Hoofdstuk 11: Grenzen en identiteit
11.1 Grenzen
Soorten
Een grens vormt de scheidslijn tussen twee afgebakende gebieden met een eigen bestuur.
- Natuurlijke grens: gevormd door natuurlijke obstakels; moeilijk te passeren.
- Kunstmatige grens: politieke grens is vaak niet duidelijk te zien in het landschap; vallen vaak samen met
natuurlijke grenzen.
- Administratieve grenzen: tussen gemeenten of provincies en grenzen die de overgang markeren naar een
ander taalgebied of een gebied met een andere etnische bevolkingsgroep of geloof; taalgrens.
Grensconflict
Veel politieke grenzen zijn stabiel, maar op sommige plaatsen leiden grenzen tussen landen tot problemen;
grensconflicten kunnen oorlogen en vluchtelingenstromen veroorzaken.
Een gebied waar veel grensconflicten voorkomen is Afrika.
11.2 Cultuur
Cultuurelementen
Het begrip cultuur heeft betrekking op alles wat is aangeleerd.
Cultuurgebieden
Op grond van met name de cultuurkenmerken taal en religie zijn op wereldschaal zes cultuurgebieden te
onderscheiden.
Kenmerken
Westerse wereld Europa, Noord-Amerika, Oceanië Christendom wijdverspreid
en Australië Talen met veelal een gemeenschappelijke
oorsprong
Over het algemeen een welvarende bevolking.
Islamitische wereld Noord-Afrika, Midden-Oosten en Arabisch taalgebied
Centraal Azië Islam als vrijwel de enige godsdienst
Sub-Saharaans-Afrika Afrika ten zuiden van de Sahara Veel natuurgodsdiensten en veelheid aan culturen
Latijns-Amerika Mexico, Midden- en Zuid-Amerika Romaanse talen: Spaans en Portugees
Mengsel van Indiaanse culturen en de cultuur van
de voormalige Spaanse en Portugese overheersers
Katholicisme is de voornaamste godsdienst
Voormalig Sovjet-Unie Rusland en onder meer Overwegend Slavische talen
Kazachstan, Oezbekistan en Kirgizië Communistisch verleden
Aziatische culturen Oost- Zuid- en Zuidoost-Azië Drie godsdiensten: hindoeïsme, boeddhisme en
islam
Gebied waar twee derde van de wereldbevolking
leeft.
11.3 Inzoomen op Europa
Veranderende grenzen
Met name politieke grenzen liggen niet vast; grenzen zijn afgelopen jaren veelal verandert.
Europese samenwerking
De eerste stappen tot Europese samenwerking werden na de Tweede Wereldoorlog gezet met het oprichten van de
Raad van Europa in 1948.
Eerst kolen en staal onder gemeenschappelijk toezicht gesteld: EGKS; helpen vrede te bewaken.
Met de ondertekening van het verdrag van Rome in 1957 was vervolgens de Europese Economische Gemeenschap
(EEG) een feit.
Nl, Be, Lux, Frankrijk, Du, It; om een gemeenschappelijke markt te creëren met vrij verkeer van goederen,
diensten, kapitaal en arbeid.
11.1 Grenzen
Soorten
Een grens vormt de scheidslijn tussen twee afgebakende gebieden met een eigen bestuur.
- Natuurlijke grens: gevormd door natuurlijke obstakels; moeilijk te passeren.
- Kunstmatige grens: politieke grens is vaak niet duidelijk te zien in het landschap; vallen vaak samen met
natuurlijke grenzen.
- Administratieve grenzen: tussen gemeenten of provincies en grenzen die de overgang markeren naar een
ander taalgebied of een gebied met een andere etnische bevolkingsgroep of geloof; taalgrens.
Grensconflict
Veel politieke grenzen zijn stabiel, maar op sommige plaatsen leiden grenzen tussen landen tot problemen;
grensconflicten kunnen oorlogen en vluchtelingenstromen veroorzaken.
Een gebied waar veel grensconflicten voorkomen is Afrika.
11.2 Cultuur
Cultuurelementen
Het begrip cultuur heeft betrekking op alles wat is aangeleerd.
Cultuurgebieden
Op grond van met name de cultuurkenmerken taal en religie zijn op wereldschaal zes cultuurgebieden te
onderscheiden.
Kenmerken
Westerse wereld Europa, Noord-Amerika, Oceanië Christendom wijdverspreid
en Australië Talen met veelal een gemeenschappelijke
oorsprong
Over het algemeen een welvarende bevolking.
Islamitische wereld Noord-Afrika, Midden-Oosten en Arabisch taalgebied
Centraal Azië Islam als vrijwel de enige godsdienst
Sub-Saharaans-Afrika Afrika ten zuiden van de Sahara Veel natuurgodsdiensten en veelheid aan culturen
Latijns-Amerika Mexico, Midden- en Zuid-Amerika Romaanse talen: Spaans en Portugees
Mengsel van Indiaanse culturen en de cultuur van
de voormalige Spaanse en Portugese overheersers
Katholicisme is de voornaamste godsdienst
Voormalig Sovjet-Unie Rusland en onder meer Overwegend Slavische talen
Kazachstan, Oezbekistan en Kirgizië Communistisch verleden
Aziatische culturen Oost- Zuid- en Zuidoost-Azië Drie godsdiensten: hindoeïsme, boeddhisme en
islam
Gebied waar twee derde van de wereldbevolking
leeft.
11.3 Inzoomen op Europa
Veranderende grenzen
Met name politieke grenzen liggen niet vast; grenzen zijn afgelopen jaren veelal verandert.
Europese samenwerking
De eerste stappen tot Europese samenwerking werden na de Tweede Wereldoorlog gezet met het oprichten van de
Raad van Europa in 1948.
Eerst kolen en staal onder gemeenschappelijk toezicht gesteld: EGKS; helpen vrede te bewaken.
Met de ondertekening van het verdrag van Rome in 1957 was vervolgens de Europese Economische Gemeenschap
(EEG) een feit.
Nl, Be, Lux, Frankrijk, Du, It; om een gemeenschappelijke markt te creëren met vrij verkeer van goederen,
diensten, kapitaal en arbeid.
