Kenmerk One-sample t-test Paired-samples t-test Independent samples t-test One-way ANOVA – One Way Analysis of
Variances
Parametrisch Ja Ja Ja Ja
Relatie, verschil of Verschil Verschil Verschil tussen groepen Verschil tussen groepen
regressie
Definitie Test om een Test om het gemiddelde verschil Test om gemiddelden van twee Test om gemiddelden van meer dan twee
steekproefgemiddelde te tussen gepaarde waarnemingen onafhankelijke groepen te vergelijken. onafhankelijke groepen te vergelijken.
vergelijken met een bekende te beoordelen./ afhankelijke
populatiewaarde. groepen (let op = dependent)
Variabelen Afhankelijke variabele: interval of Afhankelijke variabele: interval of Onafhankelijke variabele: nominaal (2 Onafhankelijke variabele: nominaal (>2
ratio ratio; gepaarde waarnemingen categorieën); afhankelijke variabele: categorieën); afhankelijke variabele: interval
interval of ratio of ratio
Toetsing 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen.
H0: μ = H0: μd = 0 H0: μ2 – μ1 = 0 H0: μ1 = μ2 = μ3
populatiegemiddelde H1: μd ≠ 0 H1: μ2 – μ1 ≠ 0 H1: niet alle groepsgemiddelden zijn
H1: μ ≠ Met μd = μ2 – μ1 OF <, >… (let op teken van t- gelijk
populatiegemiddelde OF <, >… (let op teken waarde& H1) 2. Bepaal significantieniveau (α).
OF <, >… (let op van t-waarde& H1) 2. Bepaal significantieniveau (α). 3. Bereken de t-waarde.
teken van t-waarde& 2. Bepaal significantieniveau (α). 3. Bereken de t-waarde. 4. Vergelijk t met kritieke waarde of p-
H1) 3. Bereken de t-waarde. 4. Vergelijk t met kritieke waarde of p- waarde.
2. Bepaal significantieniveau (α). 4. Vergelijk t met kritieke waarde waarde. (let op eenzijdig of tweezijdig) 5. Trek conclusie.
3. Bereken de t-waarde. of p-waarde. (let op eenzijdig of 6. P < a significant H0 verwerpen,
4. Vergelijk t met kritieke waarde tweezijdig) H1 behouden
let oplevene’s test p < a een
of p-waarde. (let op eenzijdig 5. Trek conclusie.
significant verschil unequal variances
of tweezijdig) P < a significant H0
(en omgekeerd)
5. Trek conclusie. verwerpen, H1 behouden
5. Trek conclusie.
P < a significant H0
P < a significant H0 verwerpen, H1
verwerpen, H1 behouden
behouden
Voorwaarden/ Normaliteit van de afhankelijke Normaliteit van de verschillen; Normaliteit binnen groepen; gelijkheid van Normaliteit binnen groepen; gelijkheid van
Assumpties variabele; observaties zijn afhankelijkheid tussen paren. varianties (bij schending: gebruik Welch’s varianties (Levene’s test); onafhankelijke
onafhankelijk. t-test). Observaties zijn onafhankelijk. observaties.
Effectgrootte en Cohen's d: d = (M - μ0) / SD Cohen's d (voor gepaarde data): d Cohen's d: d = (M1 - M2) / Spooled. η² (eta-squared):
interpretatie (indien Met : (M - μ0) = mean diff in spss = Mverschil / SDverschil. Met : (M - μ0) = mean diff in spss η² = SSbetween / SStotal.
statistisch significant) SD = stand d. Met : (M - μ0) = mean diff in spss SD = stand d. = between sum of groups/ total sum of
kijk naar absolute waarde! SD = stand d. Spooled wordt gegeven groups
Interpretatie: kijk naar absolute waarde! kijk naar absolute waarde! % verhouding van de totale variantie worden
< 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein Interpretatie: Interpretatie: verklaard door de variantie van een bepaalde
0.5 = gemiddeld, 0.8 = groot. < 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein < 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein 0.5 = groep
Het verschil tussen A en B is 0.5 = gemiddeld, 0.8 = groot gemiddeld, 0.8 = groot. Interpretatie: 0.01 = klein, 0.06 = medium,
klein, gemiddeld,… Het verschil tussen A en B is klein, Het verschil tussen A en B is klein, 0.14 = groot.
gemiddeld,…. gemiddeld,… POST HOC ANALYSE scheffe’s
Hiermee kom je te weten welke waarden
verschillen van elkaar uitleg zie
oefeningen
, Kenmerk Chi-kwadraat toets voor Mann-Whitney U test Wilcoxon signed-rank test Kruskal-Wallis test
frequenties Is ong zelfde als Wilcoxon ≠ Wilcoxon rank sum test
rank sum test
Parametrisch Nee Nee Nee Nee
Relatie, verschil of Verschil tussen waargenomen en Verschil tussen Verschil tussen afhankelijke groepen Verschil tussen onafhankelijke groepen
regressie verwachte frequenties onafhankelijke groepen
Definitie Test om te bepalen of waargenomen Niet-parametrische test om Niet-parametrische test om het Niet-parametrische test om verschillen
frequenties afwijken van verwachte verschillen tussen twee verschil tussen gepaarde tussen meer dan twee groepen te
frequenties. onafhankelijke groepen te waarnemingen te beoordelen. beoordelen.
beoordelen.
Variabelen Variabelen: nominaal Onafhankelijke variabele: Afhankelijke variabele: ordinaal of niet Onafhankelijke variabele: nominaal (>2
nominaal (2 categorieën); normaal verdeeld interval/ratio; categorieën); afhankelijke variabele:
afhankelijke variabele: gepaarde waarnemingen ordinaal of niet normaal verdeeld
ordinaal of niet normaal interval/ratio
verdeeld interval/ratio
Toetsing 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1 Formuleer hypothesen.
H0: π1= π2 = πn H0: a = b H0: d = 0 H0: 1= 2 = n
H1: niet alle frequenties zijn gelijk H1: a ≠ b H1: d ≠ 0 H1: niet alle groepsmedianen zijn gelijk
Met π = frequentie let op: enkel = mediaan = mediaan = mediaan
tweezijdig OF <, >… (let op teken d = 2 - 1 2. Bepaal significantieniveau
2. Bepaal significantieniveau van t-waarde& H1) OF <, >… (let op teken van t- 3. Steekproef + statistische significantie
3. Steekproef + statistische 2. Bepaal significantieniveau waarde& H1) 4. Bepaal p-waarde.
significantie 3. Steekproef + statistische 2. Bepaal significantieniveau 5. Trek conclusie.
4. chiquare = 0 f0 = fe, chisquare significantie 3. Steekproef + statistische
> 0 grootheden zijn niet gelijk Let op: eerst significantie
(formule: som (fo – fe)^2 / fe voorwaarden checken 4. Bepaal p-waarde.
hoe groter hoe meer kan op een voor je p interpreteert!!! (let op eenzijdig of tweezijdig)
significant verschil 4. Bepaal p-waarde. 5. Trek conclusie.
Let op: eerst voorwaarden (let op eenzijdig of
checken voor je p interpreteert!!! tweezijdig)
5. Bepaal p-waarde. 5. Trek conclusie.
6. Trek conclusie.
Voorwaarden/ 1. 20% of minder fe < 5 Onafhankelijke observaties; Afhankelijke waarnemingen; Onafhankelijke observaties; afhankelijke
Assumpties 2. Geen enkele fe < 1 afhankelijke variabele heeft afhankelijke variabele heeft minstens variabele heeft minstens ordinale schaal.
3. Mutueel exclusief minstens ordinale schaal. ordinale schaal.
afhankelijke variabele
moet minstens continue zijn
Effectgrootte en Phi (2x2 tabel): φ = √(χ² / n). Geen standaard Geen standaard effectgrootte; r Geen standaard effectgrootte
interpretatie Interpretatie: 0.1 = klein, 0.3 = effectgrootte; r (rangcorrelatie) kan gebruikt worden. WEL POST HOC (andere dan
Variances
Parametrisch Ja Ja Ja Ja
Relatie, verschil of Verschil Verschil Verschil tussen groepen Verschil tussen groepen
regressie
Definitie Test om een Test om het gemiddelde verschil Test om gemiddelden van twee Test om gemiddelden van meer dan twee
steekproefgemiddelde te tussen gepaarde waarnemingen onafhankelijke groepen te vergelijken. onafhankelijke groepen te vergelijken.
vergelijken met een bekende te beoordelen./ afhankelijke
populatiewaarde. groepen (let op = dependent)
Variabelen Afhankelijke variabele: interval of Afhankelijke variabele: interval of Onafhankelijke variabele: nominaal (2 Onafhankelijke variabele: nominaal (>2
ratio ratio; gepaarde waarnemingen categorieën); afhankelijke variabele: categorieën); afhankelijke variabele: interval
interval of ratio of ratio
Toetsing 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen.
H0: μ = H0: μd = 0 H0: μ2 – μ1 = 0 H0: μ1 = μ2 = μ3
populatiegemiddelde H1: μd ≠ 0 H1: μ2 – μ1 ≠ 0 H1: niet alle groepsgemiddelden zijn
H1: μ ≠ Met μd = μ2 – μ1 OF <, >… (let op teken van t- gelijk
populatiegemiddelde OF <, >… (let op teken waarde& H1) 2. Bepaal significantieniveau (α).
OF <, >… (let op van t-waarde& H1) 2. Bepaal significantieniveau (α). 3. Bereken de t-waarde.
teken van t-waarde& 2. Bepaal significantieniveau (α). 3. Bereken de t-waarde. 4. Vergelijk t met kritieke waarde of p-
H1) 3. Bereken de t-waarde. 4. Vergelijk t met kritieke waarde of p- waarde.
2. Bepaal significantieniveau (α). 4. Vergelijk t met kritieke waarde waarde. (let op eenzijdig of tweezijdig) 5. Trek conclusie.
3. Bereken de t-waarde. of p-waarde. (let op eenzijdig of 6. P < a significant H0 verwerpen,
4. Vergelijk t met kritieke waarde tweezijdig) H1 behouden
let oplevene’s test p < a een
of p-waarde. (let op eenzijdig 5. Trek conclusie.
significant verschil unequal variances
of tweezijdig) P < a significant H0
(en omgekeerd)
5. Trek conclusie. verwerpen, H1 behouden
5. Trek conclusie.
P < a significant H0
P < a significant H0 verwerpen, H1
verwerpen, H1 behouden
behouden
Voorwaarden/ Normaliteit van de afhankelijke Normaliteit van de verschillen; Normaliteit binnen groepen; gelijkheid van Normaliteit binnen groepen; gelijkheid van
Assumpties variabele; observaties zijn afhankelijkheid tussen paren. varianties (bij schending: gebruik Welch’s varianties (Levene’s test); onafhankelijke
onafhankelijk. t-test). Observaties zijn onafhankelijk. observaties.
Effectgrootte en Cohen's d: d = (M - μ0) / SD Cohen's d (voor gepaarde data): d Cohen's d: d = (M1 - M2) / Spooled. η² (eta-squared):
interpretatie (indien Met : (M - μ0) = mean diff in spss = Mverschil / SDverschil. Met : (M - μ0) = mean diff in spss η² = SSbetween / SStotal.
statistisch significant) SD = stand d. Met : (M - μ0) = mean diff in spss SD = stand d. = between sum of groups/ total sum of
kijk naar absolute waarde! SD = stand d. Spooled wordt gegeven groups
Interpretatie: kijk naar absolute waarde! kijk naar absolute waarde! % verhouding van de totale variantie worden
< 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein Interpretatie: Interpretatie: verklaard door de variantie van een bepaalde
0.5 = gemiddeld, 0.8 = groot. < 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein < 0.2 = zeer klein, 0,2 – 0,5 klein 0.5 = groep
Het verschil tussen A en B is 0.5 = gemiddeld, 0.8 = groot gemiddeld, 0.8 = groot. Interpretatie: 0.01 = klein, 0.06 = medium,
klein, gemiddeld,… Het verschil tussen A en B is klein, Het verschil tussen A en B is klein, 0.14 = groot.
gemiddeld,…. gemiddeld,… POST HOC ANALYSE scheffe’s
Hiermee kom je te weten welke waarden
verschillen van elkaar uitleg zie
oefeningen
, Kenmerk Chi-kwadraat toets voor Mann-Whitney U test Wilcoxon signed-rank test Kruskal-Wallis test
frequenties Is ong zelfde als Wilcoxon ≠ Wilcoxon rank sum test
rank sum test
Parametrisch Nee Nee Nee Nee
Relatie, verschil of Verschil tussen waargenomen en Verschil tussen Verschil tussen afhankelijke groepen Verschil tussen onafhankelijke groepen
regressie verwachte frequenties onafhankelijke groepen
Definitie Test om te bepalen of waargenomen Niet-parametrische test om Niet-parametrische test om het Niet-parametrische test om verschillen
frequenties afwijken van verwachte verschillen tussen twee verschil tussen gepaarde tussen meer dan twee groepen te
frequenties. onafhankelijke groepen te waarnemingen te beoordelen. beoordelen.
beoordelen.
Variabelen Variabelen: nominaal Onafhankelijke variabele: Afhankelijke variabele: ordinaal of niet Onafhankelijke variabele: nominaal (>2
nominaal (2 categorieën); normaal verdeeld interval/ratio; categorieën); afhankelijke variabele:
afhankelijke variabele: gepaarde waarnemingen ordinaal of niet normaal verdeeld
ordinaal of niet normaal interval/ratio
verdeeld interval/ratio
Toetsing 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1. Formuleer hypothesen. 1 Formuleer hypothesen.
H0: π1= π2 = πn H0: a = b H0: d = 0 H0: 1= 2 = n
H1: niet alle frequenties zijn gelijk H1: a ≠ b H1: d ≠ 0 H1: niet alle groepsmedianen zijn gelijk
Met π = frequentie let op: enkel = mediaan = mediaan = mediaan
tweezijdig OF <, >… (let op teken d = 2 - 1 2. Bepaal significantieniveau
2. Bepaal significantieniveau van t-waarde& H1) OF <, >… (let op teken van t- 3. Steekproef + statistische significantie
3. Steekproef + statistische 2. Bepaal significantieniveau waarde& H1) 4. Bepaal p-waarde.
significantie 3. Steekproef + statistische 2. Bepaal significantieniveau 5. Trek conclusie.
4. chiquare = 0 f0 = fe, chisquare significantie 3. Steekproef + statistische
> 0 grootheden zijn niet gelijk Let op: eerst significantie
(formule: som (fo – fe)^2 / fe voorwaarden checken 4. Bepaal p-waarde.
hoe groter hoe meer kan op een voor je p interpreteert!!! (let op eenzijdig of tweezijdig)
significant verschil 4. Bepaal p-waarde. 5. Trek conclusie.
Let op: eerst voorwaarden (let op eenzijdig of
checken voor je p interpreteert!!! tweezijdig)
5. Bepaal p-waarde. 5. Trek conclusie.
6. Trek conclusie.
Voorwaarden/ 1. 20% of minder fe < 5 Onafhankelijke observaties; Afhankelijke waarnemingen; Onafhankelijke observaties; afhankelijke
Assumpties 2. Geen enkele fe < 1 afhankelijke variabele heeft afhankelijke variabele heeft minstens variabele heeft minstens ordinale schaal.
3. Mutueel exclusief minstens ordinale schaal. ordinale schaal.
afhankelijke variabele
moet minstens continue zijn
Effectgrootte en Phi (2x2 tabel): φ = √(χ² / n). Geen standaard Geen standaard effectgrootte; r Geen standaard effectgrootte
interpretatie Interpretatie: 0.1 = klein, 0.3 = effectgrootte; r (rangcorrelatie) kan gebruikt worden. WEL POST HOC (andere dan
