Organisatiepsychologie
Tentamen over:
- Boek Mensen, Arbeid en organisatie
- Hoofdstuk 1, 4, 8, 12, 13, 14, 15 en 19
- 2 artikelen
College 1
Hoofdstuk 1 & 4
College 2
Hoofdstuk 8
College 3
Hoofdstuk 12
College 4
Hoofdstuk 13 + artikel
College 5
Hoofdstuk 14
College 6
Hoofdstuk 15
College 7
Hoofdstuk 16 (misschien bedoelt hij 19) + artikel
,Hoofdstuk 1 Mensen, arbeid en organisaties
24/7 – 24 uur per dag, 7 dagen per week
Organisatiekunde
- Tak van wetenschap die zich bezighoudt die zich bezighoudt met het besturen van het gedrag
van organisaties. De factoren die dit gedrag veroorzaken en hoe deze organisaties het meest
doeltreffend bestuurd kunnen worden
- Het wordt tegenwoordig gerekend tot de bedrijfskunde en is nauw verband met arbeid en
organisatiepsychologie en bedrijfseconomie
Arbo wet wordt de arbeids- en organisatiedeskundige genoemd
De O&A deskundige
- Opgeleid vanuit verschillende disciplines
- Veel kennis van arbeid en organisatie
- Richt zich op systemen en mens of organisatiestructuur
Of een organisatie goed functioneert hangt af van verschillende zaken
1. De mens zelf
2. Stakeholders
3. Mijn taak, loopt goed. Het gedrag
4. De organisatie (loopt alles goed of juist stroperig, regels en procedures)
5. Arbeidsvoorwaarden (salaris, vrije dagen)
6. Arbeidsomstandigheden (word ik niet ziek met het werk wat ik moet doen)
Arbeidsvoorwaarden – of het werk voldoende betaald
Arbeidsomstandigheden – wordt ik er niet ziek van
Recieved knowledge – de al ontvangen kennis
Trial and error – proberen en dan fouten maken
Vakbeweging – kijkt naar fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden
Model – een schematische voorstelling van een groter of kleiner deel van de werkelijkheid. Bedoeling
om een redenering te verduidelijken, een stuk bestaande kennis samen te vatten of een
veronderstelling te illustreren die we over de werkelijkheid hebben
De Leidse octaëder model (uitgebreidere versie van Ruit van Leavitt)
- Achtvlak
- Voor het verduidelijken van het functioneren van organisaties wordt gekeken naar 6 clusters
die onderling elkaar beïnvloeden
- Elk van de zes hoekpunten levert een eigen bijdragen aan een organisatie
- Model kan gebruikt worden om een hele organisatie te beschrijven, ook om inzicht de geven
in kleinere delen
- Nadruk op (open) systeem, nadruk op harmonie en samenhang tussen clusters
- Belangrijkste is het organisatiedoel
De 6 clusters zijn:
1. De doelen van de organisatie
2. De strategie die gebruikt wordt om de doelen te bereiken
3. De structuur van de organisatie
, 4. De gebruikte technologie
5. De mensen in de organisatie
6. De organisatiecultuur
1. Organisatiedoelen – vormen de reden van het bestaan van een organisatie
Mission statement – doel met de randvoorwaarden. Zoals vaak people, planet, profit.
2. Doel wordt uitgewerkt in strategie – beslissingen over hoe men de doelen denkt te bereiken
door de inzet van mensen, middelen en technologie binnen een gekozen structuur
3. Organisatiestructuur – de interne verdeling van de organisatie naar afdelingen, units,
taakgroepen. Gaat om differentiatie.
- Kenmerk hierbij is de hiërarchie – hoog, veel verschillende mensen erboven
Plat, minder afstand
4. Technologie – middelen; productiemiddelen (machines), werkmethodes, administratieve
procedures, marketingtechnieken. Ook methoden van aanpak voor personeels-werving,
selectie en personeelsbeoordeling
5. Mensen – realiseren doel van organisatie. Moeten kennis, vaardigheden en motivatie
bezitten. Spelen een rol in organisatiestructuur, strategie en technologie
6. Organisatiecultuur – bestaat uit opvattingen, overtuigingen, gewoontes in denken en doen,
gedachten over wat belangrijk is(en wat niet) die de organisatieleden met elkaar
gemeenschappelijk hebben. Waarden die je met elkaar deelt. Vaak onbewust maar als
buitenstaander opvallend aanwezig.
7. (voegen we ook vaak toe) Organisatieomgeving – organisatie staat in wisselwerking met haar
omgeving, buitenwereld moet realisatie van organisatie maken
Ruit van Leavitt
- Beschouwt organisatie als een systeem
- Beinvloed elkaar in technisch-organisatorische en sociale factoren, open benadering
- Staat bekend hierdoor als sociotechnische open systeembenadering
- Bestaat uit 4 clusters
1. Taken (doelen in Leidse..)
2. Mensen
3. Structuur
4. Technologie
5. E de omgeving waarin de organisatie opereert
Shareholders - aandeelhouders
Stakeholder – belanghebbende, is een persoon, groep, organisatie of partij die belang heeft bij een
specifieke organisatie. Stakeholders kunnen beïnvloed worden door organisatie, andersom ook
Belangrijke groepen/organisaties/partijen die stakeholder kunnen zijn
- Eigenaars of aandeelhouders van een commercieel bedrijf. Hun belangen liggen vooral bij de
prestaties van de organisatie en de winst die er wordt gemaakt
- Klanten van de organisatie. Zij hebben onder andere belang bij kwalitatief goede producten,
diensten en service
Tentamen over:
- Boek Mensen, Arbeid en organisatie
- Hoofdstuk 1, 4, 8, 12, 13, 14, 15 en 19
- 2 artikelen
College 1
Hoofdstuk 1 & 4
College 2
Hoofdstuk 8
College 3
Hoofdstuk 12
College 4
Hoofdstuk 13 + artikel
College 5
Hoofdstuk 14
College 6
Hoofdstuk 15
College 7
Hoofdstuk 16 (misschien bedoelt hij 19) + artikel
,Hoofdstuk 1 Mensen, arbeid en organisaties
24/7 – 24 uur per dag, 7 dagen per week
Organisatiekunde
- Tak van wetenschap die zich bezighoudt die zich bezighoudt met het besturen van het gedrag
van organisaties. De factoren die dit gedrag veroorzaken en hoe deze organisaties het meest
doeltreffend bestuurd kunnen worden
- Het wordt tegenwoordig gerekend tot de bedrijfskunde en is nauw verband met arbeid en
organisatiepsychologie en bedrijfseconomie
Arbo wet wordt de arbeids- en organisatiedeskundige genoemd
De O&A deskundige
- Opgeleid vanuit verschillende disciplines
- Veel kennis van arbeid en organisatie
- Richt zich op systemen en mens of organisatiestructuur
Of een organisatie goed functioneert hangt af van verschillende zaken
1. De mens zelf
2. Stakeholders
3. Mijn taak, loopt goed. Het gedrag
4. De organisatie (loopt alles goed of juist stroperig, regels en procedures)
5. Arbeidsvoorwaarden (salaris, vrije dagen)
6. Arbeidsomstandigheden (word ik niet ziek met het werk wat ik moet doen)
Arbeidsvoorwaarden – of het werk voldoende betaald
Arbeidsomstandigheden – wordt ik er niet ziek van
Recieved knowledge – de al ontvangen kennis
Trial and error – proberen en dan fouten maken
Vakbeweging – kijkt naar fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden
Model – een schematische voorstelling van een groter of kleiner deel van de werkelijkheid. Bedoeling
om een redenering te verduidelijken, een stuk bestaande kennis samen te vatten of een
veronderstelling te illustreren die we over de werkelijkheid hebben
De Leidse octaëder model (uitgebreidere versie van Ruit van Leavitt)
- Achtvlak
- Voor het verduidelijken van het functioneren van organisaties wordt gekeken naar 6 clusters
die onderling elkaar beïnvloeden
- Elk van de zes hoekpunten levert een eigen bijdragen aan een organisatie
- Model kan gebruikt worden om een hele organisatie te beschrijven, ook om inzicht de geven
in kleinere delen
- Nadruk op (open) systeem, nadruk op harmonie en samenhang tussen clusters
- Belangrijkste is het organisatiedoel
De 6 clusters zijn:
1. De doelen van de organisatie
2. De strategie die gebruikt wordt om de doelen te bereiken
3. De structuur van de organisatie
, 4. De gebruikte technologie
5. De mensen in de organisatie
6. De organisatiecultuur
1. Organisatiedoelen – vormen de reden van het bestaan van een organisatie
Mission statement – doel met de randvoorwaarden. Zoals vaak people, planet, profit.
2. Doel wordt uitgewerkt in strategie – beslissingen over hoe men de doelen denkt te bereiken
door de inzet van mensen, middelen en technologie binnen een gekozen structuur
3. Organisatiestructuur – de interne verdeling van de organisatie naar afdelingen, units,
taakgroepen. Gaat om differentiatie.
- Kenmerk hierbij is de hiërarchie – hoog, veel verschillende mensen erboven
Plat, minder afstand
4. Technologie – middelen; productiemiddelen (machines), werkmethodes, administratieve
procedures, marketingtechnieken. Ook methoden van aanpak voor personeels-werving,
selectie en personeelsbeoordeling
5. Mensen – realiseren doel van organisatie. Moeten kennis, vaardigheden en motivatie
bezitten. Spelen een rol in organisatiestructuur, strategie en technologie
6. Organisatiecultuur – bestaat uit opvattingen, overtuigingen, gewoontes in denken en doen,
gedachten over wat belangrijk is(en wat niet) die de organisatieleden met elkaar
gemeenschappelijk hebben. Waarden die je met elkaar deelt. Vaak onbewust maar als
buitenstaander opvallend aanwezig.
7. (voegen we ook vaak toe) Organisatieomgeving – organisatie staat in wisselwerking met haar
omgeving, buitenwereld moet realisatie van organisatie maken
Ruit van Leavitt
- Beschouwt organisatie als een systeem
- Beinvloed elkaar in technisch-organisatorische en sociale factoren, open benadering
- Staat bekend hierdoor als sociotechnische open systeembenadering
- Bestaat uit 4 clusters
1. Taken (doelen in Leidse..)
2. Mensen
3. Structuur
4. Technologie
5. E de omgeving waarin de organisatie opereert
Shareholders - aandeelhouders
Stakeholder – belanghebbende, is een persoon, groep, organisatie of partij die belang heeft bij een
specifieke organisatie. Stakeholders kunnen beïnvloed worden door organisatie, andersom ook
Belangrijke groepen/organisaties/partijen die stakeholder kunnen zijn
- Eigenaars of aandeelhouders van een commercieel bedrijf. Hun belangen liggen vooral bij de
prestaties van de organisatie en de winst die er wordt gemaakt
- Klanten van de organisatie. Zij hebben onder andere belang bij kwalitatief goede producten,
diensten en service
