KURRIKULUM VOO
FISIESE WETENSKAPPE
TUTOR MATERIAAL
LENTESKOOL 2025
BACK ON TRACK PROGRAM
GRAAD 12
,ONDERWERP: FOTO-ELEKTRIESE EFFEK
DATUM: OKTOBER 2025
EKSAMENRIGLYNE 2021
Foto-elektriese effek
• Beskryf die foto-elektriese effek as die proses waardeur elektrone uit 'n
metaaloppervlak vrygestel word wanneer lig van geskikte frekwensie invallend op
die oppervlak is.
• Noem die betekenis van die foto-elektriese effek.
• Definieer drumpelfrekwensie, fo, as die minimum frekwensie lig benodig om
elektrone uit 'n sekere metaaloppervlak vry te stel.
• Definieer werkfunksie, Wo, as die minimum energie benodig om 'n elektron uit die
oppervlak van 'n metaal vry te stel.
• Doen berekeninge deur die foto-elektriese vergelyking te gebruik:
E =Wo+ Kmaks, waar E = hf en Wo= hfo en Kmaks = ½mv2 maks
• Verduidelik die invloed van intensiteit en frekwensie op die foto-elektriese effek.
• Noem dat die foto-elektriese effek die deeltjie-aard van lig demonstreer.
Emissie- en absorpsiespektra
• Verduidelik die vorming van atoomspektra deur na energie-oorgange te verwys.
• Verduidelik die verskil tussen atoomabsorpsie- en atoomemissiespektra.
o 'n Atoomabsorpsiespektrum vorm wanneer sekere frekwensies van
elektromagnetiese straling, wat deur 'n stof beweeg, geabsorbeer word.
Byvoorbeeld, wanneer lig deur 'n koue gas beweeg, absorbeer atome
in die gas karakteristieke frekwensies van lig en 'n aaneenlopende
spektrum met donker lyne word waargeneem waar die karakteristieke
frekwensies van lig verwyder is. Die frekwensies van die absorpsielyne is
uniek aan die soort atoom in die gas.
o 'n Atoomemissiespektrum vorm wanneer sekere frekwensies van
elektromagnetiese straling uitgestraal word as gevolg van 'n atoom wat 'n
oorgang van 'n hoër energietoestand na 'n laer energietoestand maak.
Byvoorbeeld, atome in ‘n warm gas straal straling by spesifieke
frekwensies uit. Die spektrum waargeneem is 'n lynspektrum
bestaande uit 'n paar gekleurde lyne met frekwensies karakteristiek
aan die tipe atoom wat die lyne produseer.
Graad 12 Tutor Program: Fisiese Wetenskappe 2
, AANVANGSTOETS TOTAAL: 6 punte
● Jy sal 10 minute gegee word om die voortoets te doen, waarna dit deur u tutor
gemerk sal word.
● Sodra die voortoets deur die tutor gemerk is, kan jy voortgaan met die lang vrae
wat volg.
AANVANGSTOETS: NEWTON NAAM:____________
VRAAG 1 (MEERVOUDIGE KEUSE)
1.2 Die volgende grafiek toon die verhouding tussen die maksimum (2)
kinetiese energie, EK(MAKS), van foto-elektrone en die frekwensie, f, van
die invallende elektromagnetiese golf.
Watter fisiese eenheid word deur punt X (die vertikale afsnit) op die
grafiek verteenwoordig?
Maksimum kinetiese energie van foto-elektron (J)
Frekwensie (Hz)
X
A Planck se konstante
B Die arbeidsfunksie van die metaal.
C Die drumpelfrekwensie van die metaal.
D Die drumpelgolflengte van die metaal.
Graad 12 Tutor Program: Fisiese Wetenskappe 3
FISIESE WETENSKAPPE
TUTOR MATERIAAL
LENTESKOOL 2025
BACK ON TRACK PROGRAM
GRAAD 12
,ONDERWERP: FOTO-ELEKTRIESE EFFEK
DATUM: OKTOBER 2025
EKSAMENRIGLYNE 2021
Foto-elektriese effek
• Beskryf die foto-elektriese effek as die proses waardeur elektrone uit 'n
metaaloppervlak vrygestel word wanneer lig van geskikte frekwensie invallend op
die oppervlak is.
• Noem die betekenis van die foto-elektriese effek.
• Definieer drumpelfrekwensie, fo, as die minimum frekwensie lig benodig om
elektrone uit 'n sekere metaaloppervlak vry te stel.
• Definieer werkfunksie, Wo, as die minimum energie benodig om 'n elektron uit die
oppervlak van 'n metaal vry te stel.
• Doen berekeninge deur die foto-elektriese vergelyking te gebruik:
E =Wo+ Kmaks, waar E = hf en Wo= hfo en Kmaks = ½mv2 maks
• Verduidelik die invloed van intensiteit en frekwensie op die foto-elektriese effek.
• Noem dat die foto-elektriese effek die deeltjie-aard van lig demonstreer.
Emissie- en absorpsiespektra
• Verduidelik die vorming van atoomspektra deur na energie-oorgange te verwys.
• Verduidelik die verskil tussen atoomabsorpsie- en atoomemissiespektra.
o 'n Atoomabsorpsiespektrum vorm wanneer sekere frekwensies van
elektromagnetiese straling, wat deur 'n stof beweeg, geabsorbeer word.
Byvoorbeeld, wanneer lig deur 'n koue gas beweeg, absorbeer atome
in die gas karakteristieke frekwensies van lig en 'n aaneenlopende
spektrum met donker lyne word waargeneem waar die karakteristieke
frekwensies van lig verwyder is. Die frekwensies van die absorpsielyne is
uniek aan die soort atoom in die gas.
o 'n Atoomemissiespektrum vorm wanneer sekere frekwensies van
elektromagnetiese straling uitgestraal word as gevolg van 'n atoom wat 'n
oorgang van 'n hoër energietoestand na 'n laer energietoestand maak.
Byvoorbeeld, atome in ‘n warm gas straal straling by spesifieke
frekwensies uit. Die spektrum waargeneem is 'n lynspektrum
bestaande uit 'n paar gekleurde lyne met frekwensies karakteristiek
aan die tipe atoom wat die lyne produseer.
Graad 12 Tutor Program: Fisiese Wetenskappe 2
, AANVANGSTOETS TOTAAL: 6 punte
● Jy sal 10 minute gegee word om die voortoets te doen, waarna dit deur u tutor
gemerk sal word.
● Sodra die voortoets deur die tutor gemerk is, kan jy voortgaan met die lang vrae
wat volg.
AANVANGSTOETS: NEWTON NAAM:____________
VRAAG 1 (MEERVOUDIGE KEUSE)
1.2 Die volgende grafiek toon die verhouding tussen die maksimum (2)
kinetiese energie, EK(MAKS), van foto-elektrone en die frekwensie, f, van
die invallende elektromagnetiese golf.
Watter fisiese eenheid word deur punt X (die vertikale afsnit) op die
grafiek verteenwoordig?
Maksimum kinetiese energie van foto-elektron (J)
Frekwensie (Hz)
X
A Planck se konstante
B Die arbeidsfunksie van die metaal.
C Die drumpelfrekwensie van die metaal.
D Die drumpelgolflengte van die metaal.
Graad 12 Tutor Program: Fisiese Wetenskappe 3
