Godsdienst
Heleen Buysse
HFSTK 1: Het kind in zijn wereld, onze hedendaagse maatschappij als
context v/h denken
1.1 Inleiding
Analyse van de kunstwerken en hun tijdsgeest
Leonardo da Vinci (1495–1498)
Context: Renaissance, een tijdperk van wetenschappelijke en artistieke vooruitgang en herontdekking
van de mens als centraal figuur.
Kenmerken:
- Gebruik van centraal perspectief legt nadruk op Jezus als de spil van het tafereel.
- Menselijkheid: Geen aureolen, maar een benadering die de personages dichter bij de
toeschouwer brengt.
Betekenis: De religie wordt beleefd als onderdeel van het alledaagse leven en benadrukt inclusiviteit en
verbondenheid.
Ben Willikens (1976)
Context: Jaren 70, een periode van secularisatie en vervreemding van traditionele religies in West-
Europa.
Kenmerken:
- Volledige afwezigheid van figuren; alleen de architecturale ruimte en een leegte blijven over.
- Koude, strakke lijnen benadrukken isolatie en betekenisverlies.
Betekenis: Dit werk reflecteert een tijdperk waarin geloof steeds meer verdwijnt uit het publieke leven
en een gevoel van spirituele leegte achterlaat.
David LaChapelle (2003)
Context: Begin 21e eeuw, gekenmerkt door postmodernisme en een zoektocht naar inclusiviteit en
diversiteit.
Kenmerken:
- Jezus omringd door outsiders zoals een drag queen en jongeren uit de hiphopcultuur.
- Kleurrijke, dynamische compositie die hedendaagse problematieken adresseert.
Betekenis: Een poging om het christelijke geloof te herformuleren en relevant te maken door het
verhaal te verbinden met actuele sociale vraagstukken.
Verschuivende beelden: mens-, wereld- en godsbeeld
De drie kunstwerken belichamen belangrijke transities:
Mensbeeld:
Van de verheven, maar toegankelijke mens bij da Vinci naar de anonieme, afstandelijke mens bij
Willikens, en uiteindelijk naar de diverse, inclusieve mens bij LaChapelle.
Godsbeeld:
Van een directe aanwezigheid en betrokkenheid (Jezus als middelpunt) naar een impliciete of zelfs
afwezige God (Willikens), tot een God die zich opnieuw manifesteert via marginale groepen.
,Wereldbeeld:
Een verschuiving van een wereld waarin religie de kern vormt naar een seculiere samenleving,
en vervolgens naar een postmoderne samenleving die zoekt naar nieuwe verbindingen.
Invloed op onderwijs en levensbeschouwing
Onze hedendaagse maatschappij is pluralistisch, technologisch geavanceerd en sterk beïnvloed door
wetenschap en secularisatie. Dit vraagt om een vernieuwde aanpak in het onderwijs, zeker in vakken
zoals godsdienst:
- Levensbeschouwing: Nodig om begrip en dialoog te bevorderen in een diverse samenleving.
- Wetenschappelijke invloeden: Nieuwe inzichten veranderen hoe we over geloof en
spiritualiteit nadenken.
- Actuele uitdagingen: Thema’s zoals diversiteit, gelijkheid, en duurzaamheid moeten een
plaats krijgen in het lesmateriaal.
Conclusie
De manier waarop wij naar kunst, geloof en de mens kijken, is voortdurend in ontwikkeling
en wordt gevormd door de maatschappelijke context. Door dit proces te begrijpen, kunnen we
een relevant en verrijkend onderwijs vormgeven dat aansluit bij de behoeften en vragen van onze tijd.
1.2 Levensbeschouwing: mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld
Wat is levensbeschouwing?
Levensbeschouwing
= een persoonlijke interpretatie van het leven: hoe je naar de wereld kijkt en betekenis geeft aan
ervaringen.
Iedereen heeft een ‘venster’ waardoor hij kijkt naar het leven, beïnvloed door persoonlijke
ervaringen, cultuur en omgeving. JE VENSTER IS DUS GEKLEURD
Het is een dynamisch proces dat je hele leven doorgaat en nooit ‘af’ is.
Levensbeschouwelijke ontwikkeling
= steeds opnieuw betekenis geven aan de wereld om je heen (dynamisch proces en is nooit af)
Drie belangrijke concepten:
- Mensbeeld/Mensvisie : je visie op wat de mens is of zou moeten zijn.
- Wereldbeeld/ Maatschappijbeeld : je opvatting over hoe de wereld is of zou moeten
functioneren.
- Godsbeeld: je kijk op een transcendente (bovennatuurlijke) werkelijkheid, of op God, inclusief
het geloof dat God niet bestaat.
Evolutie van mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld
Heteronomie naar autonomie
Heteronomie (voor 16e eeuw):
- De wereld werd gezien als volledig afhankelijk van een bovenwereld (bovennatuurlijke
heerser/God).
- Mensen probeerden via offers, smeekbeden en rituelen invloed uit te oefenen op deze
bovennatuurlijke macht.
- Dit wereldbeeld was gebaseerd op axioma’s (onbewezen aannames), zoals het idee dat een
hogere macht de wetten van de wereld bepaalt.
Autonomie (vanaf 16e eeuw):
- De opkomst van exacte wetenschappen liet zien dat natuurverschijnselen eigen wetten volgen
(bijv. elektriciteit als oorzaak van bliksem).
- Mensen begonnen zichzelf als autonoom te zien: ze konden zelf morele wetten bepalen en
verantwoordelijkheid nemen zonder afhankelijkheid van een bovennatuurlijke macht.
- De autonomie leidde tot moderniteit, waarin religieuze verklaringen geleidelijk werden
vervangen door wetenschappelijke en humanistische perspectieven.
Autonomie naar theonomie
Roger Lenaers pleit voor een theonomie: een harmonie tussen autonomie en geloof in God.
- God wordt niet langer gezien als een externe autoriteit in een aparte bovenwereld, maar als een
mysterie dat alles doordringt.
- De focus ligt op de heiligheid van de wereld zelf, waarin God als grondslag en energie van alles
aanwezig is.
- God is geen object van smeekbeden, maar een innerlijke bron van kracht en inspiratie.
,Hoe mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld samenhangen
Godsbeelden zijn projecties:
Ze weerspiegelen vaak de tijdgeest en maatschappelijke structuren. Voorbeelden:
- In feodale tijden werd God gezien als een vorst.
- In Nazi-Duitsland werd Jezus als Führer voorgesteld.
- In moderne kapitalistische samenlevingen wordt God soms vervangen door abstracte concepten
zoals leegte of marktwerking.
Relatie met de Bijbel:
- Hoewel de Bijbel het maken van godsbeelden afwijst, schetst zij wel een duidelijk beeld van God
als bevrijder en bron van rechtvaardigheid.
- Godsbeelden zijn geen willekeurige keuzes, maar weerspiegelen waarden zoals bevrijding, liefde
en recht.
Belangrijke inzichten
- Het denken over God, mens en wereld evolueert door persoonlijke en historische
ontwikkelingen.
- De manier waarop mensen God zien, zegt vaak meer over henzelf en hun tijd dan over God.
- God kan worden begrepen als een kracht of energie die het leven en de wereld voortstuwt, in
plaats van een externe autoriteit.
- Het zijn allemaal pogingen om het onbeschrijfelijke toch te beschrijven
- Elk godsbeeld dat we ontwerpen is vaak niet meer dan een spiegelbeeld van de
manier waarop we over de mens en de wereld denken.
1.3 De katholieke school in een veranderende samenleving
Secularisatie en detraditionalisering
= afnemen invloed christelijk geloof waardoor reikwijdte van de godsdienst beperkt is
De invloed van het christelijk geloof in het dagelijkse leven is sterk afgenomen. Godsdienst is
verschoven van de publieke naar de private sfeer. Mensen hechten nog wel waarde aan rituelen en
symbolen, maar vaak zonder directe verbinding met een religieuze traditie. Hierdoor is er binnen
katholieke scholen een uitdaging om de christelijke identiteit relevant te maken.
Globalisering en pluralisering
Globalisering verbindt de wereld steeds meer tot een geheel, wat leidt tot uniforme patronen (zoals in
bedrijven als McDonald’s). Tegelijkertijd zorgt migratie voor meer diversiteit in de directe leefomgeving.
De samenleving is multicultureel en multireligieus geworden, en leerlingen groeien op in deze
hyperdiverse context. Dit vraagt van scholen aandacht voor pluralisme en voor de vraag hoe een
katholieke identiteit zich daartoe kan verhouden.
Autonomie, individualisering en meritocratie
Mensen streven naar persoonlijke autonomie en zelfontplooiing, maar dit leidt ook tot een hoge druk
om te presteren en gelukkig te zijn. Volgens Dirk De Wachter veroorzaakt deze meritocratie vaak stress
en gevoelens van mislukking. Dit geldt ook voor kinderen: de nadruk op presteren kan een extra druk
leggen op hun ontwikkeling. Het vak godsdienst biedt hier een tegenwicht door ruimte te bieden voor
persoonlijke groei zonder prestatiedruk.
- Godsdienst wordt steeds minder belangrijk. Het christelijk geloof neemt af, mensen hechten nog
waarde aan rituelen en symbolen, maar vaak zonder directe verbinding met religieuze traditie.
Vele kinderen vinden godsdienst ook saai en ‘geloven er niet in’ . Globalisering verbindt de
wereld steeds meer tot een geheel, wat leidt tot uniforme patronen. Ook is pluralisering
aanwezig. Verscheidenheid is aanwezig door migratie. Zo zijn er ook meer religies en culturen
aanwezig. Mensen streven naar persoonlijke autonomie wat leidt tot hoge druk om te presteren
en gelukkig te zijn. Deze meritocratie veroorzaakt stress en gevoelens van mislukking. Dit geldt
ook voor kinderen. Nadruk op presteren kan druk leggen op hun ontwikkeling. Godsdienst biedt
hier een tegengewicht door ruimte te bieden voor persoonlijke groei.
Toekomst van de katholieke basisschool
De katholieke basisschool moet zich heruitvinden in een pluralistische samenleving. Een onderzoek
van de KU Leuven toont dat er nog steeds gelovige leerkrachten zijn, maar een katholieke
identiteit vraagt om een nieuwe invulling. Leerkrachten moeten balanceren tussen hun
persoonlijke, professionele en institutionele identiteit en kritisch nadenken over hoe zij de
katholieke traditie integreren in de moderne maatschappij.
, 1.3.5 Impact op kinderen in de klas
Kinderen worden geconfronteerd met een complexe, geseculariseerde en diverse
samenleving. Hoewel deze rijkdom biedt, brengt het ook spanningen met zich mee. Het vak
godsdienst speelt een sleutelrol in het begeleiden van kinderen bij het ontdekken van hun
eigen identiteit en het ontwikkelen van respect voor anderen. Dit vraagt om lessen die
aansluiten bij de leefwereld van kinderen, inclusief hun levensbeschouwelijke en culturele
achtergrond.
HFST 2: Godsdienstdidactiek vandaag
2.1 Doel van het vak Godsdienst
Het doel van het vak godsdienst is veelzijdig en gericht op de persoonlijke groei van leerlingen op
levensbeschouwelijk en religieus vlak. Deze groei vindt plaats vanuit een christelijk perspectief, terwijl
de hyperdiverse maatschappelijke context waarin we leven wordt erkend.
Kernpunten van het doel van godsdienst:
Identiteitsvorming en levensbeschouwing
Het vak ondersteunt leerlingen bij het ontdekken en ontwikkelen van hun eigen levensbeschouwelijke
identiteit. Het doel is niet om hen tot een specifiek geloof te bekeren, maar om hen in staat te stellen
bewust en verantwoord keuzes te maken over geloof en leven.
Dialoog en diversiteit
Het vak erkent en waardeert de diversiteit in religieuze en levensbeschouwelijke achtergronden binnen
de klas. Het stimuleert respect, openheid en het leren van andere overtuigingen in plaats van alleen
over andere overtuigingen.
Bouwstenen voor zingeving
Godsdienstlessen bieden verhalen, wijsheidsliteratuur en inzichten vanuit het christendom, maar ook in
dialoog met andere tradities. Deze bouwstenen helpen leerlingen bij hun zoektocht naar wat zij
belangrijk vinden in het leven.
Verhalen als hulpmiddel
Verhalen worden ingezet als krachtige middelen om levensbeschouwelijke thema's begrijpelijk en
invoelbaar te maken. Ze bieden inspiratie en kunnen een bron van verwondering en reflectie zijn.
Modellen van religieus leren
Door de tijd heen is het onderwijs in godsdienst geëvolueerd:
- Van learning in religion (geloof als vanzelfsprekend gegeven, catechetisch model)
- Naar learning about religion (objectieve kennis over religies, verhelderingsmodel)
- Naar learning from religion (leren van elkaars perspectieven, interreligieus model).
Vrijheid en persoonlijke keuzes
Het vak streeft naar de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden rond religie en
levensbeschouwing. Leerlingen worden aangemoedigd om op basis van hun eigen ervaringen en
inzichten vrije, weloverwogen keuzes te maken.
Conclusie:
Het vak godsdienst is geslaagd wanneer leerlingen groeien in hun levensbeschouwelijke en/of
religieuze ontwikkeling, ongeacht of zij expliciet als christenen leven. Het doel is hen te begeleiden in
hun zoektocht naar zin en houvast in een complexe wereld, in respectvolle interactie met anderen.
Heleen Buysse
HFSTK 1: Het kind in zijn wereld, onze hedendaagse maatschappij als
context v/h denken
1.1 Inleiding
Analyse van de kunstwerken en hun tijdsgeest
Leonardo da Vinci (1495–1498)
Context: Renaissance, een tijdperk van wetenschappelijke en artistieke vooruitgang en herontdekking
van de mens als centraal figuur.
Kenmerken:
- Gebruik van centraal perspectief legt nadruk op Jezus als de spil van het tafereel.
- Menselijkheid: Geen aureolen, maar een benadering die de personages dichter bij de
toeschouwer brengt.
Betekenis: De religie wordt beleefd als onderdeel van het alledaagse leven en benadrukt inclusiviteit en
verbondenheid.
Ben Willikens (1976)
Context: Jaren 70, een periode van secularisatie en vervreemding van traditionele religies in West-
Europa.
Kenmerken:
- Volledige afwezigheid van figuren; alleen de architecturale ruimte en een leegte blijven over.
- Koude, strakke lijnen benadrukken isolatie en betekenisverlies.
Betekenis: Dit werk reflecteert een tijdperk waarin geloof steeds meer verdwijnt uit het publieke leven
en een gevoel van spirituele leegte achterlaat.
David LaChapelle (2003)
Context: Begin 21e eeuw, gekenmerkt door postmodernisme en een zoektocht naar inclusiviteit en
diversiteit.
Kenmerken:
- Jezus omringd door outsiders zoals een drag queen en jongeren uit de hiphopcultuur.
- Kleurrijke, dynamische compositie die hedendaagse problematieken adresseert.
Betekenis: Een poging om het christelijke geloof te herformuleren en relevant te maken door het
verhaal te verbinden met actuele sociale vraagstukken.
Verschuivende beelden: mens-, wereld- en godsbeeld
De drie kunstwerken belichamen belangrijke transities:
Mensbeeld:
Van de verheven, maar toegankelijke mens bij da Vinci naar de anonieme, afstandelijke mens bij
Willikens, en uiteindelijk naar de diverse, inclusieve mens bij LaChapelle.
Godsbeeld:
Van een directe aanwezigheid en betrokkenheid (Jezus als middelpunt) naar een impliciete of zelfs
afwezige God (Willikens), tot een God die zich opnieuw manifesteert via marginale groepen.
,Wereldbeeld:
Een verschuiving van een wereld waarin religie de kern vormt naar een seculiere samenleving,
en vervolgens naar een postmoderne samenleving die zoekt naar nieuwe verbindingen.
Invloed op onderwijs en levensbeschouwing
Onze hedendaagse maatschappij is pluralistisch, technologisch geavanceerd en sterk beïnvloed door
wetenschap en secularisatie. Dit vraagt om een vernieuwde aanpak in het onderwijs, zeker in vakken
zoals godsdienst:
- Levensbeschouwing: Nodig om begrip en dialoog te bevorderen in een diverse samenleving.
- Wetenschappelijke invloeden: Nieuwe inzichten veranderen hoe we over geloof en
spiritualiteit nadenken.
- Actuele uitdagingen: Thema’s zoals diversiteit, gelijkheid, en duurzaamheid moeten een
plaats krijgen in het lesmateriaal.
Conclusie
De manier waarop wij naar kunst, geloof en de mens kijken, is voortdurend in ontwikkeling
en wordt gevormd door de maatschappelijke context. Door dit proces te begrijpen, kunnen we
een relevant en verrijkend onderwijs vormgeven dat aansluit bij de behoeften en vragen van onze tijd.
1.2 Levensbeschouwing: mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld
Wat is levensbeschouwing?
Levensbeschouwing
= een persoonlijke interpretatie van het leven: hoe je naar de wereld kijkt en betekenis geeft aan
ervaringen.
Iedereen heeft een ‘venster’ waardoor hij kijkt naar het leven, beïnvloed door persoonlijke
ervaringen, cultuur en omgeving. JE VENSTER IS DUS GEKLEURD
Het is een dynamisch proces dat je hele leven doorgaat en nooit ‘af’ is.
Levensbeschouwelijke ontwikkeling
= steeds opnieuw betekenis geven aan de wereld om je heen (dynamisch proces en is nooit af)
Drie belangrijke concepten:
- Mensbeeld/Mensvisie : je visie op wat de mens is of zou moeten zijn.
- Wereldbeeld/ Maatschappijbeeld : je opvatting over hoe de wereld is of zou moeten
functioneren.
- Godsbeeld: je kijk op een transcendente (bovennatuurlijke) werkelijkheid, of op God, inclusief
het geloof dat God niet bestaat.
Evolutie van mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld
Heteronomie naar autonomie
Heteronomie (voor 16e eeuw):
- De wereld werd gezien als volledig afhankelijk van een bovenwereld (bovennatuurlijke
heerser/God).
- Mensen probeerden via offers, smeekbeden en rituelen invloed uit te oefenen op deze
bovennatuurlijke macht.
- Dit wereldbeeld was gebaseerd op axioma’s (onbewezen aannames), zoals het idee dat een
hogere macht de wetten van de wereld bepaalt.
Autonomie (vanaf 16e eeuw):
- De opkomst van exacte wetenschappen liet zien dat natuurverschijnselen eigen wetten volgen
(bijv. elektriciteit als oorzaak van bliksem).
- Mensen begonnen zichzelf als autonoom te zien: ze konden zelf morele wetten bepalen en
verantwoordelijkheid nemen zonder afhankelijkheid van een bovennatuurlijke macht.
- De autonomie leidde tot moderniteit, waarin religieuze verklaringen geleidelijk werden
vervangen door wetenschappelijke en humanistische perspectieven.
Autonomie naar theonomie
Roger Lenaers pleit voor een theonomie: een harmonie tussen autonomie en geloof in God.
- God wordt niet langer gezien als een externe autoriteit in een aparte bovenwereld, maar als een
mysterie dat alles doordringt.
- De focus ligt op de heiligheid van de wereld zelf, waarin God als grondslag en energie van alles
aanwezig is.
- God is geen object van smeekbeden, maar een innerlijke bron van kracht en inspiratie.
,Hoe mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld samenhangen
Godsbeelden zijn projecties:
Ze weerspiegelen vaak de tijdgeest en maatschappelijke structuren. Voorbeelden:
- In feodale tijden werd God gezien als een vorst.
- In Nazi-Duitsland werd Jezus als Führer voorgesteld.
- In moderne kapitalistische samenlevingen wordt God soms vervangen door abstracte concepten
zoals leegte of marktwerking.
Relatie met de Bijbel:
- Hoewel de Bijbel het maken van godsbeelden afwijst, schetst zij wel een duidelijk beeld van God
als bevrijder en bron van rechtvaardigheid.
- Godsbeelden zijn geen willekeurige keuzes, maar weerspiegelen waarden zoals bevrijding, liefde
en recht.
Belangrijke inzichten
- Het denken over God, mens en wereld evolueert door persoonlijke en historische
ontwikkelingen.
- De manier waarop mensen God zien, zegt vaak meer over henzelf en hun tijd dan over God.
- God kan worden begrepen als een kracht of energie die het leven en de wereld voortstuwt, in
plaats van een externe autoriteit.
- Het zijn allemaal pogingen om het onbeschrijfelijke toch te beschrijven
- Elk godsbeeld dat we ontwerpen is vaak niet meer dan een spiegelbeeld van de
manier waarop we over de mens en de wereld denken.
1.3 De katholieke school in een veranderende samenleving
Secularisatie en detraditionalisering
= afnemen invloed christelijk geloof waardoor reikwijdte van de godsdienst beperkt is
De invloed van het christelijk geloof in het dagelijkse leven is sterk afgenomen. Godsdienst is
verschoven van de publieke naar de private sfeer. Mensen hechten nog wel waarde aan rituelen en
symbolen, maar vaak zonder directe verbinding met een religieuze traditie. Hierdoor is er binnen
katholieke scholen een uitdaging om de christelijke identiteit relevant te maken.
Globalisering en pluralisering
Globalisering verbindt de wereld steeds meer tot een geheel, wat leidt tot uniforme patronen (zoals in
bedrijven als McDonald’s). Tegelijkertijd zorgt migratie voor meer diversiteit in de directe leefomgeving.
De samenleving is multicultureel en multireligieus geworden, en leerlingen groeien op in deze
hyperdiverse context. Dit vraagt van scholen aandacht voor pluralisme en voor de vraag hoe een
katholieke identiteit zich daartoe kan verhouden.
Autonomie, individualisering en meritocratie
Mensen streven naar persoonlijke autonomie en zelfontplooiing, maar dit leidt ook tot een hoge druk
om te presteren en gelukkig te zijn. Volgens Dirk De Wachter veroorzaakt deze meritocratie vaak stress
en gevoelens van mislukking. Dit geldt ook voor kinderen: de nadruk op presteren kan een extra druk
leggen op hun ontwikkeling. Het vak godsdienst biedt hier een tegenwicht door ruimte te bieden voor
persoonlijke groei zonder prestatiedruk.
- Godsdienst wordt steeds minder belangrijk. Het christelijk geloof neemt af, mensen hechten nog
waarde aan rituelen en symbolen, maar vaak zonder directe verbinding met religieuze traditie.
Vele kinderen vinden godsdienst ook saai en ‘geloven er niet in’ . Globalisering verbindt de
wereld steeds meer tot een geheel, wat leidt tot uniforme patronen. Ook is pluralisering
aanwezig. Verscheidenheid is aanwezig door migratie. Zo zijn er ook meer religies en culturen
aanwezig. Mensen streven naar persoonlijke autonomie wat leidt tot hoge druk om te presteren
en gelukkig te zijn. Deze meritocratie veroorzaakt stress en gevoelens van mislukking. Dit geldt
ook voor kinderen. Nadruk op presteren kan druk leggen op hun ontwikkeling. Godsdienst biedt
hier een tegengewicht door ruimte te bieden voor persoonlijke groei.
Toekomst van de katholieke basisschool
De katholieke basisschool moet zich heruitvinden in een pluralistische samenleving. Een onderzoek
van de KU Leuven toont dat er nog steeds gelovige leerkrachten zijn, maar een katholieke
identiteit vraagt om een nieuwe invulling. Leerkrachten moeten balanceren tussen hun
persoonlijke, professionele en institutionele identiteit en kritisch nadenken over hoe zij de
katholieke traditie integreren in de moderne maatschappij.
, 1.3.5 Impact op kinderen in de klas
Kinderen worden geconfronteerd met een complexe, geseculariseerde en diverse
samenleving. Hoewel deze rijkdom biedt, brengt het ook spanningen met zich mee. Het vak
godsdienst speelt een sleutelrol in het begeleiden van kinderen bij het ontdekken van hun
eigen identiteit en het ontwikkelen van respect voor anderen. Dit vraagt om lessen die
aansluiten bij de leefwereld van kinderen, inclusief hun levensbeschouwelijke en culturele
achtergrond.
HFST 2: Godsdienstdidactiek vandaag
2.1 Doel van het vak Godsdienst
Het doel van het vak godsdienst is veelzijdig en gericht op de persoonlijke groei van leerlingen op
levensbeschouwelijk en religieus vlak. Deze groei vindt plaats vanuit een christelijk perspectief, terwijl
de hyperdiverse maatschappelijke context waarin we leven wordt erkend.
Kernpunten van het doel van godsdienst:
Identiteitsvorming en levensbeschouwing
Het vak ondersteunt leerlingen bij het ontdekken en ontwikkelen van hun eigen levensbeschouwelijke
identiteit. Het doel is niet om hen tot een specifiek geloof te bekeren, maar om hen in staat te stellen
bewust en verantwoord keuzes te maken over geloof en leven.
Dialoog en diversiteit
Het vak erkent en waardeert de diversiteit in religieuze en levensbeschouwelijke achtergronden binnen
de klas. Het stimuleert respect, openheid en het leren van andere overtuigingen in plaats van alleen
over andere overtuigingen.
Bouwstenen voor zingeving
Godsdienstlessen bieden verhalen, wijsheidsliteratuur en inzichten vanuit het christendom, maar ook in
dialoog met andere tradities. Deze bouwstenen helpen leerlingen bij hun zoektocht naar wat zij
belangrijk vinden in het leven.
Verhalen als hulpmiddel
Verhalen worden ingezet als krachtige middelen om levensbeschouwelijke thema's begrijpelijk en
invoelbaar te maken. Ze bieden inspiratie en kunnen een bron van verwondering en reflectie zijn.
Modellen van religieus leren
Door de tijd heen is het onderwijs in godsdienst geëvolueerd:
- Van learning in religion (geloof als vanzelfsprekend gegeven, catechetisch model)
- Naar learning about religion (objectieve kennis over religies, verhelderingsmodel)
- Naar learning from religion (leren van elkaars perspectieven, interreligieus model).
Vrijheid en persoonlijke keuzes
Het vak streeft naar de ontwikkeling van communicatieve vaardigheden rond religie en
levensbeschouwing. Leerlingen worden aangemoedigd om op basis van hun eigen ervaringen en
inzichten vrije, weloverwogen keuzes te maken.
Conclusie:
Het vak godsdienst is geslaagd wanneer leerlingen groeien in hun levensbeschouwelijke en/of
religieuze ontwikkeling, ongeacht of zij expliciet als christenen leven. Het doel is hen te begeleiden in
hun zoektocht naar zin en houvast in een complexe wereld, in respectvolle interactie met anderen.
