Alles dat je moet weten voor het vak Inleiding Recht (samenvatting, hoorcolleges, werkgroepen en arresten)

Week I
Gemeente en de provincie hebben de mogelijkheid wetten te implementeren, mits deze niet in strijd
zijn met wetten van de formele wetgever, genaamd wetten in formele zin. Deze beginnen meestal
met een intitule (opschrift van wet). Hierna volgt een considerans (beweegredenen van oprichting).
En eindigt met de formule: “Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg
der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij
deze”, waarnaar de inhoud van de wet volgt. De rechter is verboden deze wet te toetsen aan de
Grondwet voordat hij deze op een geval toepast. Wetgeving van lagere overheidsorganen die in
strijd zijn met Grondwet hoeft de rechter niet toe te passen. Aan het einde van de wet staat een
slotformulier.

Rechtsregels geven aan wat er zou moeten gebeuren als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Dit
noemen we rechtsgevolgen. Wat er volgens het geldende recht zou moeten gebeuren heten
normatieve regels. Zij kijken naar gedragingen en verbindt daar een gevolgtrekking uit (wel of niet).
Zij normeren ook het gedrag van bijv. Burgers. Er zijn daarentegen ook regels die niet bedoelt zijn op
te sturen: verwijzingsregels, schakelbepalingen, ficties, etc. Met kwalificatieregels gaat om de
toepasser van de regel, zodat de normatieve regels goed worden toegepast.

Normatieve regels laten zich onderverdelen in drie modaliteiten:

 Verlof --> bevoegdheid verkregen (vuilnis buitenzetten) - Je mag
 Verbod --> (niet vuilnis buitenzetten) - Je mag niet
 Gebod --> aan voorwaarden voldaan en moet dus iets doen – Je moet

Een rechtsfeit (handeling/gebeurtenis) wordt gekoppeld aan een rechtsgevolg en als voorwaarde
genoemd in de rechtsregel.
Als [rechtsfeiten – voorwaarden], dan [rechtsgevolg]

 Cumulatieve voorwaarden: voorwaarden die allemaal vervuld moeten worden voordat
rechtsgevolg intreedt (roerende zaken)
 Alternatieve voorwaarde: maar één voorwaarde van meerdere keuze
 Enkelvoudige voorwaarde: één voorwaarde

“Iemand maakt schade, die moet schade vergoeden” --> enkelvoudige voorwaarde
“Ambtenaar die iemand dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden” --> alternatieve voorwaarde
“Op deze overeenkomst is set 1 én set 2 van toepassing.” --> cumulatieve voorwaarde

Soms is er een mix van alternatieve en cumulatieve voorwaarde:
“Enige goed dat geheel of gedeeltelijk wegneemt om toe te eigenen is strafbaar”
1. Goed wegnemen
2a. Geheel van iemand
2b. Gedeeltelijk van iemand
3. Toe-eigenen
Rechtsgevolg: Strafbaar

Het feitelijk geschil is het tot de essentie feitenrelaas van de partijen. De benadeelde partij moet dan
een grondslag vinden voor zijn vordering.

Jos 15, rijdt met scooter opa aan. Zijn ouders aansprakelijk?
V1. Schade
V2. Fout kind

, V3. Leeftijd 13 bereikt
V4. Leeftijd 16 niet bereikt
V5a. Ouders kan niet verweten worden dat gedragingen van kind niet heeft belet
V5b. Voogdij worden verweten gedragingen niet belet
R: Ouders aansprakelijk

Definitie recht: Het recht is het geheel van regels of normen dat het maatschappelijk verkeer in
goede banen leidt en een remedie aandraagt voor de problemen die rijzen wanneer mensen zich
niet gedragen overeenkomstig hetgeen men van elkaar mag verwachten.

Het doel: Het realiseren van een toestand van rust en rechtvaardigheid in de onderlinge
betrekkingen van mensen/ordening in maatschappij te brengen/harmonieuze afweging van de
belangen van mensen te komen.

Verschil recht en moraal

Recht richt zich op de uiterlijk gedraging, niet innerlijk


Sanctie raakt de essentie van het recht, niet het moreel en dus afdwingbaar

Het subjectieve recht gaat het om een bepaalde bevoegdheid (ik heb recht op pauze). Het objectieve
recht gaat het om het geheel van normen en regels dat de maatschappij ordent (ik studeer recht van
Nieuw-Zeeland). Deze zijn sterk met elkaar verbonden.
Autoverkoop bijvoorbeeld
Objectief: Koop ver verkoop
Subjectief: betaling en levering

Het subjectief recht is vaak gebaseerd op het objectieve recht. Dit is niet het geval bij rationalistisch
natuurrecht. Krachtens hun menszijn hebben zij rechten zonder maatschappelijk invloed. Hugo de
Groot onderscheidt een viertal beginselen:
1. Principe mijn en dijn (geen inbreuk op eigendomsrecht)
2. Afspraken nakomen
3. Schade door schuld veroorzaakt moet worden vergoed
4. Inbreuk op natuurrecht en ander recht moet worden gestraft

Het positief recht is wanneer het door de staat als geldend wordt geproclameerd. Met natuurrecht
wordt het recht bewust niet door mensen als geldend geproclameerd. Een verder onderscheid is
tussen publiekrecht (algemeen belang) en privaatrecht (particuliere belangen).

Publiekrecht:

 Algemeen belang
 Verticale rechtsverhouding
 Initiatief handhaving overheid
 Uitzonderingsrecht

Privaatrecht:

 Particuliere belangen
 Horizontale rechtsverhouding
 Initiatief handhaving burgers
 Commune recht