Recht
Rechtspraak
5.1 Definiëring
Rechtspraak is:
- het van overheidswege
- bindend beslechten
- van rechtsgeschillen tussen rechtssubjecten
- op basis van rechtsregels
- door overheidsorganen die onafhankelijk staan ten opzichte van hen die wetgeving
en bestuur in hun portefeuille hebben.
5.2 Kenmerken van de Nederlandse rechtspraak
De Nederlandse rechtspraak:
- is in principe openbaar (zowel de zitting als de uitspraak) en in handen van
beroepsjuristen;
- hanteert het principe van hoor en wederhoor;
- wordt uitgeoefend door rechters die onafhankelijk zijn;
- kent het principe dat volgens de wet wordt recht gesproken en dat uitspraken van de
rechter onderbouwd moeten zijn: de rechter heeft de motiveringsplicht, dat wil
zeggen dat hij in het vonnis de argumenten moet noemen die tot de uitspraak leiden;
- kent onderzoek en beslissing in twee instanties (eerste aanleg en hoger beroep);
alleen in zaken van gering belang is hoger beroep uitgesloten.
Rechters worden voor het leven benoemd. De benoeming gebeurt door de regering bij
koninklijk besluit.
Rechters kunnen alleen in bij de wet bepaalde gevallen door de Hoge Raad worden
geschorst of ontslagen.
5.3 Soorten rechtspraak
De rechtse relatie die in de rechtsregel geregeld wordt, bepaalt welke rechtsgebied de
rechtsregel behoort:
● Privaatrechtelijke conflicten→ civiele rechter
● Strafrechtelijke conflicten→ strafrechter
● Bestuursrechtelijke conflicten→ bestuursrechter
5.4 Rechterlijke macht
De rechterlijke macht= zittende magistratuur + staande magistratuur
De zittende magistratuur bestaat uit de rechters die rechtspreken en de griffiers. De griffie is
het secretariaat van de rechterlijke instantie.
➔ Op de zitting is een griffier aanwezig, die onder andere een verslag van de zitting
maakt: het proces-verbaal van de zitting.
Het Openbaar Ministerie wordt ook de staande magistratuur genoemd.
, De officier van justitie (OvJ) treedt op namens het Openbaar Ministerie (OM).
Rechtsprekende instanties - gerechten
De grondwet draagt de handhaving van het burgerlijk recht en strafrecht op aan gerechten
die tot de rechterlijke macht behoren (civiele en de strafrechtspraak).
Administratiefrechtelijke (bestuursrechtelijke) geschillen kunnen, aldus de grondwet, zowel
opgedragen worden aan gerechten die tot de rechterlijke macht behorende als aan
gerechten die daar niet toebehoren (administratief rechtspraak)
Rechterlijke macht:
- De rechtbanken (daarvan zijn er 11)
➔ Recht spreken in eerste aanleg
- De gerechtshoven (daarvan zijn er 4)
➔ Recht spreken in hoger beroep
- De Hoge Raad (daarvan is er 1)
➔ Cassatie: kijken of het recht in een bepaalde zaak juist is toegepast. De feiten
worden niet opnieuw onderzocht.
→ Doel: het handhaven van de eenheid in de toepassing van het
recht en het bevorderen van de rechtszekerheid.
Het bestuur van de rechtbank vormt:
- Voor het behandelen en beslissen van zaken: enkelvoudige en meervoudige kamers.
➔ De rechter van de enkelvoudige kamer in strafzaken wordt politierechter
genoemd.
➔ De rechter van de enkelvoudige kamer in jeugdzaken wordt de kinderrechter
genoemd.
- Voor de behandeling van kantonzaken: enkelvoudige kamers (één rechter). De
rechter die in deze kamer zitting heeft, draagt de titel van kantonrechter
- Voor het behandelen van zaken waarvoor in verband met onverwijlde spoed een
voorziening wordt gevraagd: enkelvoudige kamers. De rechter die zitting in een
dergelijke kamer heeft, draagt de titel van voorzieningenrechter of in sommige
gevallen president in kort geding.
Het bestuur van het gerecht kan binnen de rechtbank in totaal vijf sectoren instellen. Binnen
de sector vindt het primaire proces van de geschillenbeslechting plaats.
● Kanton
● Civiel recht (rechtsgebied)
● Strafrecht (rechtsgebied)
● Bestuursrecht (rechtsgebied)
● Familie-/jeugdrecht
De gerechtshoven:
➔ Gevestigd in de hoofdplaats van het resort
➔ Vier ressorten, dus vier gerechtshoven
➔ Rechters bij de gerechtshoven heten raadsheren
➔ Uitspraak van raadsheer is een arrest
Rechtspraak
5.1 Definiëring
Rechtspraak is:
- het van overheidswege
- bindend beslechten
- van rechtsgeschillen tussen rechtssubjecten
- op basis van rechtsregels
- door overheidsorganen die onafhankelijk staan ten opzichte van hen die wetgeving
en bestuur in hun portefeuille hebben.
5.2 Kenmerken van de Nederlandse rechtspraak
De Nederlandse rechtspraak:
- is in principe openbaar (zowel de zitting als de uitspraak) en in handen van
beroepsjuristen;
- hanteert het principe van hoor en wederhoor;
- wordt uitgeoefend door rechters die onafhankelijk zijn;
- kent het principe dat volgens de wet wordt recht gesproken en dat uitspraken van de
rechter onderbouwd moeten zijn: de rechter heeft de motiveringsplicht, dat wil
zeggen dat hij in het vonnis de argumenten moet noemen die tot de uitspraak leiden;
- kent onderzoek en beslissing in twee instanties (eerste aanleg en hoger beroep);
alleen in zaken van gering belang is hoger beroep uitgesloten.
Rechters worden voor het leven benoemd. De benoeming gebeurt door de regering bij
koninklijk besluit.
Rechters kunnen alleen in bij de wet bepaalde gevallen door de Hoge Raad worden
geschorst of ontslagen.
5.3 Soorten rechtspraak
De rechtse relatie die in de rechtsregel geregeld wordt, bepaalt welke rechtsgebied de
rechtsregel behoort:
● Privaatrechtelijke conflicten→ civiele rechter
● Strafrechtelijke conflicten→ strafrechter
● Bestuursrechtelijke conflicten→ bestuursrechter
5.4 Rechterlijke macht
De rechterlijke macht= zittende magistratuur + staande magistratuur
De zittende magistratuur bestaat uit de rechters die rechtspreken en de griffiers. De griffie is
het secretariaat van de rechterlijke instantie.
➔ Op de zitting is een griffier aanwezig, die onder andere een verslag van de zitting
maakt: het proces-verbaal van de zitting.
Het Openbaar Ministerie wordt ook de staande magistratuur genoemd.
, De officier van justitie (OvJ) treedt op namens het Openbaar Ministerie (OM).
Rechtsprekende instanties - gerechten
De grondwet draagt de handhaving van het burgerlijk recht en strafrecht op aan gerechten
die tot de rechterlijke macht behoren (civiele en de strafrechtspraak).
Administratiefrechtelijke (bestuursrechtelijke) geschillen kunnen, aldus de grondwet, zowel
opgedragen worden aan gerechten die tot de rechterlijke macht behorende als aan
gerechten die daar niet toebehoren (administratief rechtspraak)
Rechterlijke macht:
- De rechtbanken (daarvan zijn er 11)
➔ Recht spreken in eerste aanleg
- De gerechtshoven (daarvan zijn er 4)
➔ Recht spreken in hoger beroep
- De Hoge Raad (daarvan is er 1)
➔ Cassatie: kijken of het recht in een bepaalde zaak juist is toegepast. De feiten
worden niet opnieuw onderzocht.
→ Doel: het handhaven van de eenheid in de toepassing van het
recht en het bevorderen van de rechtszekerheid.
Het bestuur van de rechtbank vormt:
- Voor het behandelen en beslissen van zaken: enkelvoudige en meervoudige kamers.
➔ De rechter van de enkelvoudige kamer in strafzaken wordt politierechter
genoemd.
➔ De rechter van de enkelvoudige kamer in jeugdzaken wordt de kinderrechter
genoemd.
- Voor de behandeling van kantonzaken: enkelvoudige kamers (één rechter). De
rechter die in deze kamer zitting heeft, draagt de titel van kantonrechter
- Voor het behandelen van zaken waarvoor in verband met onverwijlde spoed een
voorziening wordt gevraagd: enkelvoudige kamers. De rechter die zitting in een
dergelijke kamer heeft, draagt de titel van voorzieningenrechter of in sommige
gevallen president in kort geding.
Het bestuur van het gerecht kan binnen de rechtbank in totaal vijf sectoren instellen. Binnen
de sector vindt het primaire proces van de geschillenbeslechting plaats.
● Kanton
● Civiel recht (rechtsgebied)
● Strafrecht (rechtsgebied)
● Bestuursrecht (rechtsgebied)
● Familie-/jeugdrecht
De gerechtshoven:
➔ Gevestigd in de hoofdplaats van het resort
➔ Vier ressorten, dus vier gerechtshoven
➔ Rechters bij de gerechtshoven heten raadsheren
➔ Uitspraak van raadsheer is een arrest
