HF 1: organisatie vh respiratoir systeem,
statische volumes & basisbegrippen
1. De nitie van respiratoir systeem
externe ademhaling
= uitwisseling O2 & CO2 tss atmosfeer en mitochondria
-> in mitochondria: interne ademhaling (oxidatieve fosforylering)
lichaam gebruikt versch processen:
1) di usie
-> korte afstanden
= passief transport via [ ]-gradiënten (hoog naar laag)
2) convectie
-> langere afstanden
= vervoer van gassen in bulk via geso sticeerde pomp & transportsystemen
=> in- & uitademen is convectiesysteem
—> verplaatsing lucht in bulkfase
—> energie voor nodig
=> hart is convectiesysteem
—> belangrijke rol in transport O2
3) oppervlakte
-> longresectie
=> in longen vergroting door longblaasjes
4) transportcapaciteit
-> transportmoleculen
=> zorgt dat e ciënter: meer dan dat enkel opgelost kan worden in bloed
vb. Hb
===> combinatie mechanismen zorgt dat we O2 & CO2 kunnen transporteren
niet kennen
vb van hoe geëvolueerd van puur
di usie naar complex mechanisme
1
 ff fi ffi fi
, 2. Samenstelling van lucht
[O2] = 21%
[N] = 78%
[CO2] = 0,03%
argon
-> gas dat organen
beschermt
xenon
-> anesthesiegas
[ ]% van O2 blijft gelijk onafh bergen/zee/…
-> op berg wel minder moleculen aanwezig omdat lagere luchtddruk
3. Gasmengsels
3.1 Partiële druk
= druk van mengsel dat afkomstig is van gas
= druk die zou heersen als alle andere gasmoleculen wegneemt
= deeldruk dat gas uitoefent als gas alleen zou zitten afzonderlijk van andere gassen
-> p(O2), p(CO2)
* ideale gaswet
-> partiële druk evenredig met molaire fractie van gas in mengsel
=> PZ = Xz . Ptot
-> gas moet voldoen aan ideale gaswetten
* wet van Dalton
-> totale druk van gasmengsel is som van individuele partiële drukken
* versch gassen voeren bepaalde druk uit volgens ideale gaswet
= luchtdruk
= atmosferische druk
= 760 mmHg
= som partiëeldrukken O2, CO2 & stikstof
2

, 3.2 Gassen oplossen in vloeistof
als gas oplost in vloeistof
-> kan ook partiële drukken gebruiken
vb. afgesloten beker
=> moleculen O2 opgelost, erboven vacuum
=> als beker laat staan, paar O2-moleculen naar vacuum
-> partiële druk
vb. als druppel bloed nemen met O2 opgelost
=> druppel in container & afsluiten
=> moleculen eruit
=> p(O2) meten in lucht (vacuum) erboven
=> RE met bloed
* wet van Henry
=> [ ] van O2 & CO2 opgelost in water is proportioneel ad partiële druk in gasfase
—> (O2)dis = S x PO2 (S is de oplosbaarheidsconstante)
* bloedgaswaarden
-> ookal geen gasfase in evenwicht met bloedstaal toch in partiële drukken
-> partiële drukken waarmee bloedstaal zou moeten equilibreren om bep [ ] aan O2 in
staal te bekomen
—> bloed uit slagader nemen & [ ] O2 en COZ bepalen
—> test die gebeurt tijdens operaties
=> laat veel zien over toestand patiënt
3.3 Vochtige lucht vs. droge lucht
37 °C: water ook in dampfase + partiële druk (47 mmHg)
-> dampspanning voor H2O voldoet niet aan ideale gaswetten (want gas + vloeistof tegelijk)
=> moet corrigeren als lucht bevochtigd in respiratoir systeem
! waterdamp ≠ gas !
-> mens bijna volledig water
=> als tegen raam blazen, krijgt condens
-> alles dat inademen direct gemengd met waterdamp
=> hvlhd is afh van temp
-> waterdamp neemt plaats in maar totaaldruk blijft
=> samenstelling lucht is anders
=> 760 = p(O2) + p(CO2) + p(H2) + p(H2O)
! enkel H2O bijtellen als vochtige lucht !
p(O2) in aula: 21% van O2 in lucht, ATM druk is 760 mmHg
=> 21% x 760 = 159
als p(O2) in mond wil weten moet corrigeren voor dampspanning H2O
-> 21% x (760-47) = 149 mmHg
=> door in te ademen is # O2-moleculen kleiner omdat watermoleculen bijgekomen
(lagere druk door corrigeren voor dampspanning water)
3

, 3. Organisatie respiratoir systeem
niet leren voor examen
luchtpomp
= hoe komt lucht in & uit longen
-> convectiesysteem (circulatie is ook convectiesysteem)
hoe O2 van alveool naar bloed?
hoe O2 opgelost in bloed?
lichaam regelt alles in mate dat nodig
4

statische volumes & basisbegrippen
1. De nitie van respiratoir systeem
externe ademhaling
= uitwisseling O2 & CO2 tss atmosfeer en mitochondria
-> in mitochondria: interne ademhaling (oxidatieve fosforylering)
lichaam gebruikt versch processen:
1) di usie
-> korte afstanden
= passief transport via [ ]-gradiënten (hoog naar laag)
2) convectie
-> langere afstanden
= vervoer van gassen in bulk via geso sticeerde pomp & transportsystemen
=> in- & uitademen is convectiesysteem
—> verplaatsing lucht in bulkfase
—> energie voor nodig
=> hart is convectiesysteem
—> belangrijke rol in transport O2
3) oppervlakte
-> longresectie
=> in longen vergroting door longblaasjes
4) transportcapaciteit
-> transportmoleculen
=> zorgt dat e ciënter: meer dan dat enkel opgelost kan worden in bloed
vb. Hb
===> combinatie mechanismen zorgt dat we O2 & CO2 kunnen transporteren
niet kennen
vb van hoe geëvolueerd van puur
di usie naar complex mechanisme
1
 ff fi ffi fi
, 2. Samenstelling van lucht
[O2] = 21%
[N] = 78%
[CO2] = 0,03%
argon
-> gas dat organen
beschermt
xenon
-> anesthesiegas
[ ]% van O2 blijft gelijk onafh bergen/zee/…
-> op berg wel minder moleculen aanwezig omdat lagere luchtddruk
3. Gasmengsels
3.1 Partiële druk
= druk van mengsel dat afkomstig is van gas
= druk die zou heersen als alle andere gasmoleculen wegneemt
= deeldruk dat gas uitoefent als gas alleen zou zitten afzonderlijk van andere gassen
-> p(O2), p(CO2)
* ideale gaswet
-> partiële druk evenredig met molaire fractie van gas in mengsel
=> PZ = Xz . Ptot
-> gas moet voldoen aan ideale gaswetten
* wet van Dalton
-> totale druk van gasmengsel is som van individuele partiële drukken
* versch gassen voeren bepaalde druk uit volgens ideale gaswet
= luchtdruk
= atmosferische druk
= 760 mmHg
= som partiëeldrukken O2, CO2 & stikstof
2

, 3.2 Gassen oplossen in vloeistof
als gas oplost in vloeistof
-> kan ook partiële drukken gebruiken
vb. afgesloten beker
=> moleculen O2 opgelost, erboven vacuum
=> als beker laat staan, paar O2-moleculen naar vacuum
-> partiële druk
vb. als druppel bloed nemen met O2 opgelost
=> druppel in container & afsluiten
=> moleculen eruit
=> p(O2) meten in lucht (vacuum) erboven
=> RE met bloed
* wet van Henry
=> [ ] van O2 & CO2 opgelost in water is proportioneel ad partiële druk in gasfase
—> (O2)dis = S x PO2 (S is de oplosbaarheidsconstante)
* bloedgaswaarden
-> ookal geen gasfase in evenwicht met bloedstaal toch in partiële drukken
-> partiële drukken waarmee bloedstaal zou moeten equilibreren om bep [ ] aan O2 in
staal te bekomen
—> bloed uit slagader nemen & [ ] O2 en COZ bepalen
—> test die gebeurt tijdens operaties
=> laat veel zien over toestand patiënt
3.3 Vochtige lucht vs. droge lucht
37 °C: water ook in dampfase + partiële druk (47 mmHg)
-> dampspanning voor H2O voldoet niet aan ideale gaswetten (want gas + vloeistof tegelijk)
=> moet corrigeren als lucht bevochtigd in respiratoir systeem
! waterdamp ≠ gas !
-> mens bijna volledig water
=> als tegen raam blazen, krijgt condens
-> alles dat inademen direct gemengd met waterdamp
=> hvlhd is afh van temp
-> waterdamp neemt plaats in maar totaaldruk blijft
=> samenstelling lucht is anders
=> 760 = p(O2) + p(CO2) + p(H2) + p(H2O)
! enkel H2O bijtellen als vochtige lucht !
p(O2) in aula: 21% van O2 in lucht, ATM druk is 760 mmHg
=> 21% x 760 = 159
als p(O2) in mond wil weten moet corrigeren voor dampspanning H2O
-> 21% x (760-47) = 149 mmHg
=> door in te ademen is # O2-moleculen kleiner omdat watermoleculen bijgekomen
(lagere druk door corrigeren voor dampspanning water)
3

, 3. Organisatie respiratoir systeem
niet leren voor examen
luchtpomp
= hoe komt lucht in & uit longen
-> convectiesysteem (circulatie is ook convectiesysteem)
hoe O2 van alveool naar bloed?
hoe O2 opgelost in bloed?
lichaam regelt alles in mate dat nodig
4