Sociologie
Deel 2: Hoofdstuk 2 – Cultuur
------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------- Ijsberg id sociologie
• Materiële cultuur: drama, koken, literatuur, kunst, volksdans...
o Zichtbare gedeelte v cultuur
• Immateriële cultuur: opvoedingswaarden, lichaamstaal, beleefdheidsnormen, omgang met
dieren...
o Onzichtbare gedeelte v cultuur
o Sociologie is vooral hier in geïnteresseerd!
Vgl ijsberg => alles boven water is het zichtbare (kleinste gedeelte), alles onder water is onzichtbare
(grootste gedeelte).
2.1 Alledaagse opvattingen van cultuur
• Hoge cultuur
• Lage of populaire cultuur
• Volkscultuur
2.2 Culturalisering
• Belang v concept cultuur neemt toe
• Grenzen afbakenen --> wij/zij denken
• Cultuur als onveranderbaar
2.3 Cultuur als sociologisch concept
Ruimste definitie: “alles wat door mens is gemaakt “
• Kan heel natuurlijk over komen (vb: een bos) maar kan door de mensen gemaakt zijn!
--> kan je dus zien als cultuur (vb: bos die door mensen is aangelegd)
• Bepaalde muziek die je goed vindt of niet? Vaak natuurlijke processen achter!
Nature/nurture debat
--> vb: muziek die je leuk vindt, is vaak al doorgegeven door je ouders (opvoeding)
• Statisch cultuurbegrip
o Onveranderbaar
o Systeemperspectief
• Dynamisch cultuurbegrip
o Veranderbaar
o Actorperspectief
, 2.4 De componenten vh culturele systeem
UI-MODEL => buitenste laag, 3de laag, 2de laag, de kern
• Materiele component
o Buitenste laag vd uit
o Zichtbaar deel id ijsberg
• Cognitieve component
o Taal, ideeën en kennis
• Normatieve component
o W en N, doelstellingen en verwachtingen
Normatieve component:
• Waarden
o Expliciete of impliciete, abstracte opvatting v wat wenselijk, mooi en
nastrevenswaardig is (“alles wat je nt kan vastpakken”)
o Toetssteen v ons gedrag, normen en doelstellingen
o Kan zich in heel verschillend gedrag uiten
▪ Maatschappij: grondwet
▪ Organisatie: missie en visie
▪ Groepen: gedeelde principes
▪ Individu: persoonlijke principes
o Waardeconflict
▪ Als verwachtingen, doelstellingen gekoppeld aan waarden in conflict komen
▪ Tss individuen of groepen
▪ Ideologie
• Normen
o Concrete richtsnoeren voor hoe zich te gedragen
o Gebaseerd op waarden
o Sancties
o Gebruiken, zeden en rechten
o Taboe
▪ Verboden, verankerd id moraal
▪ Op wat we zijn of hebben
▪ Gedachten of gedrag
o Rituelen
▪ Overgangsrituelen
▪ Intensiveringsrituelen
▪ Cyclische rituelen
Waarden Normen
• Abstract • Concreet
• Positief • Negatief
• Idealen • Geboden/verboden