Ethisch ondernemen
Inhoud
Inleiding: Over het vermarkten van onze samenleving:.........................................5
Wat is systeemdenken?.......................................................................................... 7
1. Ongelijkheid:.................................................................................................... 10
1.1 Ongelijke verdeling van rijkdom:.................................................................10
2.2 Inkomensongelijkheid:.............................................................................. 11
2.3 Cabon Billionaires:.................................................................................... 11
2.4 Vermogen en ongelijkheid in België:........................................................11
2.5 Ongelijkheid en macht:............................................................................ 12
1. Armoede:.......................................................................................................... 13
2.1 Wat is armoede?:...................................................................................... 13
2.2 Welke armoede grens?:............................................................................ 13
2.3 Armoede en de schaamteloosheid ervan:................................................13
2. Honger in de wereld:........................................................................................ 14
3.1 Honger is opnieuw aan het stijgen:..........................................................14
3.2 Honger volgens VN:.................................................................................. 14
3.3 Voedselonzekerheid:................................................................................ 15
3.4 Honger in een wereld van overproductie:................................................15
Conclusie:....................................................................................................... 15
1. Wat is gigantisme?........................................................................................ 16
1.1 Gigantisme?:............................................................................................ 16
1.2 Gigantisme bij bedrijven?:........................................................................16
1.3 Gigantisme in de maatschappij?:.............................................................16
2. Gigantisme en concentratie:.........................................................................17
2.1 Concentratie:............................................................................................ 17
2.2 Gigantisme en concentratie:....................................................................17
2.3 Concentratie en macht:............................................................................17
4. Gevolgen van gigantisme op de economie:..................................................18
3. Gigantisme en innovatie:.............................................................................. 19
3.1 Waar komt innovatie vandaan?................................................................19
3.3 The Entrepreneurial State, Mazzucato:....................................................20
4. Afname innovatie?:........................................................................................ 20
4.1 Voorbeeld: De farmaceutische industrie:.................................................20
4.2 Waar ontstaat innovatie?:........................................................................21
4.3 Voorbeeld: Antibiotica crisis:....................................................................21
4.4 Voorbeeld: Patenten belemmeren innovatie:...........................................21
1
, Ethisch ondernemen
4.5 Afname innovatie: besluit:.......................................................................21
1. Lage rentes en financialisering van de economie:........................................23
1.1 Vier decennia dalende rente:...................................................................23
1.2 Verzadigde markt:.................................................................................... 23
1.3 Wat is de invloed van lage rentes?:..........................................................23
1.4 Disruptie:.................................................................................................. 24
1.5 Financialisering van de economie:...........................................................24
1.6 Waardecreatie en waarde-onttrekking:....................................................24
2. Platform kapitalisme:..................................................................................... 25
2.1 Platform kapitalisme:............................................................................... 25
2.2 Jarenlang zonder winst:............................................................................ 25
2.3 Platformkapitalisme en arbeid:................................................................26
2.4 Britse arbeidseconoom Guy Standing over ‘Corruption of capitalism’ &
platformkapitalisme:...................................................................................... 26
3. De gig economie:.......................................................................................... 27
3.1 De gig economie:..................................................................................... 27
3.2 De gig economie en arbeid:.....................................................................27
3.3 AI en de gig economie:............................................................................. 27
3.4 Een historisch parallel: Luddisme:............................................................28
3.5 AI en de toekomst van werk:....................................................................28
1. Inleiding: wat is klimaatverandering?:...........................................................29
2. Groene groei en decoupling:.........................................................................29
3. Is groene groei een mythe?:..........................................................................30
4. Degrowth:...................................................................................................... 31
5. Een systemische blik op klimaatverandering:...............................................34
1. Wat is geweld?:............................................................................................. 36
1.1 Wat is geweld?:........................................................................................ 36
2. Johan Galtung en de 3 soorten van geweld:..................................................36
2.1 Johan Galtung en de 3 soorten van geweld:.............................................36
2.2 Direct geweld:.......................................................................................... 36
2.3 Structureel geweld:.................................................................................. 37
2.4 Cultureel geweld:..................................................................................... 37
2.5 Relatie tussen verschillende vormen van geweld:....................................37
3. Een kritische blik op geweld:.........................................................................38
3.1 Zizek en de kritiek van geweld:................................................................38
3.2 Zizek over de legitimiteit van geweld:.....................................................38
4. Gewelddadig of geweldloos verzet:...............................................................39
2
, Ethisch ondernemen
5. Wat als het misgaat? Visies op kwaad en vergeving:....................................39
1. Inleiding: kapitalisme kraakt:........................................................................42
2. Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)?...........................43
2.1 Waardegedreven ondernemen:................................................................43
2.2 Sociaal ondernemen:................................................................................ 44
2.3 Coöperatief ondernemen:........................................................................45
3. Democratiseren van de economie?:..............................................................47
1. Inleiding: Brené Brown over verbinding:.......................................................49
1.1 Onderzoek Brown:.................................................................................... 49
1.2 Resultaat van haar onderzoek:.................................................................49
2. De “Wholehearted” en de kwetsbaarheid:....................................................50
2.1 Eigenschappen van De Wholehearted:.....................................................50
2.2 Kwetsbaarheid:........................................................................................ 50
2.3 Kwetsbaarheid als sleutel tot intimiteit:...................................................51
2.4 Paradox van de kwetsbaarheid:...............................................................51
3. Negatieve omgang met kwetsbaarheid:........................................................51
3.1 Verdringen en verdoven:..........................................................................52
3.2 Onzekere zeker maken:............................................................................52
3.3 Schuld geven:.......................................................................................... 52
3.4 Perfectioneren:......................................................................................... 52
3.5 Doen alsof:............................................................................................... 53
4. Kwetsbaarheid als kracht:............................................................................. 53
4.1 De moed om onszelf echt te tonen:.........................................................53
4.2 Om te durven springen en graag te zien met heel ons hart, ook al is er
geen garantie:................................................................................................ 54
4.3 Om vreugde en dankbaarheid te beoefenen, ook op moeilijke momenten:
....................................................................................................................... 54
4.4 Om te geloven dat we goed genoeg zijn:.................................................54
De keuze voor kwetsbaarheid:.......................................................................55
5. Kwetsbaarheid en verbinding als zijnskwaliteit:............................................55
5.1 Verbinding:............................................................................................... 55
5.2 Kwetsbaarheid en verbinding als zijnskwaliteit:.......................................56
1. Overdaad: leven en leren in een overprikkelende wereld:............................57
1.1 Vijf minuten “niets” doen?:......................................................................57
2. Een wereld van overdaad:............................................................................. 57
2.1 Een wereld van overdaad?:......................................................................57
2.2 Verslaafd aan prikkels:............................................................................. 58
2.3 Aandacht en gewoontes:..........................................................................58
3
, Ethisch ondernemen
2.4 The social dilemma:................................................................................. 59
3. De vermoeide samenleving:..........................................................................60
3.1 De vermoeide samenleving: multitasken:................................................60
3.2 De vermoeide samenleving: hyperaandacht:...........................................61
3.3 De vermoeide samenleving: reproductie:................................................61
3.4 Effecten van overdaad op ons leven:.......................................................61
4. Contemplatie: de kunst van de onverdeelde aandacht:................................62
4.1 Contemplatie:........................................................................................... 62
4.2 Aandacht en contemplatie vandaag:...........................................................63
5. Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit:.................................................63
5.1 Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit:...........................................63
1. Eenzaamheid en isolatie:.............................................................................. 64
1.1 Verschil tussen sociale en emotionele eenzaamheid:..............................64
1.2 Eenzaamheid in België?:..........................................................................64
1.3 Eenzaamheid en stabiele relaties:............................................................66
1.4 Evoluties eenzaamheid en connectie?:....................................................67
1.5 Individualisme en eenzaamheid?:............................................................67
2. Psychisch welzijn:.......................................................................................... 68
2.1 Psychisch welzijn in België:......................................................................68
2.2 Psychisch welzijn bij jongeren:.................................................................68
2.3 Psychisch welzijn en arbeid:.....................................................................69
2.4 Psychisch welzijn en medicatie:...............................................................69
2.5 Eenzaamheid en internalisering van lijden:..............................................70
2.6 Psychisch welzijn zit niet (alleen) in je hoofd:..........................................70
3. De burn-out samenleving:............................................................................. 71
3.1 Het prestatiesubject: de prestatiemaatschappij:......................................71
3.2 Het prestatiesubject: zelfoptimalisatie:....................................................72
3.3 Het prestatiesubject: zelfuitbuiting:.........................................................72
3.4 Het prestatiesubject: burn-out:................................................................74
3.5 Het prestatiesubject: depressie:...............................................................74
3.6 Disciplinaire VS prestatie:........................................................................76
4. Vertragen: De kunst van het niet-doen:........................................................76
4.1 Vertragen en reflecteren als zijnskwaliteit:..............................................76
4
Inhoud
Inleiding: Over het vermarkten van onze samenleving:.........................................5
Wat is systeemdenken?.......................................................................................... 7
1. Ongelijkheid:.................................................................................................... 10
1.1 Ongelijke verdeling van rijkdom:.................................................................10
2.2 Inkomensongelijkheid:.............................................................................. 11
2.3 Cabon Billionaires:.................................................................................... 11
2.4 Vermogen en ongelijkheid in België:........................................................11
2.5 Ongelijkheid en macht:............................................................................ 12
1. Armoede:.......................................................................................................... 13
2.1 Wat is armoede?:...................................................................................... 13
2.2 Welke armoede grens?:............................................................................ 13
2.3 Armoede en de schaamteloosheid ervan:................................................13
2. Honger in de wereld:........................................................................................ 14
3.1 Honger is opnieuw aan het stijgen:..........................................................14
3.2 Honger volgens VN:.................................................................................. 14
3.3 Voedselonzekerheid:................................................................................ 15
3.4 Honger in een wereld van overproductie:................................................15
Conclusie:....................................................................................................... 15
1. Wat is gigantisme?........................................................................................ 16
1.1 Gigantisme?:............................................................................................ 16
1.2 Gigantisme bij bedrijven?:........................................................................16
1.3 Gigantisme in de maatschappij?:.............................................................16
2. Gigantisme en concentratie:.........................................................................17
2.1 Concentratie:............................................................................................ 17
2.2 Gigantisme en concentratie:....................................................................17
2.3 Concentratie en macht:............................................................................17
4. Gevolgen van gigantisme op de economie:..................................................18
3. Gigantisme en innovatie:.............................................................................. 19
3.1 Waar komt innovatie vandaan?................................................................19
3.3 The Entrepreneurial State, Mazzucato:....................................................20
4. Afname innovatie?:........................................................................................ 20
4.1 Voorbeeld: De farmaceutische industrie:.................................................20
4.2 Waar ontstaat innovatie?:........................................................................21
4.3 Voorbeeld: Antibiotica crisis:....................................................................21
4.4 Voorbeeld: Patenten belemmeren innovatie:...........................................21
1
, Ethisch ondernemen
4.5 Afname innovatie: besluit:.......................................................................21
1. Lage rentes en financialisering van de economie:........................................23
1.1 Vier decennia dalende rente:...................................................................23
1.2 Verzadigde markt:.................................................................................... 23
1.3 Wat is de invloed van lage rentes?:..........................................................23
1.4 Disruptie:.................................................................................................. 24
1.5 Financialisering van de economie:...........................................................24
1.6 Waardecreatie en waarde-onttrekking:....................................................24
2. Platform kapitalisme:..................................................................................... 25
2.1 Platform kapitalisme:............................................................................... 25
2.2 Jarenlang zonder winst:............................................................................ 25
2.3 Platformkapitalisme en arbeid:................................................................26
2.4 Britse arbeidseconoom Guy Standing over ‘Corruption of capitalism’ &
platformkapitalisme:...................................................................................... 26
3. De gig economie:.......................................................................................... 27
3.1 De gig economie:..................................................................................... 27
3.2 De gig economie en arbeid:.....................................................................27
3.3 AI en de gig economie:............................................................................. 27
3.4 Een historisch parallel: Luddisme:............................................................28
3.5 AI en de toekomst van werk:....................................................................28
1. Inleiding: wat is klimaatverandering?:...........................................................29
2. Groene groei en decoupling:.........................................................................29
3. Is groene groei een mythe?:..........................................................................30
4. Degrowth:...................................................................................................... 31
5. Een systemische blik op klimaatverandering:...............................................34
1. Wat is geweld?:............................................................................................. 36
1.1 Wat is geweld?:........................................................................................ 36
2. Johan Galtung en de 3 soorten van geweld:..................................................36
2.1 Johan Galtung en de 3 soorten van geweld:.............................................36
2.2 Direct geweld:.......................................................................................... 36
2.3 Structureel geweld:.................................................................................. 37
2.4 Cultureel geweld:..................................................................................... 37
2.5 Relatie tussen verschillende vormen van geweld:....................................37
3. Een kritische blik op geweld:.........................................................................38
3.1 Zizek en de kritiek van geweld:................................................................38
3.2 Zizek over de legitimiteit van geweld:.....................................................38
4. Gewelddadig of geweldloos verzet:...............................................................39
2
, Ethisch ondernemen
5. Wat als het misgaat? Visies op kwaad en vergeving:....................................39
1. Inleiding: kapitalisme kraakt:........................................................................42
2. Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)?...........................43
2.1 Waardegedreven ondernemen:................................................................43
2.2 Sociaal ondernemen:................................................................................ 44
2.3 Coöperatief ondernemen:........................................................................45
3. Democratiseren van de economie?:..............................................................47
1. Inleiding: Brené Brown over verbinding:.......................................................49
1.1 Onderzoek Brown:.................................................................................... 49
1.2 Resultaat van haar onderzoek:.................................................................49
2. De “Wholehearted” en de kwetsbaarheid:....................................................50
2.1 Eigenschappen van De Wholehearted:.....................................................50
2.2 Kwetsbaarheid:........................................................................................ 50
2.3 Kwetsbaarheid als sleutel tot intimiteit:...................................................51
2.4 Paradox van de kwetsbaarheid:...............................................................51
3. Negatieve omgang met kwetsbaarheid:........................................................51
3.1 Verdringen en verdoven:..........................................................................52
3.2 Onzekere zeker maken:............................................................................52
3.3 Schuld geven:.......................................................................................... 52
3.4 Perfectioneren:......................................................................................... 52
3.5 Doen alsof:............................................................................................... 53
4. Kwetsbaarheid als kracht:............................................................................. 53
4.1 De moed om onszelf echt te tonen:.........................................................53
4.2 Om te durven springen en graag te zien met heel ons hart, ook al is er
geen garantie:................................................................................................ 54
4.3 Om vreugde en dankbaarheid te beoefenen, ook op moeilijke momenten:
....................................................................................................................... 54
4.4 Om te geloven dat we goed genoeg zijn:.................................................54
De keuze voor kwetsbaarheid:.......................................................................55
5. Kwetsbaarheid en verbinding als zijnskwaliteit:............................................55
5.1 Verbinding:............................................................................................... 55
5.2 Kwetsbaarheid en verbinding als zijnskwaliteit:.......................................56
1. Overdaad: leven en leren in een overprikkelende wereld:............................57
1.1 Vijf minuten “niets” doen?:......................................................................57
2. Een wereld van overdaad:............................................................................. 57
2.1 Een wereld van overdaad?:......................................................................57
2.2 Verslaafd aan prikkels:............................................................................. 58
2.3 Aandacht en gewoontes:..........................................................................58
3
, Ethisch ondernemen
2.4 The social dilemma:................................................................................. 59
3. De vermoeide samenleving:..........................................................................60
3.1 De vermoeide samenleving: multitasken:................................................60
3.2 De vermoeide samenleving: hyperaandacht:...........................................61
3.3 De vermoeide samenleving: reproductie:................................................61
3.4 Effecten van overdaad op ons leven:.......................................................61
4. Contemplatie: de kunst van de onverdeelde aandacht:................................62
4.1 Contemplatie:........................................................................................... 62
4.2 Aandacht en contemplatie vandaag:...........................................................63
5. Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit:.................................................63
5.1 Aandacht en contemplatie als zijnskwaliteit:...........................................63
1. Eenzaamheid en isolatie:.............................................................................. 64
1.1 Verschil tussen sociale en emotionele eenzaamheid:..............................64
1.2 Eenzaamheid in België?:..........................................................................64
1.3 Eenzaamheid en stabiele relaties:............................................................66
1.4 Evoluties eenzaamheid en connectie?:....................................................67
1.5 Individualisme en eenzaamheid?:............................................................67
2. Psychisch welzijn:.......................................................................................... 68
2.1 Psychisch welzijn in België:......................................................................68
2.2 Psychisch welzijn bij jongeren:.................................................................68
2.3 Psychisch welzijn en arbeid:.....................................................................69
2.4 Psychisch welzijn en medicatie:...............................................................69
2.5 Eenzaamheid en internalisering van lijden:..............................................70
2.6 Psychisch welzijn zit niet (alleen) in je hoofd:..........................................70
3. De burn-out samenleving:............................................................................. 71
3.1 Het prestatiesubject: de prestatiemaatschappij:......................................71
3.2 Het prestatiesubject: zelfoptimalisatie:....................................................72
3.3 Het prestatiesubject: zelfuitbuiting:.........................................................72
3.4 Het prestatiesubject: burn-out:................................................................74
3.5 Het prestatiesubject: depressie:...............................................................74
3.6 Disciplinaire VS prestatie:........................................................................76
4. Vertragen: De kunst van het niet-doen:........................................................76
4.1 Vertragen en reflecteren als zijnskwaliteit:..............................................76
4
