Hoofdstuk 2 : WATERAFVOER - VUIL WATER
OORSPRONG RIOLERINGSCONCEPT
- Industriële revolutie : De ontwikkeling van rioleringssystemen begon rond 1850 tijdens de
industriële revolutie. Dit kwam vooral voort uit de ontdekking van het verband tussen cholera-
epidemieën en vervuild drinkwater. Vuil water werd voorheen niet gescheiden van drinkwater,
wat leidde tot ernstige volksgezondheidsproblemen.
-> Einde 19de eeuw = gesloten rioleringsnetten aangelegd.
-> Belangrijkste bron van vervuiling = faecale afvoer
- Uitvinding van de WC : In 1775 werd de moderne WC met een sifon (waterklem) uitgevonden.
Ganse inhoud van de pot wordt door een grote hoeveelheid water onder grote kracht
vervangen door zuiver water.
-> Deze techniek voorkomt dat vieze geuren uit het riool zich door het huis verspreiden. De sifon
werkt door een laag water vast te houden in een gebogen buis (zwaanhalsconstructie), waardoor
een geurbarrière ontstaat .
Leegzuigen van de Sifon
- Probleem : Wanneer water uit bijvoorbeeld een WC snel door de afvoerleiding naar beneden
valt, kan dit een vacuüm creëren. Dit vacuüm kan lucht uit de sifon van andere aangesloten
toestellen zuigen, waardoor die leeg raakt en geuren uit het riool kunnen ontsnappen.
- Oplossing : Om dit te voorkomen, is verluchting van de leidingen cruciaal.
-> Verluchtingsleidingen zorgen ervoor dat lucht de leidingen kan binnendringen, zodat er geen
vacuüm ontstaat en de sifons intact blijven (zie afbeelding in tekst).
Scheiding van Afvoerstromen
- Toilet is het enige afvoerpunt waar vaste sto en (uitwerpselen en WC papier) in het
rioleringsstelsel terecht komen.
-> Vaste sto en = aanleiding tot verstoppingen.
-> Iedereen moet zijn faecaal water lozen in een septische put waar de vaste sto en bacterieel
worden afgebroken tot vloeibaar “e uent”.
-> Septische put = vorm van zuivering. De afbraak gebeurt integraal door bacteriën die zich
opbouwen vanuit de faecaliën.
-> Septische put = niet aan te raden wanneer er zeep en chemische producten in het water zitten.
Dus : WC-water scheiden van andere afvalwaterstromen.
-> Vuilwaterleiding = grijs water, DWA
-> Faecaalleieing = zwart water, DWA
Verplicht om regenwater gescheiden te houden van vuil water. Regenwater moet zoveel mogelijk
herbruikt worden.
Vlaanderen = rioleringsnetten splitsen kn een gescheiden systeem :
1. DWA (Droog Weer Afvoer) : Vuil water afkomstig van toiletten, wastafels, douches, en andere
sanitaire installaties wordt via DWA afgevoerd. Het betreft voornamelijk afvalwater dat vervuild
is door menselijk gebruik.
2. RWA (Regenwater Afvoer) : Regenwater afkomstig van daken en straten wordt via een
gescheiden systeem afgevoerd. Dit voorkomt dat regenwater het zuiveringssysteem belast en
maakt hergebruik of in ltratie in de bodem mogelijk (zie afbeeldingen in tekst).
Sanitaire Toestellen
- Aansluitingen : Sanitaire toestellen zoals toiletten, wastafels, en douches zijn altijd aangesloten
op een waterafvoer met een sifon om geuroverlast te voorkomen. De aansluiting gebeurt via
een toevoerleiding en een afvoerbuis. Het type water dat gebruikt wordt kan drinkwater of
regenwater zijn, afhankelijk van de installatie.
ff fi fl ff ff
, - Afvoersystemen : Grijs water (DWA) en zwart water (fecaal water) worden gescheiden tot aan
de septische put. Sommige installaties kunnen ook regenwater gebruiken voor niet-drinkbare
toepassingen zoals het doorspoelen van toiletten.
ONTWERP VAN HET AFVOERNET VUIL WATER
- Normen en Richtlijnen : Het ontwerp van het afvoersysteem moet voldoen aan de normen van
de TV 200 van het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf). Deze
normering beschrijft hoe afvoerleidingen gedimensioneerd moeten worden voor een optimale
werking.
- Secundaire Verluchting : TV 200 vereist secundaire verluchting na een aftakleiding van meer
dan 6 meter. Sommige fabrikanten kunnen echter al verluchting vereisen na 4 meter. Het is
belangrijk om aan de strengste eis te voldoen om problemen te voorkomen.
• Systeem zonder secundaire verluchting
-> Kenmerken : Dit systeem is geschikt voor gebouwen van MAXIMAAL 6 verdiepingen ! Het
maakt gebruik van één standleiding die wordt verlucht door een primaire verluchtingsleiding die
door het dak gaat.
-> Voordeel : Omdat er geen secundaire verluchtingsleidingen nodig zijn, zijn de installatiekosten
lager.
-> Nadeel : De diameter van de afvoerleidingen moet groter zijn om het gecombineerde debiet
van water en lucht te verwerken.
-> Dit systeem is vaak economisch aantrekkelijk vanwege het gebruik van slechts één leiding voor
zowel water als lucht.
• Systeem met secundaire verluchting van de standleiding
-> Kenmerken : Wordt toegepast in hoge gebouwen of wanneer er veel verspringingen zijn in de
standleidingen ! Naast de hoofdstandleiding loopt een secundaire verluchtingsleiding die op elke
verdieping wordt aangesloten net boven de aftakking naar de sanitaire toestellen.
-> Voordeel : Dit systeem kan een groter debiet aan zonder dat de diameter van de standleiding
vergroot hoeft te worden. De secundaire verluchting beperkt de drukverschillen in de leiding,
waardoor deze stabieler functioneert.
-> Nadeel : De installatie is complexer en vereist extra leidingen.
• Systeem met eindverluchting
-> Kenmerken : Dit systeem wordt toegepast als de toestellen MEER dan 4 meter van de
standleiding verwijderd zijn ! Een verluchtingsleiding wordt aangesloten aan het einde van de
verzamelleiding.
-> Voordeel : Het vermindert de drukverschillen en zorgt ervoor dat de leidingen optimaal blijven
functioneren, zelfs bij grote afstanden tussen toestellen en standleidingen.
-> Nadeel : Het is duurder en neemt meer ruimte in beslag, wat het minder geschikt maakt voor
compacte installaties.
Opgelet : het kan gebeuren dat de verzamelleiding een verschil in diameter heeft tussen de
“eind”verluchting en de aansluiting op de standleiding. Het is dan VERPLICHT de grootste
diameter van de 2 te gebruiken. In afvoersystemen moet de diameter stroomafwaarts steeds
GROEIEN !
OORSPRONG RIOLERINGSCONCEPT
- Industriële revolutie : De ontwikkeling van rioleringssystemen begon rond 1850 tijdens de
industriële revolutie. Dit kwam vooral voort uit de ontdekking van het verband tussen cholera-
epidemieën en vervuild drinkwater. Vuil water werd voorheen niet gescheiden van drinkwater,
wat leidde tot ernstige volksgezondheidsproblemen.
-> Einde 19de eeuw = gesloten rioleringsnetten aangelegd.
-> Belangrijkste bron van vervuiling = faecale afvoer
- Uitvinding van de WC : In 1775 werd de moderne WC met een sifon (waterklem) uitgevonden.
Ganse inhoud van de pot wordt door een grote hoeveelheid water onder grote kracht
vervangen door zuiver water.
-> Deze techniek voorkomt dat vieze geuren uit het riool zich door het huis verspreiden. De sifon
werkt door een laag water vast te houden in een gebogen buis (zwaanhalsconstructie), waardoor
een geurbarrière ontstaat .
Leegzuigen van de Sifon
- Probleem : Wanneer water uit bijvoorbeeld een WC snel door de afvoerleiding naar beneden
valt, kan dit een vacuüm creëren. Dit vacuüm kan lucht uit de sifon van andere aangesloten
toestellen zuigen, waardoor die leeg raakt en geuren uit het riool kunnen ontsnappen.
- Oplossing : Om dit te voorkomen, is verluchting van de leidingen cruciaal.
-> Verluchtingsleidingen zorgen ervoor dat lucht de leidingen kan binnendringen, zodat er geen
vacuüm ontstaat en de sifons intact blijven (zie afbeelding in tekst).
Scheiding van Afvoerstromen
- Toilet is het enige afvoerpunt waar vaste sto en (uitwerpselen en WC papier) in het
rioleringsstelsel terecht komen.
-> Vaste sto en = aanleiding tot verstoppingen.
-> Iedereen moet zijn faecaal water lozen in een septische put waar de vaste sto en bacterieel
worden afgebroken tot vloeibaar “e uent”.
-> Septische put = vorm van zuivering. De afbraak gebeurt integraal door bacteriën die zich
opbouwen vanuit de faecaliën.
-> Septische put = niet aan te raden wanneer er zeep en chemische producten in het water zitten.
Dus : WC-water scheiden van andere afvalwaterstromen.
-> Vuilwaterleiding = grijs water, DWA
-> Faecaalleieing = zwart water, DWA
Verplicht om regenwater gescheiden te houden van vuil water. Regenwater moet zoveel mogelijk
herbruikt worden.
Vlaanderen = rioleringsnetten splitsen kn een gescheiden systeem :
1. DWA (Droog Weer Afvoer) : Vuil water afkomstig van toiletten, wastafels, douches, en andere
sanitaire installaties wordt via DWA afgevoerd. Het betreft voornamelijk afvalwater dat vervuild
is door menselijk gebruik.
2. RWA (Regenwater Afvoer) : Regenwater afkomstig van daken en straten wordt via een
gescheiden systeem afgevoerd. Dit voorkomt dat regenwater het zuiveringssysteem belast en
maakt hergebruik of in ltratie in de bodem mogelijk (zie afbeeldingen in tekst).
Sanitaire Toestellen
- Aansluitingen : Sanitaire toestellen zoals toiletten, wastafels, en douches zijn altijd aangesloten
op een waterafvoer met een sifon om geuroverlast te voorkomen. De aansluiting gebeurt via
een toevoerleiding en een afvoerbuis. Het type water dat gebruikt wordt kan drinkwater of
regenwater zijn, afhankelijk van de installatie.
ff fi fl ff ff
, - Afvoersystemen : Grijs water (DWA) en zwart water (fecaal water) worden gescheiden tot aan
de septische put. Sommige installaties kunnen ook regenwater gebruiken voor niet-drinkbare
toepassingen zoals het doorspoelen van toiletten.
ONTWERP VAN HET AFVOERNET VUIL WATER
- Normen en Richtlijnen : Het ontwerp van het afvoersysteem moet voldoen aan de normen van
de TV 200 van het WTCB (Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf). Deze
normering beschrijft hoe afvoerleidingen gedimensioneerd moeten worden voor een optimale
werking.
- Secundaire Verluchting : TV 200 vereist secundaire verluchting na een aftakleiding van meer
dan 6 meter. Sommige fabrikanten kunnen echter al verluchting vereisen na 4 meter. Het is
belangrijk om aan de strengste eis te voldoen om problemen te voorkomen.
• Systeem zonder secundaire verluchting
-> Kenmerken : Dit systeem is geschikt voor gebouwen van MAXIMAAL 6 verdiepingen ! Het
maakt gebruik van één standleiding die wordt verlucht door een primaire verluchtingsleiding die
door het dak gaat.
-> Voordeel : Omdat er geen secundaire verluchtingsleidingen nodig zijn, zijn de installatiekosten
lager.
-> Nadeel : De diameter van de afvoerleidingen moet groter zijn om het gecombineerde debiet
van water en lucht te verwerken.
-> Dit systeem is vaak economisch aantrekkelijk vanwege het gebruik van slechts één leiding voor
zowel water als lucht.
• Systeem met secundaire verluchting van de standleiding
-> Kenmerken : Wordt toegepast in hoge gebouwen of wanneer er veel verspringingen zijn in de
standleidingen ! Naast de hoofdstandleiding loopt een secundaire verluchtingsleiding die op elke
verdieping wordt aangesloten net boven de aftakking naar de sanitaire toestellen.
-> Voordeel : Dit systeem kan een groter debiet aan zonder dat de diameter van de standleiding
vergroot hoeft te worden. De secundaire verluchting beperkt de drukverschillen in de leiding,
waardoor deze stabieler functioneert.
-> Nadeel : De installatie is complexer en vereist extra leidingen.
• Systeem met eindverluchting
-> Kenmerken : Dit systeem wordt toegepast als de toestellen MEER dan 4 meter van de
standleiding verwijderd zijn ! Een verluchtingsleiding wordt aangesloten aan het einde van de
verzamelleiding.
-> Voordeel : Het vermindert de drukverschillen en zorgt ervoor dat de leidingen optimaal blijven
functioneren, zelfs bij grote afstanden tussen toestellen en standleidingen.
-> Nadeel : Het is duurder en neemt meer ruimte in beslag, wat het minder geschikt maakt voor
compacte installaties.
Opgelet : het kan gebeuren dat de verzamelleiding een verschil in diameter heeft tussen de
“eind”verluchting en de aansluiting op de standleiding. Het is dan VERPLICHT de grootste
diameter van de 2 te gebruiken. In afvoersystemen moet de diameter stroomafwaarts steeds
GROEIEN !
