Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
WAT IS KWALITATIEF
ONDERZOEK?
Hoofdstuk 1 – Qualitative Research: An Opening Orientation
Definities
“Qualitative research is a form of social inquiry that focuses on the way people interpret and make sense of
their experiences and the world in which they live. A number of different approaches exist within the wider
framework of this type of research, but most of these have the same aim: to understand the social reality of
individuals, groups and cultures. Researches use qualitative approaches to explore the behaviour, perspectives
and experiences of the people they study. The basis of qualitative research lies in the interpretative approach to
social reality.”
“Qualitative inquiry seeks to discover and to describe in narrative reporting what particular people do in their
everyday lives and what their actions mean to them. It identifies meaning – relevant kinds of things in the world
– kinds of people, kinds of actions, kinds of beliefs and interests – focusing on differences in forms of things that
make a difference for meaning.”
“Broadly defined, QR uses interpretative research methods as a set of tools to understand individuals, groups,
and phenomena in contextualized ways that reflect how people make meaning of and interpret their own
experiences, themselves, each other, and the social world”
De kwantitatieve methode van het positivisme
- Positivisme → Ziet de wereld in teken van oorzaak-gevolg relaties, en
gelooft dat door assumpties (hypotheses) te maken en die vervolgens
te testen, het mogelijk is om objectief te bewijzen of verklaren wat
waar is.
- Onderzoeker = Neutraal
- Veelvoorkomend paradigma vandaag de dag
Wat met kwalitatief onderzoek?
Veel gebruikte visuele weergave van
kwalitatief onderzoek.
[NAAM VAN AUTEUR] 1
,Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
Hoe het handboek kwalitatief onderzoek weergeeft → Zeer
dynamisch.
De dynamische elementen van kwalitatief onderzoek:
Dubbele pijlen; cyclisch op elkaar ingrijpend → Recursief:
1e belangrijke sleutelkenmerken van kwalitatief onderzoek.
Het principe van recursiviteit: Alle dingen hangen met
elkaar samen, soms moet je een stapje terugzetten; je kunt
niet altijd lineair vooruit gaan.
Interactie is heel belangrijk in het model.
Daaraan gekoppeld is het belang van congruentie in alle
stappen van het onderzoeksproces.
Kwalitatief onderzoek situeren
Epistemologie → Kennis is minder belangrijk dan ervaring (en gesitueerd).
Ontologie → Van (achterhalen van) Waarheid en Werkelijkheid naar (begrijpen van) werkelijkheden.
Axiologie → Waarden bij zowel onderzoeker als respondent
Positionaliteit → Je bent geen vragenlijst!
Methodologie → Recht doen aan de relationaliteit & gesitueerdheid van werkelijkheden en onderzoek
(‘Complicating’)
Theorie → Geen kwalitatief onderzoek zonder theorie.
10 Specifieke kenmerken van kwalitatief onderzoek
1) Natuurlijke settings
Als je mensen opzoekt kun je het beste naar hun natuurlijke setting gaan. Je steekt mensen
best NIET in een kunstmatige setting, zoals een laboratorium.
Voorbeeld: Als je het dagdagelijkse leven van een professor wilt bestuderen, dan ga je het
best naar het PSI.
2) Descriptief-analytisch
Goed kwalitatief onderzoek beschrijft niet alleen maar, het gaat ook om het maken van een
analytisch argument. Dat is nodig om het onderzoek iets te laten zeggen.
3) Complex-contextualiserend
Het is belangrijk om context te schetsen.
Voorbeeld: Een onderzoek over het dagelijks leven van professoren is anders in 2021 dan in
2019.
4) Onderzoeker = Instrument
5) Processueel-relationeel
Kwalitatief onderzoek is een proces, waarbij de stappen aan elkaar hangen en waar je relaties
onderhoudt met je respondenten. Veel onderzoek komt tot stand door interacties met
personen.
6) Emergente beweging
‘Fidality to participants’
Je doet recht aan je participanten, dingen duiken van onder op (emerge) en die kun je
vervolgens gebruiken.
7) Betekenis (constructie)
[NAAM VAN AUTEUR] 2
,Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
8) Inductief: Data hebben voorrang.
We moeten ons onderzoek zoveel mogelijk gronden in data. We
vetrekken vanuit een theoretisch kader, maar het is niet de bedoeling
om de theorie te gaan testen. Ons kwalitatief onderzoek kan
bijdragen aan iets theoretisch, iets analytisch.
9) (Itarief-)Recursief
Als het ene verandert, verandert het andere ook. Daardoor moet je soms terug om iets aan te
passen.
Iteratief = Herhalend.
10) Ethisch
Kwalitatief onderzoek kent een ethisch belang omdat je met mensen werkt en zelf als
instrument werkt. Daarom moet je goed nadenken over of je onderzoek wel/niet ethisch is.
4 Algemene ‘horizontals’ in kwalitatief onderzoek
Deze horizontals vinden we ook terug op de figuur van kwalitatief onderzoek uit het
handboek.
Horizontals → Doorkruisen het hele kwalitatieve onderzoeksproces.
Criticality → Kwalitatief onderzoek probeert op een kritische manier naar de werkelijkheid
te kijken, theoretisch materiaal combineren met empirie en methodologie.
Reflexivity → Vloeit voort uit het feit dat je als onderzoeker het instrument bent, dan heb je
dus ook je eigen positie en subjectiviteit en die neem je mee en bevraag je continu
( → Structured reflexivity: Je moet reflexief zijn over jezelf als instrument en het beste doe je
dat door zeer systematisch daarmee om te gaan).
Collaboration → Geen enkel kwalitatief onderzoek wordt beter van het alleen doen. Alles wordt beter als je het
samen doet (dialogic engagement).
Voorbeeld: Peer review.
Rigor → Rigoreusheid, kwaliteit. Je probeert de kwaliteit van je onderzoek zo goed mogelijk te krijgen.
[NAAM VAN AUTEUR] 3
, Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
[NAAM VAN AUTEUR] 4
WAT IS KWALITATIEF
ONDERZOEK?
Hoofdstuk 1 – Qualitative Research: An Opening Orientation
Definities
“Qualitative research is a form of social inquiry that focuses on the way people interpret and make sense of
their experiences and the world in which they live. A number of different approaches exist within the wider
framework of this type of research, but most of these have the same aim: to understand the social reality of
individuals, groups and cultures. Researches use qualitative approaches to explore the behaviour, perspectives
and experiences of the people they study. The basis of qualitative research lies in the interpretative approach to
social reality.”
“Qualitative inquiry seeks to discover and to describe in narrative reporting what particular people do in their
everyday lives and what their actions mean to them. It identifies meaning – relevant kinds of things in the world
– kinds of people, kinds of actions, kinds of beliefs and interests – focusing on differences in forms of things that
make a difference for meaning.”
“Broadly defined, QR uses interpretative research methods as a set of tools to understand individuals, groups,
and phenomena in contextualized ways that reflect how people make meaning of and interpret their own
experiences, themselves, each other, and the social world”
De kwantitatieve methode van het positivisme
- Positivisme → Ziet de wereld in teken van oorzaak-gevolg relaties, en
gelooft dat door assumpties (hypotheses) te maken en die vervolgens
te testen, het mogelijk is om objectief te bewijzen of verklaren wat
waar is.
- Onderzoeker = Neutraal
- Veelvoorkomend paradigma vandaag de dag
Wat met kwalitatief onderzoek?
Veel gebruikte visuele weergave van
kwalitatief onderzoek.
[NAAM VAN AUTEUR] 1
,Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
Hoe het handboek kwalitatief onderzoek weergeeft → Zeer
dynamisch.
De dynamische elementen van kwalitatief onderzoek:
Dubbele pijlen; cyclisch op elkaar ingrijpend → Recursief:
1e belangrijke sleutelkenmerken van kwalitatief onderzoek.
Het principe van recursiviteit: Alle dingen hangen met
elkaar samen, soms moet je een stapje terugzetten; je kunt
niet altijd lineair vooruit gaan.
Interactie is heel belangrijk in het model.
Daaraan gekoppeld is het belang van congruentie in alle
stappen van het onderzoeksproces.
Kwalitatief onderzoek situeren
Epistemologie → Kennis is minder belangrijk dan ervaring (en gesitueerd).
Ontologie → Van (achterhalen van) Waarheid en Werkelijkheid naar (begrijpen van) werkelijkheden.
Axiologie → Waarden bij zowel onderzoeker als respondent
Positionaliteit → Je bent geen vragenlijst!
Methodologie → Recht doen aan de relationaliteit & gesitueerdheid van werkelijkheden en onderzoek
(‘Complicating’)
Theorie → Geen kwalitatief onderzoek zonder theorie.
10 Specifieke kenmerken van kwalitatief onderzoek
1) Natuurlijke settings
Als je mensen opzoekt kun je het beste naar hun natuurlijke setting gaan. Je steekt mensen
best NIET in een kunstmatige setting, zoals een laboratorium.
Voorbeeld: Als je het dagdagelijkse leven van een professor wilt bestuderen, dan ga je het
best naar het PSI.
2) Descriptief-analytisch
Goed kwalitatief onderzoek beschrijft niet alleen maar, het gaat ook om het maken van een
analytisch argument. Dat is nodig om het onderzoek iets te laten zeggen.
3) Complex-contextualiserend
Het is belangrijk om context te schetsen.
Voorbeeld: Een onderzoek over het dagelijks leven van professoren is anders in 2021 dan in
2019.
4) Onderzoeker = Instrument
5) Processueel-relationeel
Kwalitatief onderzoek is een proces, waarbij de stappen aan elkaar hangen en waar je relaties
onderhoudt met je respondenten. Veel onderzoek komt tot stand door interacties met
personen.
6) Emergente beweging
‘Fidality to participants’
Je doet recht aan je participanten, dingen duiken van onder op (emerge) en die kun je
vervolgens gebruiken.
7) Betekenis (constructie)
[NAAM VAN AUTEUR] 2
,Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
8) Inductief: Data hebben voorrang.
We moeten ons onderzoek zoveel mogelijk gronden in data. We
vetrekken vanuit een theoretisch kader, maar het is niet de bedoeling
om de theorie te gaan testen. Ons kwalitatief onderzoek kan
bijdragen aan iets theoretisch, iets analytisch.
9) (Itarief-)Recursief
Als het ene verandert, verandert het andere ook. Daardoor moet je soms terug om iets aan te
passen.
Iteratief = Herhalend.
10) Ethisch
Kwalitatief onderzoek kent een ethisch belang omdat je met mensen werkt en zelf als
instrument werkt. Daarom moet je goed nadenken over of je onderzoek wel/niet ethisch is.
4 Algemene ‘horizontals’ in kwalitatief onderzoek
Deze horizontals vinden we ook terug op de figuur van kwalitatief onderzoek uit het
handboek.
Horizontals → Doorkruisen het hele kwalitatieve onderzoeksproces.
Criticality → Kwalitatief onderzoek probeert op een kritische manier naar de werkelijkheid
te kijken, theoretisch materiaal combineren met empirie en methodologie.
Reflexivity → Vloeit voort uit het feit dat je als onderzoeker het instrument bent, dan heb je
dus ook je eigen positie en subjectiviteit en die neem je mee en bevraag je continu
( → Structured reflexivity: Je moet reflexief zijn over jezelf als instrument en het beste doe je
dat door zeer systematisch daarmee om te gaan).
Collaboration → Geen enkel kwalitatief onderzoek wordt beter van het alleen doen. Alles wordt beter als je het
samen doet (dialogic engagement).
Voorbeeld: Peer review.
Rigor → Rigoreusheid, kwaliteit. Je probeert de kwaliteit van je onderzoek zo goed mogelijk te krijgen.
[NAAM VAN AUTEUR] 3
, Kwalitatieve methoden in pedagogisch onderzoek Prof. Mathias Decuypere – AJ 2020-2021
[NAAM VAN AUTEUR] 4
