Tabblad 1
, LESNOTITIES ROMEINS RECHT
RR HOORCOLLEGE 26/09 - Koningstijd en Republiek
- externe rechtsgeschiedenis
- ontwikelingsges van romeinse juridische bronnen
- stromingen,bronnen,.. die recht maakten
- Koningstijd (7de E vC - 509 vC)
- bronnen v lang geleden
- eerste bronnen v babylonië
- ingekerfd in een steen
- joodse wetgeving dateren v eerste millennium vC
- 7de E vC: juridische mythes verbonden
- paleis op de dam - stadhuis van amsterdam
- rechter zaluekos -> oog uitgestoken
- overspel bestraft met uitsteken v 2 ogen
- zoon pleegde overspel
- neutrale rechtspraak
- 1 oog v zichzelf en 1 v vader
- 17de eeuwse rechter herinnerd om op neutrale manier te bespreken
Koningstijd 7de E vC - 509 vC
- 753 vC mythe v romulus of remus
- remus gedood want romulus stichtte rome
- voorstelling v Romeinen
- capitaal -> samenwerkingsgebouwen vr 3 nederzettingen
- 7 reges waar romulus eerste is
- weinig bronnenmateriaal
- ius papirinianum = recht v papirius
Koningswetten
- mancipatio introduceert = speciaal toneeltje op forum romanum tegenover
soort ambtenaar en 5 getuigen en die tot doel had iem over te staan v een
familie nr een andere
- elke familie geleid door pater familiae-> vertegenwoordiger v familie
- dus bv als zoon gehouden is tot schulden dan is vader gehouden om die te
betalen
- dus als zoon hoofd wordt v familiae moest er publiciteit verleend worden aan
overgang
- obv mancipatie
, - “ik draag me zoon over aan de figurant” en dan wordt er aan de weegschaal
houder met een muntje getikt “ik aanvaard”
- 3de keer manciperen dan is de zoon vrij en kan zijn eigen familiae stichten
- komt v romulus door hem ingevoerd
- relict van mythische koning
- echtgenote kon om verschillende reden worden verstoten
- romulus gezien als barmhartige goede koning
- godin vd landbouw -> tempel v seres => vermogen nr ministerie v landbouw
Vroege Republiek 509 vC - 367 vC
- patriciërs namen de macht over => grootgrondbezitters
- tov plebejers
- aanvankelijk probeerden patriciërs alleen te regeren
- MAAR veel opstanden v plebejers
- sterk Rome => interne cohesie nodig
- want ambitie
- dus manier gevonden om bij bestuur te betrekken: allemaal welkom in het
leger
- (gelijke) voorrechten verkrijgen eens men in het leger stapt
- mogelijkheid om testament op te stellen
- soepel systeem
- na 10j legerdienst (goed uitgevoerd) -> veteraan en behield rechten
- DUS land bewerken enz
- Twaalftafelenwet - 449 vC
- voorrechten in vernoemd
- opgesteld in overlegorgaan v leger = comitia centuriata
- stond op forum romanum
- nieuwe versie na vernietiging maar die ook vernietigd
- latere auteurs verwezen naar wet maar gn precieze verwijzing
- in 16de E tegenreactie: humanisten => zetten zinnetjes samen om recht v 5de
E vorm te geven
Jacob Reyvaert (humanist)
- boek uitgegeven over twaalftafelenwet
- 1563 - Brugge
Gaius - Instituten v Gaius
- veel verwijzingen nr twaalftafelenwet
- zorgde voor verdere optimalisering vd wet
Historische school - Friedrich Carl von Savigny
- Heindrich Dirken en rudolf Schöll
- alle wapenbroeders gelijk behandeld
, - OOK inroepbaar vr anderen
- testament = een eenzijdige beschikking v een persoon met civiele statuut en
kiest wat er met zijn vermogen gebeurt na het overlijden
- passage v 3de mancipatie -> sommigen volgens romulus sommigen
twaalftafelenwet
- vraag? reconstructie wel juist?
- 2de regels tabula 8: Talio esto
- “oog om oog, tand om tand”
- augustinus 5de E nC invloed: toegang tot deze verwijzing bij Cicero en heeft
teksten v Cicero overgnomen = prinicpe van weerwraak -> Joodse traditie
- talio=> talis = iets soortgelijks
- zou kunnen dat er een fout bij reconstructie zijn
- nt zeker dat traditionele vertaling klopt
- roeien met de riemen die we hebben => de bronnen
- tafel 3: geldschuld worden afgedwongen in Romeinse tijd eerst SA vr praetor
brengen en eerst vastgelegd dan 30 dagen om te betalen na die 30dagen
terug nr praetor en daarna is SA vast bij de SE en zo 60 dagen lang =
schuldgevangenis
- doel? op 3de werkdag gedood of over de Tiber
- traditionele vertaling werd onderwezen
- gewoonte zorgde vr afstapping v snijden v SA
- obv weinig bronnen verschillende interpretaties/discussies
De Mozaïsche wet
- oog vr oog, tand vr tand,..
- geen vicieuze cirkel
In het Matteüsevangelie
Volle Republiek 367 vC - 27 vC
- Etrusken woonden andere kant vd Tiber
- belangrijke cultuur niet ver v Rome
- onder Romeins gezag Veii
- grondige hervorming vr groter beleid
- les liciniae sextiae = besluiten v Licinius en Sextius
- obv v evenwichten nt 1 persoon aan de macht
- evenwichten op hoog en laag niveau
- 3 grote instellingen: senaat, stemcomités en magistraten -> verkozen
personen die bepaalde taak opnamen
Senaat = discussieforum, plaats waar senatoren samenkwamen
aangeduid door magistraten
- gn beslissingen genomen MAAR 3 uitz
, LESNOTITIES ROMEINS RECHT
RR HOORCOLLEGE 26/09 - Koningstijd en Republiek
- externe rechtsgeschiedenis
- ontwikelingsges van romeinse juridische bronnen
- stromingen,bronnen,.. die recht maakten
- Koningstijd (7de E vC - 509 vC)
- bronnen v lang geleden
- eerste bronnen v babylonië
- ingekerfd in een steen
- joodse wetgeving dateren v eerste millennium vC
- 7de E vC: juridische mythes verbonden
- paleis op de dam - stadhuis van amsterdam
- rechter zaluekos -> oog uitgestoken
- overspel bestraft met uitsteken v 2 ogen
- zoon pleegde overspel
- neutrale rechtspraak
- 1 oog v zichzelf en 1 v vader
- 17de eeuwse rechter herinnerd om op neutrale manier te bespreken
Koningstijd 7de E vC - 509 vC
- 753 vC mythe v romulus of remus
- remus gedood want romulus stichtte rome
- voorstelling v Romeinen
- capitaal -> samenwerkingsgebouwen vr 3 nederzettingen
- 7 reges waar romulus eerste is
- weinig bronnenmateriaal
- ius papirinianum = recht v papirius
Koningswetten
- mancipatio introduceert = speciaal toneeltje op forum romanum tegenover
soort ambtenaar en 5 getuigen en die tot doel had iem over te staan v een
familie nr een andere
- elke familie geleid door pater familiae-> vertegenwoordiger v familie
- dus bv als zoon gehouden is tot schulden dan is vader gehouden om die te
betalen
- dus als zoon hoofd wordt v familiae moest er publiciteit verleend worden aan
overgang
- obv mancipatie
, - “ik draag me zoon over aan de figurant” en dan wordt er aan de weegschaal
houder met een muntje getikt “ik aanvaard”
- 3de keer manciperen dan is de zoon vrij en kan zijn eigen familiae stichten
- komt v romulus door hem ingevoerd
- relict van mythische koning
- echtgenote kon om verschillende reden worden verstoten
- romulus gezien als barmhartige goede koning
- godin vd landbouw -> tempel v seres => vermogen nr ministerie v landbouw
Vroege Republiek 509 vC - 367 vC
- patriciërs namen de macht over => grootgrondbezitters
- tov plebejers
- aanvankelijk probeerden patriciërs alleen te regeren
- MAAR veel opstanden v plebejers
- sterk Rome => interne cohesie nodig
- want ambitie
- dus manier gevonden om bij bestuur te betrekken: allemaal welkom in het
leger
- (gelijke) voorrechten verkrijgen eens men in het leger stapt
- mogelijkheid om testament op te stellen
- soepel systeem
- na 10j legerdienst (goed uitgevoerd) -> veteraan en behield rechten
- DUS land bewerken enz
- Twaalftafelenwet - 449 vC
- voorrechten in vernoemd
- opgesteld in overlegorgaan v leger = comitia centuriata
- stond op forum romanum
- nieuwe versie na vernietiging maar die ook vernietigd
- latere auteurs verwezen naar wet maar gn precieze verwijzing
- in 16de E tegenreactie: humanisten => zetten zinnetjes samen om recht v 5de
E vorm te geven
Jacob Reyvaert (humanist)
- boek uitgegeven over twaalftafelenwet
- 1563 - Brugge
Gaius - Instituten v Gaius
- veel verwijzingen nr twaalftafelenwet
- zorgde voor verdere optimalisering vd wet
Historische school - Friedrich Carl von Savigny
- Heindrich Dirken en rudolf Schöll
- alle wapenbroeders gelijk behandeld
, - OOK inroepbaar vr anderen
- testament = een eenzijdige beschikking v een persoon met civiele statuut en
kiest wat er met zijn vermogen gebeurt na het overlijden
- passage v 3de mancipatie -> sommigen volgens romulus sommigen
twaalftafelenwet
- vraag? reconstructie wel juist?
- 2de regels tabula 8: Talio esto
- “oog om oog, tand om tand”
- augustinus 5de E nC invloed: toegang tot deze verwijzing bij Cicero en heeft
teksten v Cicero overgnomen = prinicpe van weerwraak -> Joodse traditie
- talio=> talis = iets soortgelijks
- zou kunnen dat er een fout bij reconstructie zijn
- nt zeker dat traditionele vertaling klopt
- roeien met de riemen die we hebben => de bronnen
- tafel 3: geldschuld worden afgedwongen in Romeinse tijd eerst SA vr praetor
brengen en eerst vastgelegd dan 30 dagen om te betalen na die 30dagen
terug nr praetor en daarna is SA vast bij de SE en zo 60 dagen lang =
schuldgevangenis
- doel? op 3de werkdag gedood of over de Tiber
- traditionele vertaling werd onderwezen
- gewoonte zorgde vr afstapping v snijden v SA
- obv weinig bronnen verschillende interpretaties/discussies
De Mozaïsche wet
- oog vr oog, tand vr tand,..
- geen vicieuze cirkel
In het Matteüsevangelie
Volle Republiek 367 vC - 27 vC
- Etrusken woonden andere kant vd Tiber
- belangrijke cultuur niet ver v Rome
- onder Romeins gezag Veii
- grondige hervorming vr groter beleid
- les liciniae sextiae = besluiten v Licinius en Sextius
- obv v evenwichten nt 1 persoon aan de macht
- evenwichten op hoog en laag niveau
- 3 grote instellingen: senaat, stemcomités en magistraten -> verkozen
personen die bepaalde taak opnamen
Senaat = discussieforum, plaats waar senatoren samenkwamen
aangeduid door magistraten
- gn beslissingen genomen MAAR 3 uitz
