Samenvatting - Ontwerp En Vormleer

Architectuur & communicatie
Semiotiek
= studie vh karakter, ontstaan en gebruik vn tekens en tekensystemen = tekenleer
Omvat:
 Semantiek = betekenis tekens
 Pragmatiek = gebruik tekens
 Syntaxis = onderlinge verhouding tekens

3 soorten tekens:
 Index: teken verwijst naar ander object op basis ve duidelijk vormelijk verband
Bv. rook en vuur
 Icoon: teken verwijst naar ander object op basis ve duidelijk vormelijk overeenkomst of gelijkenis
Bv. kaart en landschap
 Symbool: relatie tss teken en betekenis berust op afspraken, conventies (symboliek)
Bv. verkeersborden

Semiotiek & (interieur)vormgeving:
 Relaties tss vormen onderling
o Inhoudelijk, vormelijk, conventioneel (index, icoon, symbool)
o Vormbegrippen, ordeningsprincipes, composities!
 Vormgeving als taal
o Inhoudelijk, vormelijk, conventioneel (symantiek, pragmatiek, syntaxis)
o “communicatie” – “betekenis” – “interpretatie”

Communicatie:
Door welke kanalen kunnen wij architectuur opvangen?
Wat zou de boodschap zijn?




De knoop! = voor zender zowel architectuur, als functionaliteit, als beleving ruimte de boodschap

Adhv voorkennis -> perceptie object anders beleefd worden

Communicatie & (interieur)vormgeving:
=> architectuur kan zowel boodschap als kanaal zijn!!

,  Zender? Vormgever, ontwerper…
 Ontvanger? Gebruiker, bewoner, bezoeker, …
 Kanalen? Zintuigelijke waarneming > zien, ruiken, aanraken > vormelijke, architecturale kenmerken!
 Filters, ruis, code? Kennis, context, socio-culturele achtergrond…
 Boodschap? Vormgeving zelf – of beleving vd vormgeving… (= betekenis/ interpretatie)

Intentie (auteur) - perceptie (kijker):
 Code – de-code (context, cultuur)
 Denotatie – connotatie (teken vs interpretatie, klein zwart jongentje in patvinderoutfit <-> kindsoldaat)
 Studium – punctum (bv. cover: vanuit onze cult. voorkennis denken we dat kind soldaat is)


Perceptie
= proces
= betekenis vd kijker
= cognitief proces waarbij we zintuigelijke waarnemingen bewust/onbewust
interpreteren in functie vn bepaalde kennis en/of ideeën zodat er emotionele reactie
ontstaat
Aspecten psychologie vd perceptie uitleggen, bepaalde combinatie elementen kan
beeld vervormen.

3 fases:
 Perceptie: waarneming = proces waarbij info proberen te sorteren
(bewust/onbewust)
-> “zintuigelijke waarneming” = proces vn verwerven,
interpreteren, selecteren en organiseren zintuigelijke info
(zicht, reuk, tast, smaak)
 Cognitie: kennis, idee, overtuiging = proces vn leren, denken, bewust/onbewust, persoonlijk/interpersoonlijk
-> proces vn herinneren, interpreteren, geloven, probleem-oplossen
 Emotie: innerlijke beleving, gevoel = bewust/ onbewust, persoonlijk/interpersoonlijk (sociaal)

=> van zintuigelijke waarneming, via kennis, idee en/of overtuiging, over interpretatie, naar emotie, innerlijke
beleving, gevoel

Schaal – gestalt = zeer belangrijk bij perceptie
Gestaltwetten:
 Wet van gelijkenis: dingen die op elkaar gelijken als geheel zien
 Wet van dichtheid: elementen dicht bij elkaar liggen, als eenheid beschouwen
 Wet van continuering: onafgebroken en nette figuren verkiezen, boven onsamenhangende figuren
 Wet gemeenschappelijke bestemming: gelijkvorm. objecten samenvoegen bij gelijke beweging/ bestemming
 Wet van Prägnanz: minst cognitieve inspanning gaat voor

Plek = perceptie ve ruimtelijk geheel
= statisch?
Beleving = statisch? -> bewegen!
Door te verplaatsen in ruimte creëer je andere beleving (circulatie)
Bv. promenade architecturale (corbusier – villa savoye/roche (s-points)
Le flâneur: (bewust onbewust bewegen)
 Baudelaire = stedelijke mens
 Benjamin = moderne mens
-> modernisme

Traject/sequentie -> beleving verkrijgen -> montage

Circulatie/verticale Francis Ching – 5 aspecten van circulatie:
 Toenadering