Summary Lewenswetenskappe Gr 12 Eenheid 1 (DNA -die kode van lewe)

Eenheid 1
DNA – Die kode van lewe

Nukleiensure :
1 DNA (deoksiribonukleiensuur)
2 RNA (ribonukleiensuur)

1 DNA :
 Plek van voorkoms ? in die selkern -vorm deel van
chromosome
 Klein hoeveelheid kom buite selkern in mitochondria
voor ,asook in chloroplaste (in plantselle)
Chromosome en gene :
 Chromosome = is lang ,dun ,draadagtige strukture
opgebou uit DNA wat rondom histone gedraai is




 Geen = kort segmente van n DNA molekule wat erflike
eienskappe beheer en bepaal hoe n organisme sal lyk en
funksioneer.
 Wie is Gregor Mendel ? hy is die vader van genetika
 Wie het die dubbele heliks ontdek ? James Watson en
Francis Crick

Struktuur van DNA :

 DNA is n reusemolekule wat uit 2 stringe bestaan wat
gedraai is : dubbele heliks
 Wanneer dit afgedraai is lyk dit soos n leer
 DNA is n polimeer opgebou uit groot aantal monomere
 Monomere staan bekend as nukleotide

3 tipes nukleotide :
1. Suikermolekule (Deoksiribose( D)

, 2. Fosfaatmolekule (P)
3. Stikstofbasis = Adenien (A) ,Guanien (G) ,Sitosien (C)
en Timien (T)
A en T = purienbasisse (grootmolekules)
C en T = pirimidienbasisse (kleiner molekules)

Vorming van n nukleotied :
 Deoksiribose bind aan fosfaatgroep
 2 lang stringe vorm
 DNA -leer bestaan dus uit deoksiribose en
fosfaatmolekules wat mekaar afwissel
 Elke sport van die DNA leer vorm deurdat 2 stikstofbasisse
(purienbasis en pirimidienbasis ) aanmekaar bind
 2 basisse staan bekend as n basispaar
 Stikstofbasisse word aanmekaar gebind deur swak
waterstofbindings
 A en T bind altyd en C en G
 AT GC TA CG ontstaan
 Hierdie kode staan bekend as die genetiese kode / kode
van lewe
 Die basisvolgorde van een DNA string (templaat) bepaal
altyd die volgorde van die ander string (Komplement van
ander string )







Rol van DNA :
 DNA dra die genetiese kode vir die sintese van proteiene
 DNA kan repliseer wat verseker dat die genetiese kode
van een generasie na n volgende oorgedra word.

Nie-koderende DNA :
 Funksies : dit speel n rol in die regulering en beheer van die
uitdrukking as gene in die koderende DNA ,dit bepaal wanneer en
waar gene aan en afgeskakel word . dit beskerm ook die gene teen