Module pediatrie
Kinderorthopedie, Kindergeneeskunde, Kinderneurologie & Kinderrevalidatie
2021-2022
1
,Inhoudstafel
DEEL 1 : KINDERORTHOPEDIE........................................................................................................ 6
HOOFDSTUK 1: BL: trauma en congenitale afwijkingen .................................................................. 6
A. Introductie....................................................................................................................................... 6
B. Trauma ............................................................................................................................................ 6
C. Congenitale afwijkingen BL ........................................................................................................... 15
D. Thorax & nek ................................................................................................................................. 22
HOOFDSTUK 2: Rugafwijkingen bij kinderen en infecties ............................................................. 24
A. Scoliose.......................................................................................................................................... 24
B. Posturale kyfose ............................................................................................................................ 30
C. Lumbale rugklachten ..................................................................................................................... 30
D. Spondylolisthesis........................................................................................................................... 32
E. Osteomyelitis ................................................................................................................................. 32
D. Septische artritis ........................................................................................................................... 34
HOOFDSTUK 3: Heup afwijkingen................................................................................................ 35
A. Introductie..................................................................................................................................... 35
B. Heup Dysplasie .............................................................................................................................. 35
C. Legg Calvé Perthes ........................................................................................................................ 43
D. Slipped capital femoral epifysis (SCFE) ......................................................................................... 45
HOOFDSTUK 4: Statiek en lengteafwijkingen bij kinderen ............................................................ 47
A. Normale groei ............................................................................................................................... 47
B. Asdeviaties: valgus en varus .......................................................................................................... 47
C. Buiging van de tibia ....................................................................................................................... 49
D. Rotationele afwijkingen ................................................................................................................ 51
E. Beenlengteverschil ........................................................................................................................ 53
HOOFDSTUK 5: Voetafwijkingen en sportletsels bij kinderen ....................................................... 56
A. Pediatrische platvoeten ................................................................................................................ 56
B. Metatarsus adductus..................................................................................................................... 59
C. Pes cavus pes planus ................................................................................................................ 59
D. Kleine tenen .................................................................................................................................. 60
E. Voetpijn bij kinderen ..................................................................................................................... 62
F. Sport specifieke blessures ............................................................................................................. 62
HOOFDSTUK 6: Orthopedische behandeling ................................................................................ 68
A. Neuromusculaire ziekten/ cerebrale parese................................................................................. 68
B. Onderdelen van dit hoofdstuk ...................................................................................................... 68
2
,DEEL 2: KINDERGENEESKUNDE.................................................................................................... 79
HOOFSTUK 1: Groei en obesitas (kinderheelkunde) .................................................................... 79
A. Inleiding ......................................................................................................................................... 79
B. Groei .............................................................................................................................................. 79
C. Obesitas ......................................................................................................................................... 88
HOOFDSTUK 2: Preventie kinderziektes met vaccinatie ............................................................... 91
A. Belangrijke rol van preventie id kindergeneeskunde ................................................................... 91
HOOFDSTUK 3: Longziekten – allergie en astma .........................................................................102
A. Allergie bij het kind ..................................................................................................................... 102
B. Astma bij het kind........................................................................................................................ 109
HOOFDSTUK 4: Longziekten – Astma: longfuncties (behandelingen) ...........................................115
A. Astma: diagnosestelling .............................................................................................................. 115
B. Behandeling van astma ............................................................................................................... 131
HOOFDSTUK 5: Chronische respiratoire aandoeningen en respiratoire urgenties.........................135
A. Respiratoire aandoeningen bij het kind ...................................................................................... 135
B. Infecties ....................................................................................................................................... 135
C. Recidiverende respiratoire aandoeningen bij het kind ............................................................... 143
D. Chronische respiratoire aandoeningen bij het kind.................................................................... 144
D. Acute respiratoire aandoeningen bij het kind ............................................................................ 149
HOOFDSTUK 6: Sport bij gezonde – zieke kind ............................................................................153
1. Inleiding ....................................................................................................................................... 153
B. Sporten bij het gezonde kind ( zieke kind) .............................................................................. 153
C. Sporten bij het zieke kind ............................................................................................................ 156
HOOFDSTUK 7: Kindercardiologie, gewrichtsaandoeningen en gastro-oesophageale reflux .........162
A. Kindercardiologie ........................................................................................................................ 162
B. Voorbeelden van hartafwijkingen bij kinderen ........................................................................... 164
C. Gewrichtsaandoeningen bij het kind: Reuma? ........................................................................... 166
D. Gastro-intestinale reflux = GOR .................................................................................................. 166
HOOFDSTUK 8: Kindermishandeling ...........................................................................................169
A. Definitie ....................................................................................................................................... 169
B. Geweld en kinderen - geschiedenis ............................................................................................ 169
C. Vormen van mishandeling........................................................................................................... 170
D. Risicofactoren ............................................................................................................................. 171
E. Achtergronden............................................................................................................................. 171
F. Diagnose van mishandeling ......................................................................................................... 172
G. Shaken baby ................................................................................................................................ 172
3
, H. Houding hulpverlener bij mishandeling ...................................................................................... 173
I. Hulpverlening ............................................................................................................................... 174
J. Wat na een melding? ................................................................................................................... 175
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DEEL 3: KINDERNEUROLOGIE .....................................................................................................177
HOOFDSTUK 1: Neurologisch onderzoek en semiologie + alarmtekens id kinderneurologie .........177
HOOFDSTUK 2: Cerebrale parese – niet aangeboren hersenletsel ...............................................194
A. Probleem t.h.v. de hersenen ....................................................................................................... 194
B. Cerebrale parese ......................................................................................................................... 194
C. Niet- aangeboren hersenletsel .................................................................................................... 202
HOOFDSTUK 3 : Spina bifida – neuromusculaire aandoeningen ...................................................205
A. Spina bifida .................................................................................................................................. 205
B. Neuromusculaire aandoeningen ................................................................................................. 210
HOOFDSTUK 4: Autismespectrum stoornis & verstandelijke beperking .......................................219
A. Verstandelijke beperking ............................................................................................................ 219
B. Autisme stoornissen .................................................................................................................... 221
C. Epilepsie ...................................................................................................................................... 222
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DEEL 4: KINDERREVALIDATIE......................................................................................................230
HOOFDSTUK 1: Algemene inleiding kinderrevalidatie .................................................................230
A. Kinderrevalidatie: inleiding + definitie ........................................................................................ 230
B. Organisatie kinderrevalidatie: instanties .................................................................................... 232
C. Diagnostiek .................................................................................................................................. 233
D. Indicatie revalidatie & revalidatie methode ............................................................................... 234
E. Verslaggeving............................................................................................................................... 236
HOOFDSTUK 2: Motor control & motorisch leren .......................................................................237
A. Definities ..................................................................................................................................... 237
B. Motor control .............................................................................................................................. 237
C. Motor learning ............................................................................................................................ 245
HOOFDSTUK 3: Normale motorische ontwikkeling .....................................................................249
A. Typische ontwikkeling van verschillende perspectieven ............................................................ 249
B. Verticale ontwikkeling - “Mijlpalen” ........................................................................................... 249
C. Horizontale ontwikkeling ............................................................................................................ 250
D. Bewegingsstoornissen................................................................................................................. 251
E. General movements .................................................................................................................... 251
4
, F. Sleutelaspecten id ontwikkeling & normale ontwikkeling .......................................................... 252
G. Houdings- en bewegingsontwikkeling ........................................................................................ 253
HOOFDSTUK 4: Observatie.........................................................................................................255
DEEL 1: KWANTITATIEVE OBSERVATIE ............................................................................................ 255
DEEL 2: KWALITATIEVE OBSERVATIE ............................................................................................... 260
HOOFDSTUK 5: Psychomotorisch, functioneel, klinisch en neurologisch onderzoek .....................268
1. Meetinstrumenten ...................................................................................................................... 268
HOOFDSTUK 6 : Ganganalyse bij kinderen ..................................................................................277
A. Basiskenmerken gangpatroon..................................................................................................... 277
B. Casuistiek CP................................................................................................................................ 278
C. Casuistiek DCD ............................................................................................................................. 283
HOOFDSTUK 7: Development coördination disorder (DCD) .........................................................284
A. Inhoud ......................................................................................................................................... 284
B. DCD : diagnose, klinisch beeld, prevalentie, oorzaak en gevolgen ............................................. 284
C. DCD: 7 stappen van methodisch handelen ................................................................................. 290
5
,KINDERORTHOPEDIE
HOOFDSTUK 1: BL: trauma en congenitale afwijkingen
A. Introductie
Lichamelijk orthopedisch onderzoek vh kind
- Inspectie begint id wachtzaal en tijdens hetero-anamnese
- Actief bewegingsonderzoek: volledige lidmaat met wervelzuil
- Passief bewegingsonderzoek: pijnlijk gewricht laatst, steeds selectief
- Palpatie: voorzichtig
B. Trauma
▪ Risicogedrag > jongens: 40% kans op fractuur in adolescentie meisjes +-25%
▪ In de zomermaanden: >> fracturen vb. trampoline springer
▪ Groei: groeischijven (minstens 1 per bot) waardoor fractuur zal kunnen remodeleren, MAAR
wnnr breuk in nabijheid of doorheen groeischijf, kan het de groei van de groeischijf
beïnvloeden
▪ Secundaire ossificatie centra ontstaan op verschillende momenten en gaan op verschillende
momenten gaan sluiten
▪ Ontstaan van secundaire ossificatie kernen t.h.v. elleboog: ezelsbruggetje CRITOE (cijfers =
leeftijd)
Ossification ages Paeds elbow
▪ Classificatie van fracturen die doorheen de groeischijven lopen: Salter Harris
→ Type 1: fractuur doorheen groeischijf, weinig schade → wng kans op groeiarrest
→ Type 2: proximaal vd groeischijf, doorheen de groeischijf
→ Type 3: distaal vd groeischijf, doorheen de groeischijf
→ Type 4: zowel proximaal als distaal doorheen de groeischijf
→ Type 5: Volledige destructie van groeischijf → bijna zekerheid op groeiarrest
6
,▪ Verschillende lagen vd groeischijf
→ Meest distale zone vd groeischijf = RUSTZONE (inactieve kb-cellen)
→ Net eronder, proximaal heb je kbcellen die proliferatie zone nieuw kb zullen aanmaken
→ Nadien heb je de hypertrofische zone met de chondrocyten en de matrix
→ In de calcificatie zone heb je een gecalcificeerde matrix
→ Als laatste heb je de ossificatie zone waarbij calcificatie wordt verplaatst dr bot zal
→ Bij type 5 heb je destructie van al deze zones/lagen waardoor je een groeiarrest verkrijgt
▪ Groeipercentages
Meeste groei van BL: t.h.v. de schouder (proximale humerus, distale ulna en radius) en pols, OL:
meeste t.h.v. de knie (distaal femur en proximale tibia)
▪ Mechanische eigenschappen van kinderbot
→ Piekbelasting is lager : >> breuk
→ Elasticiteit is hoger: eerst platische deformatie vooraleer
je breuk zal hebben
▪ Greenstick fractuur
→ Gelijkaardig met een jonge tak van een boom die je een klein beetje kan plooien vooraleer
het zal breken bij een oude tak: niet plooien, maar direct breken
→ Plastische deformatie (knikje in het bot) = GREENSTICK FACTUUR
▪ Remodeleringsmogelijkheden bij kinderen = enorm
→ Afhankelijk van leeftijd: hoe jonger het kind → hoe groter potentieel tot remodelering
→ Plaats van de fractuur: hoe dichter bij groeischijf → hoe meer potentieel tot remodelering
→ Richting van verplaatsing: fractuur in richting vd as (vb. flexie/extensie- richting van distale
humerusfractuur) →>> remodelering rotatoire afkanteling
7
,▪ Groei en remodelering
→ Afstand tot de groeischijf: hoe dichter vd groeischijf → hoe meer kans
op remodellering
→ Welke groeischijf/ bijdrage aan de groei
→ Leeftijd/sluiting vd groeischijf: lange beenderen vaak op het einde vd
groei
→ As van de deviatie/kanteling
- Tijd tot consolidatie variabel (femurfractuur): sneller dan volwassen en
afhankelijk van bot
- Moeilijk om algemene richtlijnen te geven, elk bot moet je apart bekijken
- Er zijn veel verschillende factoren die behandelingen bepalen
8
,Verschillende soorten fracturen
1. DISTALE RADIUS FRACTUUR Verhaal & symptomen
- Val op de hand of pols
- Dysfunctioneren of visibele deformatie
Diagnose
- Rontgen diagnostiek: RX pols AP/Lat
- Gewricht tss radius en carpalen in beeld brengen, vooral voor
intra-articulaire fracturen
- Ook goed zichtbare os lunatum (distaal van radius) en os
scaphoideum
- Voor distale radiusfracturen
Relevante hoeken
- Links : Palmaire tilt van distale radius t.o.v. gewrichtoppervlak
11-12°, bij een fractuur die palmair of dorsaal gekanteld is =
groter/ kleiner dan 11-12°
- Rechts: Radiale inclinatie 23° nr ulnair toe, kan veranderd zijn
na een breuk
Pouteau- Colles fractuur
- Fractuur die zich nr dorsaal verplaatst (verplaatsing van distaal
fragment t.o.v. proximaal)
- Hier: dorsale afkanteling van distale radius = POUTEAU COLLES
FRACTUUR
Smith fractuur
- Omgekeerde van Pouteau colles fractuur
- Afkanteling en translatie van radius en duidelijk overlap tss
beide stukken (verkorting)
9
, DUS wnnr we een fractuur moeten benoemen:
→ Het betreft een distale radius fractuur met X graden angulatie nr
dorsaal/volair bij een jongen/meisje van X-jaar
→ Geslacht van belang aangezien jongens langer groeien dan meisjes
(tot 16 jaar tot 14 jaar)
→ Eventueel nog Smith of Pouteau- Colles fractuur of Greenstick of
Torus fractuur (= fractuur waarbij je aan 1 kant een knikje ziet, wel
dorsaal maar niet volair bijvoorbeeld)
Acceptabele angulatie
- Jongens op dezelfde leeftijd meer angulatie verwachten dan de
meisjes
- Hoe ouder → hoe minder angulatie dat je mag accepteren
- Bij volwassenen kan je geen angulatie/afwijking accepteren
Gipsbehandeling distale radius
- Na 1w altijd RX controle
- Belang om 3 puntsfixatie te hebben vb. wnnr fractuur naar
dorsaal kantelt zullen we het omgekeerde doen (flexie geven in
gips, volaire steun t.h.v. fractuur en prox/dist vd fractuur zal die
aan de andere kant steun geven)
- Bovenarmgips of onderarmgips:
< 4jr of mollige armen bovenarmgips
> 4jr onderarmgips
10
Kinderorthopedie, Kindergeneeskunde, Kinderneurologie & Kinderrevalidatie
2021-2022
1
,Inhoudstafel
DEEL 1 : KINDERORTHOPEDIE........................................................................................................ 6
HOOFDSTUK 1: BL: trauma en congenitale afwijkingen .................................................................. 6
A. Introductie....................................................................................................................................... 6
B. Trauma ............................................................................................................................................ 6
C. Congenitale afwijkingen BL ........................................................................................................... 15
D. Thorax & nek ................................................................................................................................. 22
HOOFDSTUK 2: Rugafwijkingen bij kinderen en infecties ............................................................. 24
A. Scoliose.......................................................................................................................................... 24
B. Posturale kyfose ............................................................................................................................ 30
C. Lumbale rugklachten ..................................................................................................................... 30
D. Spondylolisthesis........................................................................................................................... 32
E. Osteomyelitis ................................................................................................................................. 32
D. Septische artritis ........................................................................................................................... 34
HOOFDSTUK 3: Heup afwijkingen................................................................................................ 35
A. Introductie..................................................................................................................................... 35
B. Heup Dysplasie .............................................................................................................................. 35
C. Legg Calvé Perthes ........................................................................................................................ 43
D. Slipped capital femoral epifysis (SCFE) ......................................................................................... 45
HOOFDSTUK 4: Statiek en lengteafwijkingen bij kinderen ............................................................ 47
A. Normale groei ............................................................................................................................... 47
B. Asdeviaties: valgus en varus .......................................................................................................... 47
C. Buiging van de tibia ....................................................................................................................... 49
D. Rotationele afwijkingen ................................................................................................................ 51
E. Beenlengteverschil ........................................................................................................................ 53
HOOFDSTUK 5: Voetafwijkingen en sportletsels bij kinderen ....................................................... 56
A. Pediatrische platvoeten ................................................................................................................ 56
B. Metatarsus adductus..................................................................................................................... 59
C. Pes cavus pes planus ................................................................................................................ 59
D. Kleine tenen .................................................................................................................................. 60
E. Voetpijn bij kinderen ..................................................................................................................... 62
F. Sport specifieke blessures ............................................................................................................. 62
HOOFDSTUK 6: Orthopedische behandeling ................................................................................ 68
A. Neuromusculaire ziekten/ cerebrale parese................................................................................. 68
B. Onderdelen van dit hoofdstuk ...................................................................................................... 68
2
,DEEL 2: KINDERGENEESKUNDE.................................................................................................... 79
HOOFSTUK 1: Groei en obesitas (kinderheelkunde) .................................................................... 79
A. Inleiding ......................................................................................................................................... 79
B. Groei .............................................................................................................................................. 79
C. Obesitas ......................................................................................................................................... 88
HOOFDSTUK 2: Preventie kinderziektes met vaccinatie ............................................................... 91
A. Belangrijke rol van preventie id kindergeneeskunde ................................................................... 91
HOOFDSTUK 3: Longziekten – allergie en astma .........................................................................102
A. Allergie bij het kind ..................................................................................................................... 102
B. Astma bij het kind........................................................................................................................ 109
HOOFDSTUK 4: Longziekten – Astma: longfuncties (behandelingen) ...........................................115
A. Astma: diagnosestelling .............................................................................................................. 115
B. Behandeling van astma ............................................................................................................... 131
HOOFDSTUK 5: Chronische respiratoire aandoeningen en respiratoire urgenties.........................135
A. Respiratoire aandoeningen bij het kind ...................................................................................... 135
B. Infecties ....................................................................................................................................... 135
C. Recidiverende respiratoire aandoeningen bij het kind ............................................................... 143
D. Chronische respiratoire aandoeningen bij het kind.................................................................... 144
D. Acute respiratoire aandoeningen bij het kind ............................................................................ 149
HOOFDSTUK 6: Sport bij gezonde – zieke kind ............................................................................153
1. Inleiding ....................................................................................................................................... 153
B. Sporten bij het gezonde kind ( zieke kind) .............................................................................. 153
C. Sporten bij het zieke kind ............................................................................................................ 156
HOOFDSTUK 7: Kindercardiologie, gewrichtsaandoeningen en gastro-oesophageale reflux .........162
A. Kindercardiologie ........................................................................................................................ 162
B. Voorbeelden van hartafwijkingen bij kinderen ........................................................................... 164
C. Gewrichtsaandoeningen bij het kind: Reuma? ........................................................................... 166
D. Gastro-intestinale reflux = GOR .................................................................................................. 166
HOOFDSTUK 8: Kindermishandeling ...........................................................................................169
A. Definitie ....................................................................................................................................... 169
B. Geweld en kinderen - geschiedenis ............................................................................................ 169
C. Vormen van mishandeling........................................................................................................... 170
D. Risicofactoren ............................................................................................................................. 171
E. Achtergronden............................................................................................................................. 171
F. Diagnose van mishandeling ......................................................................................................... 172
G. Shaken baby ................................................................................................................................ 172
3
, H. Houding hulpverlener bij mishandeling ...................................................................................... 173
I. Hulpverlening ............................................................................................................................... 174
J. Wat na een melding? ................................................................................................................... 175
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DEEL 3: KINDERNEUROLOGIE .....................................................................................................177
HOOFDSTUK 1: Neurologisch onderzoek en semiologie + alarmtekens id kinderneurologie .........177
HOOFDSTUK 2: Cerebrale parese – niet aangeboren hersenletsel ...............................................194
A. Probleem t.h.v. de hersenen ....................................................................................................... 194
B. Cerebrale parese ......................................................................................................................... 194
C. Niet- aangeboren hersenletsel .................................................................................................... 202
HOOFDSTUK 3 : Spina bifida – neuromusculaire aandoeningen ...................................................205
A. Spina bifida .................................................................................................................................. 205
B. Neuromusculaire aandoeningen ................................................................................................. 210
HOOFDSTUK 4: Autismespectrum stoornis & verstandelijke beperking .......................................219
A. Verstandelijke beperking ............................................................................................................ 219
B. Autisme stoornissen .................................................................................................................... 221
C. Epilepsie ...................................................................................................................................... 222
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
DEEL 4: KINDERREVALIDATIE......................................................................................................230
HOOFDSTUK 1: Algemene inleiding kinderrevalidatie .................................................................230
A. Kinderrevalidatie: inleiding + definitie ........................................................................................ 230
B. Organisatie kinderrevalidatie: instanties .................................................................................... 232
C. Diagnostiek .................................................................................................................................. 233
D. Indicatie revalidatie & revalidatie methode ............................................................................... 234
E. Verslaggeving............................................................................................................................... 236
HOOFDSTUK 2: Motor control & motorisch leren .......................................................................237
A. Definities ..................................................................................................................................... 237
B. Motor control .............................................................................................................................. 237
C. Motor learning ............................................................................................................................ 245
HOOFDSTUK 3: Normale motorische ontwikkeling .....................................................................249
A. Typische ontwikkeling van verschillende perspectieven ............................................................ 249
B. Verticale ontwikkeling - “Mijlpalen” ........................................................................................... 249
C. Horizontale ontwikkeling ............................................................................................................ 250
D. Bewegingsstoornissen................................................................................................................. 251
E. General movements .................................................................................................................... 251
4
, F. Sleutelaspecten id ontwikkeling & normale ontwikkeling .......................................................... 252
G. Houdings- en bewegingsontwikkeling ........................................................................................ 253
HOOFDSTUK 4: Observatie.........................................................................................................255
DEEL 1: KWANTITATIEVE OBSERVATIE ............................................................................................ 255
DEEL 2: KWALITATIEVE OBSERVATIE ............................................................................................... 260
HOOFDSTUK 5: Psychomotorisch, functioneel, klinisch en neurologisch onderzoek .....................268
1. Meetinstrumenten ...................................................................................................................... 268
HOOFDSTUK 6 : Ganganalyse bij kinderen ..................................................................................277
A. Basiskenmerken gangpatroon..................................................................................................... 277
B. Casuistiek CP................................................................................................................................ 278
C. Casuistiek DCD ............................................................................................................................. 283
HOOFDSTUK 7: Development coördination disorder (DCD) .........................................................284
A. Inhoud ......................................................................................................................................... 284
B. DCD : diagnose, klinisch beeld, prevalentie, oorzaak en gevolgen ............................................. 284
C. DCD: 7 stappen van methodisch handelen ................................................................................. 290
5
,KINDERORTHOPEDIE
HOOFDSTUK 1: BL: trauma en congenitale afwijkingen
A. Introductie
Lichamelijk orthopedisch onderzoek vh kind
- Inspectie begint id wachtzaal en tijdens hetero-anamnese
- Actief bewegingsonderzoek: volledige lidmaat met wervelzuil
- Passief bewegingsonderzoek: pijnlijk gewricht laatst, steeds selectief
- Palpatie: voorzichtig
B. Trauma
▪ Risicogedrag > jongens: 40% kans op fractuur in adolescentie meisjes +-25%
▪ In de zomermaanden: >> fracturen vb. trampoline springer
▪ Groei: groeischijven (minstens 1 per bot) waardoor fractuur zal kunnen remodeleren, MAAR
wnnr breuk in nabijheid of doorheen groeischijf, kan het de groei van de groeischijf
beïnvloeden
▪ Secundaire ossificatie centra ontstaan op verschillende momenten en gaan op verschillende
momenten gaan sluiten
▪ Ontstaan van secundaire ossificatie kernen t.h.v. elleboog: ezelsbruggetje CRITOE (cijfers =
leeftijd)
Ossification ages Paeds elbow
▪ Classificatie van fracturen die doorheen de groeischijven lopen: Salter Harris
→ Type 1: fractuur doorheen groeischijf, weinig schade → wng kans op groeiarrest
→ Type 2: proximaal vd groeischijf, doorheen de groeischijf
→ Type 3: distaal vd groeischijf, doorheen de groeischijf
→ Type 4: zowel proximaal als distaal doorheen de groeischijf
→ Type 5: Volledige destructie van groeischijf → bijna zekerheid op groeiarrest
6
,▪ Verschillende lagen vd groeischijf
→ Meest distale zone vd groeischijf = RUSTZONE (inactieve kb-cellen)
→ Net eronder, proximaal heb je kbcellen die proliferatie zone nieuw kb zullen aanmaken
→ Nadien heb je de hypertrofische zone met de chondrocyten en de matrix
→ In de calcificatie zone heb je een gecalcificeerde matrix
→ Als laatste heb je de ossificatie zone waarbij calcificatie wordt verplaatst dr bot zal
→ Bij type 5 heb je destructie van al deze zones/lagen waardoor je een groeiarrest verkrijgt
▪ Groeipercentages
Meeste groei van BL: t.h.v. de schouder (proximale humerus, distale ulna en radius) en pols, OL:
meeste t.h.v. de knie (distaal femur en proximale tibia)
▪ Mechanische eigenschappen van kinderbot
→ Piekbelasting is lager : >> breuk
→ Elasticiteit is hoger: eerst platische deformatie vooraleer
je breuk zal hebben
▪ Greenstick fractuur
→ Gelijkaardig met een jonge tak van een boom die je een klein beetje kan plooien vooraleer
het zal breken bij een oude tak: niet plooien, maar direct breken
→ Plastische deformatie (knikje in het bot) = GREENSTICK FACTUUR
▪ Remodeleringsmogelijkheden bij kinderen = enorm
→ Afhankelijk van leeftijd: hoe jonger het kind → hoe groter potentieel tot remodelering
→ Plaats van de fractuur: hoe dichter bij groeischijf → hoe meer potentieel tot remodelering
→ Richting van verplaatsing: fractuur in richting vd as (vb. flexie/extensie- richting van distale
humerusfractuur) →>> remodelering rotatoire afkanteling
7
,▪ Groei en remodelering
→ Afstand tot de groeischijf: hoe dichter vd groeischijf → hoe meer kans
op remodellering
→ Welke groeischijf/ bijdrage aan de groei
→ Leeftijd/sluiting vd groeischijf: lange beenderen vaak op het einde vd
groei
→ As van de deviatie/kanteling
- Tijd tot consolidatie variabel (femurfractuur): sneller dan volwassen en
afhankelijk van bot
- Moeilijk om algemene richtlijnen te geven, elk bot moet je apart bekijken
- Er zijn veel verschillende factoren die behandelingen bepalen
8
,Verschillende soorten fracturen
1. DISTALE RADIUS FRACTUUR Verhaal & symptomen
- Val op de hand of pols
- Dysfunctioneren of visibele deformatie
Diagnose
- Rontgen diagnostiek: RX pols AP/Lat
- Gewricht tss radius en carpalen in beeld brengen, vooral voor
intra-articulaire fracturen
- Ook goed zichtbare os lunatum (distaal van radius) en os
scaphoideum
- Voor distale radiusfracturen
Relevante hoeken
- Links : Palmaire tilt van distale radius t.o.v. gewrichtoppervlak
11-12°, bij een fractuur die palmair of dorsaal gekanteld is =
groter/ kleiner dan 11-12°
- Rechts: Radiale inclinatie 23° nr ulnair toe, kan veranderd zijn
na een breuk
Pouteau- Colles fractuur
- Fractuur die zich nr dorsaal verplaatst (verplaatsing van distaal
fragment t.o.v. proximaal)
- Hier: dorsale afkanteling van distale radius = POUTEAU COLLES
FRACTUUR
Smith fractuur
- Omgekeerde van Pouteau colles fractuur
- Afkanteling en translatie van radius en duidelijk overlap tss
beide stukken (verkorting)
9
, DUS wnnr we een fractuur moeten benoemen:
→ Het betreft een distale radius fractuur met X graden angulatie nr
dorsaal/volair bij een jongen/meisje van X-jaar
→ Geslacht van belang aangezien jongens langer groeien dan meisjes
(tot 16 jaar tot 14 jaar)
→ Eventueel nog Smith of Pouteau- Colles fractuur of Greenstick of
Torus fractuur (= fractuur waarbij je aan 1 kant een knikje ziet, wel
dorsaal maar niet volair bijvoorbeeld)
Acceptabele angulatie
- Jongens op dezelfde leeftijd meer angulatie verwachten dan de
meisjes
- Hoe ouder → hoe minder angulatie dat je mag accepteren
- Bij volwassenen kan je geen angulatie/afwijking accepteren
Gipsbehandeling distale radius
- Na 1w altijd RX controle
- Belang om 3 puntsfixatie te hebben vb. wnnr fractuur naar
dorsaal kantelt zullen we het omgekeerde doen (flexie geven in
gips, volaire steun t.h.v. fractuur en prox/dist vd fractuur zal die
aan de andere kant steun geven)
- Bovenarmgips of onderarmgips:
< 4jr of mollige armen bovenarmgips
> 4jr onderarmgips
10
