Inhoud
Cultuur met een grote c.........................................................................................................................2
Cultuur met een kleine c........................................................................................................................2
Mentale programmering........................................................................................................................2
Het ui-diagram........................................................................................................................................4
HOFSTEDE...............................................................................................................................................9
1e WAARDEDIMENSIE: INDIVIDUALISME VERSUS COLLECTIVISME...................................................10
2E WAARDEDIMENSIE: MACHTSVERHOUDING.................................................................................11
3E WAARDEDIMENSIE: masculiniteit versus femininiteit.................................................................14
4e WAARDEDIMENSIE: onzekerheidsvermijding..............................................................................16
5e WAARDEDIMENSIE: hedonisme versus soberheid.......................................................................19
6e WAARDEDIMENSIE: korte en langetermijnoriëntatie...................................................................20
HALL......................................................................................................................................................21
1. Hoge context- versus lage contextculturen..................................................................................21
2. Monochrone versus polychrone culturen.....................................................................................22
3. ruimte: privé versus openbaar......................................................................................................23
TROMPENAARS.....................................................................................................................................26
1. Universalisme vs particularisme...................................................................................................26
2. Individualismae vs collectivisme...................................................................................................27
3. neutraal vs affectief.....................................................................................................................27
4. specifiek vs diffuus........................................................................................................................28
5. prestatie vs toeschrijving..............................................................................................................28
6. Tijd: sequentieel vs synchroon......................................................................................................29
7. interne vs externe controle..........................................................................................................29
,Interculturele communicatie
Cultuur met een grote c
Als iemand het heeft over de cultuur van een land bedoelt hij meestal Cultuur met
een grote C: beschaving. Of beter gezegd: de vruchten van beschaving:
schilderkunst, literatuur, muziek, theater, dans, architectuur. Onder cultuur met een
grote C verstaan we de producten van kunst en wetenschap waarin een land zich
onderscheidt van andere landen. Voor Belgie zijn het schilders als Pieter Breughel,
schrijvers als Hugo Claus, de architectuur van de Grote Markt in Antwerpen.
Cultuur met een kleine c
In de antropologie en de sociologie wordt het begrip cultuur in een andere betekenis
gebruikt. De betekenis die wij cultuur met een kleine c noemen.
Cultuur in de zin omvat niet alleen activiteiten waarvan men denkt dat ze de
geestelijke beschaving bevorderen, maar ook gewone en alledaagse zaken: wat je
wanneer met wie eet en drinkt, de wijze waarop je gevoelens uit, welke fysieke
afstand je het liefst tot je gesprekspartner bewaart, wat je wel en wat je niet in
een bepaalde situatie mag doen. Cultuur met een kleine c uit zich uiteraard in
cultuur met een grote C. De architectuur van woonhuizen is bijvoorbeeld een
reflectie van de wijze waarop mensen hun leven het liefste inrichten.
Mentale programmering
NURTURE
NATURE
Met de menselijke natuur wordt alles bedoeld wat alle mensen is aangeboren,
bijvoorbeeld dat we zes weken na onze geboorte gaan glimlachen, dat we moeten
eten en drinken om in leven te blijven, dat we kunnen praten. In de sociologie
gebruikt men hiervoor de term ‘nature’.
2
, Met cultuur wordt verwezen naar wat een bepaalde groep met die menselijke
natuur doet. Waarom we glimlachen en tegen wie we dat doen, wat we wanneer
met wie eten en drinken, met wie we wel praten en met wie niet. In de sociologie
wordt dit aangeduid met de term ‘nurture’. Cultuur is aangeleerd, een groep mensen
wordt als het ware geprogrammeerd om zich op een bepaalde manier te gedragen.
Deze mentale programmering gebeurt in de sociale omgeving waarin we opgroeien
en onze levenservaring opdoen. Ze begint in het gezin, wordt voortgezet op straat,
op school, in jeugdgroepen, op het werk en in de woongemeenschap. Vroeger dacht
men dat cultuur aangeboren was, omdat alle leden van een bepaalde cultuur al zo
lang specifieke kenmerken hadden. Dat komt omdat cultuur door ouders en
grootouders aan kinderen wordt doorgegeven, ze worden ermee opgevoed.
Zo leren kinderen in Afrika rouw te verwerken door te dansen en in Europa door stil
en teruggetrokken te zijn.
Als men met andere mensen communiceert, leidt de onderste laag: de menselijke
natuur, niet tot problemen. Bijna alle mensen zijn in dat opzicht hetzelfde. Iedereen
weet dus wat er van een ander menselijk wezen verwacht kan worden en heeft daar
begrip voor.
Van de bovenste laag, de persoonlijkheid, weet iedereen dat die van mens tot mens
kan verschillen en in het contact met anderen houdt men daar rekening mee.
Sommige karakters mag je wel en andere niet. Dat is in heel korte tijd duidelijk en je
past je leven erop aan. Je vermijdt de karakters die je niet mag of je probeert er het
beste van de maken.
In communicatief opzicht is de middelste laag, de cultuur, het meest problematisch.
Van sommige zaken weet je dat mensen uit andere culturen er anders mee omgaan
dan jezelf. Bijvoorbeeld verjaardagen vieren of Nieuwjaar. Als hierover
miscommunicatie ontstaat, is het probleem meestal bespreekbaar en snel op te
lossen. Maar in de communicatie met mensen van andere culturen ontstaan er ook
problemen die minder duidelijk te duiden zijn:
3
Cultuur met een grote c.........................................................................................................................2
Cultuur met een kleine c........................................................................................................................2
Mentale programmering........................................................................................................................2
Het ui-diagram........................................................................................................................................4
HOFSTEDE...............................................................................................................................................9
1e WAARDEDIMENSIE: INDIVIDUALISME VERSUS COLLECTIVISME...................................................10
2E WAARDEDIMENSIE: MACHTSVERHOUDING.................................................................................11
3E WAARDEDIMENSIE: masculiniteit versus femininiteit.................................................................14
4e WAARDEDIMENSIE: onzekerheidsvermijding..............................................................................16
5e WAARDEDIMENSIE: hedonisme versus soberheid.......................................................................19
6e WAARDEDIMENSIE: korte en langetermijnoriëntatie...................................................................20
HALL......................................................................................................................................................21
1. Hoge context- versus lage contextculturen..................................................................................21
2. Monochrone versus polychrone culturen.....................................................................................22
3. ruimte: privé versus openbaar......................................................................................................23
TROMPENAARS.....................................................................................................................................26
1. Universalisme vs particularisme...................................................................................................26
2. Individualismae vs collectivisme...................................................................................................27
3. neutraal vs affectief.....................................................................................................................27
4. specifiek vs diffuus........................................................................................................................28
5. prestatie vs toeschrijving..............................................................................................................28
6. Tijd: sequentieel vs synchroon......................................................................................................29
7. interne vs externe controle..........................................................................................................29
,Interculturele communicatie
Cultuur met een grote c
Als iemand het heeft over de cultuur van een land bedoelt hij meestal Cultuur met
een grote C: beschaving. Of beter gezegd: de vruchten van beschaving:
schilderkunst, literatuur, muziek, theater, dans, architectuur. Onder cultuur met een
grote C verstaan we de producten van kunst en wetenschap waarin een land zich
onderscheidt van andere landen. Voor Belgie zijn het schilders als Pieter Breughel,
schrijvers als Hugo Claus, de architectuur van de Grote Markt in Antwerpen.
Cultuur met een kleine c
In de antropologie en de sociologie wordt het begrip cultuur in een andere betekenis
gebruikt. De betekenis die wij cultuur met een kleine c noemen.
Cultuur in de zin omvat niet alleen activiteiten waarvan men denkt dat ze de
geestelijke beschaving bevorderen, maar ook gewone en alledaagse zaken: wat je
wanneer met wie eet en drinkt, de wijze waarop je gevoelens uit, welke fysieke
afstand je het liefst tot je gesprekspartner bewaart, wat je wel en wat je niet in
een bepaalde situatie mag doen. Cultuur met een kleine c uit zich uiteraard in
cultuur met een grote C. De architectuur van woonhuizen is bijvoorbeeld een
reflectie van de wijze waarop mensen hun leven het liefste inrichten.
Mentale programmering
NURTURE
NATURE
Met de menselijke natuur wordt alles bedoeld wat alle mensen is aangeboren,
bijvoorbeeld dat we zes weken na onze geboorte gaan glimlachen, dat we moeten
eten en drinken om in leven te blijven, dat we kunnen praten. In de sociologie
gebruikt men hiervoor de term ‘nature’.
2
, Met cultuur wordt verwezen naar wat een bepaalde groep met die menselijke
natuur doet. Waarom we glimlachen en tegen wie we dat doen, wat we wanneer
met wie eten en drinken, met wie we wel praten en met wie niet. In de sociologie
wordt dit aangeduid met de term ‘nurture’. Cultuur is aangeleerd, een groep mensen
wordt als het ware geprogrammeerd om zich op een bepaalde manier te gedragen.
Deze mentale programmering gebeurt in de sociale omgeving waarin we opgroeien
en onze levenservaring opdoen. Ze begint in het gezin, wordt voortgezet op straat,
op school, in jeugdgroepen, op het werk en in de woongemeenschap. Vroeger dacht
men dat cultuur aangeboren was, omdat alle leden van een bepaalde cultuur al zo
lang specifieke kenmerken hadden. Dat komt omdat cultuur door ouders en
grootouders aan kinderen wordt doorgegeven, ze worden ermee opgevoed.
Zo leren kinderen in Afrika rouw te verwerken door te dansen en in Europa door stil
en teruggetrokken te zijn.
Als men met andere mensen communiceert, leidt de onderste laag: de menselijke
natuur, niet tot problemen. Bijna alle mensen zijn in dat opzicht hetzelfde. Iedereen
weet dus wat er van een ander menselijk wezen verwacht kan worden en heeft daar
begrip voor.
Van de bovenste laag, de persoonlijkheid, weet iedereen dat die van mens tot mens
kan verschillen en in het contact met anderen houdt men daar rekening mee.
Sommige karakters mag je wel en andere niet. Dat is in heel korte tijd duidelijk en je
past je leven erop aan. Je vermijdt de karakters die je niet mag of je probeert er het
beste van de maken.
In communicatief opzicht is de middelste laag, de cultuur, het meest problematisch.
Van sommige zaken weet je dat mensen uit andere culturen er anders mee omgaan
dan jezelf. Bijvoorbeeld verjaardagen vieren of Nieuwjaar. Als hierover
miscommunicatie ontstaat, is het probleem meestal bespreekbaar en snel op te
lossen. Maar in de communicatie met mensen van andere culturen ontstaan er ook
problemen die minder duidelijk te duiden zijn:
3
