Pathologie I
Ziekten en oorzaken
Gezondheid(WHO): een toestand van een zich volledig welbevinden op lichamelijk,
geestelijk en maatschappelijk gebied
Gezondheid(homeostase): een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen
belastbaarheid en belasting.
ziekte: onwel voelen op vlak van lichamelijk, geestelijk en/of maatschappelijk gebied
ziekteleer: leer van de ziekte en ziekteverschijnsel.
→Synoniem van ziekteleer: pathologie.
onderdelen: algemene pathologie en speciële pathologie.
algemene pathologie: leer die zich bezighoudt met oorzaken en gevolgen van ziekte in het
algemeen. Daarnaast wordt hierbij ook nog een overzicht van diagnostische en
therapeutische mogelijkheden besproken.
Speciële pathologie: leer van de verschillende ziekten en ziekteverschijnselen ingedeeld
volgens orgaanstelsel of specialisme
geriatrie→oudere mensen
pédiatrie→kinderen
psychiatrie→gekke mensen
klinische chemie→urine en bloed onderzoek
microbiologie→micro organismen (bacteriën, schimmels…)
epidémiologie: waar en bij wie het voorkomt en hoe frequent het voorkomt
etiologie: oorzaak van de ziekte
transmissie: manier van overdracht van een ziekte
pathofysiologie: hoe kan een bepaalde oorzaak aanleiding geven tot ziekte en
ziekteverschijnselen.
symptomen: de ziekte klachten
therapie: behandeling
prognose: hoe het verder verloopt, hoe snel geneest men, kan men eraan sterven…
diagnostiek: op welke manier stelt men vast of iemand een ziekte heeft, hoe erg het is…
complicaties: verwikkelingen
definitie: beschrijving van de ziekte
Oorzaken ziektes:
religie
leveraantasting
teveel rode bloedvaten→dikke buik
dikke kaak→chronische prikkeling van immuunsysteem
geen verbinding hersenen en lichaam→
polderkoorts→
,hippocrates: filosoof
malpighi→beschrijving van micro-organismen
morgani→eerste patoloog
Ziekte oorzaken:
● aangeboren afwijkingen:
alle in- en uitwendige misvormingen en/of functionele aandoeningen die ofwel bij de
geboorte direct herkenbaar zijn, ofwel in aanleg aanwezig zijn en later pas tot uiting komen.
● chromosomale aandoening
● genetische afwijkingen
● embryonale en foetale ontwikkelingsstoornissen
● perinatale afwijkingen
Ziekten veroorzaakt door omgevingsfactoren:
● micro-organismen
● macro-organismen
● fysische oorzaken
● chemische oorzaken
combinatie van aangeboren gevoeligheid en omgevingsfactoren:
● immuunstoornissen
● circulatiestoornissen
● stofwisselingsstoornissen
● groeistoornissen
● voedingsstoornissen
● psychische stoornissen
● veroudering
chromosoomafwijking:
aandoening door een tekort of teveel aan chromosomen
bv. syndroom van down(21 chromosomen)→hebben meestal een hartafwijking bij
geboorte
meer gevoelig voor infecties, hebben meer kans op kanker
syndroom van down herkennen aan geboorte→afwijkende handen = apenplooi: plooi
tussen middelvinger en wijsvinger
X-X: meisje X-Y: jongen
90% van de kinderen kunnen sterven tijdens zwangerschap
syndroom van turner(meisje wordt geboren met enkel 1 chromosoom X):
extra huid, ze worden niet groot, OK mentale capaciteit, hartafwijkingen, suikerziekte,
nierafwijkingen…→ze moeten goed opgevolgd worden
genetische afwijking:
het ontbreken of beschadigen van een heel klein stukje van de grote hoeveelheid DNA en
effect op de gezondheid. Vaak erfelijk
dominant: overheerst het gezonde gen
,nanisme: schedel groeit netjes uit, normale capaciteit
cretins: hebben ook groeiafwijking maar slechte mentale capaciteit→hypotermologie
activerend hormoon
hielprik tegen hypertermologie
bv. achondroplasie, hypothyroïdie
embryonale en foetale afwijkende ontwikkeling(FAS-syndroom):
afwijkingen die ontstaan tijdens de zwangerschap, door ziektes bij de moeder, blootstelling
aan toxen…
hebben hartafwijkingen en mentale beperkingen (hangt af van hvl de moeder alcohol heeft
gedronken)
oorzaken:
gedragsstoornis→woedeaanvallen,ADHD etc
embryonale en foetale afwijkende ontwikkeling(FAS-syndroom):
open ruggetje(spina bifida):
klein pilletje nemen om het te voorkomen
Als je weet dat je familie het heeft, moet je een hogere dosis van pilletjes nemen.
10-12 liter appelsiensap drinken tijdens zwangerschap om het te voorkomen
Perinatale afwijkingen:
Aandoeningen die ontstaan vlak voor, tijdens of na de bevalling
zuurstoftekort→hersenverlamming
OK mentale capaciteit (hangt af van hvl zuurstoftekort)
bv. cerebral palsy, prematuren retinopathie
micro-organismen:
levende wezens die niet te zien zijn met het blote oog.
bactérien: rattenvlooi (oorzaak van de pest)
tgn pest→antibiotica nemen
virussen:
spaghetti virus: rode vlekken op je lichaam, speeksel wordt rood…
beet van een wezen
kogelvormigvirus: vleermuis→
?: beetje per beetje geraak je verlamnd
je wordt agressief, je wordt bang van water en lucht, je kwijlt
schimmels: klein rood vlekje waar er meer vlekjes komen
je kan zalfjes gebruiken tegen de schimmels
macro-organisme:
Levende organismen die met het blote oog waarneembaar zijn. Vaak opgedeeld in
macroflora (planten) en macrofauna (dieren)
ze zijn groot
kleine macro-organismen: luizen, vlooien en mijten
grote macro-organismen: spinnen, schorpioenen, slangen…
, plantaardige macro-organismen: berenklauw (heeft brandhaartjes), vingerhoedskruid en
wolfskers (bevatten medicijnen→dient om de hart terug te laten kloppen, als je het zomaar
eet kan je een hartstilstand krijgen)
chemische oorzaken:
veroorzaakt door contact met, inademen en/of innemen van gevaarlijke chemische stoffen.
etsing door bv.ammoniak →prothese inplanten in jouw oog
koolstofmonoxide→giftig: hoofdpijn→misselijk worden→benauwd zijn→in elkaar
zakken→duizelig zijn→flauwvallen
koolstofdioxide→niet giftig
fysische oorzaken:
pathologie wordt veroorzaakt door trauma, bestraling, overbelasting en immobiliteit.
bv. steekwonde (bv van de fiets vallen) stralingsincident (bv verbranding)-->silicone net
zetten zodat de huid soepel blijft
oorpiercing (
densarmboog: wanneer je iets veel te vaak doen (bv kassa)
immuunstoornissen:
stoornissen ter hoogte van het afweersysteem, met allergie, immuundeficiëntie en
auto-immuniteit als gevolg.
bv. reuma, koortsblaasjes
circulatiestoornissen:
stoornissen van de circulatie van zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen… door afwijkingen
van hart, vaten en/of samenstelling van het bloed.
door omgevingsfactoren bv→cigarette, vet, alcohol…
stofwisselingsstoornissen:
stoornissen in de opbouw en afbraak van voornamelijk suikers, vetten, eiwitten… en/of
energieproductie.
bv. diabetes, hyperlipidemie
groeistoornissen:
ziekten die ontstaan door afwijkingen in het delen, differentiëren en groeien van de cellen en
weefsels.
bv. goedaardige en kwaadaardige gezwellen
huidkanker→gevoelig voor uv-stralen
voedingsstoornissen:
indien de opname van voeding onaangepast is aan de behoefte f bij intolerantie of allergie
voor bepaalde voedingsmiddelen, kan ziekte optreden.
bv. obesitas, vitaminedeficientie, anorexia
bleke huid→minder gevoelig
donkere huid→extreem gevoelig (vitamine D tekort)
kinderen in belgië moeten tot hun 6 jaar vitamine D innemen
Ziekten en oorzaken
Gezondheid(WHO): een toestand van een zich volledig welbevinden op lichamelijk,
geestelijk en maatschappelijk gebied
Gezondheid(homeostase): een toestand waarbij er een dynamisch evenwicht is tussen
belastbaarheid en belasting.
ziekte: onwel voelen op vlak van lichamelijk, geestelijk en/of maatschappelijk gebied
ziekteleer: leer van de ziekte en ziekteverschijnsel.
→Synoniem van ziekteleer: pathologie.
onderdelen: algemene pathologie en speciële pathologie.
algemene pathologie: leer die zich bezighoudt met oorzaken en gevolgen van ziekte in het
algemeen. Daarnaast wordt hierbij ook nog een overzicht van diagnostische en
therapeutische mogelijkheden besproken.
Speciële pathologie: leer van de verschillende ziekten en ziekteverschijnselen ingedeeld
volgens orgaanstelsel of specialisme
geriatrie→oudere mensen
pédiatrie→kinderen
psychiatrie→gekke mensen
klinische chemie→urine en bloed onderzoek
microbiologie→micro organismen (bacteriën, schimmels…)
epidémiologie: waar en bij wie het voorkomt en hoe frequent het voorkomt
etiologie: oorzaak van de ziekte
transmissie: manier van overdracht van een ziekte
pathofysiologie: hoe kan een bepaalde oorzaak aanleiding geven tot ziekte en
ziekteverschijnselen.
symptomen: de ziekte klachten
therapie: behandeling
prognose: hoe het verder verloopt, hoe snel geneest men, kan men eraan sterven…
diagnostiek: op welke manier stelt men vast of iemand een ziekte heeft, hoe erg het is…
complicaties: verwikkelingen
definitie: beschrijving van de ziekte
Oorzaken ziektes:
religie
leveraantasting
teveel rode bloedvaten→dikke buik
dikke kaak→chronische prikkeling van immuunsysteem
geen verbinding hersenen en lichaam→
polderkoorts→
,hippocrates: filosoof
malpighi→beschrijving van micro-organismen
morgani→eerste patoloog
Ziekte oorzaken:
● aangeboren afwijkingen:
alle in- en uitwendige misvormingen en/of functionele aandoeningen die ofwel bij de
geboorte direct herkenbaar zijn, ofwel in aanleg aanwezig zijn en later pas tot uiting komen.
● chromosomale aandoening
● genetische afwijkingen
● embryonale en foetale ontwikkelingsstoornissen
● perinatale afwijkingen
Ziekten veroorzaakt door omgevingsfactoren:
● micro-organismen
● macro-organismen
● fysische oorzaken
● chemische oorzaken
combinatie van aangeboren gevoeligheid en omgevingsfactoren:
● immuunstoornissen
● circulatiestoornissen
● stofwisselingsstoornissen
● groeistoornissen
● voedingsstoornissen
● psychische stoornissen
● veroudering
chromosoomafwijking:
aandoening door een tekort of teveel aan chromosomen
bv. syndroom van down(21 chromosomen)→hebben meestal een hartafwijking bij
geboorte
meer gevoelig voor infecties, hebben meer kans op kanker
syndroom van down herkennen aan geboorte→afwijkende handen = apenplooi: plooi
tussen middelvinger en wijsvinger
X-X: meisje X-Y: jongen
90% van de kinderen kunnen sterven tijdens zwangerschap
syndroom van turner(meisje wordt geboren met enkel 1 chromosoom X):
extra huid, ze worden niet groot, OK mentale capaciteit, hartafwijkingen, suikerziekte,
nierafwijkingen…→ze moeten goed opgevolgd worden
genetische afwijking:
het ontbreken of beschadigen van een heel klein stukje van de grote hoeveelheid DNA en
effect op de gezondheid. Vaak erfelijk
dominant: overheerst het gezonde gen
,nanisme: schedel groeit netjes uit, normale capaciteit
cretins: hebben ook groeiafwijking maar slechte mentale capaciteit→hypotermologie
activerend hormoon
hielprik tegen hypertermologie
bv. achondroplasie, hypothyroïdie
embryonale en foetale afwijkende ontwikkeling(FAS-syndroom):
afwijkingen die ontstaan tijdens de zwangerschap, door ziektes bij de moeder, blootstelling
aan toxen…
hebben hartafwijkingen en mentale beperkingen (hangt af van hvl de moeder alcohol heeft
gedronken)
oorzaken:
gedragsstoornis→woedeaanvallen,ADHD etc
embryonale en foetale afwijkende ontwikkeling(FAS-syndroom):
open ruggetje(spina bifida):
klein pilletje nemen om het te voorkomen
Als je weet dat je familie het heeft, moet je een hogere dosis van pilletjes nemen.
10-12 liter appelsiensap drinken tijdens zwangerschap om het te voorkomen
Perinatale afwijkingen:
Aandoeningen die ontstaan vlak voor, tijdens of na de bevalling
zuurstoftekort→hersenverlamming
OK mentale capaciteit (hangt af van hvl zuurstoftekort)
bv. cerebral palsy, prematuren retinopathie
micro-organismen:
levende wezens die niet te zien zijn met het blote oog.
bactérien: rattenvlooi (oorzaak van de pest)
tgn pest→antibiotica nemen
virussen:
spaghetti virus: rode vlekken op je lichaam, speeksel wordt rood…
beet van een wezen
kogelvormigvirus: vleermuis→
?: beetje per beetje geraak je verlamnd
je wordt agressief, je wordt bang van water en lucht, je kwijlt
schimmels: klein rood vlekje waar er meer vlekjes komen
je kan zalfjes gebruiken tegen de schimmels
macro-organisme:
Levende organismen die met het blote oog waarneembaar zijn. Vaak opgedeeld in
macroflora (planten) en macrofauna (dieren)
ze zijn groot
kleine macro-organismen: luizen, vlooien en mijten
grote macro-organismen: spinnen, schorpioenen, slangen…
, plantaardige macro-organismen: berenklauw (heeft brandhaartjes), vingerhoedskruid en
wolfskers (bevatten medicijnen→dient om de hart terug te laten kloppen, als je het zomaar
eet kan je een hartstilstand krijgen)
chemische oorzaken:
veroorzaakt door contact met, inademen en/of innemen van gevaarlijke chemische stoffen.
etsing door bv.ammoniak →prothese inplanten in jouw oog
koolstofmonoxide→giftig: hoofdpijn→misselijk worden→benauwd zijn→in elkaar
zakken→duizelig zijn→flauwvallen
koolstofdioxide→niet giftig
fysische oorzaken:
pathologie wordt veroorzaakt door trauma, bestraling, overbelasting en immobiliteit.
bv. steekwonde (bv van de fiets vallen) stralingsincident (bv verbranding)-->silicone net
zetten zodat de huid soepel blijft
oorpiercing (
densarmboog: wanneer je iets veel te vaak doen (bv kassa)
immuunstoornissen:
stoornissen ter hoogte van het afweersysteem, met allergie, immuundeficiëntie en
auto-immuniteit als gevolg.
bv. reuma, koortsblaasjes
circulatiestoornissen:
stoornissen van de circulatie van zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen… door afwijkingen
van hart, vaten en/of samenstelling van het bloed.
door omgevingsfactoren bv→cigarette, vet, alcohol…
stofwisselingsstoornissen:
stoornissen in de opbouw en afbraak van voornamelijk suikers, vetten, eiwitten… en/of
energieproductie.
bv. diabetes, hyperlipidemie
groeistoornissen:
ziekten die ontstaan door afwijkingen in het delen, differentiëren en groeien van de cellen en
weefsels.
bv. goedaardige en kwaadaardige gezwellen
huidkanker→gevoelig voor uv-stralen
voedingsstoornissen:
indien de opname van voeding onaangepast is aan de behoefte f bij intolerantie of allergie
voor bepaalde voedingsmiddelen, kan ziekte optreden.
bv. obesitas, vitaminedeficientie, anorexia
bleke huid→minder gevoelig
donkere huid→extreem gevoelig (vitamine D tekort)
kinderen in belgië moeten tot hun 6 jaar vitamine D innemen
