100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Nieuw algemeen contractenrecht - Verbintenissenrecht

Rating
-
Sold
1
Pages
88
Uploaded on
11-05-2025
Written in
2024/2025

Dit document is een volledige samenvatting van het boek 'Nieuw algemeen contractenrecht' van Ignace Claeys. Het is een samenvatting van een 1e bachelor vak van schooljaar . De samenvatting omvat alle 1000 bladzijden leerstof + lesnotities & schema's + voorbeelden.

Show more Read less
Institution
Module
















Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Connected book

Written for

Institution
Study
Module

Document information

Summarized whole book?
Yes
Uploaded on
May 11, 2025
Number of pages
88
Written in
2024/2025
Type
Summary

Subjects

Content preview

Verbintenissenrecht
2024-2025
Chanel van Poucke

,Chanel van Poucke




Inhoud
Verbintenissen........................................................................................................ 4
Inleiding:............................................................................................................. 4
Verbintenis: begrip en indeling........................................................................... 4
Zakelijke vs. Persoonlijke rechten.......................................................................4
Eenzijdige contracten.......................................................................................... 5
Obliegenheid ≠ verbintenis ≠ natuurlijke verbintenis.........................................5
Bronnen van verbintenissenrecht........................................................................5
Buitencontractuele aansprakelijkheid.................................................................5
Quasi-contracten/oneigenlijke contracten...........................................................6
Deel I: contractvrijheid, contractuele gebondenheid en hun beperkingen.............7
Inleiding & situering............................................................................................ 7
Contractsvrijheid (art 5.5/5.15 BW).....................................................................7
Beperkingen van de contractvrijheid...................................................................8
DEEL II: Ontstaan en geldigheid van contracten..................................................11
Inleiding & situering.......................................................................................... 11
1. Onderhandelingsfase.................................................................................... 11
2. Totstandkoming............................................................................................ 14
3. Geldigheid(sgebreken) (art. 5.27 BW)...........................................................18
4. Sancties voor geldigheidsgebreken: nietigverklaring & verval......................26
5. Vertegenwoordiging (art 1.8 BW)..................................................................33
Deel III: inhoud en werking van contracten..........................................................37
Inleiding & situering.......................................................................................... 37
1. Ten aanzien van contractpartijen..................................................................37
2. Ten aanzien van derden................................................................................ 51
Deel IV: Wanprestatie, verzuim en sancties.........................................................60
Inleiding & situering.......................................................................................... 60
1. Toerekenbare niet-nakoming of wanprestatie...............................................61
2. Verzuim en ingebrekestelling........................................................................64
3. Sancties wegens wanprestatie (art 5.83 BW & art 5.224 BW).......................66
4. Samenlopende buitencontractuele aansprakelijkheid met doorwerking van
contractuele verweermiddelen bij contractuele schade....................................82
Deel V: Overmacht en imprevisie.........................................................................84
Inleiding & situering.......................................................................................... 84
1. Overmacht (art 5.226, 5.80 & 5.99 - 5.102 BW)............................................84
2. Imprevisie (art 5.74 BW)............................................................................... 87

2

,Chanel van Poucke




3

,Chanel van Poucke




Verbintenissen
Inleiding:

 Contract ≠ verbintenis
 Waarom is het belangrijk om te weten of een contract een koopcontract is?
 Om te bepalen welke regels erop van toepassing zijn
 Waarin staan die regels?
 In de rechtsregels (BW, Bijzondere wetten, …)
 In het contract (= wilsverklaring)
(Hoeft geen papieren contract te zijn, mondeling kan ook)
 Wilsovereenkomst
 Moet tot uiting gebracht worden

Verbintenis: begrip en indeling

 Een contract doet een verbintenis ontstaan (ook andere bronnen kunnen
dat)
 Definitie BW: artikel 5.1
“Een contract is een rechtsband tussen 1 of meer personen waarbij de
schuldeiser tegenover de schuldenaar op een rechte afdwingbare wijze
aanspraak kan maken op een prestatie.”
 Belangrijk: rechtsband
Schuldeiser & schuldenaar = partijen
Afdwingbaar
Prestatie
 De bestemming van een contract is van belang voor de regels die op het
contract van toepassing kunnen zijn.
(Bv. Pacht = huurcontract op landerij = pachtwetgeving van toepassing)
 Verbintenissen creëren persoonlijke rechten.
= band tussen 2 personen
(≠ zakelijke rechten (= band tussen een ding en een mens))

Zakelijke vs. Persoonlijke rechten

 Zakelijke rechten geven rechtstreekse aanspraak op een goed
 Het belangrijkste zakelijke recht is het eigendomsrecht
 Rechten en plichten kunnen enkel afgedwongen worden tussen partijen uit
het contract
= externe werking van een persoonlijk recht
 Contracten zijn tegenwerpelijk aan derden (zowel in hun voor- als nadeel)
 De subjectieve rechten die voortvloeien uit een contract zijn
tegenwerpelijk aan derden.

4

,Chanel van Poucke



 Zowel zakelijke als persoonlijke
 Persoonlijke rechten zijn tegenwerpelijk aan derden.

Eenzijdige contracten

 Artikel 5.6 spreekt artikel 5.1 tegen WANT ‘verbintenis’ moet in de
betekenis van ‘schuld’ gelezen worden, niet in de eigenlijke betekenis van
‘verbintenis’ zoals in artikel 5.1.

Obliegenheid ≠ verbintenis ≠ natuurlijke verbintenis

 Obliegenheid wordt niet vermeld in het BW
 Definitie: De uitvoering van een verbintenis is niet afdwingbaar, maar
er is wel verplichting om het te doen omdat de persoon zijn/haar
aanspraak zou verliezen als hij/zij het niet doet.
Vb.
 Natuurlijke verbintenis (art 5.2 BW)
Vb. Verjaarde betaling: als iemand te laat is met het vorderen van zijn
betaling, kan hij dat recht niet meer afdwingen. Als de
schuldenaar dan toch betaald, kan hij dit geld niet
meer terugvorderen op grond van verjaring omdat er
een verbintenis is ontstaan.
Vb. Als je vrijwillig schuld bekent, ontstaat er een verbintenis. (dit is de
overgang van een natuurlijke naar een civiele verbintenis)

Bronnen van verbintenissenrecht

1. Boek 5 BW
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Bijzonder wetgeving
5. Algemene rechtsbeginselen (art 5.3 BW)

Buitencontractuele aansprakelijkheid

 Enkel wie foutief schade veroorzaakt, moet schadevergoeding betalen.
 Het is niet zo dat wanneer je een fout begaat dat je dan direct schade
veroorzaakt en visa versa.
Bv. Een schadevergoeding verjaard en de advocaat heeft deze verjaring
niet gevonden (= schade). Maar een normaal en redelijk persoon had dit
niet kunnen vinden DUS hij beging geen fout.
 Een persoon kan ook geen fout begaan en nog steeds buitencontractueel
aansprakelijk zijn.
Bv. Een werkgever die aansprakelijk is voor de fout van zijn werknemer.
 Bronnen voor buitencontractuele aansprakelijkheid: Cassatiewetspraak,
wetgeving,…




5

,Chanel van Poucke




Quasi-contracten/oneigenlijke contracten

 Er zijn 3 soorten
1. Zaakwaarneming
2. Onverschuldigde betaling
Bv. Ineens staat er €10000 extra op jouw rekening.  leidt tot het
ontstaan van een verbintenis tot teruggave
3. Ongerechtvaardigde verrijking
Bv. Als er een te grote kloof is tussen betaling en verleende diensten.




6

,Chanel van Poucke




Deel I: contractvrijheid, contractuele
gebondenheid en hun beperkingen
Inleiding & situering
Precontractuele Contractuele fase Postcontractue
fase le fase




Totstandkomi Eind v/h
ng contract



 Wanneer begint een verbintenis voor een verkoop van een onroerend
goed?
 Bij een verkoopoptie
 Bij een aankoopoptie
 …
 Dit is onderhandelingsvrijheid
 Onderhandelingsvrijheid = je bent vrij om te onderhandelen met wie je wil
en onder welke voorwaarden jij wil.
MAAR je moet je wel aan een aantal regels houden
 Je mag niet liegen/bedrog/…
 De buitencontractuele aansprakelijkheid geldt
 GEEN contractuele want er is nog geen contract
 Je moet je houden aan de wettelijke informatieplicht

Contractsvrijheid (art 5.5/5.15 BW)

= Je bent vrij om te beslissen met wie je een contract sluit; de inhoud en de vorm
te bepalen, …
 Artikels 5.14-5.15
Artikel 3-4 WER
Artikel 16 Handvest van de grondrechten van de EU
 Hangt nauw samen met
Wilsautonomie (iedereen is vrij om contracten te sluiten)
Vertrouwen (‘beloofd is beloofd’)
Efficiëntie (extra regels die bij contracten komen kijken die je niet eens in
je contract moet vermelden omdat ze de wilsautonomie overstijgen)
Rechtmatigheid (we moeten ook rekening houden met het belang van
een ander)




7

,Chanel van Poucke




Beperkingen van de contractvrijheid

1. Openbare orde/dwingend recht (Artikel 1.3 BW)
 Dingen die de openbare orde raken: privaatrechtelijke regels + regels
van de staat
 Iedere belanghebbende kan een schending van de openbare orde
inroepen
 Een schending van de openbare orde leidt tot absolute nietigheid
 Virtuele openbare orde = openbare orde die plotseling ontstaat,
waarvoor er nog geen wetgeving is. (Bv. Draagmoederschap)
 Vb. van openbare orde:
 Fiscaal recht
 Artikel 1732 Oud BW
 Een schending van dwingend recht leidt tot relatieve nietigheid
 Enkel betrokken personen kunnen een schending van dwingen recht
inroepen. (Bv. Contractpartijen)
2. Fundamentele rechten
 Ontstaan als een beschermingsmechanisme tegen de overheid(=
verticale werking)
Bv. EVRM ter bescherming van mensenrechten
 Horizontale werking
= tussen particulieren bestaan er ook fundamentele rechten
Bv. Uw verhuurder verbied u om huisdieren te houden =
contractvrijheid (MAAR welke vrijheid krijgt voorrang? Contractvrijheid
of vrijheid op privéleven?)
 2 opties: rechtstreekse werking = rechter beslist;
onrechtstreekse werking = er is een specifieke
wet die werking geeft aan een grondrecht
Bv. Bloodsucker contract: Op live-tv wordt aan een werknemer
gevraagd of zijn wergever niet een echte ‘bloedzuiger’ is en de
werknemer antwoord daar ‘ja’ op. De werknemer wordt een paar
dagen later ontslaan, maar hij stapt naar het EHRM. Deze
oordelen dat ontslag een te zware sanctie is, de werknemer had
een minder zware sanctie moeten krijgen. = rechtstreekse
werking.
Bv. Burkiniverbod in zwembaden: 2 fundamentele waardes
botsen (1) recht op vrijheid van godsdienst, (2) belang van
hygiëne. Hof van beroep heeft geoordeeld dat 2 boven 1 staat. =
rechtstreekse werking.
3. Verbod op rechtsmisbruik (art 1.10 BW + 5.73 BW)
 Artikel 1.10 BW
 Law = objectief recht
 Right = subjectief recht
 Het kan dat je op basis van een subjectief recht een objectief
recht toegewezen krijgt
 ‘kennelijk’ marginale toetsing
 Schending: matiging van het recht tot normale rechtsoefening ?
+ schadeherstel

8

, Chanel van Poucke



 Artikel 5.73 BW
 Er mag niemand misbruik maken van de rechten die hij aan het
contract ontleent. = matigende functie van de goede trouw
 Sanctie: nietigheid (DUS de aard raakt de openbare
orde/dwingend recht)
 Algemeen criterium: het moet een manifeste schending zijn
(DUS marginale toetsing)
 Specifieke criteria (6 in totaal)
(1) Enkel om te schaden
Bv. Uw buurman zet een zwaar hek, zodat jij niet aan je huis kan
(2) Zonder redelijk belang
(3) Finaliteitscriterium
(4) Meest schadelijke uitkomst toepassen
(5) Disproportionaliteitscriterium
= Je kiest voor een klein voordeel voor jou terwijl het grote
nadelen voor een ander heeft i.p.v. geen voordeel voor jou en
geen nadeel voor een ander.
Bv. Jij verhuurd een fabriek aan iemand voor 9 jaar. Het gemene
huurrecht is van toepassing, dus de huurder is gebonden door
het contract voor 9 jaar. Maar na 1 jaar vertrekt de huurder naar
Azië met zijn zaken = contractbreuk. Dus jij mag een sanctie
kiezen: uitvoering in nature (=8 jaar aan huur betalen) of
schadevergoeding (bv huur betalen tot jij een nieuwe huurder
gevonden heeft) + ontbinding van het contract. Feitenrechters
zullen zeggen dat je niet mag kiezen voor de uitvoering in
nature, omdat dat disproportioneel zwaar is en dus
rechtsmisbruik is.
(6) Beschaming van het gewettigd vertrouwen
= Je hebt een recht, maar je oefent het niet uit. Dus uw
medecontractant zal denken dat je uw recht niet uit zal oefenen.
En dan plots oefen je het wel uit.
= inconsistent gedrag
Bv. Een boer sluit een contract met een graanleverancier om
hem graan te leveren. De leverancier zal 30 kg graan leveren en
de boer moet na 30 dagen betalen, wanneer hij te laat betaald
komt daar telkens een interest op. De boer betaald 4 jaar lang
altijd 2 maanden te laat, maar de leverancier zegt daar niks over.
Na 5 jaar is er crisis en nu vraagt de leverancier die 5 jaar
achterstallige interest terug = rechtsmisbruik WANT beschaming
van het wettelijk vertrouwen.
 Ook vrijheden zijn vatbaar voor rechtsmisbruik, niet enkel subjectieve
rechten.
 Vrijheden ≠ subjectieve rechten
WANT vrijheden hebben een algemeen voorwerp, subjectieve
rechten hebben een specifiek voorwerp.
Bv. Een stacaravaneigenaar huurt een plekje bij Campinguitbater
Kasper. De eigenaar wil zijn stacaravan doorverkopen aan Gitte, en
daarbij gewoon het huurcontract met Kasper doorgeven. Kasper gaat
echter niet akkoord WANT in hun contract staat dat de eigenaar zijn


9
£19.30
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
chanelvanpoucke

Get to know the seller

Seller avatar
chanelvanpoucke Universiteit Gent
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
1
Member since
7 months
Number of followers
0
Documents
1
Last sold
6 months ago

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their exams and reviewed by others who've used these revision notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No problem! You can straightaway pick a different document that better suits what you're after.

Pay as you like, start learning straight away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and smashed it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions