Creative Business
SAMENVATTING
RECHT IN DE
CREATIEVE INDUSTRIE
RIK EIJBERGEN
CREATIVE BUSINESS
LEERJAAR 2019-2020
,H1 INLEIDING IN HET RECHT
Leerdoelen:
- Je kent de verschillende rechtsbronnen en rangorde
- Je kan de invloed van internationaal recht op nationaal recht uitleggen
- Je kent de volgorde van rechtsgang
- Je weet hoe jurisprudentie tot stand komt en hoe de rechter interpreteert
Het recht
- Normen en waarden die we zo belangrijk vinden dat we het in wetten hebben vastgelegd.
- Waar conflicten zijn, is er behoefte aan regels die conflicten beheersbaar maken.
- Het recht zorgt voor vrede, veiligheid en gelijkheid in onze samenleving.
- Het recht weerspiegelt onze normen, waarden en idealen.
Vier belangrijke functies van het recht
1. Normatieve functie
Normen zijn vastgelegd die aangeven wat wenselijk en onwenselijk gedrag is.
2. Instrumentele functie
Een instrument om bepaald gedrag te realiseren (verkeersregels, rechts rijden, wachten
op het stoplicht)
3. Aanvullende functie
Als mensen vergeten goede afspraken te maken met elkaar, kun je terugvallen op het
recht (een band die geen afspraken maakt over het verdelen van het geld, staat in de wet dat
je dit evenredig verdeeld.)
4. Geschil oplossende functie
Wanneer twee of meer partijen hun conflict niet zelf kunnen oplossen, dan neemt een
onafhankelijke derde, de rechter, het besluit
Het oog om oog, tand om tand-principe/eigenrichting: we mogen niet voor eigen rechter
spelen, dit is verboden in Nederland.
Ale rechtsregels die in Nederland gelden vormen samen ‘het recht.’
Vier rechtsbronnen
1. De wet
- Een geschreven rechtsregel
- Nationale wetten door de regering en Staten-Generaal (formele wetgever)
- Wetten in formele zin (opgesteld door de formele wetgever: de regering en de Staten-
Generaal, bijvoorbeeld artikel 1 van de Grondwet
- Wetten in materiele zin (alle bepalingen die volgens hun inhoud als een wet gezien kunnen
worden, als het verbindende voorschriften (avv’s) bevat, regels die voor iedereen gelden,
hebben belang voor allerlei burgers.
2. De jurisprudentie
- Verzameling van de uitspraken van de rechter
- Als er in een rechtszaak een wet niet duidelijk is kan hij/zij een nieuwe regel opleggen.
3. Het verdrag
- Een afspraak gesloten door staten (onderling) en/of volkenrechtelijke organisaties (VN)
Wat er in een verdrag kan staan:
Rechten en plichten over en weer vastleggen door staten
(UNESCO-verdrag, over cultureel erfgoed met andere landen)
Staten kunnen rechten opnemen die gaan over hun burgers.
(Het verbieden van kinderarbeid)
Internationale organisaties en internationale tribunalen in het leven roepen.
(Verenigde Naties)
2
, - Verdragen kunnen op twee manieren in het nationale recht doorwerken:
1. Transformatiesysteem
De regels uit een verdrag zijn geldig nadat het land deze heeft omgezet en in zijn eigen
wetten heeft opgenomen.
2. Incorporatiesysteem
Het verdrag heeft een rechtstreekse werking, regels uit het verdrag zijn direct van
toepassing (Nederland past dit toe)
4. Het gewoonterecht
- Gewoonterechtelijke regels zijn niet in de wet vastgelegd, maar rechters kunnen deze
regels meenemen in hun beslissing. (Ook wel ongeschreven recht)
- VB: vertrouwensregeling in het staatsrecht (Kabinet heeft het vertrouwen van de Tweede
Kamer nodig om te kunnen regeren.)
- Kom je niet vaak tegen in Nederland
Het recht biedt rechtszekerheid, maar de creatieve industrie kenmerkt zich door innovatie.
In wetten worden daarom open normen gebruikt: de wetten zijn zo ruim opgeschreven dat
zij in de tijdsgeest geïnterpreteerd kunnen worden. -> rechters mogen deze open normen
zelfstandig interpreteren om toe te kunnen passen aan de tijd van nu.
Nederlands recht
Privaatrecht
Regels en wetten die gelden voor en tussen burgers onderling, tussen burgers en
bedrijven en tussen bedrijven onderling.
- Breed rechtsgebied, waarvan er twee zijn te onderscheiden
- 1. Het verbintenissenrecht = een handeling van een of meerdere personen. (Bij het
maken en vermarkten van creatieve werken moeten er goede en duidelijke
overeenkomsten gemaakt worden.)
- 2. Het intellectueel-eigendomsrecht = een rechtsgebied dat gaat over de
bescherming van voortbrengselen (song, schilderij, boek) van de menselijke geest.
Rechten als auteursrecht en merkenrecht.
Andere rechtsgebieden van het privaatrecht:
- Goederenrecht: wie de eigenaar van een bepaald goed is en hoe hij dat kan overdragen
- Ondernemingsrecht: de interne en externe juridische zaken van ondernemingen
- Personen- en familierecht: juridische zaken die in een gezin of familie kunnen spelen als
trouwen, scheiden en adoptie.
- Arbeidsrecht: alle juridische zaken tussen de werkgever en werknemer
Publiekrecht
Wetten en regels die van toepassing zijn tussen burgers en overheidsorganen en
overheidsorganen onderling.
- Kleinere rol in de creatieve industrie (subsidies of vergunningen)
- Staatsrecht: regels over de organisatie van de Nederlandse staat.
- Bestuursrecht: over regels waar de overheid zich aan moet houden bij het nemen van
beslissingen. Overheidstaken uitvoeren vs. bescherming van de burger
- Strafrecht: bepaalt welke feiten strafbaar zijn en wat de straf is.
3
SAMENVATTING
RECHT IN DE
CREATIEVE INDUSTRIE
RIK EIJBERGEN
CREATIVE BUSINESS
LEERJAAR 2019-2020
,H1 INLEIDING IN HET RECHT
Leerdoelen:
- Je kent de verschillende rechtsbronnen en rangorde
- Je kan de invloed van internationaal recht op nationaal recht uitleggen
- Je kent de volgorde van rechtsgang
- Je weet hoe jurisprudentie tot stand komt en hoe de rechter interpreteert
Het recht
- Normen en waarden die we zo belangrijk vinden dat we het in wetten hebben vastgelegd.
- Waar conflicten zijn, is er behoefte aan regels die conflicten beheersbaar maken.
- Het recht zorgt voor vrede, veiligheid en gelijkheid in onze samenleving.
- Het recht weerspiegelt onze normen, waarden en idealen.
Vier belangrijke functies van het recht
1. Normatieve functie
Normen zijn vastgelegd die aangeven wat wenselijk en onwenselijk gedrag is.
2. Instrumentele functie
Een instrument om bepaald gedrag te realiseren (verkeersregels, rechts rijden, wachten
op het stoplicht)
3. Aanvullende functie
Als mensen vergeten goede afspraken te maken met elkaar, kun je terugvallen op het
recht (een band die geen afspraken maakt over het verdelen van het geld, staat in de wet dat
je dit evenredig verdeeld.)
4. Geschil oplossende functie
Wanneer twee of meer partijen hun conflict niet zelf kunnen oplossen, dan neemt een
onafhankelijke derde, de rechter, het besluit
Het oog om oog, tand om tand-principe/eigenrichting: we mogen niet voor eigen rechter
spelen, dit is verboden in Nederland.
Ale rechtsregels die in Nederland gelden vormen samen ‘het recht.’
Vier rechtsbronnen
1. De wet
- Een geschreven rechtsregel
- Nationale wetten door de regering en Staten-Generaal (formele wetgever)
- Wetten in formele zin (opgesteld door de formele wetgever: de regering en de Staten-
Generaal, bijvoorbeeld artikel 1 van de Grondwet
- Wetten in materiele zin (alle bepalingen die volgens hun inhoud als een wet gezien kunnen
worden, als het verbindende voorschriften (avv’s) bevat, regels die voor iedereen gelden,
hebben belang voor allerlei burgers.
2. De jurisprudentie
- Verzameling van de uitspraken van de rechter
- Als er in een rechtszaak een wet niet duidelijk is kan hij/zij een nieuwe regel opleggen.
3. Het verdrag
- Een afspraak gesloten door staten (onderling) en/of volkenrechtelijke organisaties (VN)
Wat er in een verdrag kan staan:
Rechten en plichten over en weer vastleggen door staten
(UNESCO-verdrag, over cultureel erfgoed met andere landen)
Staten kunnen rechten opnemen die gaan over hun burgers.
(Het verbieden van kinderarbeid)
Internationale organisaties en internationale tribunalen in het leven roepen.
(Verenigde Naties)
2
, - Verdragen kunnen op twee manieren in het nationale recht doorwerken:
1. Transformatiesysteem
De regels uit een verdrag zijn geldig nadat het land deze heeft omgezet en in zijn eigen
wetten heeft opgenomen.
2. Incorporatiesysteem
Het verdrag heeft een rechtstreekse werking, regels uit het verdrag zijn direct van
toepassing (Nederland past dit toe)
4. Het gewoonterecht
- Gewoonterechtelijke regels zijn niet in de wet vastgelegd, maar rechters kunnen deze
regels meenemen in hun beslissing. (Ook wel ongeschreven recht)
- VB: vertrouwensregeling in het staatsrecht (Kabinet heeft het vertrouwen van de Tweede
Kamer nodig om te kunnen regeren.)
- Kom je niet vaak tegen in Nederland
Het recht biedt rechtszekerheid, maar de creatieve industrie kenmerkt zich door innovatie.
In wetten worden daarom open normen gebruikt: de wetten zijn zo ruim opgeschreven dat
zij in de tijdsgeest geïnterpreteerd kunnen worden. -> rechters mogen deze open normen
zelfstandig interpreteren om toe te kunnen passen aan de tijd van nu.
Nederlands recht
Privaatrecht
Regels en wetten die gelden voor en tussen burgers onderling, tussen burgers en
bedrijven en tussen bedrijven onderling.
- Breed rechtsgebied, waarvan er twee zijn te onderscheiden
- 1. Het verbintenissenrecht = een handeling van een of meerdere personen. (Bij het
maken en vermarkten van creatieve werken moeten er goede en duidelijke
overeenkomsten gemaakt worden.)
- 2. Het intellectueel-eigendomsrecht = een rechtsgebied dat gaat over de
bescherming van voortbrengselen (song, schilderij, boek) van de menselijke geest.
Rechten als auteursrecht en merkenrecht.
Andere rechtsgebieden van het privaatrecht:
- Goederenrecht: wie de eigenaar van een bepaald goed is en hoe hij dat kan overdragen
- Ondernemingsrecht: de interne en externe juridische zaken van ondernemingen
- Personen- en familierecht: juridische zaken die in een gezin of familie kunnen spelen als
trouwen, scheiden en adoptie.
- Arbeidsrecht: alle juridische zaken tussen de werkgever en werknemer
Publiekrecht
Wetten en regels die van toepassing zijn tussen burgers en overheidsorganen en
overheidsorganen onderling.
- Kleinere rol in de creatieve industrie (subsidies of vergunningen)
- Staatsrecht: regels over de organisatie van de Nederlandse staat.
- Bestuursrecht: over regels waar de overheid zich aan moet houden bij het nemen van
beslissingen. Overheidstaken uitvoeren vs. bescherming van de burger
- Strafrecht: bepaalt welke feiten strafbaar zijn en wat de straf is.
3
