samenvatting epistemologie & metafysica- filosofie & agogiek

FILOSOFIE& AGOGIEK
H1: DE FILOSOFISCHE METHODE

6 LOGISCH ARGUMENTEREN

Premis = uitspraak/ aanname waarop een redenering gebouw is —> iets wat je als ‘waar’ aanneemt
zonder conclusie uit te trekken

Standpunt redelijk onderbouwen

 Geen beroep doen op gezag, intuïtie of emotie
 Wel: argumenten/ redenen geven voor een standpunt —> rede = beste weg naar waarheid
o Standpunt toegankelijk maken
o Anderen stemmen in met jouw argumenten —> argumentatie = logisch
 Kunnen ook aanhalen dat bepaalde redenen niet zo redelijk zijn als je dacht



Aristoteles: Als je stelt dat alle mensen sterfelijk zijn en dat Socrates een mens is, dan volgt daar
noodzakelijk uit dat ook Socrates sterfelijk is.

 Standpunt dienst afgedwongen te worden door redenen die je ervoor geeft



Kunst v redeneren = herkennen v een geldige gevolgtrekking uit verschillende stellingen

Logica: laat ons toe in dialoog te gaan —> laat toe om argumenten te testen op houdbaarheid

 Zegt niks over de juistheid standpunt —> slechts een methode


6.1 FOUTE EN MISLEIDENDE REDENERINGEN
Vaak onbewust fouten maken

 Worden niet makkelijk erkend


= DROGREDENERINGEN —> 2 categorieën

1. Formele drogredenen: fouten in het denken zelf
2. Informele drogredenen: gevolg v misleidingen in aannames, woordgebruik/ opzet



6.1.1 FOUTE REDENERINGEN (FOUTIEVE CONCLUSIES)
 ‘Post hoc ergo propter hoc’: na dit, dus door dit
o Verkeerd verband —> kan ook toeval zijn,…




 ‘Cum hoc ergo propter hoc’: met dit, dus door dit
 Secundum quid: overhaaste generalisatie
 Fallacia accidentis: algemene regel op concrete situatie toepassen
 Omgekeerde gevolgtrekking: besluit trekken obv gevolgen
 Petitio principii: cirkelredenering: hetgeen wat te bewijzen is, wordt reeds als bewezen
aangedragen

, Logica in filosofische redeneringen —> niet makkelijk te herkennen

 Regel = volgt dat wat gezegd wordt, noodzakelijk uit datgene wat eerder werd beweerd?



6.1.2 MISLEIDENDE REDENERINGEN (FOUTIEVE ARGUMENTEN)
Informele drogredenen

 Instemming vd meerderheid om discussie te beslechten
o Meerderheid wordt als waarheidsbron neergezet —> maar zij zijn wispelturig & niet
rationeel
 Autoriteitsargumenten
 Gebruik v emoties —> zelden waarheidsgetrouw
 Instemming uit angst
o Medelijden, wraak, hoop
 Op de man spelen ipv op de bal
 Voornamelijk te maken met relaties tssn mensen
 Soms ook te maken met misleidend taalgebruik
o Dubbelzinnig taalgebruik



6.2 SOCIAAL WERK IN WONDERLAND?
Redenering kan logisch kloppen, maar toch nergens op slaan

 Redenering zelf = correct —> gebruikte aannames hebben geen inhoud
o Premissen zijn fout/leeg
 Eis om logisch discours kan in een wereldvreemd & niet betrokken verhaal ontsporen
o Mist doel & waarde
 Voorkomen dat filosofische redeneringen in gesprekken verworden tot luchtkastelen etc.
o Derde moment vd filosofie vasthouden
o Filosoferen = existentieel —> betrokken op menselijk leven




H2: EPISTEMOLOGIE & METAFYSICA

1 WAT KENNEN WE WANNEER WE IETS KENNEN?

Vooronderstelling v epistemologie
1. er is iets om te kennen (metafysich)
2. De mens kan dit kennen (epistemologisch)
3. De mens heeft hiervoor een methode (epistemologisch, methodisch)




Vooronderstelling: we zijn rechtstreeks in relatie met de werkelijkheid
 Descartes: trekt dit in twijfel --> werkelijkheid bedriegt vaak



1.1 HET REALISME
 Werkelijkheid is te kennen
 Methodes om tot kennis vd werkelijkheid te komen