PRINT PRODUCTION
3. KLEUR
RGB
= addi'eve kleurenmenging.
wanneer de kleuren van drie lichtbronnen, met elk een eigen kleur, overelkaar op een
scherm worden geprojecteerd.
Hierbij worden de kleuren rood, groen en blauw gebruikt. Staan alle kleuren uit, dan is het
scherm zwart. Hiervan wordt onder andere gebruikgemaakt bij beeldschermen zoals van
kleurentelevisies.
LICHT WORDT TOEGEVOEGD
Bv. ROOD licht op WIT = ROOD voeg GROEN licht toe en heb je GEEL
CMYK
= substrac'eve kleurenmenging.
Wanneer verf of inkt wordt gemengd.
Hierbij worden de kleuren cyaan, magenta en geel gebruikt. Zonder verf is het beeld wit.
Subtrac'eve kleurmenging ontstaat door de selec'eve absorp'e van
bepaalde golflengten van wit licht door transparante oppervlakken. De drie basiskleuren
worden door een schilder blauw, rood en geel genoemd, maar bij computerprinters spreekt
men van cyaan, magenta en geel als de gebruikelijke benamingen.
LICHT WORDT ONTNOMEN bv. CYAAN : GROEN EN BLAUW worden weerkaatst en ROOD
wordt ONTNOMEN
Ø Het menselijk oog heeU de grootste kleurenruimte. RGB heeU een kleinere
kleurenruimte dan het menselijk oog. CMYK heeU de kleinste kleurenruimte.
Ø Met CMYK kan je slechts een klein deel van de kleurenruimte reproduceren –
aXankelijk van je papiersoort vernauwt dit spectrum zich nog verder (bv coated,
newsprint, ..).
1
,Pantone boeken
Er zijn verschillende Pantone kleurboeken:
1) Solid coated
‘echte’ Pantone op coated papier. Kleuren zijn feller, het wordt ook vaker gebruikt.
2) Solid Uncoated
‘echte’ pantone op uncoated papier. Kleuren zijn minder fel dan coated, het papier
slorpt de inkt veel meer op waardoor het minder fel lijkt.
3) Process coated
= verzameling pantone keuren gesimuleerd met cmyk – ‘zwakke kleuren’
4) Bridge
= Toont de vergelijking aan tussen een Pantone kleur en de dichtstbijzijnde CMYK
kleur (bestaat coated en uncoated)
LET OP! Een CMYK-equivalent van een Pantone kleur is steeds een benadering! Vaak
is de kleur helemaal anders. (kleurverschil uitgedrukt in delta E)
Voor een ruimer kleurenspectrum kun je oranje, blauw en groen toevoegen. Dan krijg je
CMYKOBG. Dit wordt vaak toegepast bij digitale druk.
> later zien we ook dat CMYK + oranje, groen en violet kunnen gebruikt worden. Violet is
echter minder genormeerd door CMYK en ISO.
Belangrijkste om hiervan te weten is dat je je kleurengamma vergroot en dat je best zo ver
mogelijk in het proces RGB behoudt. Want eenmaal omgezet naar CMYK ben je een groot
deel van je kleurenruimte kwijt.
RIP
= raster image processor
Zet beelden om naar bitmapbeelden. 1 inch = 1 BIT TIFF
2
,4. PRESS DRUKTECHNIEKEN
4.1 HOOGDRUK
De te drukken delen staan hoger dan de niet te drukken delen.
Staat in spiegelbeeld.
EX beschrijf de druktechniek hoogdruk
EX herkennen van drukwerk
4.1.1 letterpress / typo / boekdruk
TECHNIEK:
De leher wordt in het papier gedrukt. Dit heet ‘moet’.
Vroeger werd een ‘moet’ beschouwd als fout, nu brengt
dit charme aan je drukwerk.
Best vermijden in fijne teksten!
KLEUR:
- Geen rasters, geen CMYK, vlakke kleuren
- (ook) Felle kleuren
- Semi-transparante inkten, dekkend = folie
- Weinig kleuren
PAPIER:
Alles, maar typisch
- Gekleurd papier
- Dik papier
- Hoe gestructureerde het papier, hoe ‘oneffener’ het volvlak
3
, KENMERKEN van le,erpress
• Kraalrand
Is een rand alsof je met een stempel en teveel inkt zou stempelen, de inkt komt langs de
randjes door. Gebruik je te veel inkt dan heb je risico op kraalranden
• Moet
is de indruk in het papier, vroeger werd dit als een fout aanzien en slecht vakmanschap,
vandaag ziet men dit als een meerwaarde – er kan dus ook zónder moet gedrukt worden. Bij
teveel moet of indruk moet je er voor zorgen dat deze niet op de achterzijde zichtbaar wordt
• Niet egale volvlakken
de effenheid van het papier of net de structuur heeU invloed op de egaliteit van je volvlak
(een volledig bedrukt vlak) – bij te weinig druk kan je wolkeffect hebben, bij te veel druk
kunnen nega'eve teksten toelopen. Op'e kan zijn om een gekleurde papiersoort te kiezen
• Effen kleuren
In hoogdruk werken we niet met rasters maar met allemaal volvlakken - te grote volvlakken
kunnen een gewolkt effect geven, ‘keep it simple’ is hier de boodschap
• Speciale papiersoorten
door deze druktechniek ben je in staat om een groot gamma aan eerdere dikke(re)
papiersoorten te gebruiken, zowel wit als gekleurde papiersoorten
4
3. KLEUR
RGB
= addi'eve kleurenmenging.
wanneer de kleuren van drie lichtbronnen, met elk een eigen kleur, overelkaar op een
scherm worden geprojecteerd.
Hierbij worden de kleuren rood, groen en blauw gebruikt. Staan alle kleuren uit, dan is het
scherm zwart. Hiervan wordt onder andere gebruikgemaakt bij beeldschermen zoals van
kleurentelevisies.
LICHT WORDT TOEGEVOEGD
Bv. ROOD licht op WIT = ROOD voeg GROEN licht toe en heb je GEEL
CMYK
= substrac'eve kleurenmenging.
Wanneer verf of inkt wordt gemengd.
Hierbij worden de kleuren cyaan, magenta en geel gebruikt. Zonder verf is het beeld wit.
Subtrac'eve kleurmenging ontstaat door de selec'eve absorp'e van
bepaalde golflengten van wit licht door transparante oppervlakken. De drie basiskleuren
worden door een schilder blauw, rood en geel genoemd, maar bij computerprinters spreekt
men van cyaan, magenta en geel als de gebruikelijke benamingen.
LICHT WORDT ONTNOMEN bv. CYAAN : GROEN EN BLAUW worden weerkaatst en ROOD
wordt ONTNOMEN
Ø Het menselijk oog heeU de grootste kleurenruimte. RGB heeU een kleinere
kleurenruimte dan het menselijk oog. CMYK heeU de kleinste kleurenruimte.
Ø Met CMYK kan je slechts een klein deel van de kleurenruimte reproduceren –
aXankelijk van je papiersoort vernauwt dit spectrum zich nog verder (bv coated,
newsprint, ..).
1
,Pantone boeken
Er zijn verschillende Pantone kleurboeken:
1) Solid coated
‘echte’ Pantone op coated papier. Kleuren zijn feller, het wordt ook vaker gebruikt.
2) Solid Uncoated
‘echte’ pantone op uncoated papier. Kleuren zijn minder fel dan coated, het papier
slorpt de inkt veel meer op waardoor het minder fel lijkt.
3) Process coated
= verzameling pantone keuren gesimuleerd met cmyk – ‘zwakke kleuren’
4) Bridge
= Toont de vergelijking aan tussen een Pantone kleur en de dichtstbijzijnde CMYK
kleur (bestaat coated en uncoated)
LET OP! Een CMYK-equivalent van een Pantone kleur is steeds een benadering! Vaak
is de kleur helemaal anders. (kleurverschil uitgedrukt in delta E)
Voor een ruimer kleurenspectrum kun je oranje, blauw en groen toevoegen. Dan krijg je
CMYKOBG. Dit wordt vaak toegepast bij digitale druk.
> later zien we ook dat CMYK + oranje, groen en violet kunnen gebruikt worden. Violet is
echter minder genormeerd door CMYK en ISO.
Belangrijkste om hiervan te weten is dat je je kleurengamma vergroot en dat je best zo ver
mogelijk in het proces RGB behoudt. Want eenmaal omgezet naar CMYK ben je een groot
deel van je kleurenruimte kwijt.
RIP
= raster image processor
Zet beelden om naar bitmapbeelden. 1 inch = 1 BIT TIFF
2
,4. PRESS DRUKTECHNIEKEN
4.1 HOOGDRUK
De te drukken delen staan hoger dan de niet te drukken delen.
Staat in spiegelbeeld.
EX beschrijf de druktechniek hoogdruk
EX herkennen van drukwerk
4.1.1 letterpress / typo / boekdruk
TECHNIEK:
De leher wordt in het papier gedrukt. Dit heet ‘moet’.
Vroeger werd een ‘moet’ beschouwd als fout, nu brengt
dit charme aan je drukwerk.
Best vermijden in fijne teksten!
KLEUR:
- Geen rasters, geen CMYK, vlakke kleuren
- (ook) Felle kleuren
- Semi-transparante inkten, dekkend = folie
- Weinig kleuren
PAPIER:
Alles, maar typisch
- Gekleurd papier
- Dik papier
- Hoe gestructureerde het papier, hoe ‘oneffener’ het volvlak
3
, KENMERKEN van le,erpress
• Kraalrand
Is een rand alsof je met een stempel en teveel inkt zou stempelen, de inkt komt langs de
randjes door. Gebruik je te veel inkt dan heb je risico op kraalranden
• Moet
is de indruk in het papier, vroeger werd dit als een fout aanzien en slecht vakmanschap,
vandaag ziet men dit als een meerwaarde – er kan dus ook zónder moet gedrukt worden. Bij
teveel moet of indruk moet je er voor zorgen dat deze niet op de achterzijde zichtbaar wordt
• Niet egale volvlakken
de effenheid van het papier of net de structuur heeU invloed op de egaliteit van je volvlak
(een volledig bedrukt vlak) – bij te weinig druk kan je wolkeffect hebben, bij te veel druk
kunnen nega'eve teksten toelopen. Op'e kan zijn om een gekleurde papiersoort te kiezen
• Effen kleuren
In hoogdruk werken we niet met rasters maar met allemaal volvlakken - te grote volvlakken
kunnen een gewolkt effect geven, ‘keep it simple’ is hier de boodschap
• Speciale papiersoorten
door deze druktechniek ben je in staat om een groot gamma aan eerdere dikke(re)
papiersoorten te gebruiken, zowel wit als gekleurde papiersoorten
4
