Samenvatting familiejurist 3.2
De student heeft kennis van en inzicht in het relatievermogen recht.
Het relatievermogenrecht bevat zowel de formele relaties, zoals het huwelijk en geregistreerd
partnerschap, en de informele relaties zoals het ongehuwd en geregistreerd samenwonen.
Eenvoudige gemeenschap: artikel 3:166 lid 1 BW
Wat is eenvoudige gemeenschap?
De eenvoudige gemeenschap is een gemeenschap die bestaat uit 1 of meerdere goederen behorende
aan twee of meer mensen. Een voorbeeld is bijvoorbeeld een huis dat mede-eigendom is van twee of
meer personen.
Een eenvoudige gemeenschap kan geen schulden hebben. Schulden die met de gemeenschap te
maken hebben behoren niet tot de gemeenschap. ( bijvoorbeeld een hypotheekschuld.)
Huwelijke voorwaarden: artikel 1:114 BW
Als je je bezittingen en schulden apart wilt houden, kan je bij de notaris huwelijkse voorwaarden of
partnerschapsvoorwaarden afsluiten. Je besluit dan samen wat van jullie samen wordt en wat apart
blijft. Je maakt dus afspraken over uw bezittingen en schulden. Bij huwelijkse voorwaarden gelden de
afspraken die u heeft vastgelegd bij de notaris. Het is verplicht om uw huwelijkse voorwaarden te
laten opstellen bij de notaris . Artikel 1:115 BW.
Je kan voor en tijdens je huwelijk huwelijkse voorwaarden opstellen.
Als u tijdens uw huwelijk huwelijkse voorwaarden heeft opgesteld beginnen deze te werken op de dag
dat de documenten zijn getekend, tenzij in de akte een later tijdstip is gegeven. Artikel 1:120 lid 1 BW
Derde bescherming: artikel 1:116 BW
De derde bescherming komt te pas bij beslaglegging. Je kan hier alleen beroep op doen als de
huwelijkse voorwaarden gepubliceerd zijn in het huwelijksgoederenregister.
Tussen de echtgenoten zelf heeft deze publicatie geen enkele betekenis.
Als je getrouwd bent met huwelijke voorwaarden kunnen schuldeisers zich in principe alleen verhalen
op de goederen van de echtgenoot die de schuld is aangegaan.
Als je tijdens het huwelijk huwelijkse voorwaarden heb gesteld moeten deze minstens 14 dagen in het
huwelijksregister ingeschreven zijn voordat je je kan beroepen op derde bescherming. Artikel 1:120 lid
2 BW
Gemeenschap van goederen: artikel 1:94 BW
Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden zijn van u en uw partner samen. Erfenissen en
schenkingen vallen in de gemeenschap van goederen.
Soms en onder bepaalde voorwaarden vallen bezittingen en schulden hierbuiten, bijvoorbeeld bij een
erfenis als de erflater dit zo heeft bepaald.
Voor 1-01-2018 getrouwd:
Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden zijn van u en uw partner samen.
Erfenissen en schenkingen van in de gemeenschap van goederen.
Een eigen ondernemen valt automatisch onder gemeenschap van goederen. Schuldeisers
kunnen zich op alle gezamenlijke bezittingen verhalen.
Bij scheiding krijgen u en uw partner 50% van alle bezittingen en schulden.
Beperkte gemeenschap van goederen: artikel 1:94* BW
,Sinds 1-01-2018 geldt automatisch een beperkte gemeenschap van goederen. Als uw na of op 1-01-
2018 bent getrouwd geldt voor u dus het beperkte gemeenschap van goederen, als u niks anders
heeft afgesproken. Dit betekent dat niet meer alle bezittingen en schulden in de wettelijke
gemeenschap van goederen valt.
Sinds 1-01-2018
De bezittingen en schulden die VOOR het huwelijk van uw samen waren en de TOEKOMSTIGE
bezittingen en schulden vallen in de gemeenschap van goederen.
Een onderneming als u deze tijdens het huwelijk of GP start.
Bij scheiding krijgen u en uw partner allebei 50% van alle bezittingen en schulden die in de
wettelijke gemeenschap van goederen vallen.
Bezittingen en schulden die voor het huwelijk van u ALLEEN waren worden niet meegenomen in de
wettelijke gemeenschap van goederen. Ook erfenissen en schenkingen vallen buiten de
huwelijksgemeenschap.
Als je toch in algehele gemeenschap van goederen wilt trouwen, kunt u dit regelen bij de notaris.
Kijk in artikel 1:94* BW. Hier staat alles beschreven in een wetsartikel.
Artikel 94* is het nieuwe artikel, sinds 1-01-2018.
Artikel 94 is het oude artikel, TOT 31-12-2017
Vergoedingsrechten: artikel 1:87 BW
Vergoedingsrecht ontstaat op het moment dat een van de echtgenoten met eigen middelen
investeert in het vermogen van de andere partner of als een van jullie in het gezamenlijke vermogen (
bijvoorbeeld het huis) een groter deel heeft geïnvesteerd. Je krijgt hierdoor een scheve
eigendomsverhouding.
Als de ene partner meer heeft geïnvesteerd dan de ander, kan dit leiden tot het toekennen van
vergoedingsrechten. De partner die meer heeft geïnvesteerd zal bij het uit elkaar gaan, in veel
gevallen zijn ( meerdere) inleg terug willen.
Wanneer kan ik mijn vergoedingsrecht opeisen?
Het vergoedingsrecht opstaat op het moment van investeren en is in principe direct opeisbaar.
Het verjaringstermijn verloopt voor gehuwden en geregistreerd partnerschap binnen 6 maanden na
ontbinden van het huwelijk of gp.
Voor samenwoners verjaart de vordering binnen 5 jaar na de investering.
In de huwelijkse voorwaarden, partnervoorwaarden of het samenlevingscontract kunnen over de
opeisbaarheid nadere afspraken worden gemaakt.
Artikel 1:87 lid 2 sub b BW:
Je moet het goed naar evenredigheid terug betaling.
Voorbeeld:
Jordi en Thea zijn getrouwd op 1-01-2020 huwelijkse voorwaarden. Jordi heeft een eigen huis van
500.000 euro, gekocht in 2017. Thea ontvangt een erfenis van 300.000 euro en gebruikt dit om het
huis deels af te lossen.
In 2023 gaan ze scheiden. Het huis is nu 800.000 euro waard. Op hoeveel vergoedingsrecht heeft
Thea recht?
, Thea heeft dus 3/5 de deel ingelegd. 300.000 van 500.000 is 3/5 de deel.
Thea heeft nu weer recht op 3/5 de deel van 800.000 euro.
Je deelt dus eerst door 5. Dus 800.000 : 5 = 160.0000 euro
De 160.000 x 3 = 480.000 euro.
3/5 de deel van 800.000 is 480.000 euro. Hier heeft Thea dus recht op doormiddel van artikel 1:87 lid
2 sub b BW.
Casus:
Vrouw koopt huis voor 200.000 in 2015
In 2016 man investeert 50.000, waarde huis 270.000
In 2017 vrouw investeert 100.000, waarde huid 400.000
In 2018 vrouw investeert 100.000, waarde huis 500.000
In 2023 waarde huis 600.000
Waar heeft meneer recht op?
50..000 = 0,185…
600.000 x 0,185.. = 111.111,11
Investering/waarde ten tijde van investering x waarde op dit moment
Bij oldtimers staat de waarde vast, maar deze kan ook stijgen
Zaaksvervanging: artikel 1:95 BW
Zaaksvervanging houdt in dat een andere zaak in dezelfde rechtsverhouding in de plaats treedt van
een teniet gegane zaak.
Voorbeeld: Je oma overlijdt en je erft 25.000 euro. Deze 25.000 euro is van jou en hoef je niet te delen
met je partner. Dit geldt ook voor wat je ermee koopt. Als je van deze 25.000 euro een auto koopt, is
deze auto ook van jou. Na enkele jaren verkoop je deze auto weer en krijg je er een bedrag voor. Dit
bedrag is nogsteeds helemaal van jou en hoef je dus niet te delen.
Als je dus privé iets erft of krijgt, blijft wat ervoor in de plaats komt ( dus wat je bijvoorbeeld koopt
met dit geld of als je het goed verkoopt en dit geld ervoor krijgt) ook privé.
Verrekenvordering:
Een verrekenbeding is een afspraak tussen partners om alles wat u heeft ( bezittingen, vermogen
en/of inkomsten) op een bepaalde manier te verdelen. Te verrekenen dus. Dit staat in hun huwelijkse
voorwaarden.
Periodiek verrekenbeding: artikel 1:141 BW
Het periodiek verrekenbeding houdt in dat echtgenoten jaarlijks de overgespaarde inkomsten met
elkaar zullen delen. Met overgespaarde inkomsten worden bedoeld de inkomsten die de echtgenoten
overhouden na voldoening van de kosten van de huishouding.
Als dit niet gebeurd, wordt het verrekend met het vermogen wat overblijft. Lid 3. Termijn is 3 jaar. Lid
6.
Finaal verrekenbeding: artikel 1:142 BW
Het finaal verrekenbeding spreekt af dat jullie bij het uit elkaar gaan het gemeenschappelijk
vermogen verdelen alsof er sprake was van een gemeenschap van goederen. Het finaal
verrekenbeding werkt ook bij overlijden.
De student heeft kennis van en inzicht in het relatievermogen recht.
Het relatievermogenrecht bevat zowel de formele relaties, zoals het huwelijk en geregistreerd
partnerschap, en de informele relaties zoals het ongehuwd en geregistreerd samenwonen.
Eenvoudige gemeenschap: artikel 3:166 lid 1 BW
Wat is eenvoudige gemeenschap?
De eenvoudige gemeenschap is een gemeenschap die bestaat uit 1 of meerdere goederen behorende
aan twee of meer mensen. Een voorbeeld is bijvoorbeeld een huis dat mede-eigendom is van twee of
meer personen.
Een eenvoudige gemeenschap kan geen schulden hebben. Schulden die met de gemeenschap te
maken hebben behoren niet tot de gemeenschap. ( bijvoorbeeld een hypotheekschuld.)
Huwelijke voorwaarden: artikel 1:114 BW
Als je je bezittingen en schulden apart wilt houden, kan je bij de notaris huwelijkse voorwaarden of
partnerschapsvoorwaarden afsluiten. Je besluit dan samen wat van jullie samen wordt en wat apart
blijft. Je maakt dus afspraken over uw bezittingen en schulden. Bij huwelijkse voorwaarden gelden de
afspraken die u heeft vastgelegd bij de notaris. Het is verplicht om uw huwelijkse voorwaarden te
laten opstellen bij de notaris . Artikel 1:115 BW.
Je kan voor en tijdens je huwelijk huwelijkse voorwaarden opstellen.
Als u tijdens uw huwelijk huwelijkse voorwaarden heeft opgesteld beginnen deze te werken op de dag
dat de documenten zijn getekend, tenzij in de akte een later tijdstip is gegeven. Artikel 1:120 lid 1 BW
Derde bescherming: artikel 1:116 BW
De derde bescherming komt te pas bij beslaglegging. Je kan hier alleen beroep op doen als de
huwelijkse voorwaarden gepubliceerd zijn in het huwelijksgoederenregister.
Tussen de echtgenoten zelf heeft deze publicatie geen enkele betekenis.
Als je getrouwd bent met huwelijke voorwaarden kunnen schuldeisers zich in principe alleen verhalen
op de goederen van de echtgenoot die de schuld is aangegaan.
Als je tijdens het huwelijk huwelijkse voorwaarden heb gesteld moeten deze minstens 14 dagen in het
huwelijksregister ingeschreven zijn voordat je je kan beroepen op derde bescherming. Artikel 1:120 lid
2 BW
Gemeenschap van goederen: artikel 1:94 BW
Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden zijn van u en uw partner samen. Erfenissen en
schenkingen vallen in de gemeenschap van goederen.
Soms en onder bepaalde voorwaarden vallen bezittingen en schulden hierbuiten, bijvoorbeeld bij een
erfenis als de erflater dit zo heeft bepaald.
Voor 1-01-2018 getrouwd:
Alle bestaande en toekomstige bezittingen en schulden zijn van u en uw partner samen.
Erfenissen en schenkingen van in de gemeenschap van goederen.
Een eigen ondernemen valt automatisch onder gemeenschap van goederen. Schuldeisers
kunnen zich op alle gezamenlijke bezittingen verhalen.
Bij scheiding krijgen u en uw partner 50% van alle bezittingen en schulden.
Beperkte gemeenschap van goederen: artikel 1:94* BW
,Sinds 1-01-2018 geldt automatisch een beperkte gemeenschap van goederen. Als uw na of op 1-01-
2018 bent getrouwd geldt voor u dus het beperkte gemeenschap van goederen, als u niks anders
heeft afgesproken. Dit betekent dat niet meer alle bezittingen en schulden in de wettelijke
gemeenschap van goederen valt.
Sinds 1-01-2018
De bezittingen en schulden die VOOR het huwelijk van uw samen waren en de TOEKOMSTIGE
bezittingen en schulden vallen in de gemeenschap van goederen.
Een onderneming als u deze tijdens het huwelijk of GP start.
Bij scheiding krijgen u en uw partner allebei 50% van alle bezittingen en schulden die in de
wettelijke gemeenschap van goederen vallen.
Bezittingen en schulden die voor het huwelijk van u ALLEEN waren worden niet meegenomen in de
wettelijke gemeenschap van goederen. Ook erfenissen en schenkingen vallen buiten de
huwelijksgemeenschap.
Als je toch in algehele gemeenschap van goederen wilt trouwen, kunt u dit regelen bij de notaris.
Kijk in artikel 1:94* BW. Hier staat alles beschreven in een wetsartikel.
Artikel 94* is het nieuwe artikel, sinds 1-01-2018.
Artikel 94 is het oude artikel, TOT 31-12-2017
Vergoedingsrechten: artikel 1:87 BW
Vergoedingsrecht ontstaat op het moment dat een van de echtgenoten met eigen middelen
investeert in het vermogen van de andere partner of als een van jullie in het gezamenlijke vermogen (
bijvoorbeeld het huis) een groter deel heeft geïnvesteerd. Je krijgt hierdoor een scheve
eigendomsverhouding.
Als de ene partner meer heeft geïnvesteerd dan de ander, kan dit leiden tot het toekennen van
vergoedingsrechten. De partner die meer heeft geïnvesteerd zal bij het uit elkaar gaan, in veel
gevallen zijn ( meerdere) inleg terug willen.
Wanneer kan ik mijn vergoedingsrecht opeisen?
Het vergoedingsrecht opstaat op het moment van investeren en is in principe direct opeisbaar.
Het verjaringstermijn verloopt voor gehuwden en geregistreerd partnerschap binnen 6 maanden na
ontbinden van het huwelijk of gp.
Voor samenwoners verjaart de vordering binnen 5 jaar na de investering.
In de huwelijkse voorwaarden, partnervoorwaarden of het samenlevingscontract kunnen over de
opeisbaarheid nadere afspraken worden gemaakt.
Artikel 1:87 lid 2 sub b BW:
Je moet het goed naar evenredigheid terug betaling.
Voorbeeld:
Jordi en Thea zijn getrouwd op 1-01-2020 huwelijkse voorwaarden. Jordi heeft een eigen huis van
500.000 euro, gekocht in 2017. Thea ontvangt een erfenis van 300.000 euro en gebruikt dit om het
huis deels af te lossen.
In 2023 gaan ze scheiden. Het huis is nu 800.000 euro waard. Op hoeveel vergoedingsrecht heeft
Thea recht?
, Thea heeft dus 3/5 de deel ingelegd. 300.000 van 500.000 is 3/5 de deel.
Thea heeft nu weer recht op 3/5 de deel van 800.000 euro.
Je deelt dus eerst door 5. Dus 800.000 : 5 = 160.0000 euro
De 160.000 x 3 = 480.000 euro.
3/5 de deel van 800.000 is 480.000 euro. Hier heeft Thea dus recht op doormiddel van artikel 1:87 lid
2 sub b BW.
Casus:
Vrouw koopt huis voor 200.000 in 2015
In 2016 man investeert 50.000, waarde huis 270.000
In 2017 vrouw investeert 100.000, waarde huid 400.000
In 2018 vrouw investeert 100.000, waarde huis 500.000
In 2023 waarde huis 600.000
Waar heeft meneer recht op?
50..000 = 0,185…
600.000 x 0,185.. = 111.111,11
Investering/waarde ten tijde van investering x waarde op dit moment
Bij oldtimers staat de waarde vast, maar deze kan ook stijgen
Zaaksvervanging: artikel 1:95 BW
Zaaksvervanging houdt in dat een andere zaak in dezelfde rechtsverhouding in de plaats treedt van
een teniet gegane zaak.
Voorbeeld: Je oma overlijdt en je erft 25.000 euro. Deze 25.000 euro is van jou en hoef je niet te delen
met je partner. Dit geldt ook voor wat je ermee koopt. Als je van deze 25.000 euro een auto koopt, is
deze auto ook van jou. Na enkele jaren verkoop je deze auto weer en krijg je er een bedrag voor. Dit
bedrag is nogsteeds helemaal van jou en hoef je dus niet te delen.
Als je dus privé iets erft of krijgt, blijft wat ervoor in de plaats komt ( dus wat je bijvoorbeeld koopt
met dit geld of als je het goed verkoopt en dit geld ervoor krijgt) ook privé.
Verrekenvordering:
Een verrekenbeding is een afspraak tussen partners om alles wat u heeft ( bezittingen, vermogen
en/of inkomsten) op een bepaalde manier te verdelen. Te verrekenen dus. Dit staat in hun huwelijkse
voorwaarden.
Periodiek verrekenbeding: artikel 1:141 BW
Het periodiek verrekenbeding houdt in dat echtgenoten jaarlijks de overgespaarde inkomsten met
elkaar zullen delen. Met overgespaarde inkomsten worden bedoeld de inkomsten die de echtgenoten
overhouden na voldoening van de kosten van de huishouding.
Als dit niet gebeurd, wordt het verrekend met het vermogen wat overblijft. Lid 3. Termijn is 3 jaar. Lid
6.
Finaal verrekenbeding: artikel 1:142 BW
Het finaal verrekenbeding spreekt af dat jullie bij het uit elkaar gaan het gemeenschappelijk
vermogen verdelen alsof er sprake was van een gemeenschap van goederen. Het finaal
verrekenbeding werkt ook bij overlijden.
