HC 1 14-01-2019
Ecologie: studie van (interacties tussen) organismen en hun milieu
Milieu bestaat uit biotische en abiotische factoren. Ecologie wordt bestudeert op
verschillende schaalgrootte (van individuen tot biosfeer)
- Externe milieufactoren variëren in ruimte en tijd
- Organismen verlangen homeostase
- Functioneren van een organisme alleen mogelijk in beperkte range (aan de uiterste
zijde vindt er stress plaats bij het organisme)
Generalisten: organismen met een grote tolerantie, niet competitie krachtig
Specialisten: organismen met kleine tolerantie die goed competitie kunnen voeren
Acclimatisering: verandering van de tolerantiegrenzen over de tijd (kan zelfs in 1 dag)
Tolerantiegrenzen liggen niet altijd in een klokvorm, bijvoorbeeld bij toxische stoffen
(aflopende s-curve) of bij micronutriënten (blokvorm)
Niche:
- Functionele relaties van organisme met milieu
- Veelheid van dimensies
- Abstract
- Rol van het organisme in een milieu
Habitat: woonplaats van een soort (waar komt een soort voor) → concreet begrip
Twee organismen die dezelfde benodigdheden hebben zullen niet even lang in balans in
hetzelfde habitat leven. Het organisme dat de bronnen net iets beter kan benutten zal
winnen binnen de competitie
Niche-overlap resulteert in lichte niche differentiatie zodat organismen beide overleven en
naast elkaar kunnen blijven leven (bv planten die hun wortels niet in dezelfde bodemlaag
zitten)
Niche differentiatie kan zowel in plaats als in tijd (bv kleinere bomen die op een ander
moment groeien)
Tilmans R: in hoeverre kunnen bronnen uitgeput worden door een organisme
Niche compressie (zie dia 41): bij competitie drijft de dominante vormen de andere vormen
weg (deze organisme hebben geen klokfiguur meer)
Fundamentele niche: niche die aanwezig is zonder competitie
Gerealiseerde niche: niche als er competitie is tussen organismen met overlappende niche
Bij dieren vindt niche compressie vaak plaats door agressie
, Niche variabelen:
- Condities: wel veranderbaar, maar niet consumeerbaar → geen competitie,
organisme moet hiermee ‘dealen’
- Resources (hulpbronnen): wel veranderbaar en ook consumeerbaar → wel
competitie (biotische interacties belangrijk)
Voorbeelden condities:
- Temperatuur
- pH
- saliniteit
- (lucht)vochtigehid
- vervuiling
- frequentie van verstoring
Voorbeelden resources:
- Straling
- CO2
- Water
- Nutriënten
- Organismen (voedsel en nestplaats)
Biomassa-soortendiversiteit curve van Grime
- Lage biomassa: veel stress en weinig soorten aangepast
- Intermediaire biomassa: gemiddelde hoeveelheid stress waarbij er competitie is voor
nutriënten is en de biodiversiteit hoog is
HC 2 15-01-2019
Condities en resources:
- Temperatuur
- pH
- Straling (licht)
- Koolstofdioxide
- Water
- Nutriënten
Resources kunnen ook gebruikt worden als conditie zoals de straling bij planten (lage
straling resource, hoge straling conditie)
Temperatuur:
- Bepaalde snelheid van een biologisch processen en wordt beschreven door de Q10
- Bij grote temperatuurverschillen is er een verhoging van de Q10 (niet persee de
temperatuur zelf bv bij een al warm klimaat)
VB Q10: Bij Q10 = 2 verdubbelt de reactiesnelheid bij een temperatuursverhoging van 10℃
- Bepaald de geografische verspreiding van soorten door tolerante grenzen
Ecologie: studie van (interacties tussen) organismen en hun milieu
Milieu bestaat uit biotische en abiotische factoren. Ecologie wordt bestudeert op
verschillende schaalgrootte (van individuen tot biosfeer)
- Externe milieufactoren variëren in ruimte en tijd
- Organismen verlangen homeostase
- Functioneren van een organisme alleen mogelijk in beperkte range (aan de uiterste
zijde vindt er stress plaats bij het organisme)
Generalisten: organismen met een grote tolerantie, niet competitie krachtig
Specialisten: organismen met kleine tolerantie die goed competitie kunnen voeren
Acclimatisering: verandering van de tolerantiegrenzen over de tijd (kan zelfs in 1 dag)
Tolerantiegrenzen liggen niet altijd in een klokvorm, bijvoorbeeld bij toxische stoffen
(aflopende s-curve) of bij micronutriënten (blokvorm)
Niche:
- Functionele relaties van organisme met milieu
- Veelheid van dimensies
- Abstract
- Rol van het organisme in een milieu
Habitat: woonplaats van een soort (waar komt een soort voor) → concreet begrip
Twee organismen die dezelfde benodigdheden hebben zullen niet even lang in balans in
hetzelfde habitat leven. Het organisme dat de bronnen net iets beter kan benutten zal
winnen binnen de competitie
Niche-overlap resulteert in lichte niche differentiatie zodat organismen beide overleven en
naast elkaar kunnen blijven leven (bv planten die hun wortels niet in dezelfde bodemlaag
zitten)
Niche differentiatie kan zowel in plaats als in tijd (bv kleinere bomen die op een ander
moment groeien)
Tilmans R: in hoeverre kunnen bronnen uitgeput worden door een organisme
Niche compressie (zie dia 41): bij competitie drijft de dominante vormen de andere vormen
weg (deze organisme hebben geen klokfiguur meer)
Fundamentele niche: niche die aanwezig is zonder competitie
Gerealiseerde niche: niche als er competitie is tussen organismen met overlappende niche
Bij dieren vindt niche compressie vaak plaats door agressie
, Niche variabelen:
- Condities: wel veranderbaar, maar niet consumeerbaar → geen competitie,
organisme moet hiermee ‘dealen’
- Resources (hulpbronnen): wel veranderbaar en ook consumeerbaar → wel
competitie (biotische interacties belangrijk)
Voorbeelden condities:
- Temperatuur
- pH
- saliniteit
- (lucht)vochtigehid
- vervuiling
- frequentie van verstoring
Voorbeelden resources:
- Straling
- CO2
- Water
- Nutriënten
- Organismen (voedsel en nestplaats)
Biomassa-soortendiversiteit curve van Grime
- Lage biomassa: veel stress en weinig soorten aangepast
- Intermediaire biomassa: gemiddelde hoeveelheid stress waarbij er competitie is voor
nutriënten is en de biodiversiteit hoog is
HC 2 15-01-2019
Condities en resources:
- Temperatuur
- pH
- Straling (licht)
- Koolstofdioxide
- Water
- Nutriënten
Resources kunnen ook gebruikt worden als conditie zoals de straling bij planten (lage
straling resource, hoge straling conditie)
Temperatuur:
- Bepaalde snelheid van een biologisch processen en wordt beschreven door de Q10
- Bij grote temperatuurverschillen is er een verhoging van de Q10 (niet persee de
temperatuur zelf bv bij een al warm klimaat)
VB Q10: Bij Q10 = 2 verdubbelt de reactiesnelheid bij een temperatuursverhoging van 10℃
- Bepaald de geografische verspreiding van soorten door tolerante grenzen
