Samenvatting Spel en fantasie

Spel en fantasie
DOEL V. SPEL EN SPELEN

Instrument ter bevordering van:
 Zintuiglijke ontwikkeling
 Motorische ontwikkeling
 Voorstellingsvermogen
 Taalontwikkeling
 Sociale ontwikkeling
 Emotionele ontwikkeling
 Zelfbewustzijn

Sociaal-emotioneel vlak
 Ruimte tussen fantasie en realiteit verkennen
 Uiten v. emoties bij gebrek aan taal
 Leren omgaan met angsten en conflicten
Bv.: in doen alsof spel naspelen wat het zelf/ander heeft meegemaakt
 Sociale vaardigheden: leren v. sociale regels en begrijpen v. sociale interacties
 Oefenen v. sociale rollen en perspectiefname
Bv.: rollenspel

Cognitief vlak
 Spelen is experimenteren, zet aan tot nadenken
 Manipuleren v. objecten
 Problem solving: uitproberen v. oplossingen voor allerlei problemen

PIAGET
 Assimilatie = inpassen van nieuwe gebeurtenissen in een bestaande manier
van denken
 Accommodatie = reorganiseren v.h. denken

3 fasen
 Oefenspel of spelen met dingen sensomotorische periode
□ Beter vertrouwd raken en kennis verruimen
□ Kind herhaalt opeenvolgende handelingen vanuit het plezier ze te
beheersen
 Symbolisch spel preoperationele periode
□ Leren wensen en behoeften aan te passen aan de realiteit
 Spel volgens regels concreet-operationele periode
□ Van buitenkomende regels accepteren en er mee om gaan

Motorisch vlak: oefenen van vaardigheden
 Grove motoriek (klimmen, lopen, balspelen,...)
 Fijne motoriek (knutselen,…)
 Oog-hand coördinatie


SPEL EN FANTASIE 1

, KENMERKEN VAN SPEL
 Keuzevrijheid, het kind beslist zelf dat en wat het gaat spelen
□ Het is vrijwillig bezig.
□ Een kind kan gestimuleerd worden of op ideeën gebracht worden, maar het
dwingen om te spelen is onmogelijk
 Een kind speelt omdat en zolang hij er zin in heeft
 Reframing of aangeven v.e. kader
□ Mensen geven elkaar een boodschap voor ze beginnen spelen
□ Zo wordt duidelijk dat er van realiteit gewisseld wordt
 Reversal of omkering
□ De realiteit kan ‘op zijn kop gezet worden’, alles is mogelijk.
□ Het kind bepaald zelf het speleinde, volgen van plan, suggesties,…
 Spanning en verveling
□ Spel leidt vaak via spanning en opwinding tot een climax waarna
ontspanning optreedt, maar kan ook dienen om te hoge spanning te
reduceren of weg te nemen




SOCIALE ASPECTEN V. SPEL
Niet-sociale activiteiten of solitair spel (<12 maanden)
 Kinderen spelen alleen
Parallel spel (vanaf 12 maanden)
 Kinderen spelen naast elkaar met hetzelfde materiaal maar ze proberen elkaar
niet te beïnvloeden
Toekijkend spel
 Kinderen kijken puur naar het spel v. anderen zonder zelf mee te doen.
 Soms zwijgend toekijken, soms met opmerkingen of advies
Associatief spel (vanaf 15 maanden)
 Kinderen spelen alleen, maar hebben interesse in elkaar
 Interactie mogelijk: uitwisselen v. speelgoed
Coöperatief spel (vanaf 24 maanden)
 Vergevorderde interacties waarin acties v. beide kinderen gericht zijn op een
gemeenschappelijk doel
 Wisselen elkaar af, doen spelletjes of bedenken wedstrijdjes


SPELTHEORIEËN

SPEL EN FANTASIE 2