Differentiatie is een belangrijk concept dat behoort tot de krachtige leeromgeving. Als differentiatie
voldoende en goed aanwezig is, kun je spreken van een krachtige leeromgeving.
Het leerstofjaarklassensysteem en andere kaders
1.1 Het leerstofjaarklassensysteem
Het leerstofjaarklassensysteem (lsjks)= het huidige onderwijssysteem in Vlaanderen. Dit houdt in
dat de kinderen van dezelfde leeftijd op hetzelfde moment, op dezelfde manier, binnen dezelfde
tijd, de leerstof verwerkt moeten hebben.
Leerstof staat centraal
In functie van het gemiddelde kind
Wel zijn er enkele positieve aspecten aan het LSJKS:
Het is een eenvoudige structuur: helder en duidelijk en geen sociale discriminatie,
gelijkheid in onderwijskansen is mogelijk
Sociale vaardigheden in een beschermende omgeving: leerlingen leren elkaar echt
kennen, sociaal vaardiger door samen te leven en te werken
Goede basis om te evalueren: verschillende initiatieven om het onderwijs te
individualiseren makkelijk in te voegen zijn
Maar als we de school binnentreden, merken we op dat dit eigenlijk echt niet werkt:
Prestatiedruk op zowel leerlingen als leerkrachten: alle leerlingen moeten op hetzelfde
moment de leerstof beheersen. Het moet tegen die tijd gezien zijn
Dit brengt ook enkele gevolgen met zich mee:
Achterblijvers
Zittenblijvers
Drop -outs
Relatie leerling – leerkracht wordt hier sterk door beïnvloedt (weinig
samenwerkingsgevoel)
Differentiatie naar leeftijd en niet naar het individu
Er is dus een grote nood aan het meer inspelen op de verschillen tussen de leerlingen. Hierbij is
er ook nood aan de intra- en inter- individuele verschillen tussen leerlingen.
1.2 Individualiseren door differentiatie
De nieuwe nood van het actuele onderwijs is: individualiseren van het onderwijs. Dit merk je aan
de enorme verschillen tussen leerlingen op allerlei vlakken!
De leerlingen verschillen van elkaar, daardoor:
Hun begin- en eindpunt en hun leertraject zal verschillen
Niet iedereen kan alles op hetzelfde moment op dezelfde leeftijd en op dezelfde manier
Er moet rekening gehouden worden met die verschillen
Leerkracht moet haar aanbod ook aanpassen aan de behoefte en mogelijkheden van de
leerlingen
, Dit is nodig om te individualiseren!
Individualiseren= de verscheidenheid tussen de leerlingen wordt echt erkent en tot het
uitgangspunt genomen in de organisatie van het onderwijs. We trachten ieder kind te geven
waar het recht op heeft.
DOEL: maximale ontwikkeling, de vorming van elk kind in het bijzonder en dit binnen de door
zijn natuur aangegeven grenzen.
o De individuele verschillen tussen de leerlingen worden dus gerespecteerd
o Deze verschillen situeren zich ook op diverse gebieden
Leeftijd
Geslacht
Cognitieve begaafdheid
Ontwikkelingsniveau
Interesse
Werktempo
Sociale vaardigheden
…
Al deze factoren worden beïnvloedt door relaties waarin de leerling leeft.
Het individualiseren doen we door te differentiëren. Hierbij wordt ingespeeld op alle
verschillen, niet alleen op het cognitieve/intellectuele (de 2 luiken van zorg, spotlights).
Differentiatie is een onderdeel van het dagelijkse onderwijs
Differentiatie behoort tot de basisdidactiek van elke leerkracht
Inspelen op groeimogelijkheden, doet leerkansen ontstaan
Differentiatie is een deel van je professioneel handelen
Je kijk op differentiatie is verbonden met je visie op onderwijs
Differentiatie zit verweven in de dagdagelijkse praktijk, start als bij de lesvoorbereiding
en het proces loopt door tijdens de les, observeren en inspelen op de noden van de
leerkracht
Het is een basishouding, vervat in het denken van de leerkracht
Differentiatie= op een proactieve, positieve en planmatige manier omgaan met de verschillen
tussen de leerlingen. Deze verschillen bevinden zich op interesses, leerstatus en leerprofiel. Je
gaat hier op inzetten om het leerrendement van elke leerling te verhogen/optimaliseren. Het is
een basishouding van elke leerkracht.
Individualisering= het zien/erkennen van de verschillen tussen de leerlingen en hiermee aan de
slag gaan (via differentiatie).
Kaders om mee aan de slag te gaan
1.1 Micro- meso- macro- niveau
, Macro-niveau Meso-niveau Micro-niveau
Op het niveau van het Op niveau van organisatie van Op niveau van de
schoolwezen, schooltypes de school, de klas/klasgroep
schoolgemeenschap
= insitutionele differentiatie = interne differentiatie
= interscolaire differentiatie = externe differentiatie = intraklassikale differentiatie
= interklassikale differentiatie
VOORBEELD: VOORBEELD: VOORBEELD:
- Gewoon onderwijs/ - Kangerouklassen - Instructietafel
buitengewoon
onderwijs
- ASO, TSO en BSO
MACRO-NIVEAU:
Geeft de grenzen aan van differentiatie mogelijkheden (tot hier kan je gaan), wijzigingen
op dit niveau kunnen grote gevolgen hebben voor de andere niveaus
We bekijken de verticale samenhang (= organisatie)
o Tracking= het onderscheiden van diverse leertrajecten
o Continuïteit= in overgang, zorgen voor een vloeiende overgang (bv. het
basisonderwijs: kleuter + lager om de overgang vloeiender te maken)
o Eenheidstype=
Eind jaren 80: eenheidstype in het secondaire onderwijs, was een heuse
verandering (er was een positieve evolutie op democratisch vlak,
leerlingen hoeven na de lagere school niet meer direct een keuze te
maken, er zijn gemeenschappelijk aanvangsjaren)
2019-220: modernisering van het secondaire onderwijs, de keuze van
een definitieve studierichting wordt nog meer uitgesteld + de keuzes
gebeuren nu op een pedagogische manier + rekening gehouden met de
democratisering kunnen leerlingen ook een aangepast programma
volgen
We bekijken de horizontale samenhang (= inhoud)
o Inhoudelijke verbanden
o Vakdoorbreking
o Realistisch onderwijs
Het doorbreken van het leerstofjaarklassensysteem is hierdoor nog meer duidelijk
geworden: democratisering van het onderwijs -> sterke differentiatie van leerinhouden
en – methoden en individualisering van leerprocessen
HET MESO-NIVEAU:
Hoe verdeel ik de leerlingen in groepen en koppel ik de leerkrachten aan
We bekijken de verticale samenhang (= organisatie):
o Grading= leerstofjaarklassensysteem, ik kan pas overgaan als ik de
doelstellingen/ prestatie- eisen heb behaald
o Non-grading= je gaat sowieso over, maar er wordt nog meer gedifferentieerd op
de doelen
We bekijken de horizontale samenhang (= inhoud):
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jessicavanderlinde. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.