Samenvatting Leerpsychologie

Leerpsychologie
 Leren heeft te maken met:

nature ↔ nurture


gedragverandering: erfelijke gedragsverandering: ervaring
factoren -Tabula Rasa
- epigenetica (Galton)
- behaviorisme (Watson
 Niet één aspect bepaalt alles, en daarom is er altijd een mogelijkheid tot
verandering, tot leren
 Leren:
□ Centrale kenmerk waardoor een dier (mens) zich onderscheidt van andere
vormen van bestaan
□ Leren is niet direct observeerbaar, het wordt afgeleid uit het uitwendig
gedrag en de veranderingen die daarin optreden als gevolg v.e. ervaring
□ Het organisme doet een ervaring op, het verwerkt een bepaalde informatie,
die potentieel resulteert in een gedragsverandering
□ Maar:
− Een geobserveerde gedragsverandering is geen voldoende voorwaarde
om tot een leerproces te besluiten
kan gevolg zijn van rijping of organische stoornis
− Geen geobserveerde gedragsverandering betekent niet dat op tijdstip 1
geen informatie zou verworven zijn
er kan iets geleerd zijn zonder dat dit in het handelen
duidelijk wordt
(verwerven/presteren)
 Elke therapie is gebaseerd op een leertheoretische opvatting:
□ Klachten en problemen zijn gebaseerd op bepaalde ervaringen
□ Door alternatieve/correctieve ervaringen is er mogelijkheid tot verandering

4 leerparadigma’s
 Paradigma = essentie v.e. procedure (wat je gaat doen)
 Leren: informatie leidt tot (potentiële) gedragsverandering
 3 types v. informatie
1) Over de prikkel op zich
= niet-contingente aanbieding v.e. prikkel
2) Over het verband tussen prikkels
= klassieke conditionering
3) Over het verband tussen gedrag en prikkels
= opperante conditionering
4) Observerend of sociaal leren




LEERPSYCHOLOGIE 1

, 1. Niet contingente aanbieding v.e. prikkel
 Procedure:
□ Een niet-associatieve vorm van leren (er wordt niet verondersteld dat er een
verband geleerd zal worden)
□ Er treedt gedragsverandering op omdat iemand herhaaldelijk met een
prikkel (een situatie) wordt geconfronteerd
 Iemand krijgt een aversieve prikkel:
□ Felle reactie
□ > … aanbieding
□ Minder felle reactie
Mere-exposure effect
Wat oorspronkelijk aangenaam is wordt door voortdurende herhaling eerst
aangenamer, uiteindelijk onaangenaam
Habituatie
Men bekijkt het effect v. herhaalde aanbieding v.e. prikkel op de oorspronkelijke
reactie die deze prikkel uitlokt
→ Intensiteit v.d. reactie vermindert geleidelijk i.f.v. het aantal aanbiedingen v.e.
prikkel
Latente inhibitie
= een vertraging in het klassieke conditioneringsproces omwille v. herhaalde
voorafgaande aanbiedingen v.e. (on)voorwaardelijke prikkel
□ US-pre-exposure (US = ongeconditioneerde stimulus)
→ In welke mate bepaald voorafgaande aanbieding v.e. onvoorwaardelijke
prikkel (US) de conditionering?
□ CS-pre-exposure (CS = geconditioneerde stimulus)
→ In welke mate bepaald voorafgaande aanbieding v.e. voorwaardelijke
prikkel (CS) de conditionering?
Besluit: Herhaalde aanbieding v.e. CS heeft tot gevolg dat de CS irrelevant wordt
beschouwd en er
geen aandacht meer aan besteed wordt
 tijdens conditionering wordt het verband tussen CS en US moeilijker
geleerd
Opponent proces theorie (Solomon)
 Theorie rond habituatie t.o.v. prikkels met een emotionele waarde
 Prikkels die oorspronkelijk als zeer negatief of zeer positief ervaren worden,
worden geleidelijk aan meer neutraal.
Het ophouden v.d. prikkel brengt het organisme in een opponent state,
tegenovergestelde situatie
 Een emotionele prikkel lokt een primair a-proces uit
Tegelijkertijd ontstaat een tegenovergesteld b-proces (dit duurt langer dan de
prikkelduur)
Na vele keren wordt het b-proces sterker, wordt vlugger uitgelokt, enduurt
langer terwijl het a proces gelijk blijft



 Conditionering v.h. b-proces


LEERPSYCHOLOGIE 2