,SPRAAK- EN TAALPROBLEMEN
LISA
Klas: Haapabovt3b
Docent: Hella Poldervaart
Stage: OBS De Delta groep 6b
,Inhoud
Inhoud....................................................................................................................................................2
De opdrachten........................................................................................................................................3
Taak 1 – signaleren.............................................................................................................................3
Hand-out voor kind met taalachterstand...............................................................................................4
Bronnenlijst............................................................................................................................................6
Bijlagen 1 - de artikelen..........................................................................................................................7
Artikel 1: Een goed taalaanbod geven................................................................................................7
Artikel 2: Drie ingrediënten van taalaanbod.......................................................................................7
Bijlage 2 - De screeningslijst...................................................................................................................8
,De opdrachten
Taak 1 – signaleren
Voor dit verslag heb ik ervoor gekozen om het onderzoek uit te voeren op Kl. Ik heb gekozen voor Kl.
naar aanleiding van een gesprek met mijn mentor. Kl. loopt sinds een jonge leeftijd bij de
schoollogopedist.
Kl. heeft een duidelijke achterstand op het ankerpunt taal. Haar woordenschat is erg laag. Wanneer
ik een gesprek met Kl. voer valt dit eigenlijk niet op. Kl. komt vaak naar me toe en gaat graag een
gesprek aan. Ze vindt het heerlijk om te kletsen. Ik merk wel dat wanneer ik aansluit op haar verhaal
en hier bijvoorbeeld een vraag over stel ze me soms vragend aankijkt wat ik nou precies bedoel. Ze
moet dan eerst even nadenken voordat ze antwoord kan geven.
Ik heb de leerresultaten (ESIS, Basispoort) en het PDO van Kl. bekeken. Hierin komt wel duidelijk naar
voren dat Kl. moeite heeft met het ankerpunt taal (woordenschat).
Als ik bijvoorbeeld kijk naar de eerste twee bloktoetsen van Staal scoort Kl. 50 en 54. Een voldoende
voor deze toets ligt op een score van 80. Kl. haar score is dus erg laag. Wanneer ik verder kijk in de
resultatenmonitor van Staal zie ik dat Kl. ook veel moeite heeft met de grammaticatoetsen. Hiervoor
scoort ze een 55 en een 33 waarbij een voldoende weer een score van 80 is.
Wanneer ik naar de CITO-scores van Kl. kijk scoort zij M5 voor spelling. Voor begrijpend lezen scoort
ze E4 en voor woordenschat scoort ze ook een E4.
, Hand-out voor kind met
taalachterstand
Lisa van Leeuwe
De beginsituatie:
Kl. is 9 jaar oud en zit in groep 6 op OBS De Delta in Assendelft. Kl. zit vanaf groep 1 op deze school.
Kl. is een enthousiast, spontaan en behulpzaam meisje dat graag wil leren en anderen helpen. Ze
vindt het erg fijn om een praatje te komen maken en komt met plezier naar school. Kl. is een NT2
kind. Thuis wordt er vooral Pools en weinig Nederlands gesproken.
In groep 4 is Kl. getest op een capaciteitenonderzoek door de IB-er. Hieruit is gekomen dat Kl. een
laag IQ heeft. Kl. heeft sinds dat ze in groep 6 zit een eigen leerlijn omdat ze moeite heeft met het
meekomen met het niveau van de klas. Kl. loopt vanaf jongs af aan bij de logopedist.
Het probleem:
Tijdens de observaties is naar voren gekomen dat Kl. problemen ervaart met het aspect taalbegrip en
taalproductie. Ze heeft veel moeite met begrijpend lezen. Ook heeft ze een slechte luisterhouding
omdat ik vernomen heb dat ze snel afgeleid is tijdens het luisteren.
Volgens Logopedie Voor Onderwijsgevende heeft Kl. moeite met taalbegrip en taalproductie omdat
ze niet voldoende begrijpt wat er gezegd wordt. Ze kan niet genoeg woorden produceren of
begrijpen (actieve en passieve woordenschat) en ook heeft ze moeite met het selecteren van de
juiste woorden, ook wel woordvinding genoemd [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Ook kan haar niveau van taalbegrip en taalproductie worden verklaard door haar afkomst. Volgens
Logopedie Voor Onderwijsgevende kan er een te groot verschil zijn tussen schooltaal en schooltaal,
ook wel CAT en DAT genoemd [ CITATION Pau14 \l 1043 ], waardoor het kind eveneens moeite heeft
met het concentreren op gesproken taal.
Haar slechte luisterhouding kan door Logopedie Voor Onderwijsgevende worden verklaard doordat
Kl. zich niet goed kan concentreren op wat er gezegd wordt. Tijdens het luisteren moet zij zich
concentreren op wat er gezegd wordt en hier ook voor openstaan. Een rustige omgeving is hierbij
ook belangrijk [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
De gevolgen:
Het probleem heeft gevolgen voor alle vakken. Kl. kan door haar niveau van taalbegrip en
taalproductie moeite hebben met het meekomen van het tempo van de les omdat ze geen
voorstelling kan vormen van wat er gevraagd of gezegd wordt. Kl. begrijpt niet wat er gezegd wordt.
Door haar slechte luisterhouding kan ze zich moeilijk concentreren op gesproken taal waardoor
informatie niet aankomt of niet wordt begrepen [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Verder uit het probleem zich in moeite met (begrijpend) lezen. Bij teksten met veel moeilijke worden
of een grote informatiedichtheid zal Kl. moeite ervaren met het begrijpend van de tekst. Ook zal Kl.
moeite hebben met vragen die over de tekst gesteld worden omdat ze de volgorde van een verhaal
niet kan onthouden [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Tot slot heeft Kl. moeite met woordvinding en taalproductie. Kl. spreekt hierdoor in korte en
eenvoudige zinnen [ CITATION Pro03 \l 1043 ]. De actieve woordenschat is erg laag waardoor Kl.
,vooral gebruik zal maken van DAT en weinig van CAT. Kl. kan hierbij problemen hebben met
woordvinding.
Aanpak en adviezen:
Volgens het artikel een goed taalaanbod geven [ CITATION Kin \l 1043 ] kan de leerkracht een aantal
interventies uitvoeren voor kinderen met een taalachterstand en een lage woordenschat:
- Spreek in korte en eenvoudige zinnen;
- Zorg voor veel visualisatie;
- Lok taal uit door luisterspelletjes, praatboeken en speeltaal;
- Veel voorlezen in een rustig leestempo;
- Voor het voorlezen kort vertellen waar het verhaal over gaat. Na het lezen van het verhaal erover
praten en een paar eenvoudige vragen stellen;
- Een verhaal laten navertellen met behulp van veel plaatjes. Later met minder plaatjes;
- In de klas een goed boek uitkiezen:
1. Sluit het aan bij de belangstelling en het niveau van het kind?
2. Zijn de plaatjes overzichtelijk en staat er niet teveel op één plaatje [ CITATION Kin \l 1043 ]?
Tot slot is het volgens het artikel: Drie ingrediënten van taalaanbod [ CITATION Ond \l 1043 ] volgens
het Onderwijscentrum Brussel heel belangrijk om taalaanbod te bieden dat betrokken, begrijpelijk en
rijk is. Betrokkenheid kan bijvoorbeeld worden gecreëerd door verschillende (coöperatieve)
werkvormen. Taal wordt begrijpelijk door een rustig spreektempo en gerichte vragen te stellen. Een
rijk taalaanbod zorgt voor het in aanraking komen met nieuwe woorden [ CITATION Ond \l 1043 ].
,Bronnenlijst
CITATION Pro03 \l 1043 : , (Pronk-Boerma, 2003),
CITATION Pau14 \l 1043 : , (Paus, 2014),
CITATION Kin \l 1043 : , (Kind & Gezin),
CITATION Ond \l 1043 : , (Onderwijscentrum Brussel, sd),
,Bijlagen 1 - de artikelen
Artikel 1: Een goed taalaanbod geven
Link: https://www.kindengezin.be/ontwikkeling/taal-en-communicatie/taalstimulering/een-goed-
taalaanbod-geven/
Artikel 2: Drie ingrediënten van taalaanbod
Link: http://www.onderwijscentrumbrussel.be/drie-ingrediënten-van-taalaanbod
, Bijlage 2 - De screeningslijst
Naam leerling: Kl.
Geboortedatum: 12-10-2008
Reden observatie: signaleren van spraak- en taalproblemen
Problemen
LISA
Klas: Haapabovt3b
Docent: Hella Poldervaart
Stage: OBS De Delta groep 6b
,Inhoud
Inhoud....................................................................................................................................................2
De opdrachten........................................................................................................................................3
Taak 1 – signaleren.............................................................................................................................3
Hand-out voor kind met taalachterstand...............................................................................................4
Bronnenlijst............................................................................................................................................6
Bijlagen 1 - de artikelen..........................................................................................................................7
Artikel 1: Een goed taalaanbod geven................................................................................................7
Artikel 2: Drie ingrediënten van taalaanbod.......................................................................................7
Bijlage 2 - De screeningslijst...................................................................................................................8
,De opdrachten
Taak 1 – signaleren
Voor dit verslag heb ik ervoor gekozen om het onderzoek uit te voeren op Kl. Ik heb gekozen voor Kl.
naar aanleiding van een gesprek met mijn mentor. Kl. loopt sinds een jonge leeftijd bij de
schoollogopedist.
Kl. heeft een duidelijke achterstand op het ankerpunt taal. Haar woordenschat is erg laag. Wanneer
ik een gesprek met Kl. voer valt dit eigenlijk niet op. Kl. komt vaak naar me toe en gaat graag een
gesprek aan. Ze vindt het heerlijk om te kletsen. Ik merk wel dat wanneer ik aansluit op haar verhaal
en hier bijvoorbeeld een vraag over stel ze me soms vragend aankijkt wat ik nou precies bedoel. Ze
moet dan eerst even nadenken voordat ze antwoord kan geven.
Ik heb de leerresultaten (ESIS, Basispoort) en het PDO van Kl. bekeken. Hierin komt wel duidelijk naar
voren dat Kl. moeite heeft met het ankerpunt taal (woordenschat).
Als ik bijvoorbeeld kijk naar de eerste twee bloktoetsen van Staal scoort Kl. 50 en 54. Een voldoende
voor deze toets ligt op een score van 80. Kl. haar score is dus erg laag. Wanneer ik verder kijk in de
resultatenmonitor van Staal zie ik dat Kl. ook veel moeite heeft met de grammaticatoetsen. Hiervoor
scoort ze een 55 en een 33 waarbij een voldoende weer een score van 80 is.
Wanneer ik naar de CITO-scores van Kl. kijk scoort zij M5 voor spelling. Voor begrijpend lezen scoort
ze E4 en voor woordenschat scoort ze ook een E4.
, Hand-out voor kind met
taalachterstand
Lisa van Leeuwe
De beginsituatie:
Kl. is 9 jaar oud en zit in groep 6 op OBS De Delta in Assendelft. Kl. zit vanaf groep 1 op deze school.
Kl. is een enthousiast, spontaan en behulpzaam meisje dat graag wil leren en anderen helpen. Ze
vindt het erg fijn om een praatje te komen maken en komt met plezier naar school. Kl. is een NT2
kind. Thuis wordt er vooral Pools en weinig Nederlands gesproken.
In groep 4 is Kl. getest op een capaciteitenonderzoek door de IB-er. Hieruit is gekomen dat Kl. een
laag IQ heeft. Kl. heeft sinds dat ze in groep 6 zit een eigen leerlijn omdat ze moeite heeft met het
meekomen met het niveau van de klas. Kl. loopt vanaf jongs af aan bij de logopedist.
Het probleem:
Tijdens de observaties is naar voren gekomen dat Kl. problemen ervaart met het aspect taalbegrip en
taalproductie. Ze heeft veel moeite met begrijpend lezen. Ook heeft ze een slechte luisterhouding
omdat ik vernomen heb dat ze snel afgeleid is tijdens het luisteren.
Volgens Logopedie Voor Onderwijsgevende heeft Kl. moeite met taalbegrip en taalproductie omdat
ze niet voldoende begrijpt wat er gezegd wordt. Ze kan niet genoeg woorden produceren of
begrijpen (actieve en passieve woordenschat) en ook heeft ze moeite met het selecteren van de
juiste woorden, ook wel woordvinding genoemd [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Ook kan haar niveau van taalbegrip en taalproductie worden verklaard door haar afkomst. Volgens
Logopedie Voor Onderwijsgevende kan er een te groot verschil zijn tussen schooltaal en schooltaal,
ook wel CAT en DAT genoemd [ CITATION Pau14 \l 1043 ], waardoor het kind eveneens moeite heeft
met het concentreren op gesproken taal.
Haar slechte luisterhouding kan door Logopedie Voor Onderwijsgevende worden verklaard doordat
Kl. zich niet goed kan concentreren op wat er gezegd wordt. Tijdens het luisteren moet zij zich
concentreren op wat er gezegd wordt en hier ook voor openstaan. Een rustige omgeving is hierbij
ook belangrijk [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
De gevolgen:
Het probleem heeft gevolgen voor alle vakken. Kl. kan door haar niveau van taalbegrip en
taalproductie moeite hebben met het meekomen van het tempo van de les omdat ze geen
voorstelling kan vormen van wat er gevraagd of gezegd wordt. Kl. begrijpt niet wat er gezegd wordt.
Door haar slechte luisterhouding kan ze zich moeilijk concentreren op gesproken taal waardoor
informatie niet aankomt of niet wordt begrepen [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Verder uit het probleem zich in moeite met (begrijpend) lezen. Bij teksten met veel moeilijke worden
of een grote informatiedichtheid zal Kl. moeite ervaren met het begrijpend van de tekst. Ook zal Kl.
moeite hebben met vragen die over de tekst gesteld worden omdat ze de volgorde van een verhaal
niet kan onthouden [ CITATION Pro03 \l 1043 ].
Tot slot heeft Kl. moeite met woordvinding en taalproductie. Kl. spreekt hierdoor in korte en
eenvoudige zinnen [ CITATION Pro03 \l 1043 ]. De actieve woordenschat is erg laag waardoor Kl.
,vooral gebruik zal maken van DAT en weinig van CAT. Kl. kan hierbij problemen hebben met
woordvinding.
Aanpak en adviezen:
Volgens het artikel een goed taalaanbod geven [ CITATION Kin \l 1043 ] kan de leerkracht een aantal
interventies uitvoeren voor kinderen met een taalachterstand en een lage woordenschat:
- Spreek in korte en eenvoudige zinnen;
- Zorg voor veel visualisatie;
- Lok taal uit door luisterspelletjes, praatboeken en speeltaal;
- Veel voorlezen in een rustig leestempo;
- Voor het voorlezen kort vertellen waar het verhaal over gaat. Na het lezen van het verhaal erover
praten en een paar eenvoudige vragen stellen;
- Een verhaal laten navertellen met behulp van veel plaatjes. Later met minder plaatjes;
- In de klas een goed boek uitkiezen:
1. Sluit het aan bij de belangstelling en het niveau van het kind?
2. Zijn de plaatjes overzichtelijk en staat er niet teveel op één plaatje [ CITATION Kin \l 1043 ]?
Tot slot is het volgens het artikel: Drie ingrediënten van taalaanbod [ CITATION Ond \l 1043 ] volgens
het Onderwijscentrum Brussel heel belangrijk om taalaanbod te bieden dat betrokken, begrijpelijk en
rijk is. Betrokkenheid kan bijvoorbeeld worden gecreëerd door verschillende (coöperatieve)
werkvormen. Taal wordt begrijpelijk door een rustig spreektempo en gerichte vragen te stellen. Een
rijk taalaanbod zorgt voor het in aanraking komen met nieuwe woorden [ CITATION Ond \l 1043 ].
,Bronnenlijst
CITATION Pro03 \l 1043 : , (Pronk-Boerma, 2003),
CITATION Pau14 \l 1043 : , (Paus, 2014),
CITATION Kin \l 1043 : , (Kind & Gezin),
CITATION Ond \l 1043 : , (Onderwijscentrum Brussel, sd),
,Bijlagen 1 - de artikelen
Artikel 1: Een goed taalaanbod geven
Link: https://www.kindengezin.be/ontwikkeling/taal-en-communicatie/taalstimulering/een-goed-
taalaanbod-geven/
Artikel 2: Drie ingrediënten van taalaanbod
Link: http://www.onderwijscentrumbrussel.be/drie-ingrediënten-van-taalaanbod
, Bijlage 2 - De screeningslijst
Naam leerling: Kl.
Geboortedatum: 12-10-2008
Reden observatie: signaleren van spraak- en taalproblemen
Problemen
