyclus ........................................................................................................................................................................................23
De menstruele cyclus........................................................................................................................................................................................................................ 24
De ovariële cyclus............................................................................................................................................................................................................................. 25
Verloskundige adviezen .................................................................................................................................................................................................................... 25
De Gametogenese ............................................................................................................................................................................................................26
Meiose............................................................................................................................................................................................................................................. 26
Mutaties .......................................................................................................................................................................................................................................... 27
Öogenese......................................................................................................................................................................................................................................... 28
Spermatogenese .............................................................................................................................................................................................................................. 29
Tractus Circulatorius .........................................................................................................................................................................................................30
Anatomie – Hart............................................................................................................................................................................................................................... 30
Hartcyclus ........................................................................................................................................................................................................................................ 31
Impulsgeleiding ................................................................................................................................................................................................................................ 32
Controle hartfrequentie ................................................................................................................................................................................................................... 32
Anatomie – Hart coronairen en venen .............................................................................................................................................................................................. 33
Anatomie – Arteriën (grote bloedsomloop) ....................................................................................................................................................................................... 34
Anatomie – Arteriën en Venen (kleine bloedsomloop/vasa publica) .................................................................................................................................................. 36
, Anatomie – Venen (grote bloedsomloop) .......................................................................................................................................................................................... 36
Bouw van bloedvaten ....................................................................................................................................................................................................................... 38
De bloeddruk regulatie .....................................................................................................................................................................................................39
De bloeddruk ................................................................................................................................................................................................................................... 39
Effecten van de bloeddruk ................................................................................................................................................................................................................ 40
Autoregulatie ................................................................................................................................................................................................................................... 41
Neurale regulatie ............................................................................................................................................................................................................................. 41
Hormonale regulatie ........................................................................................................................................................................................................................ 42
Tractus Respiratorius ........................................................................................................................................................................................................44
Anatomie – Longen .......................................................................................................................................................................................................................... 44
Anatomie – Thorax ........................................................................................................................................................................................................................... 45
Gaswisseling en transport................................................................................................................................................................................................................. 46
De ademhaling ................................................................................................................................................................................................................................. 47
Tractus Digestivus.............................................................................................................................................................................................................48
........................................................................................................................................................................................................................................................ 49
Anatomie ......................................................................................................................................................................................................................................... 49
De mond-keelholte........................................................................................................................................................................................................................... 50
De maag........................................................................................................................................................................................................................................... 51
De lever en galblaas ......................................................................................................................................................................................................................... 53
De alvleesklier .................................................................................................................................................................................................................................. 54
, De dunne darm ................................................................................................................................................................................................................................ 55
De dikke darm .................................................................................................................................................................................................................................. 56
Tractus Urinarius ..............................................................................................................................................................................................................58
Anatomie ......................................................................................................................................................................................................................................... 58
Het nephron..................................................................................................................................................................................................................................... 59
Urine afvoer ..................................................................................................................................................................................................................................... 60
De bijnieren ..................................................................................................................................................................................................................................... 61
Tractus Neurologicus ........................................................................................................................................................................................................61
Zenuwstelsel – anatomisch ............................................................................................................................................................................................................... 61
Zenuwstelsel – functioneel ............................................................................................................................................................................................................... 61
De hersenen ..................................................................................................................................................................................................................................... 62
Het ruggenmerg ............................................................................................................................................................................................................................... 64
Het perifere zenuwstelsel ................................................................................................................................................................................................................. 65
Neuronen......................................................................................................................................................................................................................................... 66
Neurogliacellen ................................................................................................................................................................................................................................ 67
Het autonome zenuwstelsel ............................................................................................................................................................................................................. 68
Het Lymfestelsel ...............................................................................................................................................................................................................69
Anatomie en fysiologie ..................................................................................................................................................................................................................... 69
Lichamelijke adaptatie aan zwangerschap ........................................................................................................................................................................70
Veranderingen per orgaanstelsel ...................................................................................................................................................................................................... 70
, Zwangerschapsklachten ................................................................................................................................................................................................................... 75
Taak verloskundige .......................................................................................................................................................................................................................... 78
Leefstijl & Gedrag .............................................................................................................................................................................................................78
Gezondheid...................................................................................................................................................................................................................................... 79
Gedrag ............................................................................................................................................................................................................................................. 79
Gevolgen ongezond gedrag (op vruchtbaarheid/zwangerschap) ........................................................................................................................................................ 80
Gedragsveranderingsmodellen ......................................................................................................................................................................................................... 83
Cultuur en Diversiteit ....................................................................................................................................................................................................................... 85
Emotionele adaptatie aan zwangerschap ..........................................................................................................................................................................86
Hechting .......................................................................................................................................................................................................................................... 86
Ontwikkeling tot volwassenheid ....................................................................................................................................................................................................... 87
Trauma’s vs. ACE .............................................................................................................................................................................................................................. 88
Dyadic coping ................................................................................................................................................................................................................................... 90
Maternale ontwikkeling ................................................................................................................................................................................................................... 90
Ouderschapsmodel .......................................................................................................................................................................................................................... 91
Traumasensitief begeleiden en veerkracht versterken ....................................................................................................................................................................... 92
Verloskundige zorg tijdens zwangerschap .........................................................................................................................................................................92
De verloskundige.............................................................................................................................................................................................................................. 92
Reguliere prenatale controles ........................................................................................................................................................................................................... 93
Routinevervolgcontroles .................................................................................................................................................................................................................. 94
, Onderzoeken en screenings .............................................................................................................................................................................................................. 95
Preconceptiezorg ............................................................................................................................................................................................................................. 95
Centering pregnancy ........................................................................................................................................................................................................................ 97
De Zwangerschapskaart.................................................................................................................................................................................................................... 98
À terme datum berekenen.............................................................................................................................................................................................................. 100
Zwangerschapsduur en geboorte van baby ..................................................................................................................................................................................... 101
Verlof............................................................................................................................................................................................................................................. 101
Organisatie van Geboortezorg ........................................................................................................................................................................................ 101
De KNOV ........................................................................................................................................................................................................................................ 101
Lijnen in de zorg ............................................................................................................................................................................................................................. 102
Financiering Geboortezorg.............................................................................................................................................................................................................. 104
VT - Fysisch Diagnostisch Onderzoek ............................................................................................................................................................................... 105
Diagnostisch Proces ........................................................................................................................................................................................................................ 105
Onderzoeksvoorwaarden ............................................................................................................................................................................................................... 105
Onderdelen (minst → meest belastend voor cliënt) ........................................................................................................................................................................ 106
Lichaamsvlakken ............................................................................................................................................................................................................................ 107
Plaatsaanduidingen ........................................................................................................................................................................................................................ 107
Stamwoorden ................................................................................................................................................................................................................................ 108
Voorvoegsels ................................................................................................................................................................................................................................. 108
Achtervoegsels ............................................................................................................................................................................................................................... 109
,VT - Hygiëne en infectie preventie ................................................................................................................................................................................... 109
Belang............................................................................................................................................................................................................................................ 109
Termen .......................................................................................................................................................................................................................................... 109
Handschoenen ............................................................................................................................................................................................................................... 109
VT - Tensie meten ........................................................................................................................................................................................................... 110
Polsslag bepalen............................................................................................................................................................................................................................. 111
Lichaamstemperatuur meten.......................................................................................................................................................................................................... 111
Tensie meten ................................................................................................................................................................................................................................. 111
VT - Uitwendig Zwangeren Onderzoek ............................................................................................................................................................................ 112
Redenen voor uitvoeren UZO ......................................................................................................................................................................................................... 113
Vooraf ........................................................................................................................................................................................................................................... 113
Leopold 1 - Fundushoogte bepalen/meten en bepalen wat in fundo ligt .......................................................................................................................................... 114
Leopold 2 - Plaats van ruggetje bepalen + vragen naar beweeglijkheid............................................................................................................................................. 115
Leopold 4 - Aard en relatie van voorliggend deel ten opzichte van bekken bepalen .......................................................................................................................... 115
Leopold 3 - Aard van voorliggend deel, welk deel in fundo ligt en indaling bepalen .......................................................................................................................... 116
Beluisteren harttonen + pols voelen ............................................................................................................................................................................................... 116
Na afloop ....................................................................................................................................................................................................................................... 116
Evidence Based Midwifery .............................................................................................................................................................................................. 117
Evidence → een aanwijzing (sterk of zwak) ..................................................................................................................................................................................... 117
Evidence Based Midwifery .............................................................................................................................................................................................................. 117
,Klinisch Redeneren.......................................................................................................................................................................................................... 118
Redeneren ..................................................................................................................................................................................................................................... 118
Ziektescripts................................................................................................................................................................................................................................... 119
Communicatie Trainingen - blok 1 ................................................................................................................................................................................... 120
Structuur professioneel basisgesprek .............................................................................................................................................................................................. 120
Luistervaardigheden ....................................................................................................................................................................................................................... 121
Gezamenlijke Besluitvorming - SDM ............................................................................................................................................................................................... 122
Klacht uitdiepen - ALECOBO............................................................................................................................................................................................................ 124
, De vrouwelijke geslachtsorganen
De uitwendige geslachtsorganen
1. Vulva Schaamspleet
2
2. Mons Pubis Schaamheuvel
3. Preputium clitoridis Voorhuid van clitoris
3
4. Glans clitoridis Kittelaar
4
5 a. Crus clitoris
6
10 13 b. Corpus cavernosum clitoridis
1 7 5. Frenulum clitoridis Toompje
11
6. Labia minora Kleine schaamlippen
15
9
12 c. Fourchette
8 7. Vestibulum Voorhof
8. Labia majora Grote schaamlippen
9. Glandula vestibularis major Klier van Bartholin
14
10. Glandula para uretralis Klier van Skene
11. Bulbus vestibuli Zwellichaam
12. Hymen Maagdenvlies
13. Ostium urethrae externum Uitmonding urinebuis
14. Perineum Bilnaad
15. Ostium vaginae Vaginale opening
De vrouwelijke geslachtsorganen ......................................................................................................................................................................................10
De uitwendige geslachtsorganen ...................................................................................................................................................................................................... 10
De clitoris, zwellichamen en klieren .................................................................................................................................................................................................. 11
De inwendige geslachtsorganen........................................................................................................................................................................................................ 11
De uterus ......................................................................................................................................................................................................................................... 12
Ligging van uterus ............................................................................................................................................................................................................................ 13
De vagina ......................................................................................................................................................................................................................................... 13
De tuba uterina ................................................................................................................................................................................................................................ 13
De ovaria ......................................................................................................................................................................................................................................... 14
Ligamenten ...................................................................................................................................................................................................................................... 14
Spieren en botten............................................................................................................................................................................................................................. 16
Bloedvoorziening ............................................................................................................................................................................................................................. 17
Innervatie ........................................................................................................................................................................................................................................ 18
De mannelijke geslachtsorganen.......................................................................................................................................................................................19
De inwendige en uitwendige geslachtsorganen ................................................................................................................................................................................. 19
De accessoire klieren ........................................................................................................................................................................................................................ 19
De zwellichamen en eikel ................................................................................................................................................................................................................. 20
Route van de zaadcel........................................................................................................................................................................................................................ 20
Systema Endocrinum ........................................................................................................................................................................................................20
, Hypothalamus & Hypofyse ............................................................................................................................................................................................................... 20
Voortplanting – Vrouw ..................................................................................................................................................................................................................... 21
Voortplanting – Man ........................................................................................................................................................................................................................ 22
De menstruele & ovariële cyclus ........................................................................................................................................................................................23
De menstruele cyclus........................................................................................................................................................................................................................ 24
De ovariële cyclus............................................................................................................................................................................................................................. 25
Verloskundige adviezen .................................................................................................................................................................................................................... 25
De Gametogenese ............................................................................................................................................................................................................26
Meiose............................................................................................................................................................................................................................................. 26
Mutaties .......................................................................................................................................................................................................................................... 27
Öogenese......................................................................................................................................................................................................................................... 28
Spermatogenese .............................................................................................................................................................................................................................. 29
Tractus Circulatorius .........................................................................................................................................................................................................30
Anatomie – Hart............................................................................................................................................................................................................................... 30
Hartcyclus ........................................................................................................................................................................................................................................ 31
Impulsgeleiding ................................................................................................................................................................................................................................ 32
Controle hartfrequentie ................................................................................................................................................................................................................... 32
Anatomie – Hart coronairen en venen .............................................................................................................................................................................................. 33
Anatomie – Arteriën (grote bloedsomloop) ....................................................................................................................................................................................... 34
Anatomie – Arteriën en Venen (kleine bloedsomloop/vasa publica) .................................................................................................................................................. 36
, Anatomie – Venen (grote bloedsomloop) .......................................................................................................................................................................................... 36
Bouw van bloedvaten ....................................................................................................................................................................................................................... 38
De bloeddruk regulatie .....................................................................................................................................................................................................39
De bloeddruk ................................................................................................................................................................................................................................... 39
Effecten van de bloeddruk ................................................................................................................................................................................................................ 40
Autoregulatie ................................................................................................................................................................................................................................... 41
Neurale regulatie ............................................................................................................................................................................................................................. 41
Hormonale regulatie ........................................................................................................................................................................................................................ 42
Tractus Respiratorius ........................................................................................................................................................................................................44
Anatomie – Longen .......................................................................................................................................................................................................................... 44
Anatomie – Thorax ........................................................................................................................................................................................................................... 45
Gaswisseling en transport................................................................................................................................................................................................................. 46
De ademhaling ................................................................................................................................................................................................................................. 47
Tractus Digestivus.............................................................................................................................................................................................................48
........................................................................................................................................................................................................................................................ 49
Anatomie ......................................................................................................................................................................................................................................... 49
De mond-keelholte........................................................................................................................................................................................................................... 50
De maag........................................................................................................................................................................................................................................... 51
De lever en galblaas ......................................................................................................................................................................................................................... 53
De alvleesklier .................................................................................................................................................................................................................................. 54
, De dunne darm ................................................................................................................................................................................................................................ 55
De dikke darm .................................................................................................................................................................................................................................. 56
Tractus Urinarius ..............................................................................................................................................................................................................58
Anatomie ......................................................................................................................................................................................................................................... 58
Het nephron..................................................................................................................................................................................................................................... 59
Urine afvoer ..................................................................................................................................................................................................................................... 60
De bijnieren ..................................................................................................................................................................................................................................... 61
Tractus Neurologicus ........................................................................................................................................................................................................61
Zenuwstelsel – anatomisch ............................................................................................................................................................................................................... 61
Zenuwstelsel – functioneel ............................................................................................................................................................................................................... 61
De hersenen ..................................................................................................................................................................................................................................... 62
Het ruggenmerg ............................................................................................................................................................................................................................... 64
Het perifere zenuwstelsel ................................................................................................................................................................................................................. 65
Neuronen......................................................................................................................................................................................................................................... 66
Neurogliacellen ................................................................................................................................................................................................................................ 67
Het autonome zenuwstelsel ............................................................................................................................................................................................................. 68
Het Lymfestelsel ...............................................................................................................................................................................................................69
Anatomie en fysiologie ..................................................................................................................................................................................................................... 69
Lichamelijke adaptatie aan zwangerschap ........................................................................................................................................................................70
Veranderingen per orgaanstelsel ...................................................................................................................................................................................................... 70
, Zwangerschapsklachten ................................................................................................................................................................................................................... 75
Taak verloskundige .......................................................................................................................................................................................................................... 78
Leefstijl & Gedrag .............................................................................................................................................................................................................78
Gezondheid...................................................................................................................................................................................................................................... 79
Gedrag ............................................................................................................................................................................................................................................. 79
Gevolgen ongezond gedrag (op vruchtbaarheid/zwangerschap) ........................................................................................................................................................ 80
Gedragsveranderingsmodellen ......................................................................................................................................................................................................... 83
Cultuur en Diversiteit ....................................................................................................................................................................................................................... 85
Emotionele adaptatie aan zwangerschap ..........................................................................................................................................................................86
Hechting .......................................................................................................................................................................................................................................... 86
Ontwikkeling tot volwassenheid ....................................................................................................................................................................................................... 87
Trauma’s vs. ACE .............................................................................................................................................................................................................................. 88
Dyadic coping ................................................................................................................................................................................................................................... 90
Maternale ontwikkeling ................................................................................................................................................................................................................... 90
Ouderschapsmodel .......................................................................................................................................................................................................................... 91
Traumasensitief begeleiden en veerkracht versterken ....................................................................................................................................................................... 92
Verloskundige zorg tijdens zwangerschap .........................................................................................................................................................................92
De verloskundige.............................................................................................................................................................................................................................. 92
Reguliere prenatale controles ........................................................................................................................................................................................................... 93
Routinevervolgcontroles .................................................................................................................................................................................................................. 94
, Onderzoeken en screenings .............................................................................................................................................................................................................. 95
Preconceptiezorg ............................................................................................................................................................................................................................. 95
Centering pregnancy ........................................................................................................................................................................................................................ 97
De Zwangerschapskaart.................................................................................................................................................................................................................... 98
À terme datum berekenen.............................................................................................................................................................................................................. 100
Zwangerschapsduur en geboorte van baby ..................................................................................................................................................................................... 101
Verlof............................................................................................................................................................................................................................................. 101
Organisatie van Geboortezorg ........................................................................................................................................................................................ 101
De KNOV ........................................................................................................................................................................................................................................ 101
Lijnen in de zorg ............................................................................................................................................................................................................................. 102
Financiering Geboortezorg.............................................................................................................................................................................................................. 104
VT - Fysisch Diagnostisch Onderzoek ............................................................................................................................................................................... 105
Diagnostisch Proces ........................................................................................................................................................................................................................ 105
Onderzoeksvoorwaarden ............................................................................................................................................................................................................... 105
Onderdelen (minst → meest belastend voor cliënt) ........................................................................................................................................................................ 106
Lichaamsvlakken ............................................................................................................................................................................................................................ 107
Plaatsaanduidingen ........................................................................................................................................................................................................................ 107
Stamwoorden ................................................................................................................................................................................................................................ 108
Voorvoegsels ................................................................................................................................................................................................................................. 108
Achtervoegsels ............................................................................................................................................................................................................................... 109
,VT - Hygiëne en infectie preventie ................................................................................................................................................................................... 109
Belang............................................................................................................................................................................................................................................ 109
Termen .......................................................................................................................................................................................................................................... 109
Handschoenen ............................................................................................................................................................................................................................... 109
VT - Tensie meten ........................................................................................................................................................................................................... 110
Polsslag bepalen............................................................................................................................................................................................................................. 111
Lichaamstemperatuur meten.......................................................................................................................................................................................................... 111
Tensie meten ................................................................................................................................................................................................................................. 111
VT - Uitwendig Zwangeren Onderzoek ............................................................................................................................................................................ 112
Redenen voor uitvoeren UZO ......................................................................................................................................................................................................... 113
Vooraf ........................................................................................................................................................................................................................................... 113
Leopold 1 - Fundushoogte bepalen/meten en bepalen wat in fundo ligt .......................................................................................................................................... 114
Leopold 2 - Plaats van ruggetje bepalen + vragen naar beweeglijkheid............................................................................................................................................. 115
Leopold 4 - Aard en relatie van voorliggend deel ten opzichte van bekken bepalen .......................................................................................................................... 115
Leopold 3 - Aard van voorliggend deel, welk deel in fundo ligt en indaling bepalen .......................................................................................................................... 116
Beluisteren harttonen + pols voelen ............................................................................................................................................................................................... 116
Na afloop ....................................................................................................................................................................................................................................... 116
Evidence Based Midwifery .............................................................................................................................................................................................. 117
Evidence → een aanwijzing (sterk of zwak) ..................................................................................................................................................................................... 117
Evidence Based Midwifery .............................................................................................................................................................................................................. 117
,Klinisch Redeneren.......................................................................................................................................................................................................... 118
Redeneren ..................................................................................................................................................................................................................................... 118
Ziektescripts................................................................................................................................................................................................................................... 119
Communicatie Trainingen - blok 1 ................................................................................................................................................................................... 120
Structuur professioneel basisgesprek .............................................................................................................................................................................................. 120
Luistervaardigheden ....................................................................................................................................................................................................................... 121
Gezamenlijke Besluitvorming - SDM ............................................................................................................................................................................................... 122
Klacht uitdiepen - ALECOBO............................................................................................................................................................................................................ 124
, De vrouwelijke geslachtsorganen
De uitwendige geslachtsorganen
1. Vulva Schaamspleet
2
2. Mons Pubis Schaamheuvel
3. Preputium clitoridis Voorhuid van clitoris
3
4. Glans clitoridis Kittelaar
4
5 a. Crus clitoris
6
10 13 b. Corpus cavernosum clitoridis
1 7 5. Frenulum clitoridis Toompje
11
6. Labia minora Kleine schaamlippen
15
9
12 c. Fourchette
8 7. Vestibulum Voorhof
8. Labia majora Grote schaamlippen
9. Glandula vestibularis major Klier van Bartholin
14
10. Glandula para uretralis Klier van Skene
11. Bulbus vestibuli Zwellichaam
12. Hymen Maagdenvlies
13. Ostium urethrae externum Uitmonding urinebuis
14. Perineum Bilnaad
15. Ostium vaginae Vaginale opening