samenvatting farma

TAB. 1.4 DEEL 2: FARMACOLOGIE
1. ALGEMENE GENEESMIDDELENLEER

1.1 DEFINITIE

 Leerdoelen
o Een definitie geven van het vak farmacologie
o Het onderscheid maken met parafarmacie en galenica
 Farmacologie of geneesmiddelenleer
o Gaat over de kennis van geneesmiddelen (specialiteiten) en hun
effect op mens en dier
  dit effect is de therapeutische werking
 Parafarmacie
o Deze zaken staan niet in het groene boekje
o = is het randassortiment in de apotheek zoals bv. babyvoeding,
tandpasta …
o Deze producten mogen ook buiten de apotheek verkocht worden
 Galenica of artsenijbereidkunde
o = het maken van magistrale bereiding
o Voordeel  specifieker voor de patiënt hoeveelheid van een
bepaalde stof
o Specifieker voor 1 persoon

1.2 VAKTERMEN

 Genezende werking  = een curatieve werking behandelt een bepaalde
ziekte die aanwezig is
o Bv. antibiotica
 Preventieve werking  voorkomende werking voorkomt dat een ziekte kan
ontstaan
o Bv. vaccins zoals griep, corona
 Monopreparaat  een preparaat met 1 actief bestanddeel (1 actieve stof)
o Bv. dafalgan®
 Combinatiepreparaat  deze bevat meerdere actieve stoffen
o Bv. Perdolan®
 Indicatie  de aandoening of ziekte waarbij het geneesmiddel gebruikt
wordt
o Bv. Imodium®  diarree
 Therapeutische klasse  de farmacologische groep waartoe een
geneesmiddel behoort deze kan je terugvinden in het gecommentarieerd
geneesmiddelen repertorium (GGR)
o Belangrijkste klassen: analgetica, antipyretica, antibiotica,
antihypertensiva
 Posologie  is de dosis die moet ingenomen worden per keer en/of per
dag




1

, o De posologie kan voor 1 geneesmiddel verschillen, afhankelijk van
de indicatie
o De posologie kan je terug vinden in het GGR er staat ook bij
wanneer je het het geneesmiddel het beste inneemt en een
raadpleging i.v.l. de voeding (nucht, na het eten…)
 Therapiegetrouw  de maten waarin het gedrag van de patiënt bij het
gebruik van geneesmiddelen overeenkomt met de aanbevelingen van de
arts m.a.w. hoe goed wordt de therapie opgevolgd wordt
o Bv. niet uitnemen van antibiotica, tijdstippen van inname is
verkeerd …
 Dosisreductie  het verminderen van de dosis bij bepaalde
omstandigheden
 Bijwerkingen  elke reactie die schadelijk en onbedoeld is en die optreedt
bij doseringen die voor profylaxe (voorkomen), diagnose en therapie
noodzakelijk zijn
o = nevenwerkingen  moeten steeds goed afgewogen worden t.o.v.
het therapeutische voordeel
o Bijwerkingen kunnen op 3 manieren tot stand komen
 Te sterke werking bij bepaalde mensen: bloeddrukverlagers,
antistollingsmiddelen, laxeermiddel
 Toxische geneesmiddelen bv. antikankergeneesmiddelen
(goede cellen worden soms ook gedood)
 Het verkeerde aangrijpingspunt: hier gaan we nu verder op in
aan de hand van case
o Salbutamol  de actieve stof van Ventolin®, een bronchusverwijder
die behoort tot de klasse van de sympathomimetica
 Sympaticus
 Autonoom of onwillekeurig zenuwstelsel bv. adrenaline
dat geproduceerd wordt  de wil bestuurd dit
 Parasympaticus
 Heb je niet in de hand  de wil bestuurd het niet
 Filmpje  juf Danielle parasympatisch
 Contra-indicaties  omstandigheden waarbij het geneesmiddel absoluut
niet mag genomen worden
o Bv. roaccutane®  wordt gebruikt bij acné maar mag je niet
gebruiken bij de zwangerschap
 Indicaties  een wisselwerking tussen
o Geneesmiddelen onderling
o Geneesmiddelen en voeding
 Generische geneesmiddelen  ‘namaak’ geneesmiddelen die op de markt
komen wanneer het patent of alleenrecht op een specialiteit verstreken is
 ze hebben volgende eigenschappen
o Zelfde actieve stof en dosis al het originele
o Zelfde werkzaamheid
o Oorspronkelijk goedkoper
o Benaming: actieve stof + merknaam TEVA, sandoz, EG




2

, 1.3 BEHANDELINGSWIJZEN

 Leerdoelen
o Een omschrijving geven van de verschillende soorten therapieën
met een voorbeeld
 Causale therapie/ symptomatische/ preventieve therapie
o Causale therapie  deze geneest de ziekte
o Symptomatische therapie  pakt de ziekteverschijnselen aan
(geneest de ziekte niet)
o Preventieve therapie  de ziekte voorkomen
 Substitutietherapie  het vervangen van een lichaamseigen stof door een
geneesmiddelen omdat deze onvoldoende of niet meer wordt aangemaakt
 bv. insuline
 Palliatieve therapie  de therapie dit verstrekt wordt op het levenseinde
draaglijker te maken  bv. morfinepleisters voor de pijn
 Diagnostische therapie  helpt om een diagnose te stellen  bv.
contravloeistof die ingespoten worden bij een CT-scan

1.4 WERKEN MET HET GGR

 Leerdoelen
o De verschillen schetsen tussen de papieren en digitale versie
o Gegevens opzoeken in de papieren en digitale versie
o De patiëntenbijsluiter en de wetenschappelijke bijsluiter terugvinden
en de verschillen schetsen
 De hoofdklasse  links bovenaan
 Daaronder de onderverdeling
 Staat er een R achter de stofnaam = voorschrift nodig
 Bijsluiter
o Patiëntenbijsluiter  gemakkelijkere taal en soms prenten ter
verduidelijking
o Wetenschappelijke bijsluiter  wordt SKP genoemd

1.5 FARMACEUTISCHE VORMEN

 Leerdoelen
o De verschillende orale en niet orale vormen opsommen, beschrijven
en voorbeelden geven
o De verschillen, voordelen en nadelen schetsen van een aantal
vormen
o Advies geven bij een aantal vormen
 Orale vormen
o Capsulen  magistraal de belangrijkste vorm (er is ook een vorm
voor vegetariërs)
o Dragees  tabletten omgeven door een suikerlaag die een glans
geeft en zorgt dat inslikken iets makkelijker kan verlopen
o Poeders  wordt los of in zakjes verkocht en moet opgelost worden
in water of babymelk




3