MG: Concepten en vragen
H1: Inleiding: Mediageschiedenis, geschiedenis en media,
mediahistoriografie
CONCEPTEN/NAMEN/TITELS
Big data Grote dataset.
Bron Een historische bron is elk object dat rechtstreeks
informatie geeft over het verleden en zelf dus ook
uit het verleden komt.
Bronnenkritiek Systhematisch, kritisch onderzoek van
(media)bronnen. Principes van historische kritiek,
‘tekstkritiek’; internet en externe kritiek.
Cross-medialiteit De tendens om niet langer media als afzonderlijke
domeinen te bekijken maar oog te hebben voor de
verbanden tussen productie, distributie en gebruik
over verschillende media heen.
Curran, James Schrijver van de tekst over de benaderingen in
de mediageschiedenis.
Digital Humanities De digitale turn in (media)historisch onderzoek (i.e. het
gebruik van digitale tools) voor onderzoek binnen de
geesteswetenschappen). Het vertaalt zich op 3 niveau’s:
- Dataverzameling De mogelijkheid om grote
hoeveelheden data ter beschikking te hebben, te
verzamelen of op te slaan (‘big data’).
- Data analyse via tools zoals OCR kunnen grote
hoeveelheden ingescande krantenartikels snel worden
gelezen of doorlopen of grote datasets kunnen worden
geëxtraheerd uit online data platforms.
- Data interpretatie en -visualisatie aan de
hand van nieuwe ‘mapping techniques’ kunnen data
handiger en inzichterlijk gevisualiseerd worden.
Eurocentrisme Europa en de Europese cultuur als maatstaaf nemen en
die
hoger inschatten dan de andere culturen.
Evolutie van de Standaardwerk van Luykx. 1978.
communicatiemedia
Feit (historisch) Een geschiedschrijving van canonieke gebeurtenissen,
feiten en uitvindingen, zonder die te contextualiseren en
zonder te kijken naar processen.
1
,Feministisch - Feministisch genderperspectief
benadering van - Media werden NIET volledig ‘onafhankelijk’
mediageschiedenis naarmate overheidscontrole afnam: nog steeds
grote mannelijke controle
- Populaire media indoctrineren vrouwen
(traditionele feministische benadering)
- Weerstand tegen patriarchale
dominantie (revisionistische
feministische benadering)
Feyder, Jacques Franstalige, Belgische cineaste, vernieuwend en toonaagevend.
Verliet voor WO1 ons land om in Parijs als acteur aan de slag te
gaan. Entangled history Niet vast te pinnen op
één land.
Gebeuren (historisch) Iets dat gebeurd is in het verleden.
Geschiedenis Verleden of verleden feiten, gebeurtenissen,
processen, mensen, artefacten… Politieke
besluitvorming en programmering.
Geschiedschrijving Ook wel historiografie genoemd. De act van onderzoek
naar het verleden. Onderzoek naar beleidsprocessen
en ontwikkeling van TV-programmering.
Herinnering Een ervaring uit het verleden die in het geheugen is
opgeslagen
en die men zich voor de geest kan roepen.
‘Histoire’/’History’ De systhematische studie van het verleden.
Historiografie Ook wel geschiedschrijving genoemd. De act van
onderzoek naar het verleden. Onderzoek naar
beleidsprocessen en ontwikkeling van TV-
programmering.
Historisch gebeuren Collectief geheugen is een verzameling herinneringen die
groepen mensen gemeenschappelijk hebben en die
zij min of meer actief levend in hun geheugen houden, hetzij
bewust, hetzij onbewust, vaak ook met behulp van
externe informatiedragers van alle mogelijke vormen
en soorten. Het collectief geheugen wordt globaal gedragen door
en uit zich in de vorm van een typische cultuurvorm.
Historische Lorenz
interpretatieprobleem 1) Hoe het verleden of het historische geheugen
zich
vertaalt in bronnen
2) De historicus moet die bronnen interpreteren
3) Deze broninterpretaties worden geordend, aan
elkaar verbonden en opnieuw in de vorm
van een verhaal geïnterpreteerd.
De overkoepelende vraag: In welke mate dit historisch verhaal (of
narratief) aansluit bij, of afwijkt van, het historisch gebeuren.
Historisch narratief Het verhaal dat door de historicus wordt
ontwikkeld over het verleden a.d.h.v. een selectie
aan bronnen en a.d.h.v. een mengeling van
hisoriografische keuzes in termen van ruimte, tijd,
media, fasen, factoren en benaderingen.
2
,Historiserende Media is hier een voorbeeld van.
machine
Klassieke benadering Theo Luykx:
van - Nationale geschiedenissen
mediageschiedenis
3
, - Eurocentrisme
- Grote mijlpalen, grote tijdsvlakken
- Nationale focus, vooral grote landen
- Focus op structurele factoren (technologisch, politiek en
economie)
- Streven naar exhaustiviteit
- Objectiviteit & feitelijkheid
- Beschrijvende benadering (niet analytisch of
interpretatief)
Liberale benadering - Vrije toegang tot media
van - Onafhankelijkheid van de media
mediageschiedeni - Minder overheidscontrole (in loop 19-20ste
s eeuw)
- Emancipatorische kracht
- Educatieve missie van de pers nam af
- Ruimere, historische, constitutionele geschiedenis
- Media als vierde macht
Luykx, Theo (1913-1977) legde de fundamenten in België, niet enkel
voor de mediageschiedenis, maar ook van de
com.wet. Luykx, die aan de Gentse universiteit
geschiedenis studeerde en enige tijd ook als
journalist werkzaam was, schreef verschillende
baanbrekende werken over MG. Zijn Evolutie van de
communicatiemedia (1978) geldt vandaag nog steeds als een
standaardwerk.
Mapping techniques Data interpretatie en -visualiasatie: aan de hand
van nieuwe ‘mapping techniques’ kunnen data handiger en
inzichtelijker gevisualiseerd worden.
Narratief Historisch verhaal.
New cinema history Schetst een ander beeld van het verleden van het medium. In
verleden van de cinema ook aandacht voor filmdistributie en
filmvertoningen. Publieksbenadering van
cinemageschiedenis.
OCR Optical Character Recognition. Voor data analyse, grote
hoeveelheden ingescande krantenartikels kunnen snel gelezen
worden of grote datasets kunnen worden geëxtraheerd uit online
data platforms.
Oral history Mondelinge getuigenissenonderzoek. Mensen worden
geïnterviewd over hun ervaringen en herinneringen aan het naar
de bioscoop gaan in de jaren 1940-1950.
Politieke factor Heeft te maken met een politiek-institutioneel en -
van juridisch kader, grondwettelijke bepalingen inzake
mediageschiede mediavrijheid en vrije meningsuiting,
nis overheidsbeleid en politieke ideologie.
Publieksperspectief New cinema history, publieksbenadering van
cinemageschiedenis.
4
H1: Inleiding: Mediageschiedenis, geschiedenis en media,
mediahistoriografie
CONCEPTEN/NAMEN/TITELS
Big data Grote dataset.
Bron Een historische bron is elk object dat rechtstreeks
informatie geeft over het verleden en zelf dus ook
uit het verleden komt.
Bronnenkritiek Systhematisch, kritisch onderzoek van
(media)bronnen. Principes van historische kritiek,
‘tekstkritiek’; internet en externe kritiek.
Cross-medialiteit De tendens om niet langer media als afzonderlijke
domeinen te bekijken maar oog te hebben voor de
verbanden tussen productie, distributie en gebruik
over verschillende media heen.
Curran, James Schrijver van de tekst over de benaderingen in
de mediageschiedenis.
Digital Humanities De digitale turn in (media)historisch onderzoek (i.e. het
gebruik van digitale tools) voor onderzoek binnen de
geesteswetenschappen). Het vertaalt zich op 3 niveau’s:
- Dataverzameling De mogelijkheid om grote
hoeveelheden data ter beschikking te hebben, te
verzamelen of op te slaan (‘big data’).
- Data analyse via tools zoals OCR kunnen grote
hoeveelheden ingescande krantenartikels snel worden
gelezen of doorlopen of grote datasets kunnen worden
geëxtraheerd uit online data platforms.
- Data interpretatie en -visualisatie aan de
hand van nieuwe ‘mapping techniques’ kunnen data
handiger en inzichterlijk gevisualiseerd worden.
Eurocentrisme Europa en de Europese cultuur als maatstaaf nemen en
die
hoger inschatten dan de andere culturen.
Evolutie van de Standaardwerk van Luykx. 1978.
communicatiemedia
Feit (historisch) Een geschiedschrijving van canonieke gebeurtenissen,
feiten en uitvindingen, zonder die te contextualiseren en
zonder te kijken naar processen.
1
,Feministisch - Feministisch genderperspectief
benadering van - Media werden NIET volledig ‘onafhankelijk’
mediageschiedenis naarmate overheidscontrole afnam: nog steeds
grote mannelijke controle
- Populaire media indoctrineren vrouwen
(traditionele feministische benadering)
- Weerstand tegen patriarchale
dominantie (revisionistische
feministische benadering)
Feyder, Jacques Franstalige, Belgische cineaste, vernieuwend en toonaagevend.
Verliet voor WO1 ons land om in Parijs als acteur aan de slag te
gaan. Entangled history Niet vast te pinnen op
één land.
Gebeuren (historisch) Iets dat gebeurd is in het verleden.
Geschiedenis Verleden of verleden feiten, gebeurtenissen,
processen, mensen, artefacten… Politieke
besluitvorming en programmering.
Geschiedschrijving Ook wel historiografie genoemd. De act van onderzoek
naar het verleden. Onderzoek naar beleidsprocessen
en ontwikkeling van TV-programmering.
Herinnering Een ervaring uit het verleden die in het geheugen is
opgeslagen
en die men zich voor de geest kan roepen.
‘Histoire’/’History’ De systhematische studie van het verleden.
Historiografie Ook wel geschiedschrijving genoemd. De act van
onderzoek naar het verleden. Onderzoek naar
beleidsprocessen en ontwikkeling van TV-
programmering.
Historisch gebeuren Collectief geheugen is een verzameling herinneringen die
groepen mensen gemeenschappelijk hebben en die
zij min of meer actief levend in hun geheugen houden, hetzij
bewust, hetzij onbewust, vaak ook met behulp van
externe informatiedragers van alle mogelijke vormen
en soorten. Het collectief geheugen wordt globaal gedragen door
en uit zich in de vorm van een typische cultuurvorm.
Historische Lorenz
interpretatieprobleem 1) Hoe het verleden of het historische geheugen
zich
vertaalt in bronnen
2) De historicus moet die bronnen interpreteren
3) Deze broninterpretaties worden geordend, aan
elkaar verbonden en opnieuw in de vorm
van een verhaal geïnterpreteerd.
De overkoepelende vraag: In welke mate dit historisch verhaal (of
narratief) aansluit bij, of afwijkt van, het historisch gebeuren.
Historisch narratief Het verhaal dat door de historicus wordt
ontwikkeld over het verleden a.d.h.v. een selectie
aan bronnen en a.d.h.v. een mengeling van
hisoriografische keuzes in termen van ruimte, tijd,
media, fasen, factoren en benaderingen.
2
,Historiserende Media is hier een voorbeeld van.
machine
Klassieke benadering Theo Luykx:
van - Nationale geschiedenissen
mediageschiedenis
3
, - Eurocentrisme
- Grote mijlpalen, grote tijdsvlakken
- Nationale focus, vooral grote landen
- Focus op structurele factoren (technologisch, politiek en
economie)
- Streven naar exhaustiviteit
- Objectiviteit & feitelijkheid
- Beschrijvende benadering (niet analytisch of
interpretatief)
Liberale benadering - Vrije toegang tot media
van - Onafhankelijkheid van de media
mediageschiedeni - Minder overheidscontrole (in loop 19-20ste
s eeuw)
- Emancipatorische kracht
- Educatieve missie van de pers nam af
- Ruimere, historische, constitutionele geschiedenis
- Media als vierde macht
Luykx, Theo (1913-1977) legde de fundamenten in België, niet enkel
voor de mediageschiedenis, maar ook van de
com.wet. Luykx, die aan de Gentse universiteit
geschiedenis studeerde en enige tijd ook als
journalist werkzaam was, schreef verschillende
baanbrekende werken over MG. Zijn Evolutie van de
communicatiemedia (1978) geldt vandaag nog steeds als een
standaardwerk.
Mapping techniques Data interpretatie en -visualiasatie: aan de hand
van nieuwe ‘mapping techniques’ kunnen data handiger en
inzichtelijker gevisualiseerd worden.
Narratief Historisch verhaal.
New cinema history Schetst een ander beeld van het verleden van het medium. In
verleden van de cinema ook aandacht voor filmdistributie en
filmvertoningen. Publieksbenadering van
cinemageschiedenis.
OCR Optical Character Recognition. Voor data analyse, grote
hoeveelheden ingescande krantenartikels kunnen snel gelezen
worden of grote datasets kunnen worden geëxtraheerd uit online
data platforms.
Oral history Mondelinge getuigenissenonderzoek. Mensen worden
geïnterviewd over hun ervaringen en herinneringen aan het naar
de bioscoop gaan in de jaren 1940-1950.
Politieke factor Heeft te maken met een politiek-institutioneel en -
van juridisch kader, grondwettelijke bepalingen inzake
mediageschiede mediavrijheid en vrije meningsuiting,
nis overheidsbeleid en politieke ideologie.
Publieksperspectief New cinema history, publieksbenadering van
cinemageschiedenis.
4
