Het ouder perspectief
Justine Pardoen
Wat is normaal
Kinderen zijn gebaat bij ‘normale’ aandacht en ‘normale’ opvoeding. Het probleem is alleen
dat we niet meer weten wat normaal is in de zin van ‘gewoon, goed genoeg’. Er wordt steeds
meer gesuggereerd dat ouders niet vanzelf goede ouders zijn: ze hebben wetenschappelijke
verantwoorde kennis nodig om hun ouderschap vorm te geven.
Wie bepaalt wat goed ouderschap is
Wat ouders en kinderen nodig hebben wordt steeds vader bepaald door anderen dan de ouders
zelf. Opvoeden doe je niet zomaar maar met een maatschappelijk doel, op een manier dat niet
alleen de directe omgeving maar de hele samenleving tevreden is, wat het ingrijpen door de
staat als dit misgaat legitimeert. Steeds meer ouders voelen zich kindermishandelaars.
Ouder ben je van nature, met vallen en opstaan
Jeugdprofessional zijn is een beroep. Ouderschap niet. Ouder ben je met vallen en opstaan en
dat is geen incompetentie, maar aspect van de ouder-kind relatie. Van der Pas introduceerde
het ongehoorzaamheidsdialoog: ouders en kinderen zijn voortdurend in dialoog om de juiste
aanpak te vinden, wat gepaard gaat met trekken en duwen. Een proces wat makkelijk uit de
hand kan lopen bij afname van veerkracht, toenemende belasting en het uitblijven van steun
uit de omgeving. Ouder en kind leren elkaar zo manieren, geduld en beschaving aan.
Niet weten wat normaal is, maakt onzeker
Als je niet weet hoe dagelijks ouderschap eruit ziet kan het gebeuren dat je normaal ouder-
kind gedrag als problematisch gaat beschouwen. Het ideaalbeeld van het gehoorzame kind
wordt bevestigd door tv-programma’s en het aanbod van oudercursussen die gericht zijn op
het onderdrukken van ongehoorzaamheid.
Paradijsfantasie
Een ander gefantaseerd ideaal dat een rol speelt in het denken van professionals over goed
ouderschap is de ‘nostalgische paradijsfantasie’: in het paradijs ben je als kind altijd
omringd door een maximaal responsieve moeder die zich geheel in dienst stelt van haar kind
om wie haar leven draait. Deze fantasie heeft inmiddels een normerende werking.
Ondermijning van het zelfvertrouwen
Het zelfvertrouwen van ouders wordt door berichten over toenemende kindermishandeling en
in andere opzichten falende ouders voortdurend verzwakt. Bij álle ouders zit alleen al het
gewone leven in de weg om de ambitie (het beste voor je kind) waar te maken. Het normale
leven wordt ook steeds meer gezien als een risico en opvattingen over wat schadelijk is voor
een kind verruimen. Elke ouder is nu een risico-ouder, tot het tegendeel bewezen is.
Justine Pardoen
Wat is normaal
Kinderen zijn gebaat bij ‘normale’ aandacht en ‘normale’ opvoeding. Het probleem is alleen
dat we niet meer weten wat normaal is in de zin van ‘gewoon, goed genoeg’. Er wordt steeds
meer gesuggereerd dat ouders niet vanzelf goede ouders zijn: ze hebben wetenschappelijke
verantwoorde kennis nodig om hun ouderschap vorm te geven.
Wie bepaalt wat goed ouderschap is
Wat ouders en kinderen nodig hebben wordt steeds vader bepaald door anderen dan de ouders
zelf. Opvoeden doe je niet zomaar maar met een maatschappelijk doel, op een manier dat niet
alleen de directe omgeving maar de hele samenleving tevreden is, wat het ingrijpen door de
staat als dit misgaat legitimeert. Steeds meer ouders voelen zich kindermishandelaars.
Ouder ben je van nature, met vallen en opstaan
Jeugdprofessional zijn is een beroep. Ouderschap niet. Ouder ben je met vallen en opstaan en
dat is geen incompetentie, maar aspect van de ouder-kind relatie. Van der Pas introduceerde
het ongehoorzaamheidsdialoog: ouders en kinderen zijn voortdurend in dialoog om de juiste
aanpak te vinden, wat gepaard gaat met trekken en duwen. Een proces wat makkelijk uit de
hand kan lopen bij afname van veerkracht, toenemende belasting en het uitblijven van steun
uit de omgeving. Ouder en kind leren elkaar zo manieren, geduld en beschaving aan.
Niet weten wat normaal is, maakt onzeker
Als je niet weet hoe dagelijks ouderschap eruit ziet kan het gebeuren dat je normaal ouder-
kind gedrag als problematisch gaat beschouwen. Het ideaalbeeld van het gehoorzame kind
wordt bevestigd door tv-programma’s en het aanbod van oudercursussen die gericht zijn op
het onderdrukken van ongehoorzaamheid.
Paradijsfantasie
Een ander gefantaseerd ideaal dat een rol speelt in het denken van professionals over goed
ouderschap is de ‘nostalgische paradijsfantasie’: in het paradijs ben je als kind altijd
omringd door een maximaal responsieve moeder die zich geheel in dienst stelt van haar kind
om wie haar leven draait. Deze fantasie heeft inmiddels een normerende werking.
Ondermijning van het zelfvertrouwen
Het zelfvertrouwen van ouders wordt door berichten over toenemende kindermishandeling en
in andere opzichten falende ouders voortdurend verzwakt. Bij álle ouders zit alleen al het
gewone leven in de weg om de ambitie (het beste voor je kind) waar te maken. Het normale
leven wordt ook steeds meer gezien als een risico en opvattingen over wat schadelijk is voor
een kind verruimen. Elke ouder is nu een risico-ouder, tot het tegendeel bewezen is.
