Kritisch denken
Meningen verzwakken een onderzoekspaper omdat:
● Subjectief zijn
● Gebaseerd op emoties
● Open tot interpretatie
● Niet te confirmeren
Feiten versterken een research paper omdat:
● Ze geaccepteerd zijn door de meerderheid
● Geverifieerd zijn door experts en wetenschappers
● Bewezen feiten zijn
Het is niet altijd gemakkelijk om feiten en meningen te onderscheiden:
● als we onvoldoende kennis hebben om te bepalen of het om een feit of een
mening gaat.
● als anderen doen alsof ze spreken over om een algemeen bekend feit, terwijl het
eigenlijk een persoonlijke mening is.
● Voorbeelden
● "Het staat ontegensprekelijk vast dat dinosaurussen en de homo sapiens
tezelfdertijd hebben geleefd."
● "In alle eerlijkheid kunnen we zeggen dat Brussel een hell hole is."
● "Zonder twijfel kunnen we stellen dat de zon rond de aarde draait."
Zwakke en sterke feiten en meningen
Feiten en meningen kunnen we nog verder onderverdelen van zwak naar sterk.
Meningen van zwak naar sterk:
● Persoonlijke mening van een individu
● Persoonlijke mening van een groep
● Mening van een expert
, ● Mening van een groep experten
Maar ook feiten kunnen sterker of zwakker zijn:
Algemeen kunnen we stellen dat hoe meer bewijzen er te vinden zijn en hoe minder
tegenindicaties, hoe sterker het feit.
We zijn dikwijls afhankelijk van experten of autoriteiten (of nog beter van groepen
experten) om te weten of iets een feit is. Maar als je een beroep doet op een expert,
moet je rekening houden met deze voorwaarden:
● De expert moet objectief zijn
● De expert moet competent zijn in het vakgebied waarover hij uitspraken doet
● De bewering van de expert moet correct geïnterpreteerd worden
● De expert moet zijn bewering voldoende onderbouwen of beargumenteren
Valkuil
Als je een beroep doet op een expert zonder rekening te houden met deze
voorwaarden, dan spreken we van een drogreden.
Voorbeelden:
● Het is waar, want ik heb het gelezen in De Standaard – dat is toch een kwaliteitskrant.
● De paus zegt dat God bestaat, dus het is waar.
● Mijn docent chemie zegt dat de laatste verkiezingen in België vervalst zijn. Het zal wel
waar zijn, want hij weet alles.
4.1.3. De CRAAP-test: Kritisch evalueren van bronnen
CRAAP-test: Een manier om aan kwaliteitscontrole te doen op alle types van bronnen.
De CRAAP-test onderzoekt de kwaliteit van een website aan de hand van vijf criteria:
Currency (actualiteit)
Relevance (relevantie)
Authority (autoriteit)
, Accuracy (volledigheid)
Purpose (bedoeling)
Hoe komt het dat experten elkaar tegenspreken?
1. Door verschillende hypothesen kunnen experten tot verschillende conclusies
komen.(voortschrijdend inzicht)
2. complexiteit of uniek van het onderwerp kan zorgen voor verschillende
invalshoeken
Fake foto’s en video’s
Het manipuleren van beelden is een veelgebruikte techniek om fake news te
verspreiden. We onderscheiden vier verschillende manieren om aan beeldmanipulatie te
doen:
● Foto's of video's in een andere context plaatsen
● Foto bewerken
● Video's via montage manipuleren
● Video bewerken met deepfake
Deductief of inductief
Een deductieve redenering is onweerlegbaar, terwijl een inductieve redenering geen
absolute zekerheid met zich meebrengt.
Fundamenteel en toegepast onderzoek
Fundamenteel onderzoek richt zich op het uitbreiden en uitdiepen van kennis. Het
resulteert in universele principes, algemene theorieën en nieuwe inzichten in processen
en structuren. Het voornaamste doel is het creëren van nieuwe kennis, zonder meer.
Meningen verzwakken een onderzoekspaper omdat:
● Subjectief zijn
● Gebaseerd op emoties
● Open tot interpretatie
● Niet te confirmeren
Feiten versterken een research paper omdat:
● Ze geaccepteerd zijn door de meerderheid
● Geverifieerd zijn door experts en wetenschappers
● Bewezen feiten zijn
Het is niet altijd gemakkelijk om feiten en meningen te onderscheiden:
● als we onvoldoende kennis hebben om te bepalen of het om een feit of een
mening gaat.
● als anderen doen alsof ze spreken over om een algemeen bekend feit, terwijl het
eigenlijk een persoonlijke mening is.
● Voorbeelden
● "Het staat ontegensprekelijk vast dat dinosaurussen en de homo sapiens
tezelfdertijd hebben geleefd."
● "In alle eerlijkheid kunnen we zeggen dat Brussel een hell hole is."
● "Zonder twijfel kunnen we stellen dat de zon rond de aarde draait."
Zwakke en sterke feiten en meningen
Feiten en meningen kunnen we nog verder onderverdelen van zwak naar sterk.
Meningen van zwak naar sterk:
● Persoonlijke mening van een individu
● Persoonlijke mening van een groep
● Mening van een expert
, ● Mening van een groep experten
Maar ook feiten kunnen sterker of zwakker zijn:
Algemeen kunnen we stellen dat hoe meer bewijzen er te vinden zijn en hoe minder
tegenindicaties, hoe sterker het feit.
We zijn dikwijls afhankelijk van experten of autoriteiten (of nog beter van groepen
experten) om te weten of iets een feit is. Maar als je een beroep doet op een expert,
moet je rekening houden met deze voorwaarden:
● De expert moet objectief zijn
● De expert moet competent zijn in het vakgebied waarover hij uitspraken doet
● De bewering van de expert moet correct geïnterpreteerd worden
● De expert moet zijn bewering voldoende onderbouwen of beargumenteren
Valkuil
Als je een beroep doet op een expert zonder rekening te houden met deze
voorwaarden, dan spreken we van een drogreden.
Voorbeelden:
● Het is waar, want ik heb het gelezen in De Standaard – dat is toch een kwaliteitskrant.
● De paus zegt dat God bestaat, dus het is waar.
● Mijn docent chemie zegt dat de laatste verkiezingen in België vervalst zijn. Het zal wel
waar zijn, want hij weet alles.
4.1.3. De CRAAP-test: Kritisch evalueren van bronnen
CRAAP-test: Een manier om aan kwaliteitscontrole te doen op alle types van bronnen.
De CRAAP-test onderzoekt de kwaliteit van een website aan de hand van vijf criteria:
Currency (actualiteit)
Relevance (relevantie)
Authority (autoriteit)
, Accuracy (volledigheid)
Purpose (bedoeling)
Hoe komt het dat experten elkaar tegenspreken?
1. Door verschillende hypothesen kunnen experten tot verschillende conclusies
komen.(voortschrijdend inzicht)
2. complexiteit of uniek van het onderwerp kan zorgen voor verschillende
invalshoeken
Fake foto’s en video’s
Het manipuleren van beelden is een veelgebruikte techniek om fake news te
verspreiden. We onderscheiden vier verschillende manieren om aan beeldmanipulatie te
doen:
● Foto's of video's in een andere context plaatsen
● Foto bewerken
● Video's via montage manipuleren
● Video bewerken met deepfake
Deductief of inductief
Een deductieve redenering is onweerlegbaar, terwijl een inductieve redenering geen
absolute zekerheid met zich meebrengt.
Fundamenteel en toegepast onderzoek
Fundamenteel onderzoek richt zich op het uitbreiden en uitdiepen van kennis. Het
resulteert in universele principes, algemene theorieën en nieuwe inzichten in processen
en structuren. Het voornaamste doel is het creëren van nieuwe kennis, zonder meer.
