Samenvatting kennistoets onderzoek
Onderzoeken & evidence based practise
Elk onderzoeksidee is gebaseerd op een bepaalde theorie of een bepaald (klinisch) probleem. Een theorie is een
uitspraak of een samenhangende reeks van uitspraken met een algemeen geldend karakter. Een theorie is
vaak gebaseerd op waarnemingen van concrete gebeurtenissen. Het proces van concrete waarnemingen naar
meer een abstractie theorie heet inductie. Inductie vindt plaats op basis van toevallige waarnemingen of door
systematische literatuuronderzoek.
Om te onderzoeken of de theorie juist is, moet deze worden omgezet in een aantal toetsbare stellingen: de
hypothesen. Dit proces van abstracte theorie naar concrete hypothesen heet deductie. Deductie vindt plaats in
het stadium van het onderzoek waarin je je globale onderzoek idee omzet in een concrete onderzoeksvraag.
Deze uitkomstverwachtingen of voorspellingen vormen de hypothesen.
Vervolgens ga je op systematische wijze nieuwe gegevens verzamelen, waarmee je de hypothesen toetst in de
werkelijkheid. Dit noem je empirische toetsing.
Het doen van onderzoek is een cyclisch proces. De cyclus van
onderzoek wordt de empirische cyclus genoemd.
Na de diagnose van het probleem kun je een oplossing of interventie
ontwikkelen. Vervolgens voer je de interventie uit. Tot slot evalueer je
of de interventie het verwachte en gewenste effect had. Deze cyclus
heet de interventiecyclus of regulatieve cyclus.
De fasen:
1. Probleemformulering
2. Diagnose: wat zijn de achtergronden en de oorzaken van
het probleem?
3. Interventieprobleem
4. Interventie
5. Evaluatie
De PICO-onderzoeksvraag
Soorten vraagstellingen:
Definiëren het aangeven van de bepalende kenmerken van het onderwerp.
Beschrijven eigenschappen of kenmerken van het onderwerp.
Vergelijken verschillen tussen meer of twee groepen of situaties.
Verklaren oorzaken van gevonden verschillen of verbanden. Je gaat na of een verband causaal is
een oorzaak-gevolgrelatie tussen de onderzochte variabelen.
Voorspellen het voorspellen van de gevolgen van een bepaalde aandoening of maatregel.
Evalueren onderzoeken van het effect van de maatregel of interventie.
Voorschrijven opstellen van maatregelen of richtlijnen.
Valkuilen:
De vraag ontbreekt.
De onderzoeksvraag sluit niet goed aan bij de doelstelling
De onderzoeksvraag is te vaag
De onderzoeksvraag is te algemeen geformuleerd.
De onderzoeksvraag is te specifiek geformuleerd
De onderzoeksvraag is niet eenduidig geformuleerd
De onderzoeksvraag is niet enkelvoudig geformuleerd
De onderzoeksvraag bevat onbewezen of onjuiste veronderstellingen.
, Fundamenteel onderzoek:
Vooral theoretisch relevant (bijvoorbeeld DNA onderzoek naar erfelijkheid van kanker. Klinische en
maatschappelijke relevantie blijkt vaak later.
Toegepast/ praktijkgericht onderzoek:
Vooral maatschappelijke en of/klinische relevantie oplossingen voor en verbetering innovatie van de praktijk.
BOK Body Of Knowledge
Evidence-based practise handelen
Evidence-based medicine (EBM) wordt gedefinieerd als het zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik van
het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor de individuele patiënten. De voorkeuren,
wensen en verwachtingen van de patiënt spelen bij de besluitvorming een centrale rol. Het gebruik van het
huidige beste bewijsmateriaal (evidence) om handelingen in de zorg te onderhouden staat centraal bij EBM. De
term EBM is afkomstig uit de geneeskunde, maar ook andere vakgebieden in de gezondheidszorg streven naar
wetenschappelijk onderbouwd handelen. Binnen de fysiotherapie wordt meestal de term Evidence Based
Practise gebruikt.
De toepassing van EBP bestaat uit de volgende stappen:
1. Het vertalen van een praktische vraag of klinisch probleem in een beantwoorde vraag.
2. Het zoeken en selecteren van wetenschappelijke literatuur om de vraag te beantwoorden.
- In wetenschappelijke tijdschriften kom je veel verschillende soorten artikelen tegen. De
belangrijkste zijn:
Originele onderzoekartikelen: randomized clinical trials (RCT: gerandomiseerde experimenten),
case-control studies (patiënt-controleonderzoek), follow-up studies (cohortonderzoek)
Reviews (overzichtsartikelen)
- Meta-analyse analyse waarin de resultaten van verschillende onderzoeken worden
samengevoegd en herberekend tot een algemene uitkomst.
- Systematic review overzichtsartikel waarbij de bestaande literatuur op systematische wijze in
kaart gebracht wordt om tot een algemene conclusie te komen.
- Narrative review overzichtsartikel waarbij een samenvatting gegeven wordt van de bestaande
literatuur, meestal vanuit het gezichtspunt van de auteur.
3. Het kritisch beoordelen van de gevonden artikelen en het interpreteren van de resultaten.
- Betrouwbaarheid en validiteit belangrijk.
- Level of evidence:
1. Gerandomiseerde gecontroleerde klinische trails: RCT. (met controle groep)
2. Prospectief cohortonderzoeken en niet-gerandomiseerde experimenten (quasi-experimenten)
3. Patiënt-controleonderzoek
4. Patiënten series
5. Meningen van deskundigen
4. Het nemen van een beslissing op grond van beschikbare ‘evidence’
5. Het regelmatig evalueren van de kwaliteit van het proces van EBP.
- Intercollegiale toetsing hierbij vergelijk je je eigen zorgverlening met die van je collega’s en
bepaal je op basis van het beschikbare bewijsmateriaal wat de beste manier van handelen is.
- Critically apparaised topic (CAT) een korte samenvatting van de zoektocht en de gevonden
literatuur rondom het onderwerp en een voorstel van de toepassing van de gevonden evidence.
Richtlijnen: geven systematisch ontwikkelde aanbevelingen om zorgverleners en patiënten te helpen bij
beslissingen over passende zorg in specifieke situaties. Richtlijnen worden landelijk ontwikkeld. Richtlijnen zijn
geen dwingende voorschriften, maar geven een ondersteuning voor de zorgverlening.
Onderzoeken & evidence based practise
Elk onderzoeksidee is gebaseerd op een bepaalde theorie of een bepaald (klinisch) probleem. Een theorie is een
uitspraak of een samenhangende reeks van uitspraken met een algemeen geldend karakter. Een theorie is
vaak gebaseerd op waarnemingen van concrete gebeurtenissen. Het proces van concrete waarnemingen naar
meer een abstractie theorie heet inductie. Inductie vindt plaats op basis van toevallige waarnemingen of door
systematische literatuuronderzoek.
Om te onderzoeken of de theorie juist is, moet deze worden omgezet in een aantal toetsbare stellingen: de
hypothesen. Dit proces van abstracte theorie naar concrete hypothesen heet deductie. Deductie vindt plaats in
het stadium van het onderzoek waarin je je globale onderzoek idee omzet in een concrete onderzoeksvraag.
Deze uitkomstverwachtingen of voorspellingen vormen de hypothesen.
Vervolgens ga je op systematische wijze nieuwe gegevens verzamelen, waarmee je de hypothesen toetst in de
werkelijkheid. Dit noem je empirische toetsing.
Het doen van onderzoek is een cyclisch proces. De cyclus van
onderzoek wordt de empirische cyclus genoemd.
Na de diagnose van het probleem kun je een oplossing of interventie
ontwikkelen. Vervolgens voer je de interventie uit. Tot slot evalueer je
of de interventie het verwachte en gewenste effect had. Deze cyclus
heet de interventiecyclus of regulatieve cyclus.
De fasen:
1. Probleemformulering
2. Diagnose: wat zijn de achtergronden en de oorzaken van
het probleem?
3. Interventieprobleem
4. Interventie
5. Evaluatie
De PICO-onderzoeksvraag
Soorten vraagstellingen:
Definiëren het aangeven van de bepalende kenmerken van het onderwerp.
Beschrijven eigenschappen of kenmerken van het onderwerp.
Vergelijken verschillen tussen meer of twee groepen of situaties.
Verklaren oorzaken van gevonden verschillen of verbanden. Je gaat na of een verband causaal is
een oorzaak-gevolgrelatie tussen de onderzochte variabelen.
Voorspellen het voorspellen van de gevolgen van een bepaalde aandoening of maatregel.
Evalueren onderzoeken van het effect van de maatregel of interventie.
Voorschrijven opstellen van maatregelen of richtlijnen.
Valkuilen:
De vraag ontbreekt.
De onderzoeksvraag sluit niet goed aan bij de doelstelling
De onderzoeksvraag is te vaag
De onderzoeksvraag is te algemeen geformuleerd.
De onderzoeksvraag is te specifiek geformuleerd
De onderzoeksvraag is niet eenduidig geformuleerd
De onderzoeksvraag is niet enkelvoudig geformuleerd
De onderzoeksvraag bevat onbewezen of onjuiste veronderstellingen.
, Fundamenteel onderzoek:
Vooral theoretisch relevant (bijvoorbeeld DNA onderzoek naar erfelijkheid van kanker. Klinische en
maatschappelijke relevantie blijkt vaak later.
Toegepast/ praktijkgericht onderzoek:
Vooral maatschappelijke en of/klinische relevantie oplossingen voor en verbetering innovatie van de praktijk.
BOK Body Of Knowledge
Evidence-based practise handelen
Evidence-based medicine (EBM) wordt gedefinieerd als het zorgvuldig, expliciet en oordeelkundig gebruik van
het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor de individuele patiënten. De voorkeuren,
wensen en verwachtingen van de patiënt spelen bij de besluitvorming een centrale rol. Het gebruik van het
huidige beste bewijsmateriaal (evidence) om handelingen in de zorg te onderhouden staat centraal bij EBM. De
term EBM is afkomstig uit de geneeskunde, maar ook andere vakgebieden in de gezondheidszorg streven naar
wetenschappelijk onderbouwd handelen. Binnen de fysiotherapie wordt meestal de term Evidence Based
Practise gebruikt.
De toepassing van EBP bestaat uit de volgende stappen:
1. Het vertalen van een praktische vraag of klinisch probleem in een beantwoorde vraag.
2. Het zoeken en selecteren van wetenschappelijke literatuur om de vraag te beantwoorden.
- In wetenschappelijke tijdschriften kom je veel verschillende soorten artikelen tegen. De
belangrijkste zijn:
Originele onderzoekartikelen: randomized clinical trials (RCT: gerandomiseerde experimenten),
case-control studies (patiënt-controleonderzoek), follow-up studies (cohortonderzoek)
Reviews (overzichtsartikelen)
- Meta-analyse analyse waarin de resultaten van verschillende onderzoeken worden
samengevoegd en herberekend tot een algemene uitkomst.
- Systematic review overzichtsartikel waarbij de bestaande literatuur op systematische wijze in
kaart gebracht wordt om tot een algemene conclusie te komen.
- Narrative review overzichtsartikel waarbij een samenvatting gegeven wordt van de bestaande
literatuur, meestal vanuit het gezichtspunt van de auteur.
3. Het kritisch beoordelen van de gevonden artikelen en het interpreteren van de resultaten.
- Betrouwbaarheid en validiteit belangrijk.
- Level of evidence:
1. Gerandomiseerde gecontroleerde klinische trails: RCT. (met controle groep)
2. Prospectief cohortonderzoeken en niet-gerandomiseerde experimenten (quasi-experimenten)
3. Patiënt-controleonderzoek
4. Patiënten series
5. Meningen van deskundigen
4. Het nemen van een beslissing op grond van beschikbare ‘evidence’
5. Het regelmatig evalueren van de kwaliteit van het proces van EBP.
- Intercollegiale toetsing hierbij vergelijk je je eigen zorgverlening met die van je collega’s en
bepaal je op basis van het beschikbare bewijsmateriaal wat de beste manier van handelen is.
- Critically apparaised topic (CAT) een korte samenvatting van de zoektocht en de gevonden
literatuur rondom het onderwerp en een voorstel van de toepassing van de gevonden evidence.
Richtlijnen: geven systematisch ontwikkelde aanbevelingen om zorgverleners en patiënten te helpen bij
beslissingen over passende zorg in specifieke situaties. Richtlijnen worden landelijk ontwikkeld. Richtlijnen zijn
geen dwingende voorschriften, maar geven een ondersteuning voor de zorgverlening.
