KernA/C periode 2
Inhoudsopgave
LES 1A – PERSOONSGERICHTE ZORG...........................................2
LES 1C – VISIE, DAT BEPAAL IK ZELF WEL…..................................7
LES 2A – PERSOONSGERICHTE ZORG VAN MCCORMACK EN
MCCANCE................................................................................15
LES 2C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES: ANAMNESE.................19
LES 3A – ONDERBOUWEN VAN OBSERVATIES M.B.V.
MEETINSTRUMENTEN...............................................................25
LES 3C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES: VERPLEEGKUNDIGE
DIAGNOSE...............................................................................30
LES 5A – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES (VERPLEEGKUNDIG DOEL
EN INTERVENTIES)...................................................................34
LES 5C – NORMEN EN WAARDEN BINNEN PERSOONSGERICHTE
ZORG...................................................................................... 36
LES 6A – GELOOF OF CULTUUR?................................................38
LES 6C – IEDERE PATIËNT IS UNIEK!...........................................39
LES 7A – DSM-5........................................................................40
LES 7C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES EN POSITIEVE
GEZONDHEID...........................................................................42
LES 8A – PIJN(BESTRIJDING)......................................................42
INFORMATIE A.D.H.V. OEFENTOETS 1 & 2..................................44
,Les 1a – Persoonsgerichte zorg
Leerdoelen
1. Beschrijft de principes van persoonsgerichte zorg volgens een raamwerk van
McCormack en McCance (2017).
Het raamwerk van McCormack en McCance over persoonsgerichte zorg is te verdelen
in 4 onderdelen: de vereiste eigenschappen van een verpleegkundige, zorgcontext,
persoonsgerichte processen en persoonsgerichte uitkomsten.
- Vereiste eigenschappen van een verpleegkundige: er zijn 5 vereiste
eigenschappen voor een verpleegkundige. Een verpleegkundige moet
vakbekwaam zijn. Dit betekent dat de verpleegkundige de kennis en
vaardigheden moet hebben om beslissingen te nemen, de zorg op de juiste
manier in te plannen en prioriteit in de zorg te stellen. Daarnaast is het hebben
van ontwikkelde interpersoonlijke vaardigheden belangrijk. Kort gezegd betekent
dit dat de verpleegkundige het vermogen heeft om op verschillende niveaus te
communiceren. Bovendien moet de verpleegkundige toegewijd zijn aan het
beroep en duidelijk zijn in haar overtuigingen en waarden. De laatste vereiste
eigenschap is zelfkennis, want voordat we anderen kunnen helpen moeten we
inzicht hebben in hoe we zelf zijn als persoon.
- Zorgcontext: de zorgcontext kan veel verschillende eigenschappen en kwaliteiten
in de omgeving hebben die van invloed zijn op de effectiviteit van
persoonsgerichte zorg. Deze eigenschappen zijn een mix van vaardigheden,
gedeelde besluitvormingssystemen, personeelsrelaties, gezag/macht, het
vermogen tot innovatie, het nemen van risico’s en de fysieke omgeving. Elk van
deze eigenschappen kan een negatief of positief effect hebben op de mate van
persoonsgerichte zorg.
- Persoonsgerichte processen: de zorgprocessen kunnen persoonsgerichte zorg
verbeteren of juist belemmeren. Als er een proces niet voldoende wordt
toegepast, zal dit het gehele persoonsgerichte zorg belemmeren. De
persoonsgerichte processen zijn werken met de waarden en opvattingen van de
zorgvrager, betrokkenheid, gezamenlijk besluitvorming,
meevoelend/sympathieke aanwezigheid en het verlenen van holistische zorg. De
zorgverlener dient rekening te houden met de zorgvrager als persoon. De
zorgverlener en de zorgvrager moeten afweten van elkaars waarden en
overtuigingen, zodat hier rekening mee gehouden kan worden bij het verlenen
van de zorg. Ook dient er betrokkenheid te zijn. Volledige betrokkenheid is
aanwezig wanneer de zorgvrager en de zorgverlener zijn verbonden in de
zorgrelatie. Bij gezamenlijke besluitvorming moet rekening worden gehouden
met de waarden en overtuigingen van de zorgvrager. Het kan een zorgvrager
helpen als de zorgverlener zijn eigen waarden en normen benoemt, zodat de
zorgvrager een alternatieve kijk krijgt op de besluitvorming. McCormack en
McCance (2010) beschrijven sympathieke aanwezigheid als een betrokkenheid
die rekening houdt met de uniekheid en de waarde van een individu. Bij het
geven van holistische zorg moet er rekening worden gehouden met de
lichamelijke psychische, sociale, spirituele en emotionele zorg. De zorgvrager
moet dus als geheel bekeken worden.
,- Persoonsgerichte uitkomsten: Het is belangrijk dat persoonsgerichte zorg
gemeten wordt om te kijken of er daadwerkelijk persoonsgerichte zorg geboden
wordt. McCormack en McCance (2010) hebben vier uitkomsten beschreven die
voorwaarde zijn voor het geven van persoonsgerichte zorg. Deze vier uitkomsten
zijn; tevreden zijn met de zorg, betrokken worden in de zorg, het gevoel hebben
van welzijn en het creëren van een persoonsgerichte cultuur. Veel studies tonen
aan dat de betrokkenheid van de gebruiker leidt tot een betere kwaliteit van de
zorg, een grotere therapietrouw, een betere gezondheid en een hogere mate van
tevredenheid van de patiënt. Daarnaast geldt hoe positiever de zorg ervaren
wordt door de patiënt, hoe beter het gevoel van welzijn is. Daarnaast wordt bij
het creëren van een persoonsgerichte cultuur gebruik gemaakt van het REACH
Framework. In dit raamwerk worden vier uitkomsten van elkaar gescheiden die
elk aanwezig moeten zijn om een persoonsgerichte cultuur te ontwikkelen:
Bevoegde beoefenaars
Verantwoordelijke beoefenaars
Autonome beoefenaars
Het leveren van patiëntgerichte zorg
Volgens het raamwerk worden deze vier uitkomsten alleen bereikt als de
volgende drie activiteiten aanwezig zijn:
Leermechanismen (reflecteren, faciliteiten en wetenschappelijk
bewijsmateriaal)
Praktijk domeinen (leren, kennis/kunde en praktijkontwikkeling
Individuele en organische verantwoordelijkheid
= evidenced based
1. Best beschikbare bewijs
2. Kennis en ervaring van professional
3. Waarden en voorkeur van patiënt
Van buiten naar binnen:
, 1) Macro context: beleid van gezondheidszorg, ontwikkeling van
beroepsgroepen, strategisch raamwerk en leiderschap.
2) Vereisten: van de zorgverlener, waar moet de zorgverlener aan voldoen om
persoonsgerichte zorg te verlenen.
3) Zorgomgeving: waar de zorg geleverd wordt → meso niveau.
4) Persoonsgerichte processen: wat je moet toepassen → micro niveau.
5) Persoonsgerichte uitkomsten: betrokken voelen, veilig voelen, zijn een
persoon en niet de ziekten etc. → micro niveau.
2. Benoemt overeenkomsten en verschillen tussen persoonsgerichte zorg, de
presentie theorie, menslievende zorg en belevingsgerichte zorg.
Persoonsgerichte zorg: zorg die afgestemd is op iemands persoonlijke behoeften,
wensen en voorkeuren. De zorgverlener benadert de persoon niet als patiënt/cliënt,
maar als mens. Centraal staat de vraag: wat heeft jouw patiënt om zich gezond en
gelukkig te voelen? De kwaliteit van zorg neemt hierdoor toe.
Presentie theorie: er moet een vertrouwensrelatie worden opgebouwd. Kenmerkend
in deze filosofie en de aansluitende praktijken is de gerichtheid op het scheppen van
rechtvaardige en liefdevolle menselijke verhoudingen, met name waar mensen arm,
‘sociaal overbodig’, doodziek of ‘hopeloos’ zijn. De houding die je naar een patiënt
neemt → is onderdeel van menslievende zorg.
Menslievende zorg: contact/verbinding maken met zowel patiënt, naasten en
collega’s.
Belevingsgerichte zorg: bewoner van een zorginstelling bepaald zelf in zekere mate
hoe de zorg uitgevoerd dient te worden. Zijn of haar specifieke zorgwensen staan bij
dit principe centraal.
Overeenkomsten: beste en meest persoonlijke zorg aanbieden, patiënt is geen
nummer, goede relatie tussen zorgverlener en zorgvrager, gevoel van de zorgvrager,
aandacht geven, persoonsgericht, facilitering.
Verschillen: de manier van zorg bieden is bij elk model anders, uitgangspunten zijn
net iets anders.
Voorbereiding
Opdracht 1
-
Opdracht 2
Werken met de opvattingen en waarden van de patiënt: tijdens het verpleegkundig proces
rekening houden met wat een patiënt wel en niet wil en hier ook naar handelen.
Authentieke betrokkenheid: de patiënt laten merken dat het voor jou als verpleegkundige
van grote waarde is dat de patiënt in goede staat verkeerd.
Gedeelde besluitvorming: de zorgverlener en zorgvrager nemen samen beslissingen over de
stappen van een behandeling.
Inhoudsopgave
LES 1A – PERSOONSGERICHTE ZORG...........................................2
LES 1C – VISIE, DAT BEPAAL IK ZELF WEL…..................................7
LES 2A – PERSOONSGERICHTE ZORG VAN MCCORMACK EN
MCCANCE................................................................................15
LES 2C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES: ANAMNESE.................19
LES 3A – ONDERBOUWEN VAN OBSERVATIES M.B.V.
MEETINSTRUMENTEN...............................................................25
LES 3C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES: VERPLEEGKUNDIGE
DIAGNOSE...............................................................................30
LES 5A – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES (VERPLEEGKUNDIG DOEL
EN INTERVENTIES)...................................................................34
LES 5C – NORMEN EN WAARDEN BINNEN PERSOONSGERICHTE
ZORG...................................................................................... 36
LES 6A – GELOOF OF CULTUUR?................................................38
LES 6C – IEDERE PATIËNT IS UNIEK!...........................................39
LES 7A – DSM-5........................................................................40
LES 7C – HET VERPLEEGKUNDIG PROCES EN POSITIEVE
GEZONDHEID...........................................................................42
LES 8A – PIJN(BESTRIJDING)......................................................42
INFORMATIE A.D.H.V. OEFENTOETS 1 & 2..................................44
,Les 1a – Persoonsgerichte zorg
Leerdoelen
1. Beschrijft de principes van persoonsgerichte zorg volgens een raamwerk van
McCormack en McCance (2017).
Het raamwerk van McCormack en McCance over persoonsgerichte zorg is te verdelen
in 4 onderdelen: de vereiste eigenschappen van een verpleegkundige, zorgcontext,
persoonsgerichte processen en persoonsgerichte uitkomsten.
- Vereiste eigenschappen van een verpleegkundige: er zijn 5 vereiste
eigenschappen voor een verpleegkundige. Een verpleegkundige moet
vakbekwaam zijn. Dit betekent dat de verpleegkundige de kennis en
vaardigheden moet hebben om beslissingen te nemen, de zorg op de juiste
manier in te plannen en prioriteit in de zorg te stellen. Daarnaast is het hebben
van ontwikkelde interpersoonlijke vaardigheden belangrijk. Kort gezegd betekent
dit dat de verpleegkundige het vermogen heeft om op verschillende niveaus te
communiceren. Bovendien moet de verpleegkundige toegewijd zijn aan het
beroep en duidelijk zijn in haar overtuigingen en waarden. De laatste vereiste
eigenschap is zelfkennis, want voordat we anderen kunnen helpen moeten we
inzicht hebben in hoe we zelf zijn als persoon.
- Zorgcontext: de zorgcontext kan veel verschillende eigenschappen en kwaliteiten
in de omgeving hebben die van invloed zijn op de effectiviteit van
persoonsgerichte zorg. Deze eigenschappen zijn een mix van vaardigheden,
gedeelde besluitvormingssystemen, personeelsrelaties, gezag/macht, het
vermogen tot innovatie, het nemen van risico’s en de fysieke omgeving. Elk van
deze eigenschappen kan een negatief of positief effect hebben op de mate van
persoonsgerichte zorg.
- Persoonsgerichte processen: de zorgprocessen kunnen persoonsgerichte zorg
verbeteren of juist belemmeren. Als er een proces niet voldoende wordt
toegepast, zal dit het gehele persoonsgerichte zorg belemmeren. De
persoonsgerichte processen zijn werken met de waarden en opvattingen van de
zorgvrager, betrokkenheid, gezamenlijk besluitvorming,
meevoelend/sympathieke aanwezigheid en het verlenen van holistische zorg. De
zorgverlener dient rekening te houden met de zorgvrager als persoon. De
zorgverlener en de zorgvrager moeten afweten van elkaars waarden en
overtuigingen, zodat hier rekening mee gehouden kan worden bij het verlenen
van de zorg. Ook dient er betrokkenheid te zijn. Volledige betrokkenheid is
aanwezig wanneer de zorgvrager en de zorgverlener zijn verbonden in de
zorgrelatie. Bij gezamenlijke besluitvorming moet rekening worden gehouden
met de waarden en overtuigingen van de zorgvrager. Het kan een zorgvrager
helpen als de zorgverlener zijn eigen waarden en normen benoemt, zodat de
zorgvrager een alternatieve kijk krijgt op de besluitvorming. McCormack en
McCance (2010) beschrijven sympathieke aanwezigheid als een betrokkenheid
die rekening houdt met de uniekheid en de waarde van een individu. Bij het
geven van holistische zorg moet er rekening worden gehouden met de
lichamelijke psychische, sociale, spirituele en emotionele zorg. De zorgvrager
moet dus als geheel bekeken worden.
,- Persoonsgerichte uitkomsten: Het is belangrijk dat persoonsgerichte zorg
gemeten wordt om te kijken of er daadwerkelijk persoonsgerichte zorg geboden
wordt. McCormack en McCance (2010) hebben vier uitkomsten beschreven die
voorwaarde zijn voor het geven van persoonsgerichte zorg. Deze vier uitkomsten
zijn; tevreden zijn met de zorg, betrokken worden in de zorg, het gevoel hebben
van welzijn en het creëren van een persoonsgerichte cultuur. Veel studies tonen
aan dat de betrokkenheid van de gebruiker leidt tot een betere kwaliteit van de
zorg, een grotere therapietrouw, een betere gezondheid en een hogere mate van
tevredenheid van de patiënt. Daarnaast geldt hoe positiever de zorg ervaren
wordt door de patiënt, hoe beter het gevoel van welzijn is. Daarnaast wordt bij
het creëren van een persoonsgerichte cultuur gebruik gemaakt van het REACH
Framework. In dit raamwerk worden vier uitkomsten van elkaar gescheiden die
elk aanwezig moeten zijn om een persoonsgerichte cultuur te ontwikkelen:
Bevoegde beoefenaars
Verantwoordelijke beoefenaars
Autonome beoefenaars
Het leveren van patiëntgerichte zorg
Volgens het raamwerk worden deze vier uitkomsten alleen bereikt als de
volgende drie activiteiten aanwezig zijn:
Leermechanismen (reflecteren, faciliteiten en wetenschappelijk
bewijsmateriaal)
Praktijk domeinen (leren, kennis/kunde en praktijkontwikkeling
Individuele en organische verantwoordelijkheid
= evidenced based
1. Best beschikbare bewijs
2. Kennis en ervaring van professional
3. Waarden en voorkeur van patiënt
Van buiten naar binnen:
, 1) Macro context: beleid van gezondheidszorg, ontwikkeling van
beroepsgroepen, strategisch raamwerk en leiderschap.
2) Vereisten: van de zorgverlener, waar moet de zorgverlener aan voldoen om
persoonsgerichte zorg te verlenen.
3) Zorgomgeving: waar de zorg geleverd wordt → meso niveau.
4) Persoonsgerichte processen: wat je moet toepassen → micro niveau.
5) Persoonsgerichte uitkomsten: betrokken voelen, veilig voelen, zijn een
persoon en niet de ziekten etc. → micro niveau.
2. Benoemt overeenkomsten en verschillen tussen persoonsgerichte zorg, de
presentie theorie, menslievende zorg en belevingsgerichte zorg.
Persoonsgerichte zorg: zorg die afgestemd is op iemands persoonlijke behoeften,
wensen en voorkeuren. De zorgverlener benadert de persoon niet als patiënt/cliënt,
maar als mens. Centraal staat de vraag: wat heeft jouw patiënt om zich gezond en
gelukkig te voelen? De kwaliteit van zorg neemt hierdoor toe.
Presentie theorie: er moet een vertrouwensrelatie worden opgebouwd. Kenmerkend
in deze filosofie en de aansluitende praktijken is de gerichtheid op het scheppen van
rechtvaardige en liefdevolle menselijke verhoudingen, met name waar mensen arm,
‘sociaal overbodig’, doodziek of ‘hopeloos’ zijn. De houding die je naar een patiënt
neemt → is onderdeel van menslievende zorg.
Menslievende zorg: contact/verbinding maken met zowel patiënt, naasten en
collega’s.
Belevingsgerichte zorg: bewoner van een zorginstelling bepaald zelf in zekere mate
hoe de zorg uitgevoerd dient te worden. Zijn of haar specifieke zorgwensen staan bij
dit principe centraal.
Overeenkomsten: beste en meest persoonlijke zorg aanbieden, patiënt is geen
nummer, goede relatie tussen zorgverlener en zorgvrager, gevoel van de zorgvrager,
aandacht geven, persoonsgericht, facilitering.
Verschillen: de manier van zorg bieden is bij elk model anders, uitgangspunten zijn
net iets anders.
Voorbereiding
Opdracht 1
-
Opdracht 2
Werken met de opvattingen en waarden van de patiënt: tijdens het verpleegkundig proces
rekening houden met wat een patiënt wel en niet wil en hier ook naar handelen.
Authentieke betrokkenheid: de patiënt laten merken dat het voor jou als verpleegkundige
van grote waarde is dat de patiënt in goede staat verkeerd.
Gedeelde besluitvorming: de zorgverlener en zorgvrager nemen samen beslissingen over de
stappen van een behandeling.
