Toerisme =
Het geheel van interrelaties en verschijnselen die verband houden met de verplaatsing naar en het
verblijf van mensen in een ander dan de alledaagse leefomgeving, hetzij bij wijze van
vrijetijdsbesteding, hetzij in de context van de persoonlijke ontwikkeling, hetzij in het kader van de
beroepsuitoefening.
Cultuur =
Alles wat door menselijk handelen is gemaakt, dus alles behalve de 'ongerepte' natuur. In een meer
sociologische betekenis is cultuur de leefstijl van een samenleving, samengesteld uit een mix van
subculturen met hun geloven, gewoonten en gebruiken. Aan de leefstijl van een groep of
gemeenschap ontlenen mensen hun identiteit. Voor inzicht in de leefstijlen van het verleden kunnen
we teruggrijpen op tradities, overleveringen en het materiële cultureel erfgoed. In de klassieke,
meest gebruikte definitie omvat cultuur de kunsten, cultureel erfgoed en de media.
Kunst =
Kunst gaat om 'vakmanschap' (kundig gebruik van materialen en technieken), 'expressiviteit'
(uitdrukkingskracht, 'persoonlijkheid'), het vermogen om een toeschouwer mentaal uit de alledaagse
werkelijkheid te tillen ('meta-bewustzijn') en een nieuwe kijk te bieden (creativiteit, originaliteit,
oorspronkelijkheid,).
Erfgoed =
Alles wat we overerven van vorige generaties én wat we het bewaren waard vinden: gebouwen en
monumenten (onroerend erfgoed), maar ook archeologische vondsten, kunstwerken, historische
voorwerpen zoals eeuwenoude manuscripten, gebruiksvoorwerpen, foto’s, ...(roerend erfgoed).
Erfgoed omvat ook minder tastbare dingen, zoals verhalen, tradities, feesten, liederen, dialecten, ...
(immaterieel erfgoed).Of erfgoed de moeite waard is om te bewaren, te verzorgen, te documenteren
en te laten zien, bepalen mensen zelf. Als een hele groep mensen dit doet, spreken we van cultureel
erfgoed.
Onroerend of grondgebonden erfgoed:
- Cultuurhistorisch belangrijke landschappen en LSelementen, droogmakerijen en kanalen
- Industrieel erfgoed: bruggen, koeltorens, steen- en zuivelfabrieken, wind‐en watermolens
- Militaire bouw- en verdedigingswerken zoals vestingwerken, kazematten en bastions
- Bouwkundig erfgoed zoals kastelen, kerkgebouwen, belforten, begijnhoven
→ Plaatsgebonden materie (wel tastbaar maar je kan het niet verplaatsen) (toerisme)
Roerend of niet-grondgebonden erfgoed:
- Boeken, klederdrachten en kunstwerken (bv schilderijen, turfschepen en posttreinen)
→ Persoonsgebonden materie (cultuur)
Immaterieel erfgoed:
- Sociale gewoonten en gebruiken, mondelinge tradities en andere uitingen van taal (bv
dialect, volksverhalen, volksliederen), rituelen, feesten, technieken en ambachten, ...
→ Persoonsgebonden materie (cultuur)
,Cultuurtoerisme =
De verplaatsing van personen naar culturele attracties buiten hun normale verblijfplaats, met de
bedoeling nieuwe informatie en ervaringen op te doen om aan hun culturele behoeften te voldoen.
Cultuurtoerisme kan … zijn:
- Aanbod georiënteerd (op zoek naar confrontaties en ervaren van ‘vreemde’ cultuur)
- Aanleiding georiënteerd (bezoeken voor intrinsieke motivatie, verwachtingen, beleving)
- Beleving georiënteerd (op zoek naar beleving)
- Operationeel georiënteerd (deelnemen aan activiteiten of ervaringen)
Cultuur toeristisch spanningsveld:
Cultuurproduct Toeristisch product
- Aanbodgestuurd - Vraaggestuurd
- Promotie i.f.v. proces - Promotie i.f.v. trade
- Focus op proces en product - Focus op product
- Participant - Dag- of verblijfstoerist
Verschillende types (typologie) cultuurtoerisme:
- Erfgoed (roerend & onroerend/ materieel & immaterieel)
- Podiumkunsten
- Visuele kunsten
- Festivals en evenementen
- Religieus erfgoed
- Platteland
- Inheemse gemeenschappen
- Ambachten & kunsten
- Taal
- Gastronomie
- Industrie & handel
- Populaire cultuur
, Verschillende type (typologie) cultuurtoerist:
- Purposeful (doelgericht): cultuurbeleving is het hoofddoel voor de uitstap/vakantie
- Serendipitous (toevalligheid): cultuurbeleving is toevalligheid tijdens de uitstap/vakantie
- Incidental (bijkomstig): cultuurbeleving is bijkomstig en zeker niet gezocht
- Causual (toevallig): cultuurbeleving is een toevallig welkom iets tijdens de uitstap/vakantie
- Sightseeing (hoogtepunten in een vogelvlucht): beperkt tot hoogtepunten uitstap/vakantie
Verschillende types cultuurtoerist:
- Culture‐core: diepe ervaring, cultuur hoofddoel
- Culture‐peripheral: middelmatige beleving, cultuur wordt meegepikt
- Incidental: oppervlakkige ervaring, indien alternatief kiest de toerist niet voor het culturele
- Accidental: diepe ervaring, de toerist kiest voor cultuur indien aanwezig
Verschillende types cultuurtoerist:
Type cultuurtoerist Typische plaatsen en activiteiten
Erfgoed toerist Kasteel, paleis, landhuis, monument, museum,
architectuur, religieuze plaatsen
Kunsttoerist Theater, concert, galerij, festival, carnaval,
evenement en literaire plaatsen
Creatieve toerist Fotografie, schilderen, aardewerk, koken,
handwerk, talen leren
Stedelijke cultuurtoerist Historische plaatsen, industrieterrein, kunst en
erfgoed attractie, shoppen, nachtleven
Landelijke cultuurtoerist Dorps-, boerderij- & agrotoerisme, ecologisch
museum, nationale parken, wijnroutes
Inheemse cultuurtoerist Trektochten door heuvels, woestijn en bergen,
bezoeken aan culturele centra
Populaire cultuurtoerist Themaparken (winkelcentra, sportevenement),
evenementen (media- en film, mode- en design)
Waarvoor wordt kunst gebruikt?
- Als decoratie
- Als morele spiegel
- Als verering (goden, vorsten en helden)
- Als educatie
- Als statussymbool
- Als cultuur toeristisch product
Kunst als cultuur toeristisch product:
- Tentoonstellingen met internationale impact (bv All the Rembrandts – Rijksmuseum 2019)
- Combinatie MICE & Erfgoed (bv Flanders Heritage venues)
- Evenementen (bv The Crystal Ship)
- Logies (bv The Landmark Trust)
- Filmtoerisme (Joker Stairs)
Het geheel van interrelaties en verschijnselen die verband houden met de verplaatsing naar en het
verblijf van mensen in een ander dan de alledaagse leefomgeving, hetzij bij wijze van
vrijetijdsbesteding, hetzij in de context van de persoonlijke ontwikkeling, hetzij in het kader van de
beroepsuitoefening.
Cultuur =
Alles wat door menselijk handelen is gemaakt, dus alles behalve de 'ongerepte' natuur. In een meer
sociologische betekenis is cultuur de leefstijl van een samenleving, samengesteld uit een mix van
subculturen met hun geloven, gewoonten en gebruiken. Aan de leefstijl van een groep of
gemeenschap ontlenen mensen hun identiteit. Voor inzicht in de leefstijlen van het verleden kunnen
we teruggrijpen op tradities, overleveringen en het materiële cultureel erfgoed. In de klassieke,
meest gebruikte definitie omvat cultuur de kunsten, cultureel erfgoed en de media.
Kunst =
Kunst gaat om 'vakmanschap' (kundig gebruik van materialen en technieken), 'expressiviteit'
(uitdrukkingskracht, 'persoonlijkheid'), het vermogen om een toeschouwer mentaal uit de alledaagse
werkelijkheid te tillen ('meta-bewustzijn') en een nieuwe kijk te bieden (creativiteit, originaliteit,
oorspronkelijkheid,).
Erfgoed =
Alles wat we overerven van vorige generaties én wat we het bewaren waard vinden: gebouwen en
monumenten (onroerend erfgoed), maar ook archeologische vondsten, kunstwerken, historische
voorwerpen zoals eeuwenoude manuscripten, gebruiksvoorwerpen, foto’s, ...(roerend erfgoed).
Erfgoed omvat ook minder tastbare dingen, zoals verhalen, tradities, feesten, liederen, dialecten, ...
(immaterieel erfgoed).Of erfgoed de moeite waard is om te bewaren, te verzorgen, te documenteren
en te laten zien, bepalen mensen zelf. Als een hele groep mensen dit doet, spreken we van cultureel
erfgoed.
Onroerend of grondgebonden erfgoed:
- Cultuurhistorisch belangrijke landschappen en LSelementen, droogmakerijen en kanalen
- Industrieel erfgoed: bruggen, koeltorens, steen- en zuivelfabrieken, wind‐en watermolens
- Militaire bouw- en verdedigingswerken zoals vestingwerken, kazematten en bastions
- Bouwkundig erfgoed zoals kastelen, kerkgebouwen, belforten, begijnhoven
→ Plaatsgebonden materie (wel tastbaar maar je kan het niet verplaatsen) (toerisme)
Roerend of niet-grondgebonden erfgoed:
- Boeken, klederdrachten en kunstwerken (bv schilderijen, turfschepen en posttreinen)
→ Persoonsgebonden materie (cultuur)
Immaterieel erfgoed:
- Sociale gewoonten en gebruiken, mondelinge tradities en andere uitingen van taal (bv
dialect, volksverhalen, volksliederen), rituelen, feesten, technieken en ambachten, ...
→ Persoonsgebonden materie (cultuur)
,Cultuurtoerisme =
De verplaatsing van personen naar culturele attracties buiten hun normale verblijfplaats, met de
bedoeling nieuwe informatie en ervaringen op te doen om aan hun culturele behoeften te voldoen.
Cultuurtoerisme kan … zijn:
- Aanbod georiënteerd (op zoek naar confrontaties en ervaren van ‘vreemde’ cultuur)
- Aanleiding georiënteerd (bezoeken voor intrinsieke motivatie, verwachtingen, beleving)
- Beleving georiënteerd (op zoek naar beleving)
- Operationeel georiënteerd (deelnemen aan activiteiten of ervaringen)
Cultuur toeristisch spanningsveld:
Cultuurproduct Toeristisch product
- Aanbodgestuurd - Vraaggestuurd
- Promotie i.f.v. proces - Promotie i.f.v. trade
- Focus op proces en product - Focus op product
- Participant - Dag- of verblijfstoerist
Verschillende types (typologie) cultuurtoerisme:
- Erfgoed (roerend & onroerend/ materieel & immaterieel)
- Podiumkunsten
- Visuele kunsten
- Festivals en evenementen
- Religieus erfgoed
- Platteland
- Inheemse gemeenschappen
- Ambachten & kunsten
- Taal
- Gastronomie
- Industrie & handel
- Populaire cultuur
, Verschillende type (typologie) cultuurtoerist:
- Purposeful (doelgericht): cultuurbeleving is het hoofddoel voor de uitstap/vakantie
- Serendipitous (toevalligheid): cultuurbeleving is toevalligheid tijdens de uitstap/vakantie
- Incidental (bijkomstig): cultuurbeleving is bijkomstig en zeker niet gezocht
- Causual (toevallig): cultuurbeleving is een toevallig welkom iets tijdens de uitstap/vakantie
- Sightseeing (hoogtepunten in een vogelvlucht): beperkt tot hoogtepunten uitstap/vakantie
Verschillende types cultuurtoerist:
- Culture‐core: diepe ervaring, cultuur hoofddoel
- Culture‐peripheral: middelmatige beleving, cultuur wordt meegepikt
- Incidental: oppervlakkige ervaring, indien alternatief kiest de toerist niet voor het culturele
- Accidental: diepe ervaring, de toerist kiest voor cultuur indien aanwezig
Verschillende types cultuurtoerist:
Type cultuurtoerist Typische plaatsen en activiteiten
Erfgoed toerist Kasteel, paleis, landhuis, monument, museum,
architectuur, religieuze plaatsen
Kunsttoerist Theater, concert, galerij, festival, carnaval,
evenement en literaire plaatsen
Creatieve toerist Fotografie, schilderen, aardewerk, koken,
handwerk, talen leren
Stedelijke cultuurtoerist Historische plaatsen, industrieterrein, kunst en
erfgoed attractie, shoppen, nachtleven
Landelijke cultuurtoerist Dorps-, boerderij- & agrotoerisme, ecologisch
museum, nationale parken, wijnroutes
Inheemse cultuurtoerist Trektochten door heuvels, woestijn en bergen,
bezoeken aan culturele centra
Populaire cultuurtoerist Themaparken (winkelcentra, sportevenement),
evenementen (media- en film, mode- en design)
Waarvoor wordt kunst gebruikt?
- Als decoratie
- Als morele spiegel
- Als verering (goden, vorsten en helden)
- Als educatie
- Als statussymbool
- Als cultuur toeristisch product
Kunst als cultuur toeristisch product:
- Tentoonstellingen met internationale impact (bv All the Rembrandts – Rijksmuseum 2019)
- Combinatie MICE & Erfgoed (bv Flanders Heritage venues)
- Evenementen (bv The Crystal Ship)
- Logies (bv The Landmark Trust)
- Filmtoerisme (Joker Stairs)
