Kennislijn
Sociale veranderingen
Les 1
Concepten:
Intersectionaliteit:
Verschillende delen van je identiteit beïnvloeden elkaar
In een analyse van ongelijkheden gaat het nooit enkel over een van die stukjes identiteit
De manier waarop je in de maatschappij staat is afhankelijk van alle stukjes identiteit
Dit kan zorgen voor discriminatie of privilege
Sociologische verbeeldingskracht:
Het vermogen om het verband te zien tussen persoonlijke uitdagingen en grotere
maatschappelijke vraagstukken, door te kijken naar hoe zij elkaar beïnvloeden
Les 2
Concepten:
Sociale ongelijkheid:
Alle sociale verschillen, alle situaties waarin mensen een verschillende sociale positie
innemen.
Verschillen in macht en daarmee verbonden sociale privileges
Sociaal bewustzijn:
Bewustwording van je sociale positie (en die van anderen) in de samenleving:
o Is bepaald door: (sub)cultuur en historie
o Verschillende deelidentiteiten (kruispuntdenken)
o Het beïnvloedt jouw definitie van de situatie en je gedrag
o Helpt om inzicht te hebben in je eigen positie t.o.v. anderen
Meritocratisering/meritocratie:
Sociale positie hangt af van ‘merites’ (verdiensten)
Samenleving gebaseerd op verdiensten waarbij de sociale positie van een individu wordt
bepaald door zijn of haar eigen verdiensten, talenten en prestaties
In een meritocratie zouden factoren als afkomt, sociale klasse, ras, geslacht of connecties
idealiter geen rol spelen.
Sociale mobiliteit: sociale positie/maatschappelijke ladder:
Inzicht in iemands sociale positie geeft ook inzicht in sociale ongelijkheid
Veranderingen in de sociale positie van individuen of groepen die belangrijke wijzigingen in
het sociale milieu en de levensomstandigheden van de betrokkenen inhouden
Maatschappelijke ladder: een metafoor om te kijken wast iemands sociale positie is
Les 3
Concepten:
Diversiteit:
Gaat over alle manieren waarop we als mens van elkaar verschillen (zichtbaar en onzichtbare
kenmerken).
Exclusie:
Institutionele exclusie: gaat over alle maatregelen gericht op het systematisch uitsluiten van
bepaalde groepen
Sociale uitsluiting: betreft het proces waardoor individuen of groepen deels of helemaal
worden uitgesloten van deelname aan de maatschappij waarin zij leven. Dit kan ook gaan
over uitsluiting die mensen ervaren van hun familie of gemeenschap.
Zelfuitsluiting: gaat over situaties waarin mensen zichzelf uitsluiten van sociale situaties.
Hoewel dit impliceert dat mensen er zelf voor kiezen om zichzelf te onttrekken aan sociale
Sociale veranderingen
Les 1
Concepten:
Intersectionaliteit:
Verschillende delen van je identiteit beïnvloeden elkaar
In een analyse van ongelijkheden gaat het nooit enkel over een van die stukjes identiteit
De manier waarop je in de maatschappij staat is afhankelijk van alle stukjes identiteit
Dit kan zorgen voor discriminatie of privilege
Sociologische verbeeldingskracht:
Het vermogen om het verband te zien tussen persoonlijke uitdagingen en grotere
maatschappelijke vraagstukken, door te kijken naar hoe zij elkaar beïnvloeden
Les 2
Concepten:
Sociale ongelijkheid:
Alle sociale verschillen, alle situaties waarin mensen een verschillende sociale positie
innemen.
Verschillen in macht en daarmee verbonden sociale privileges
Sociaal bewustzijn:
Bewustwording van je sociale positie (en die van anderen) in de samenleving:
o Is bepaald door: (sub)cultuur en historie
o Verschillende deelidentiteiten (kruispuntdenken)
o Het beïnvloedt jouw definitie van de situatie en je gedrag
o Helpt om inzicht te hebben in je eigen positie t.o.v. anderen
Meritocratisering/meritocratie:
Sociale positie hangt af van ‘merites’ (verdiensten)
Samenleving gebaseerd op verdiensten waarbij de sociale positie van een individu wordt
bepaald door zijn of haar eigen verdiensten, talenten en prestaties
In een meritocratie zouden factoren als afkomt, sociale klasse, ras, geslacht of connecties
idealiter geen rol spelen.
Sociale mobiliteit: sociale positie/maatschappelijke ladder:
Inzicht in iemands sociale positie geeft ook inzicht in sociale ongelijkheid
Veranderingen in de sociale positie van individuen of groepen die belangrijke wijzigingen in
het sociale milieu en de levensomstandigheden van de betrokkenen inhouden
Maatschappelijke ladder: een metafoor om te kijken wast iemands sociale positie is
Les 3
Concepten:
Diversiteit:
Gaat over alle manieren waarop we als mens van elkaar verschillen (zichtbaar en onzichtbare
kenmerken).
Exclusie:
Institutionele exclusie: gaat over alle maatregelen gericht op het systematisch uitsluiten van
bepaalde groepen
Sociale uitsluiting: betreft het proces waardoor individuen of groepen deels of helemaal
worden uitgesloten van deelname aan de maatschappij waarin zij leven. Dit kan ook gaan
over uitsluiting die mensen ervaren van hun familie of gemeenschap.
Zelfuitsluiting: gaat over situaties waarin mensen zichzelf uitsluiten van sociale situaties.
Hoewel dit impliceert dat mensen er zelf voor kiezen om zichzelf te onttrekken aan sociale
