LVC1 Samenvatting (Mees Louwen)
Klinisch onderzoek
Algemeen klinische diagnostiek:
Het standaardrijtje:
- Signalement
- Anamnese
- Algemene indruk
- Algemeen onderzoek
- Probleemlijst opstellen (VKR)
- Orgaansysteem onderzoek
- Probleemlijst aanvullen
- Hoofdprobleem
- Probleemdefinitie
- Differentiaal diagnose opstellen
- Waarschijnlijkheidsdiagnose
- Validatie (inclusief aanvullend onderzoek)
- Behandelplan
- Evaluatie
- Follow-up
Signalement omvat alle onveranderlijke kenmerken van het dier. Dit zijn:
- Diersoort
- Ras
- Geslacht
- Leeftijd
- Kleur en aftekeningen
- Bijzondere (onveranderlijke) kenmerken (zoals een missend stukje oor etc.)
Anamnese is het vraaggesprek met de eigenaar om informatie te verkrijgen over het doel
van het consult. Dit zijn:
- Probleem/reden van bezoek:
o Aard van de klacht
o Duur van de klacht
o Verloop van de klacht
o Effect eerdere behandeling
- Algemene informatie over het functioneren van het dier (eten, drinken, poepen,
plassen, gedrag)
- Leefomstandigheden (milieu, metgezellen)
- Voorgeschiedenis
,Algemene indruk houdt in:
- Gedrag en bewustzijnsniveau
o Geëxciteerd
o Alert
o Sopor = slaperig
o Stupor = hersentoestand waarbij sprake is van een sterke vermindering of
totale opheffing van het bewustzijn en de cognitieve functies
o Coma = een diepe staat van langdurig bewustzijnsverslies waarbij het dier
niet reageert op externe prikkels en niet in staat is om vrijwillige
bewegingen te maken.
- Houding en gang
o Evenredige belastig ledematen
o Hoofd-hals houding
o Kreupelheid
- Voedingstoestand
o Korte termijn = heeft het dier de afgelopen 24 uur goed gegeten (volle
maag)
o Lange termijn = heeft het dier het afgelopen halfjaar goed gegeten
(vetpercentage)
- Verzorgingstoestand
o Korte termijn = vacht
o Lange termijn = hoornige structuren (hoeven, hoorns, nagels)
- IHOSKA’s = In Het Oog Springende Klinische Afwijkingen (veranderlijk, bloedingen
etc.)
Algemeen onderzoek moet informatie geven over de algemene toestand van het dier
(niet specifiek over de organen), moet altijd worden uitgevoerd in rust en de uitslagen
worden vergeleken met de referentiewaarden. Het doel is de mate van verstoring te
bepalen, of het acuut, subacuut of chronisch is en om het probleem te lokaliseren.
Volgorde:
- Ademhaling
- Pols
- Temperatuur
- HBH (huid, beharing, hoornige structuren)
- Slijmvliezen
- Lymfeknopen
Ademhaling:
- Diepte = inschatting van het ademvolume. Beoordeel je door te kijken naar de
excursie van de buik en thoraxwand. Fysiologisch = zuchten, pathologisch = dyspneu
(benauwdheid)
- Type
o Fysiologisch = costo-abdominaal (buik en thorax zelfde richting per adem)
, o Pathologisch: te costaal (borstademhaling, indiceert pijnlijke buik, druk in
de buik, drachtigheid, maagoverldig, tympanie (gas), ascites (vocht in
buik)). Te abdominaal (actieve expiratie door vermindering longelasticiteit,
longemfyseem, vernauwing luchtwegen). Pendelend (bij inademen
beweegt de borstkas naar buiten en buik naar binnen en bij uitademen
andersom, probleem van diafragma). Pseudopendelen (geforceerde
inspiraties). Fladderthorax (gebroken deel van de borstkas beweegt in
tegenovergestelde richting van de rest van de thorax).
- Regelmaat
o Het ritme
o Fysiologisch: periodes van apneu, sommige paarden hebben
onregelmatige diepte
o Pathologisch: stootsgewijze ademhaling (gesaccadeerd), inademen wordt
onderbroken door een hik (singultus) = prikkeling nervus phrenicus.
- Frequentie
o 30 sec. tellen en omrekenen naar 1 min. Bij onregelmatigheid langer
tellen.
o Frequentie wordt fysiologisch beïnvloed door: temperatuur en vochtigheid
omgeving, buikvulling, drachtigheid, beweging, psychische invloeden, en
pathologisch door: longafwijkingen, verhoogde druk op longen, pijn,
koorts, anemie, metabole acidose of alkalose.
o Bij behoefte aan meer gaswisseling wordt de ventilatie eerst opgevoerd
door een diepere ademhaling, daarna pas door een hogere frequentie.
Pols (KRUFS), opnemen loodrecht op vaatrichting
- Kwaliteit
o Equaliteit = gelijkblijvende amplitude van elke polsfolg, een inequale pols
is altijd onregelmatig
o Kracht = amplitude van de golf
o Vulling = kan je het vat tussen de slagen door voelen
o Vorm = hoe steil is de golf (kort en snel = steil (anemie of )), langer = breed
(door bv. stenose (vernauwing) aortakleppen).
- Ritme (regelmaat)
o Er bestaan fysiologische ritme storingen: vaak gekoppeld aan specifieke
omstandigheden of fysiologische reacties, zoals veranderingen in
activiteit of stress.
o Regelmatig = - - - - - - - - -
o Regelmatig onregelmatig = - - - - - - - - - - - -
o Onregelmatig = - - - - - - - - - - - - - - - -
- Uitval/synchroniciteit
o Uitval houdt in dat er wel een hartslag is maar geen pols. Oorzaak is te
snel opeenvolgende contracties. Dit duidt op een aritmie.
o Synchroniciteit houdt bijvoorbeeld in dat het ritme van de pols samenvalt
met de ademhaling (respiratoire sinusaritmie). Bij inademing stijgt de
, polsfrequentie en bij uitademing daalt hij. Dit is o.a. bij honden
fysiologisch.
- Frequentie (slagen per minuut)
o Is afhankelijk van groottem leeftijd, temperatuur van de omgeving,
geslacht, positie, voedselopname, drachtigheid, conditie, beweging,
psychische invloeden.
o Tachycardie = pathologische stijging van de polsfrequentie -> koorts, pijn,
anemie, hartaandoeningen
o Bradycardie = pathologische daling van de polsfrequentie -> verhoogde
vagotonie (door intoxicaties), stoornis in prikkelvorming AV knoop.
- Symmetrie
o Is er aan beide zijden evnwijdige vulling van de vaten? Gelijktijdig voelen,
als er sprake is van asymmetrie kan duiden op een blokkade of druk van
buitenaf op de arterie door bv. een tumor of abces.
Temperatuur: meten van de rectale temperatuur, hierbij wordt gelet op:
- Staart
- Staartomgeving
- Staarttonus (spierspanning staart)
- Reinheid van het perineum
- Staartreflex (terugtrekken van staart)
- Anusreflex (aanraken met thermometer zorgt voor samenknijpen anus spier)
- Beoordeel aspect van evt. feces aan thermometer
Temperatuur is afhankelijk van leeftijd, arbeid, hormonale toestand en dag-nacht ritme.
- Hypothermie = verlaagde lichaamstemperatuur (bloedverlies, shock, melkziekte)
- Koorts (febris) = verhoogde lichaamstemperatuur door verstoring
warmteregulatiecentrum
- Febris remittens = hectisch temperatuursverloop, in ochtend een normale tot
geringe koorts, in de avond minstens 1 graad verhoogd
- Febris continua = temperatuur stijgt en blijft enige dagen verhoogd
Huid, beharing, hoornige structuren (HBH):
- Huid
o Geur
o Kleur
o Temperatuur periferie extremiteiten
o Turgor test uitvoeren, daarbij beoordelen op:
▪ Vochtbalans
▪ Dikte
▪ Oplichtbaarheid
▪ Sensibiliteit
▪ Elasticiteit
o Laesies
o Bloedingen
Klinisch onderzoek
Algemeen klinische diagnostiek:
Het standaardrijtje:
- Signalement
- Anamnese
- Algemene indruk
- Algemeen onderzoek
- Probleemlijst opstellen (VKR)
- Orgaansysteem onderzoek
- Probleemlijst aanvullen
- Hoofdprobleem
- Probleemdefinitie
- Differentiaal diagnose opstellen
- Waarschijnlijkheidsdiagnose
- Validatie (inclusief aanvullend onderzoek)
- Behandelplan
- Evaluatie
- Follow-up
Signalement omvat alle onveranderlijke kenmerken van het dier. Dit zijn:
- Diersoort
- Ras
- Geslacht
- Leeftijd
- Kleur en aftekeningen
- Bijzondere (onveranderlijke) kenmerken (zoals een missend stukje oor etc.)
Anamnese is het vraaggesprek met de eigenaar om informatie te verkrijgen over het doel
van het consult. Dit zijn:
- Probleem/reden van bezoek:
o Aard van de klacht
o Duur van de klacht
o Verloop van de klacht
o Effect eerdere behandeling
- Algemene informatie over het functioneren van het dier (eten, drinken, poepen,
plassen, gedrag)
- Leefomstandigheden (milieu, metgezellen)
- Voorgeschiedenis
,Algemene indruk houdt in:
- Gedrag en bewustzijnsniveau
o Geëxciteerd
o Alert
o Sopor = slaperig
o Stupor = hersentoestand waarbij sprake is van een sterke vermindering of
totale opheffing van het bewustzijn en de cognitieve functies
o Coma = een diepe staat van langdurig bewustzijnsverslies waarbij het dier
niet reageert op externe prikkels en niet in staat is om vrijwillige
bewegingen te maken.
- Houding en gang
o Evenredige belastig ledematen
o Hoofd-hals houding
o Kreupelheid
- Voedingstoestand
o Korte termijn = heeft het dier de afgelopen 24 uur goed gegeten (volle
maag)
o Lange termijn = heeft het dier het afgelopen halfjaar goed gegeten
(vetpercentage)
- Verzorgingstoestand
o Korte termijn = vacht
o Lange termijn = hoornige structuren (hoeven, hoorns, nagels)
- IHOSKA’s = In Het Oog Springende Klinische Afwijkingen (veranderlijk, bloedingen
etc.)
Algemeen onderzoek moet informatie geven over de algemene toestand van het dier
(niet specifiek over de organen), moet altijd worden uitgevoerd in rust en de uitslagen
worden vergeleken met de referentiewaarden. Het doel is de mate van verstoring te
bepalen, of het acuut, subacuut of chronisch is en om het probleem te lokaliseren.
Volgorde:
- Ademhaling
- Pols
- Temperatuur
- HBH (huid, beharing, hoornige structuren)
- Slijmvliezen
- Lymfeknopen
Ademhaling:
- Diepte = inschatting van het ademvolume. Beoordeel je door te kijken naar de
excursie van de buik en thoraxwand. Fysiologisch = zuchten, pathologisch = dyspneu
(benauwdheid)
- Type
o Fysiologisch = costo-abdominaal (buik en thorax zelfde richting per adem)
, o Pathologisch: te costaal (borstademhaling, indiceert pijnlijke buik, druk in
de buik, drachtigheid, maagoverldig, tympanie (gas), ascites (vocht in
buik)). Te abdominaal (actieve expiratie door vermindering longelasticiteit,
longemfyseem, vernauwing luchtwegen). Pendelend (bij inademen
beweegt de borstkas naar buiten en buik naar binnen en bij uitademen
andersom, probleem van diafragma). Pseudopendelen (geforceerde
inspiraties). Fladderthorax (gebroken deel van de borstkas beweegt in
tegenovergestelde richting van de rest van de thorax).
- Regelmaat
o Het ritme
o Fysiologisch: periodes van apneu, sommige paarden hebben
onregelmatige diepte
o Pathologisch: stootsgewijze ademhaling (gesaccadeerd), inademen wordt
onderbroken door een hik (singultus) = prikkeling nervus phrenicus.
- Frequentie
o 30 sec. tellen en omrekenen naar 1 min. Bij onregelmatigheid langer
tellen.
o Frequentie wordt fysiologisch beïnvloed door: temperatuur en vochtigheid
omgeving, buikvulling, drachtigheid, beweging, psychische invloeden, en
pathologisch door: longafwijkingen, verhoogde druk op longen, pijn,
koorts, anemie, metabole acidose of alkalose.
o Bij behoefte aan meer gaswisseling wordt de ventilatie eerst opgevoerd
door een diepere ademhaling, daarna pas door een hogere frequentie.
Pols (KRUFS), opnemen loodrecht op vaatrichting
- Kwaliteit
o Equaliteit = gelijkblijvende amplitude van elke polsfolg, een inequale pols
is altijd onregelmatig
o Kracht = amplitude van de golf
o Vulling = kan je het vat tussen de slagen door voelen
o Vorm = hoe steil is de golf (kort en snel = steil (anemie of )), langer = breed
(door bv. stenose (vernauwing) aortakleppen).
- Ritme (regelmaat)
o Er bestaan fysiologische ritme storingen: vaak gekoppeld aan specifieke
omstandigheden of fysiologische reacties, zoals veranderingen in
activiteit of stress.
o Regelmatig = - - - - - - - - -
o Regelmatig onregelmatig = - - - - - - - - - - - -
o Onregelmatig = - - - - - - - - - - - - - - - -
- Uitval/synchroniciteit
o Uitval houdt in dat er wel een hartslag is maar geen pols. Oorzaak is te
snel opeenvolgende contracties. Dit duidt op een aritmie.
o Synchroniciteit houdt bijvoorbeeld in dat het ritme van de pols samenvalt
met de ademhaling (respiratoire sinusaritmie). Bij inademing stijgt de
, polsfrequentie en bij uitademing daalt hij. Dit is o.a. bij honden
fysiologisch.
- Frequentie (slagen per minuut)
o Is afhankelijk van groottem leeftijd, temperatuur van de omgeving,
geslacht, positie, voedselopname, drachtigheid, conditie, beweging,
psychische invloeden.
o Tachycardie = pathologische stijging van de polsfrequentie -> koorts, pijn,
anemie, hartaandoeningen
o Bradycardie = pathologische daling van de polsfrequentie -> verhoogde
vagotonie (door intoxicaties), stoornis in prikkelvorming AV knoop.
- Symmetrie
o Is er aan beide zijden evnwijdige vulling van de vaten? Gelijktijdig voelen,
als er sprake is van asymmetrie kan duiden op een blokkade of druk van
buitenaf op de arterie door bv. een tumor of abces.
Temperatuur: meten van de rectale temperatuur, hierbij wordt gelet op:
- Staart
- Staartomgeving
- Staarttonus (spierspanning staart)
- Reinheid van het perineum
- Staartreflex (terugtrekken van staart)
- Anusreflex (aanraken met thermometer zorgt voor samenknijpen anus spier)
- Beoordeel aspect van evt. feces aan thermometer
Temperatuur is afhankelijk van leeftijd, arbeid, hormonale toestand en dag-nacht ritme.
- Hypothermie = verlaagde lichaamstemperatuur (bloedverlies, shock, melkziekte)
- Koorts (febris) = verhoogde lichaamstemperatuur door verstoring
warmteregulatiecentrum
- Febris remittens = hectisch temperatuursverloop, in ochtend een normale tot
geringe koorts, in de avond minstens 1 graad verhoogd
- Febris continua = temperatuur stijgt en blijft enige dagen verhoogd
Huid, beharing, hoornige structuren (HBH):
- Huid
o Geur
o Kleur
o Temperatuur periferie extremiteiten
o Turgor test uitvoeren, daarbij beoordelen op:
▪ Vochtbalans
▪ Dikte
▪ Oplichtbaarheid
▪ Sensibiliteit
▪ Elasticiteit
o Laesies
o Bloedingen
